روشهای مختلفی برای درمان واریس وجود دارد اما درمان واریس به روش اسکلروتراپی یکی از کم خطر ترین و راحت ترین شیوه های درمان این بیماری و به طور خاص واریس عنکبوتی است. در ادامه مقاله به توضیح درمان اسکلروتراپی واریس پا و مزایای آن می پردازیم.
واریس یک بیماری وریدی است که در آن خون در مسیر بازگشت به قلب در ورید ها(سیاهرگ ها) به درستی حرکت نمی کند، و به سمت جهت مخالف باز می گردد و موجب تورم، پیچ خوردن و کبودی آن ورید می شود. این مشکل بیشتر در نیم تنه پایینی و پا ها دیده می شود. نوع سطحی و نزدیک پوست آن که مانند تارهای عنکبوت است را واریس عنکبوتی می گویند.
اسکلروتراپی چیست؟
اسکلروتراپی یک روش درمانی است که در آن پزشک به تزریق دارو به درون رگ های خون یا رگ ها لنفاوی می پردازد و با این کار موجب تحلیل رفتن رگ های ناخواسته می شود. این روش معمولا برای درمان رگ های واریس یا رگ های عنکبوتی به کار می رود.
اسکلروتراپی یک عمل جراحی تهاجمی محسوب نمی شود و تنها به چندین تزریق نیاز دارد. این روال درمانی می تواند برای درمان اختلالات عروق خونی و لنفاوی که موجب شکل گیری نامناسب رگ ها می شوند، استفاده شود. اسکلروتراپی از محلولی تحریک کننده به نام اسکلروزانت استفاده می کند، این محلول به طور مستقیم به درون رگ های لنفاوری و وریدها توسط متخصص درمان واریس تزریق می شود. روال کار این محلول بدین صورت است که موجب تحریک رگ مورد تزریق می شود و در نتیجه رگ ورم می کند. این ورم جریان خون یا مایع لنفاوی را متوقف می کند و در نتیجه موجب کوچک شدن این رگ ها می شود.
اسکلروزانت
مواد شیمیایی ای که به عنوان اسکلروزانت به کار می روند عبارتند از:
- نمک هیپرتونیک (این محلول حاوی بیست درصد NaCl می باشد)
- سدیم تترادسیل سولفات
- پولیدوکانول
برای ایجاد درمان موثر، اسکلروتراپی ممکن است چند نوبت تکرار شود و این تکرار معمولا در فواصل شش تا دوازده هفته ای انجام می شود، تا بدین ترتیب نرخ موفقیت 85 درصدی در بازه ای سه ساله ایجاد شود.
اسکلروتراپی واریس چگونه انجام می شود؟
برای انجام اسکلروتراپی باید برای مشاوره به پزشک مراجعه کنید تا بتواند رگ های مشکل دار را بررسی کند. اسکلروتراپی رگ های عنکبوتی و رگ های واریسی معمولا در مطب متخصص عروق انجام می شود.این درمان معمولا به بی هوشی یا آماده سازی خاصی نیازی ندارد. بیماران باید قبل از عمل، از توصیه های پزشک پیروی کنند؛ زیرا ممکن است قبل از عمل نباید از کرم یا روغن بدن استفاده شود.در طول درمان، بیمار روی کمر دراز می کشد و پاهای خود را بالا نگه می دارد. دکتر قسمت مورد نظر را تمیز می کند و بعد یک سوزن کوچک را وارد رگ می کند. سوزن ممکن است شما را نیشگون بگیرد.زمانی که دکتر محلول را به رگ تزریق می کند، ممکن است احساس سوزش و مور مور شدن داشته باشید و یا هیچ حسی به شما دست ندهد.زمانی که تزریق به طور کامل انجام می شود، پزشک ناحیه تزریق را به آرامی ماساژ می دهد تا از وارد شدن دوباره خون به رگ، جلوگیری کند. ممکن است بعضی افراد به پد یا جوراب های واریس نیاز داشته باشند.تعداد رگ هایی که در یک جلسه درمان می شوند کاملا متفاوت است و به اندازه و موقعیت رگ بستگی دارد. طول مدت اسکلروتراپی معمولا بین 30 تا 45 دقیقه است.در بیشتر مواقع، افراد باید بعد از تزریق، درمانشان را پیگیری کنند تا رگ به طور کامل از بین برود. اگر بیش از دو یا سه رگ واریس داشته باشید باید چندین راه درمانی را برای رهایی از آن ها امتحان کنید.
بیماری های قابل درمان واریس با اسکلروتراپی
اسکلروتراپی اغلب برای درمان رگ های واریسی استفاده می شود. واریس به عنوان نارسایی مزمن وریدی نیز شناخته می شود.رگهای واریسی هنگام تورم و برآمدگی رگ ها، معمولاً در پاها، ایجاد می شوند. این به دلیل ضعف دیواره های وریدی است که به نوبه خود، دریچه های رگ را ضعیف می کند. در نتیجه، خون از رگها جمع شده و باعث تورم و متفاوت به نظر رسیدن آنها می شود.واریس ممکن است دردناک باشد و باعث ایجاد مشکلات پوستی شود. با کوچک شدن رگها، اسکلروتراپی اثرات آسیب به ورید را کاهش می دهد، باعث می شود رگهای واریسی کمتر دیده شده و درد کمتری داشته باشند.اسکلروتراپی همچنین برای درمان برخی بیماری های دیگر استفاده می شود، از جمله:
- عروق لنفاوی ناقص: این رگ ها حامل مایع یا لنفاوی لنفاوی هستند که به سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا با عفونت ها مقابله کند.
- بواسیر: اسکلروتراپی ممکن است در صورت عدم موفقیت سایر روش های درمانی استفاده شود. بواسیر هنگامی اتفاق می افتد که رگ های خونی، اطراف رکتوم ، متورم شده و تحریک شوند، باعث درد و ناراحتی حرکات روده شوند.
- هیدروسل: هیدروسل یک توسعه ناسالم مایعات در حفره بدن است. هیدروسل در بیضه ها رایج است.
مراقبت های قبل از انجام اسکلروتراپی چیست؟
قبل از انجام اسکلروتراپی باید مصرف برخی داروها را قطع کنید و از دستوراتی که پزشک به شما می دهد پیروی نمایید. برخی از این نکات به شرح زیر می باشند:
- تتراسایکلین یا مینوسین که هر دو جزو داروهای آنتی بیوتیک هستند باید حدود ۷ تا ۱۰ روز قبل یا بعد از اسکلروتراپی قطع شوند زیرا ممکن است باعث تغییر رنگ پوست شوند. از پزشک خود در خصوص سایر داروهای آنتی بیوتیک که مصرف می کنید سوال بپرسید یا از او در خصوص دستورالعمل مربوط به قطع این داروها کمک بگیرید. در صورتی که لازم است قبل از انجام یک روش تهاجمی از قبیل جراحی دندان، کولونوسکوپی یا هر نوع عمل جراحی آنتی بیوتیک مصرف کنید باید به پزشک خود اطلاع دهید.
- از مصرف آسپرین، ایبوپروفن یا سایر داروهای ضد التهاب به مدت ۴۸ ساعت قبل و بعد از اسکلروتراپی خودداری کنید زیرا این داروها با عملکرد ماده اسکلروسان تداخل دارند یا آن که باعث افزایش خونریزی می شوند اما مصرف تیلنون ایرادی ندارد. از پزشک خود در خصوص نکات مهم مربوط به قطع مصرف هر گونه دارویی سوال بپرسید.
- پردنیزولون باعث کاهش کارآمدی ماده اسکلروسان می شود. در این رابطه با پزشک خود مشورت کنید که آیا می توانید ۴۸ ساعت قبل از انجام اسکلروتراپی به قطع مصرف این دارو بپردازید یا خیر.
- قبل یا بعد از اسکلروتراپی نباید از هیچ گونه محلولی استفاده شود. پزشک از شما می خواهد که با خود شلوارک بیاورید که در طول درمان آن را بپوشید.
- در صورتی که جوراب واریس دارید آن را نیز با خود بیاورید و در صورتی که پزشک به شما اجازه داد آن پس از درمان آن را بپوشید.
پس از اسکلروتراپی واریس چه باید کرد؟
پس از اتمام درمان شما می توانید به منزل برگردید و به انجام فعالیت های روزمره خود بپردازید و بهتر است سعی کنید هر چه زودتر شروع به راه رفتن کنید. پزشک از شما می خواهد که از جوراب واریس استفاده کنید تا عروقی که درمان شده است فشرده شود. شما باید به مدت ۴۸ ساعت پس از درمان از دستورالعمل و نکات زیر پیروی کنید:
- از مصرف آسپرین و ایبوپروفن و سایر داروهای ضد التهاب خودداری کنید اما می توانید در صورت نیاز برای تسکین درد از تیلنول استفاده نمایید.
- از دوش آب داغ یا نشستن در سونا و جکوزی خودداری کنید . شما می توانید دوش بگیرید اما باید آب سردتر از حد معمول باشد.
- محل تزریق را با آب ولرم و صابون بشویید.
- از استفاده از کمپرس داغ یا هرگونه گرما در محل تزریق خودداری کنید.
- از قرار گرفتن در مقابل نور خورشید از قبیل حمام آفتاب اجتناب کنید.
در صورتی که پس از درمان دچار هرگونه مشکلی شدید یا برای شما سوالی پیش آمد با پزشک خود تماس بگیرید.
عوارض "اسکلروتراپی واریس" چیست ؟
به طور کلی عوارض این روش نادر است و در صورت انجام توسط متخصص و رعایت دقیق تکنیکهای تزریق امکان ایجاد این عوارض به حداقل میرسد.
- ترومبوفلبیت سطحی :بعضی از افراد در محل رگهای درمان شده تودههای دردناکی را تجربه میکنند. این ضایعات طبیعی هستند و نگرانی ندارد. مصرف قرصهای ضد التهاب به بهبود درد این ضایعات کمک میکند ولی خود ضایعات ممکن است تا چند هفته باقی بماند و سپس محو شود.
- تغییر رنگ :این حالت معمولا بعد از ترمبوفلبیت اتفاق میافتد که طی مدتی از بین میرود.
- ترومبوز عمقی :عارضه ناردی است که در صورتی که ماده اسکروزان به رگهای عمقی راه یابد، این مشکل ایجاد میشود. به همین دلیل است که ماده اسکروزان در هر جلسه به مقدار کم تزریق میشود و تاکید میشود که فعالیت های معمول فرد ادامه یابد.
- زخم سطحی :در صورتی که ماده اسکلروزان وارد رگ نشود و در بافت باقی بماند ممکن است باعث زخم سطحی شود که معمولا طی چند هفته بهبود دارد. انتخاب غلظت درست و تکنیک صحیح تزریق، از این عارضه جلوگیری میکند.
با توجه به مطالب فوق، تیم سلامت ساعد نیوز تلاش کرد تا مطالبی در مورد اسکلروتراپی واریس ارائه دهد. سلامت و شاداب با ما همراه باشید . . .