سین می‌کنی، جواب بده دوست عزیز!

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از خبرگزاری ایسنا، دوست عزیزی که پیامت را "سین" می کنی، می خونی، اما جواب نمی دی، خیلی بی فرهنگی!

این جمله و جمله های مشابه عصبانیتی است که برخی افراد در شرایطی که پیام شان از سوی دوست و همکلاسی، قوم و خویش، همکار و مدیر، استاد و مربی و ... بی پاسخ مانده است، بروز می دهند. در پیام رسان های پرکاربردی مثل واتس آپ یا تلگرام این قابلیت وجود دارد که اگر برای کسی پیامی می فرستید، مطمئن بشوید که او پیام را دریافت کرده، دیده و خوانده است. معمولا تیک آبی نشانه دیده شدن یا به اصطلاح «سین شدن» (Seen) پیام است.

این قابلیت، معضلاتی هم ایجاد کرده است. برای مثال اگر فرد مقابل پیام شما را دید و همان موقع جواب نداد یا کلاً از هر پاسخی اجتناب کرد یا نتوانست، ممکن است از او ناراحت شوید. ناراحت و دلخوری عده ای به حدی است که این موضوع را مستقیم یا غیر مستقیم مطرح می کنند و معمولاً دوستی را که پیام شان را با تأخیر جواب داده است، بی فرهنگ و ضد اجتماعی می خوانند.

آیا این افراد حق دارند عصبانی بشوند از اینکه مخاطبشان پیام آن ها را بی جواب گذاشته یا به محض مشاهده پیام، جواب نداده است؟ چنین فردی را باید بی فرهنگ بدانیم؟

دوران گردش اطلاعات

برای پاسخ به این پرسش ها، امین رفیعی پور - متخصص روان شناسی سلامت- ضمن تأکید بر ضرورت فرهنگ سازی درباره نحوه استفاده از فناوری های جدید از جمله پیام رسان های اینترنتی، می گوید: بهتر و شایسته تر است به همه پیام هایی که دریافت می کنیم جواب بدهیم، آن هم به موقع. اما ممکن است همیشه شرایط جواب دادن وجود نداشته باشد. ممکن است فرد فراموش کند یا به دلیل جایگاه و موقعیتی که دارد، مشغله زیادی داشته باشد و امکان پاسخ به موقع به پیام های دریافتی نداشته باشد.

این روان شناس با اشاره به اینکه باید برای استفاده از اینترنت، فضای مجازی و پیام رسان ها زمینه سازی و فرهنگ سازی کنیم، به ایسنا می گوید: در دوره ای هستیم که حجم اطلاعات منتقل شده از طریق پیام رسان ها به حدی بالاست که گاه نمی توانیم همه آن ها را بخوانیم و جواب دهیم. حتی در برخی مواقع و مناسبت ها مثل عید نوروز، ممکن است صد ها پیام دریافت کنیم و اگر قرار باشد همه این ها را همزمان و بلافاصله جواب بدهیم، امکان دارد به زندگی خصوصی و کاری مان آسیب برسد.

با این اوصاف، نمی توانیم به راحتی درباره کسانی که پیام ما را جواب نداده اند، یا به موقع و بلافاصله بعد از دیدن آن، پاسخ نداده اند، انگ بی فرهنگ بودن بزنیم. بهتر است از قضاوت عجولانه بپرهیزیم. خودمان را جای طرف مقابل بگذاریم. جایگاه و موقعیت او را در نظر بگیریم و امکان این را بدهیم که شاید او به دلیل مشغله بالا نتوانسته پیام ما را پاسخ دهد.

البته قابل انکار نیست که عده ای هم به دلیل اهمال و کوتاهی پیام مخاطب خود را پاسخ نمی دهند، اما بیشتر افراد قصد بی احترامی ندارند بلکه جایگاه و موقعیت آن ها مانع این می شود که پیام های دریافتی خود را به موقع پاسخ دهند. به هر حال قضاوت درباره دیگران ساده نیست.

افرادی که از دوست و نزدیکان خود به دلیل جواب ندادن پیام هایشان دلخور می شوند چه کنند؟

بهترین کار این است که صادقانه و با اقتدار ناراحتی خود را از نحوه مواجهه فرد مقابل مطرح کنند. بنا به گفته رفیعی پور، افرادی که از پاسخ ندادن به موقع به پیام هایشان دلخور می شوند؛ قطعاً باید به طور مستقیم، به صداقت و صراحت ناراحتی خود را ابراز کند و از فرد مقابل دلیل اینکه پیام او را می خواند، اما با تأخیر جواب می دهد، جویا شود. البته گاه لازم است فردی که از این موضوع رنج می برد و از جواب با تأخیر دیگران ناراحت می شود؛ دلیل ناراحتی را در خود جست وجو کند. شاید میزان حساسیت او خیلی بالاست یا از نبود اعتماد به نفس کافی رنج می برد.

این روان شناس تأکید دارد: توصیه می شود، ضمن برنامه ریزی برای کار ها و امور شخصی، در فرصت هایی مناسب به پیام های دریافتی پاسخ داده شود. ضمن اینکه می توانیم پیام ها را دسته بندی و از مهمترین ها شروع کنیم. به هر حال نباید فراموش کنیم کسی که پیامی برایمان فرستاده، حس و خواسته ای داشته و بهتر است که پیام او را در اولین فرصت جواب بدهیم.

در این باره محمدرضا ایمانی -روان شناس و متخصص رفتارشناسی- نیز با بیان این نکته که هر فردی برنامه ریزی هایی برای زندگی خود دارد و در طول روز ساعاتی را برای استراحت، ساعاتی را برای کار و امور شخصی در نظر می گیرد، توضیح می دهد که قطعاً زندگی انسان ها به گوشی موبایل یا دریافت و ارسال پیام خلاصه نمی شود، بنابراین نه تنها دوستان، بلکه حتی اعضای خانواده هم نمی توانند انتظار داشته باشند که حتما به همه پیام های آن ها پاسخ داده شود. باید بپذیریم که هر کسی زندگی خود را دارد و ارتباطات کنونی به حدی گسترده است که گاه مدیریت و هدایت این ارتباطات متنوع بالاتر از حد توان زندگی اجتماعی ما است.

از سوی دیگر گاهی افراد نیاز دارند، قبل از پاسخ دادن به پیام ها درباره آن فکر کنند و گاه تأخیر در پاسخ گویی با این هدف است. شاید هم وقتی پیامی برای کسی ارسال می کنیم؛ او درگیر مسائل دیگری است. در نتیجه اگر کسی به پیام ما جواب نداد یا با تأخیر جواب داد، لزوما به این معنا نیست که او قصد بی احترامی یا توهین دارد. یا فرد بی ادبی است. در نتیجه نباید همه مسائل را از زوایه دید خودمان نگاه کنیم بلکه باید خودمان را جای افراد دیگر بگذاریم.
نمی توانیم به این دلیل که کسی پیام ما را جواب نداده، او را بی فرهنگ بنامیم. هر چند که این اصطلاح، واژه معتبری هم نیست، چون اساساً در جامعه شناسی مقوله ای به اسم «بی فرهنگی» یا «بافرهنگی» نداریم. هر آنچه از انسان ها سر می زند، در صورت عمومیت پیدا کردن و فراگیر شدن با عنوان فرهنگ از آن یاد می شود که در قالب های مختلف از جمله آداب و رسوم ظهور و بروز پیدا می کند. این رفتار ها یا این فرهنگ یا مثبت است و سازنده یا مخرب و منفی. فرهنگی که با قواعد عرفی، ارزش های عمومی و هنجار های مورد قبول، سازگار باشد، مثبت است و برعکس، فرهنگی که با این ها سازگار نباشد و آن ها را تضعیف کند، مخرب است و طبیعتاً مشکلاتی را برای جامعه ایجاد می کند که در اصطلاح عمومی به آن فرهنگ بد یا منفی می گوییم.