علائم سرطان مری و راههای درمان آن

سرطان مری چیست ؟

ری لوله ی عضلانی توخالی است که مسئول انتقال غذا از حلق به معده می باشد. اگر یک تومور بدخیم در این مسیر رشد پیدا کند با نام سرطان مری شناخته می شود. همزمان با رشد تومور، بافت ها و عضله های داخلی و لایه های زیرین مری نیز ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند. این تومور در هر جایی از طول این عضو می تواند بوجود بیاید، اما در هر صورت مرسوم ترین نقطه، محل اتصال مری با معده است. بدلیل همین غده است که به تدریج علائم سرطان مری خود را آشکار می کنند.

انواع سرطان مری

دو نوع معمول سرطان مری بر اساس نوع سلول هایی که سرطانی می شوند، نامگذاری می گردند:

1- سرطان سلول های سنگفرشی: سرطانی که در سلول های سنگفرشی که سلول هایی پهن و نازک هستند و مری را می پوشانند دیده می شود. این سرطان بیشتر در بخش های فوقانی و میانی مری ایجاد می شود، اما می تواند در هر جایی از مری نیز ایجاد شود. این سرطان همچنین سرطان اپیدرموئید نیز نامیده می شود.

2- آدنوکارسینوما: سرطانی که در سلول های ترشحی (غده ای) ایجاد می شود. سلول های ترشحی موجود در دیواره مری، مایعاتی هم چون موکوس را تولید و ترشح می کنند. این سرطان بیشتر در بخش تحتانی مری، نزدیک معده ایجاد می شود.

علل و عوامل سرطان مری

• علت سرطان دقیقاً مشخص نیست. سرطان مری زمانی اتفاق می افتد که سلول های مری دچار جهش هایی در DNA می شوند. این اشتباهات، سرعت تکثیر سلول ها را افزایش می دهد و سرعت رشد کنترل شده سلول ها، از دست خارج می شود. سلول های غیر طبیعی جمع شده تومور را در مری ایجاد می کنند که می توانند به ساختارهای مجاور حمله کنند و به سایر قسمت های بدن گسترش یابند.
• مصرف دخانیات: مصرف سیگار همراه با افزایش خطر سرطان مری پیشرفته است. اگر یک فرد سیگاری، الکل زیادی مصرف کند، خطر به میزان زیادتری وجود دارد.
• الکل: مصرف الکل، خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش می دهد.
• رژیم غذایی: رژیم غذایی پر چربی و با پروتئین و کربوهیدرات کم به نظر می رسد که خطر سرطان مری را افزایش می دهد. مصرفنیتروزامین (که یک افزودنی غذایی است) خطر سرطان مری را افزایش می دهد.
• سن : خطر سرطان مری با افزایش سن زیاد می شود. بیشترین شانس سرطان مری در گروه سنی 70 تا 80 سال است.
• جنس: مردان سه برابر، خطر بیشتری برای سرطان مری نسبت به زنان دارند.
• نژاد: نژاد آفریقایی- آمریکایی سه برابر، خطر بیشتری برای سرطان مری نسبت به نژادهای قفقازی دارند.
• تحریک طولانی مدت مری به وسیله اسید: بیماری رفلاکس معده به مری، اساسا به این معنی است که اسید معده از سمت معده به مری برمی گردد. افراد دچار رفلاکس طولانی مدت، در معرض خطر بالای سرطان مری هستند.
• مری بارت: افرادی که دچار رفلاکس طولانی مدت هستند، احتمالا دچار مری بارت می شوند. در این بیماری، سلول هایی که مری را می پوشانند در اثر تماس طولانی مدت با اسید معده، شبیه سلول های پوشاننده معده می شوند. این حالت با خطر بالایی از سرطان مری همراه است.
• تماس شغلی با مواد شیمیایی: تماس طولانی مدت با برخی موادشیمیایی هم چون پرکلرواتیلن، شانس ابتلا به سرطان مری را بالا می برد. این ماده در صنایع خشکشویی معمولا به کار می رود.
• مصرف زیاد مایعات خیلی داغ: مصرف زیاد مایعات خیلی داغ مثل چای داغ، احتمالا خطر ابتلا به سرطان مری را بالا می برد.
• آسیب های مری
• کمبود شدید آهن
• سابقه قبلی سرطان
• اشالازی: حالتی است که در آن انتهای مری، بسته باقی می شود و جلوی عبور غذا و مایعات به معده را می گیرد. مری در بالای محل گرفتگی، نازک و متسع می شود. ادامه این حالت در طولانی مدت، شانس ابتلا به سرطان مری را بالا می برد.

علائم سرطان مری

در مراحل اولیه سرطان مری، افراد ممکن است با چند نشانه بیماری مواجه شوند. بیشتر علائم به واسطه بزرگ شدن تومور و باریک شدن مری که عبور غذا را دشوار می سازد، شکل می گیرند.

دشواری در بلع

دشواری در بلع (دیسفاژی) شایع ترین نشانه سرطان مری است که در 90 تا 95 درصد بیماران مبتلا به این بیماری دیده می شود. اگر مری به واسطه سرطان باریک شود، غذا ممکن است برای عبور از آن و ورود به معده با دشواری مواجه شود. ممکن است این گونه احساس شود که عبور غذا بیش از حد معمول طول می کشد و احساس گرفتار شدن غذا در فرد ایجاد شود یا به احساس خفگی منجر شود. مری پیش از بروز علائم دیگر اغلب به طور قابل توجهی باریک شده است.

دشواری در بلع غذا به طور معمول با تکه های بزرگ تر غذای جامد به ویژه گوشت، نان، و سبزیجات خام آغاز می شود، اما می تواند بعدا شامل غذاهای نیمه جامد و در نهایت مایعات نیز شود.

بلع دردناک

بلع می تواند برای برخی افراد دردناک شود. درد ممکن است طی چند لحظه و زمانی که غذا یا مایعات به تومور می رسند یا به واسطه ناتوانی در عبور احساس شود. همچنین، اگر سرطان موجب بروز یک زخم باز در دیواره داخلی مری شده باشد یا به بافت های اطراف حمله کرده باشد می تواند به احساس درد منجر شود. ممکن است درد هنگام بلع بین تیغه های شانه در پشت یا در قفسه سینه احساس شود.

بازگشت غذا یا استفراغ

زمانی که غذا قادر به عبور از مری نیست ممکن است به طور کامل و گوارش نشده به بالا باز گردد. این شرایط برای حدود 40 درصد از افراد مبتلا به سرطان مری رخ می دهد. استفراغ غذا یا خون نیز ممکن است رخ دهد، به ویژه اگر تومور خونریزی داشته باشد.

کاهش وزن بی دلیل

کاهش وزن بی دلیل یکی از نشانه های شایع سرطان مری است که در نیمی از بیماران مبتلا به این بیماری دیده می شود. کاهش وزن بی دلیل به عنوان از دست دادن 5 درصد یا بیشتر از وزن بدن طی 6 تا 12 ماه تعریف می شود. کاهش وزن می تواند به واسطه کمبود مواد مغذی ناشی از دشواری در بلع و همچنین سوخت و ساز خود تومور رخ دهد.

سوزش سردل، سینه درد، و سوء هاضمه

احساس سوزش یا درد در پشت جناغ سینه شرایطی شایع است و اغلب پس از یک وعده غذایی بزرگ رخ می دهد. سوزش سردل می تواند نشانه ای از بیماری بازگشت اسید معده به مری نیز باشد که یک عامل خطرآفرین شایع برای سرطان مری است. برای افراد مبتلا به بازگشت اسید معده، تغییر در کیفیت و شدت علائم سوزش سردل ممکن است نشان دهنده وجود سرطان باشد.

همراه سوزش، برخی افراد فشار در سینه را تجربه کرده و نگران حمله قلبی می شوند. در صورت مواجهه با این شرایط بهترین گزینه مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق شرایط است.

سرفه مداوم

سرفه مداوم در حدود 20 درصد از افراد مبتلا به سرطان مری را درگیر می کند. سرفه به طور معمول خشک و آزاردهنده است و در هر زمان از روز می تواند رخ دهد. سرفه ممکن است پس از غذا خوردن تشدید شود یا شاید هیچ ارتباطی با غذا خوردن نداشته باشد.

گرفتگی صدا

احساس گرفتگی صدا یا نیاز مکرر به صاف کردن گلو ممکن است از نشانه های اولیه سرطان مری باشد، به ویژه زمانی که دلیل مشخصی برای وقوع این شرایط مانند یک عفونت دستگاه تنفسی وجود ندارد. گرفتگی صدا اغلب زمانی که تومور عصب راجعه حنجره را درگیر می کند، رخ می دهد.

بزاق بیش از حد

برای کمک به عبور غذا از مری، بدن بزاق بیشتری ترشح می کند. با دشوارتر شدن عمل بلع، بدن برای جبران این شرایط هرچه بیشتر بزاق تولید می کند.

مدفوع سیاه رنگ

مدفوع سیاه و قیری ناشی از وجود خون که به نام ملنا شناخته می شود ممکن است به واسطه خونریزی از مری شکل بگیرد. خونی که از مری و قسمت بالایی دستگاه گوارش سرچشمه می گیرد به واسطه قرار گرفتن در معرض اسید معده سیاه رنگ می شود.

تشخیص سرطان مری

روش آزمایش برای تشخیص سرطان مری شامل موارد زیر می شود:

استفاده از اندوسکوپی که در آن ابزاری لوله مانند که دوربین کوچکی به آن متصل است از درون حلق شما پایین می رود و به دکتر شما اجازه می دهد مسیر درونی مری را به خوبی مشاهده کند تا هرگونه نشانه ی غیر عادی و تحریک بخش را بررسی نماید.

یکی دیگر از روش ها آزمون باریم است که از طریق اشعه ایکس به دکتر شما اجازه می دهد مسیر مری را بررسی نماید. برای این کار شما باید ماده ای شیمیایی به نام باریم را در حالی که مورد عکس برداری قرار می گیرید قورت دهید.

بیوپسی نیز فرایندی است که طی آن دکتر نمونه ای از بافت مشکوک را به کمک اندوسکوپ برداشت می کند و برای بررسی های بیشتر روانه ی آزمایشگاه می کند.

از MRI، CT scan و PET scan نیز ممکن است برای بررسی میزان انتشار سرطان به دیگر نقاط و ارگان های بدن استفاده شود.

درمان سرطان مری

جراحی

اگر سرطان کوچک باشد و هنوز به دیگر نقاط بدن انتشار نیافته باشد، دکتر شما می تواند تومور را به وسیله ی یک اندوسکوپ و برخی دیگر از لوازم کوچک جراحی خارج نماید. همچنین در حالت معمول و استاندارد جراح از طریق یک شکاف بزرگ قسمتی از مری و غده های چرکی اطراف آن را خارج می کند. در این موارد مری به وسیله ی بافت هایی از معده یا روده بازسازی می شود. در موارد بسیاری، قسمت هایی از بالای معده نیز ممکن است با جراحی خارج شوند.

خطر های جراحی شامل این موارد می شوند: درد، خونریزی، نشت در ناحیه ی بازسازی شده ی مری که به معده متصل است، مشکلات در شش ها، دشواری در غذا خوردن، تهوع، سوزش معده و عفونت.

شیمی درمانی

درمان علائم سرطان مری به وسیله ی شیمی درمانی در واقع یعنی حمله به سلول های سرطانی از طریق استفاده از دارو. شیمی درمانی ممکن است قبل یا بعد از عمل جراحی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین در مواردی با اشعه درمانی نیز همراه می شود.

اشعه درمانی

اشعه درمانی از پرتوهای اشعه برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می کند. اشعه درمانی ممکن است به صورت خارجی و به وسیله ی دستگاهی از بیرون انجام شود و همچنین می تواند به صورت داخلی و با قرار دادن دستگاهی نزدیک تومور صورت پذیرد.

سخن آخر

آمار سرطان ها هر روز بیشتر می شوند و درمان آنها علیرغم تبلیغات و تلاشهای بسیار، همیشه موفق و قاطع نبوده است. سرطان مری نیز یکی از انواع سرطان هاست که همان طور که از نامش پیداست، لوله ی انتقال دهنده و متصل کننده میان گلو و معده را درگیر می کند. برای اینکه شانس بیشتری برای پیروزی بر آن وجود داشته باشد باید در مراحل اولیه و قبل از انتشار به دیگر نقاط بدن تشخیص داده شود. در متن زیر می توانید اطلاعات لازم در مورد علائم سرطان مری، راه های تشخیص، تکنیک های درمان و عوامل خطرساز را بهتر بشناسید.