بر طبق قانون عدم وجود مهر و یا بیان نشدن آن مشکلی در نکاح دائم به وجود نمی آورد، اما در ازدواج موقت عدم اعلام مهر موجب بطلان عقد خواهد شد. مشخص بودن مهریه زن در عقد موقت از اهمیت ویژه ای برخوردار است و قانون به آن تاکید فراوانی دارد و اهمیت آن در مواد ۱۰۹۵ الی ۱۰۹۸ قانون آورده شده است تا ترتیبات لازم برای تسلیم مهریه زن در ازدواج موقت داده شود. پس از عقد، زن مالک مهریه خواهد شد و بخشیدن زمان عقد از سوی شوهر، عدم نزدیکی شوهر تا پایان مدت عقد و فوت زن مهر را ساقط نخواهد کرد.
نداشتن دفتر صیغه و مشکلات آن
چنانچه پس از عقد، نزدیکی صورت نگیرد، شوهر موظف به پرداخت نصف مهر خواهد بود. در صورتی که شوهر از پرداخت مهر امتناع ورزد می توان آن را از طریق دادگاه پیگیری نمود و عقد موقت را به صورت قانونی اثبات کرد.
لازم به ذکر است در صورتی که زوجین و یا عاقد بدون دفتر صیغه را جاری نمایند و مدرک کپی معتبری در زمان عقد در دست زوجه نباشد، اثبات نکاح موقت کار بسیار دشواری خواهد بود.
رضایت پدر در عقد موقت
بر طبق قانون دختر باکره تنها با اجازه پدر و یا جد پدری اجازه عقد دائم و یا موقت خواهد داشت. در صورت عدم حضور پدر در محل، اجازه ندادن غیر موجه پدر و غیر ممکن بودن استیذان دختر این اجازه را دارد تا به صورت قانونی مرد مورد نظر را به دادگاه مدنی معرفی نماید و شرایط نکاح را قید نماید و درخواست اجازه ازدواج کند. در شرایط حاضر در بسیاری از دفاتر با تکیه بر فتوای برخی از مراجع تقلید، صیغه نکاح موقت دختران بالغ بدون اذن پدر نیز انجام می شود.
برای ازدواج موقت چه سنی لازم است؟
با استناد به ماده ۱۰۴۳ و ۱۰۴۴ قانون مدنی سن ازدواج موقت همانند سن ازدواج دائم ۱۳ سالگی بیان شده است.
حق نفقه در ازدواج موقت
با توجه به ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی کشور، زن در ازدواج موقت حق دریافت نفقه نخواهد داشت مگر اینکه این مسئله در حین عقد شرط شده باشد. البته در صورتی که شرط شده باشد هم ترک انفاق از سوی شوهر مجرمانه نخواهد بود و زن می تواند با مراجعه به دادگاه الزام شوهر برای پرداخت نفقه را پیگیری نماید.
ارث در ازدواج موقت
در ماده ۹۴۰قانون مدنی کشور قید شده است که:”زوجینی که ازدواج آنها دائمی بوده است و از ارث منع نشده باشند، از هم ارث خواهند برد.” این بدان معناست که زوجین در ازدواج موقت از یکدیگر ارث نخواهند برد.
ضایع شدن حق فرزندان در ازدواج موقت
ثبت محضری ازدواج موقت برای احیای حقوق زوجه و فرزندان از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورتی که عقد در دفاتر رسمی و توسط عاقدان انجام شود، فرزندان حاصل از عقد موقت از حقوقی همانند فرزندان ازدواج دائم برخوردار خواهند بود و به عنوان فرزندان رسمی پدر شناخته می شوند که در این شرایط پدر موظف به پرداخت نفقه به فرزند حاصل از ازدواج موقت خواهد بود. علاوه بر اینکه فرزندان ازدواج موقت از پدر ارث می برند. اما در صورتی که عقد موقت در دفاتر رسمی انجام نشود و صیغه عقد به دست یکی از زوجین و یا عاقدین گمنام خوانده شود، اثبات نسب فرزند حاصل از ازدواج موقت کاری بسیار دشوار است و اثبات آنها عموما غیر ممکن خواهدبود.
متاسفانه در حال حاضر شاهد تضییع حقوق فرزندان حاصل از ازدواج موقت هستیم که ثبت عقد آنها به صورت قانونی طی نشده است و از حقوق اولیه ای مثل اخذ شناسنامه نیز برخوردار نیستند.
آیا ازدواج با زنی که شوهرش غائب است، امکان دارد؟
ازدواج موقت با زنی که شوهرش غائب است، یکی از سوالاتی است که برخی از مراجع عظام به آن پاسخ داده اند.
- نظر آیت الله العظمی خامنه ای: تا زمانی که زنی در عقد شوهرش باشد و آن مرد غائب باشد، هر چند سالی که از غیبت شوهرش میگذرد، ازدواج با زن جایز نمی باشد.
- نظر آیت الله العظمی سیستانی: جایز نیست.
- نظر آیت الله العظمی مکارم شیرازی: در صورتی که زن از شوهرش طلاق نگرفته باشد، ازدواج با وی جایز نخواهد بود.
آیا می توان با زن کافر شوهردار ازدواج موقت کرد؟
پیش از هرچیزی باید بگوییم که در هر دین و مذهبی آداب و رسومی خاص برای عقد و نکاح در نظر گرفته شده است. دین اسلام کلیه عقد و نکاح های صورت گرفته در ادیان مختلفی اعم از: یهودی، مسیحی، هندو، بودایی و… را محترم می داند و فرزندان حاصل از ازدواج در ادیان مختلف را نیز حلال زاده می شمارد.
بنابراین از دید اسلام، زن و مرد کافری که بر طبق آیین خود با یکدیگر ازدواج کنند، ازدواجی معتبر داشته اند و آنها را زن و شوهر واقعی می داند. اما از انجایی که ازدواج با زن شوهردار در دین اسلام منع شده است، ازدواج دائم و یا موقت با این دست از زن ها نیز حرام و باطل می باشد. با توجه به حکم اسلامی نمی توان با زن شوهر دار کافر ازدواج موقت داشت. مگر اینکه زن از شوهرش طلاق گرفته باشد و عده مورد نظر سپری شده باشد.
تمدید صیغه موقت چگونه است؟
در صورتی که شخصی تمایل داشته باشد عقد موقت همسرش را تمدید نماید، یا باید عقد قبلی تمام شده باشد و یا مدت باقی مانده توسط شوهر بخشیده شود. در صورتی که مدت تمام شده باشد و در این مدت زن با شخص دیگری عقد نکرده باشد، می تواند بدون گذراندن دوران عده با همان شوهر سابق خود عقد موقت جدید داشته باشد.
جدایی زوجین در ازدواج موقت
در ازدواج های موقتی که مدتی طولانی دارند، زوجین نمی توانند بدون طلاق از یکدیگر جدا شوند. لازم به ذکر است در این گونه طلاق ها باید پیش از اقدام به طلاق برای پرداخت مهریه اقدام شود.
در صورتی که مدت ازدواج موقت طولانی نباشد، شوهر می تواند با بخشیدن مهلت عقد، آن را فسخ نماید. به طور کلی از دید اسلام عقد موقت در صورت پایان مدت ازدواجی که در زمان عقد بیان شده است و بخشیدن مدت باقی مانده از عقد از جانب مرد پایان می پذیرد.
پس در صورتی که مدت عقد موقت کوتاه باشد و مرد مهریه زن را پرداخت کرده باشد، میتوانند با بخشیدن مدت باقی مانده به ازدواج موقت خود پایان دهد. اما در صورتی که ازدواج موقت دارای مدتی طولانی باشد، مرد با پرداخت مهریه و بخشیدن مدت باقی مانده نمی تواند به ازدواج موقت خود پایان دهد و برای جدا شدن از همسر خود نیاز به طلاق خواهد بود.
لازم به ذکر است در صورتی که زن به شرط اینکه تا اخر عمر در کنار مرد بماند، تن به ازدواج موقت داده است و مرد هم چنین قولی را به زن داده است، مرد موظف است به قول خود وفا کند و رضایت همسر را جلب نماید. در غیر این صورت در پیشگاه حضرت حق به همسرش مدیون خواهد ماند.
