بر اساس قانون مدنی ، زمانی که زن و مردی از هم طلاق می گیرند و یا به دلایلی جدا از هم زندگی می کنند ، فرزندان آنها باید در شرایطی قرار گیرند تا مصلحت های آنها محفوظ بماند و به همین دلیل ، مسئله حضانت فرزندان بعد از طلاق یا جدایی والدین از اهمیت به سزایی در قوانین و مقررات موجود در نظام حقوقی ایران برخوردار است و به موجب قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده ، احکامی در خصوص حضانت فرزندان مقرر شده است که همه در راستای حفظ منافع و مصلحت کودکان است . لذا در شرایطی که یکی از والدین به دلایلی صلاحیت یا توانایی لازم جهت حضانت و تربیت کودک خود را نداشته باشد و به همین دلیل مصالح کودک به خطر بیفتد ، می توان با استفاده از سلب حضانت ، امر حضانت را به عهده دیگری قرار داد . به همین مناسبت در این مقاله قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که آیا بیماری روانی پدر موجب سلب حضانت از وی خواهد شد ؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ ، در چه شرایطی بیماری روانی پدر موجب لغو حضانت از وی می گردد ؟ به همین دلیل ابتدا به بررسی سلب حضانت از پدر به علت بیماری روانی پرداخته و در قسمت دوم شرایط سلب حضانت از پدر به دلیل بیماری روانی را مورد بررسی قرار خواهیم داد .
سلب حضانت از پدر به دلیل بیماری روانی
همانگونه که در قانون مدنی پیش بینی شده است ، حضانت کودکان تا سن هفت سالگی به عهده مادر است و از آن به بعد ، در صورتی که پدر شرایط لازم برای حضانت فرزند را داشته باشد ، تا سن بلوغ ، حضانت فرزند خود را به عهده خواهد داشت . بر این اساس ، حضانت فرزند دختر از سن هفت سالگی تا سن نه سالگی با پدر است و حضانت فرزند پسر نیز از سن هفت سالگی تا سن پانزده سالگی ( سن بلوغ ) بر عهده پدر قرار خواهد گرفت . فارغ از بحث سن حضانت فرزند ، در قانون مدنی مواردی پیش بینی شده است که در صورت وجود آنها ، حضانت از دارنده آن لغو می گردد و دیگر نمی توان حضانت فرزند را به شخص مورد نظر سپرد که موارد سلب حضانت در ماده 1173 قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته اند . به موجب این ماده : " هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست ، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد ، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی ، هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند ، اتخاذ کند " . در ادامه برخی از مصادیق عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی والدین بیان شده است که بر اساس آن ، سلب حضانت از پدر و همچنین سلب حضانت از مادر امکانپذیر است همانگونه که ملاحظه می شود ، در بند 3 ماده یکی از علت های سلب حضانت از پدر یا مادر ، ابتلا به بیماری های روانی است . لذا در شرایطی که پدر کودک مبتلای به یکی از انواع بیماری های روانی شده باشد ، به حکم قانون مدنی می توان از وی سلب حضانت نمود ؛ چرا که اصولا بیماری های روانی سبب از بین رفتن قدرت و صلاحیت به عهده گرفتن حضانت فرزند توسط شخص مبتلا به بیماری های روانی خواهد شد و از همین طریق مصلحت کودک به خطر خواهد افتاد .
شرایط سلب حضانت از پدر به دلیل بیماری روانی و جنون
همانطور که در قسمت قبل اشاره شد ، بر اساس ماده 1173 قانون مدنی ، سلب حضانت از پدر به علت بیماری های روانی مورد پیش بینی قرار گرفته است ؛ با این حال لغو حضانت از پدر به علت ابتلای به بیماری های روانی منوط به وجود شرایطی است که در عمل برای سلب حضانت از وی مورد توجه دادگاه قرار می گیرد . لذا از جمله شرایط سلب حضانت از پدر به دلیل بیماری روانی می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- اولا ؛ سلب حضانت از پدر به علت بیماری های روانی صرفا در شرایطی امکان پذیر است که ابتلای مرد به بیماری های روانی مذکور ، به تایید پزشکی قانونی به عنوان کارشناس رسیده باشد ؛ لذا اگر مدارک کافی جهت ابتلای مرد به بیماری روانی موجود نباشد ، نمی توان حضانت پدر بر فرزند را لغو نمود .
- ثانیا ؛ ابتلای مرد به بیماری های روانی در صورتی موجب سلب حضانت فرزند از وی می شود که بیماری روانی مذکور به درجه ای بوده باشد که مصلحت طفل را به خطر اندازد ؛ به عنوان مثال جنون پدر سبب از بین رفتن صلاحیت وی برای حضانت فرزند می شود و به همین دلیل ، ادامه حضانت فرزند توسط وی ، کودک را دچار مخاطرات جسمانی و روحی فراوانی می سازد و به همین دلیل ، می توان حضانت پدر را لغو نمود . در صورتی که شرایط سلب حضانت از پدر به دلیل بیماری روانی موجود بود ، می توان به دادگاه خانواده مراجعه نمود و دادخواست سلب حضانت از پدر به علت بیماری روانی را به دادگاه ارائه داد و دادگاه نیز در صورت احراز شرایط مذکور ، حکم به لغو حضانت پدر صادر خواهد کرد و تصمیم مقتضی در خصوص مسئله حضانت فرزند را اتخاذ خواهد نمود .
دادخواست سلب حضانت از پدر به دلیل بیماری روانی
در ماده 1037 قانون مدنی مواردی پیش بینی شده است که در صورت وجود آنها ، بتوان حضانت را از دارنده آن سلب نمود . به موجب این ماده ، : " هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست ، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد ، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی ، هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند ، اتخاذ کند . موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است :
- اعتیاد زیان آور به الکل ، مواد مخدر و قمار
- اشتهار به فساد اخلاق و فحشا
- ابتلاء به بیماری های روانی با تشخیص پزشک قانونی
- سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء ، تکدی گری و قاچاق
- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف " .
همانگونه که ملاحظه می شود ، ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی یکی از موارد سلب حضانت محسوب می شود و در شرایطی که بیماری روانی پدر به تایید پزشک قانونی رسیده باشد ، می توان حضانت را از پدر سلب نمود ؛ چرا که علی القاعده بیماری های روانی در پدر صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل را در معرض خطر قرار می دهد . در این صورت ، اگر دادگاه بیماری روانی پدر را احراز نمود ، تصمیمی مقتضی در خصوص حضانت فرزند اتخاذ می کند که با مصلحت طفل هماهنگی داشته باشد . لازم به ذکر است که اقدام قانونی جهت سلب حضانت از پدر مبتلا به بیماری روانی ، با تقدیم دادخواست به دادگاه شروع می شود و دادگاه صلاحیت دار جهت رسیدگی به دادخواست لغو حضانت به دلیل بیماری روانی پدر ، دادگاه خانواده می باشد که در ادامه نمونه ای از دادخواست لغو حضانت از پدر به علت بیماری روانی ارائه شده است .
نمونه دادخواست لغو حضانت از پدر به علت بیماری روانی
در این قسمت برای آشنایی شما عزیزان با دادخواست سلب حضانت از پدر به دلیل بیماری روانی ، نمونه و متن این دادخواست را ارائه می نماییم .شرح دادخواست لغو حضانت از پدر به علت بیماری روانی :
با عرض سلام ؛
احتراما به استحضار عالی می رساند :
اینجانب به موجب سند عقدنامه شماره …………. مورخ .............. تنظیم شده در دفترخانه شماره …..........… شهرستان ……........... با خوانده عقد ازدواج دائمی منعقد کرده ایم که ثمره این ازدواج ، تعداد …………… فرزند دختر/ پسر ................. ساله با نام های .................... می باشد . اما به دلیل وجود اختلافات شدید در زندگی مشترک اینجانب با خوانده ، به موجب طلاق نامه شماره ….............… شهرستان ………. از یکدیگر جدا شدیم که حضانت فرزند از تاریخ ................ به عهده خوانده محترم قرار گرفته است . توجه به اینکه بارها مشاهده شده است که خوانده دارای مشکلات اعصاب و روان متعددی است که با نظر پزشک معالج نام این بیماری روانی ……… می باشد که وضعیت ایشان خطرهای جدی را چه به لحاظ جسمی و چه روحی و روانی برای طفل تحت حضانت خوانده به همراه دارد و تربیت اخلاقی طفل دارای یک وضعیت نگران کننده می باشد . لذا با توجه به مدارک تقدیمی و مستند به مواد 1173 و 1175 قانون مدنی صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به لغو حضانت فرزندان و صدور حکم حضانت برای اینجانب به انضمام کلیه خسارات قانونی و هزینه های دادرسی مورد استدعاست .
با تشکر و تجدید احترام ؛ ................
در قسمت موضوع خواسته یا بهای آن ؛ عبارت " تقاضای صدور حكم مبنی بر لغو حضانت خوانده و تعیین خواهان به عنوان سرپرست ؛ بعلاوه پرداخت کلیه خسارات قانونی ناشی از دادرسی درج شود ؛
در قسمت دلایل و منضمات دادخواست نیز می توان به مدارکی همچون تصویر برابر با اصل شده عقدنامه ؛ تصویر برابر با اصل شده طلاق نامه ؛ تصویر صفحات شناسنامه خواهان ؛ تصاویر شناسنامه فرزند یا فرزندان ؛ شهادت شهود در صورت وجود شاهد و گواهی پزشکی قانونی استناد نمود .
امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .
شرایط سلب حضانت از پدر به دلیل اعتیاد
