سرنوشت یک مقاله بعد از ارسال به مجله

زمانی که نگارش مقاله شما به پایان رسید و مقاله خود را برای مجله مورد نظر ارسال کردید، تازه پروسه نسبتا طولانی چاپ مقاله آغاز می شود ( البته این پروسه در مجلات مختلف متفاوت است و می تواند بین 1 ماه تا 1 سال به طول بینجامد).  دقیقاً چه اتفاقی برای مقاله ارسالی خواهد افتاد؟ این سوالی است که برای بسیاری از نویسندگان مقاله پیش می آید. برای این منظور، تصمیم گرفتیم تا شما را با مراحلی که یک مقاله طی می کند تا نهایتا در مجله چاپ شود، آشنا کنیم. برای آشنایی با این مراحل لازم است تا بیشتر با سردبیر مجله، فرآیند داوری، پذیرش و رد مقاله آشنا شوید. 

جایگاه سردبیر Editor-In-Chief و ویراستارها Editors

تمامی مجلات و نشریات علمی، دارای یک هیأت ویراستار هستند که متشکل از یک سردبیر و چند ویراستار همکار Associate Editor میباشد. تمامی این افراد، پژوهشگران و محققین برجسته ای هستند. وظیفه این هیأت مطالعه مقالات و تعیین وضعیت پذیرش یا رد مقالات ارسالی به مجله است.در واقع یک مقاله قبل از اینکه به دست داوران سپرده شود، ابتدا توسط سردبیر مجله دریافت می شود و پس از بررسی های اولیه ( از لحاظ تناسب موضوعی و ساختاری مقاله)، مقالاتی که شرایط لازم را داشته باشند، به دست ویراستاران و داوران متخصص در زمینه موضوع مقاله، سپرده می شود تا بررسی های تخصصی لازم در خصوص نگارش و محتوای مقاله انجام گیرد. ویراستاران، پژوهشگرهای برجسته ای هستند که به صورت داوطلبانه در مجله خدمت میکنند و داوران کسانی هستند که در موضوع مرتبط با مقاله متخصص و کارشناس بوده و در مورد مقاله و محتوای علمی آن اظهار نظر میکنند.

فرآیند داوری

همانطور که گفته شد، زمانی که مقاله خود را به مجله ارسال می کنید، ابتدا سردبیر بررسی های مقدماتی درباره مقاله انجام می دهد. دو موضوع مهمی که سردبیر مجله  به آنها توجه می کند این است که:

• آیا موضوع مقاله ی ارسالی با حیطه فعالیت مجله همخوانی دارد یا نه؟
• مقاله از نظر ساختار، دستورالعمل نگارشی مقاله و استانداردهای مجله کنترل میشود.

اگر مقاله از لحاظ موضوع و استانداردهای مجله مشکلی نداشت، مقاله برای بررسی های بعدی به دست ویراستاران سپرده میشود تا وارد فرآیند داوری شود. تعداد داوران و مدت زمان لازم برای آن در مجلات مختلف متفاوت است. هرچه اعتبار یک مجله بالا باشد و جز مجلات ایمپکت دار باشد، پروسه داوری آن سخت تر و طولانی تر خواهد بود. معمولاً دو داور برای داوری یک مقاله انتخاب میشود و زمان لازم برای داوری برای انها مشخص می شود. بعد از اتمام این بازه، داوران بایستی نتایج خود را اعلام نمایند. 

تصمیم گیری برای سردبیر زمانی راحت خواهد بود که نظر  تمامی داوران و ویراستاران در خصوص یک مقاله، یکسان باشد یا فقط اصلاحات جزیی مدنظرشان باشد. اما اگر نظرات داوران با یکدیگر متناقص باشد، در این صورت سردبیر یکی از دو راه زیر را در پیش میگیرد:

• ممکن است موضوع مقاله متناسب با تخصص سردبیر باشد، در این صورت نظرات یکی از داوران که نسبت به دیگری منطقی تر و مؤثرتر است، را قبول کرده و خود سردبیر به عنوان داور سوم وارد عمل شده و در مورد مقاله تصمیم گیری میکند.
• اما اگر سردبیر تخصصی در رابطه با موضوع مقاله نداشته باشد، بنابراین مقاله را به داور سوم می سپارد و این امر باعث طولانی تر شدن فرایند داوری می شود.

پذیرش مقاله

به ندرت پیش می آید که یک مقاله ای بدون نیاز به اصلاح، از سوی مجله ای پذیرفته شود. اگر همچین اتفاقی برای شما افتاد، بدانید که آدم خوش شانسی هستید و امیدوارتر شوید برای نوشتن مقالات بعدی خود. 

اصلاح مقاله

اکثر قریب به اتفاق مقالات ارسالی به مجلات یا اصلاحیه میخورنر یا کلا از سوی مجله رد میشوند. اگر ایمیلی با عنوان " مقاله شما مورد بازنگری قرار گرفته است، و به همراه پیشنهادات و اظهارنظرها به شما عودت داده میشود. ما معتقدیم که این نظرات میتوانند به بهبود مقاله شما کمک کنند."  روبرو شدید، اصلا ناراحت و نگران نشوید. سعی کنید تمام جزئیات ذکر شده در ایمیل ارسالی را مطالع کرده و آنها را در مقاله خود اعمال نمایید. اگر هر دو داور در جایی از مقاله به مسأله یکسانی اشاره کرده بودند، شک نکنید که در آنجا حتماً مسأله ای وجود دارد و بایستی حتما آن را برطرف نمایید.
در کل، اصلاحات مورد نیاز مقاله به دو دسته تقسیم میشوند که عبارتند از:

• اصلاحات جزئی Minor Revision
• اصلاحات عمده Major Revision

رد مقاله

به ندرت اما پیش می آید که یک مقاله ای از سوی سردبیر مجله رد شود. تقریباً همه سردبیرها از واژه «غیرقابل قبول » به جای «رد» استفاده میکنند. رد شدن مقاله می تواند علل مختلفی داشته باشد، عدم تناسب موضوعی مقاله، ایرادان گرامری و نگارشی زیاد در مقاله، ابهام در نتایج مقاله و ... . اگر مقاله شما نیز با چنین شرایطی روبرو شد، بجای ناراحتی و نامیدی، ابتدا به سراغ ایمیل اراسلی از سوی مجله بروید و آن را به دفت مطالعه کنید. این نطرات و پشنهادات راه گشا هستند و به شما در بهبود مقالتان بسیار کمک خواهند کرد. 

 سردبیر مجلات به سه حالت رد مقاله را بیان میکنند:

1. رد کامل مقاله Total Rejection،  که این حالت به ندرت اتفاق میافتد و معمولاً برای مقالاتی است که سردبیر نمیخواهد دوباره آنها را ببیند
2. رد مقاله بعلت ایرادات زیاد. این حالت زمانی اتفاق میافتد که مقاله دارای داده های مفیدی است ولی داده های مذکور نواقصی جدی دارند.
3. رد مقاله به علت ایرادات آزمایشگاهی. مقالاتی وجود دارند که داده های آنها مشکلی ندارد و اساساً مقاله قابل پذیرش است ولی به خاطر نواقصی که مثلاً در کارهای آزمایشگاهی وجود داشته مقاله رد شده است.

فرآیند انتشار مقاله

زمانی که مقاله شما از سوی مجله پذیرفته شد (accept)، لازم است تا برای بار آخر توسط ویراستاران ویرایش املایی و نگارشی شود و مقاله به شکل و قالب مطلوب مجله درآید. سپس نسخه اصلاح شده مقاله  که در اصطلاح به آن چرکنویس یا Proof میگویند را برای نویسنده ارسال میکنند تا نویسنده مقاله آخرین بررسی را انجام داده و در صورت نیاز آخرین تغییرات لازم را در مقاله اعمال نماید. در قدم نهایی، نویسنده نسخه نهایی مقاله را برای مجله ارسال میکند تا انتشار یابد.

موسسه آذرگان با داشتن تمامی مجوزهای رسمی چاپ و انتشار کتاب با بهترین کیفیت در خدمت تمامی نویسندگان و مولفان می باشد، برای ثبت سفارش میتوانید با کارشناسان موسسه آذرگان تماس حاصل نمایید و یا درخواست خود را از طریق وبسایت www.book-pub.ir/fa ارسال نمایید تا مشاوره های مورد نیاز برای شما ارائه شود.