آمالگام
احتمالا قدیمی ترین ماده ترمیمی است و به علت رنگ نقره ای آن به سادگی قابل تشخیص است . بعضی از مردم گمان میکنند که این آمالگام کاملا از نقره ساخته شده است اما در حقیقت ترکیبی از نقره جیوه و قلع همراه برخی اجزای دیگر مثل مس است. محبوبیت اما لگام این روز ها کمی کم تر شده است چراکه ترمیم های همرنگ دندان روی کار امده اند.
برخی از کشور ها استفاده از آمالگام را به علت ورود جیوه به اکوسیستم های طبیعی خود ممنوع کرده اند . اما هیچ گزارشی مبنی بر سمیت خود آمالگام به صورت گوارشی و یا در ترمیم های دندانی وجود ندارد . ترمیم های آمالگام ارزان قیمت تر و با استحکام و معمولا طول عمر بیشترند . اما گاهی برای اتصال مناسب انها به دندان نیاز است تا مقداری از نسج سالم دندان برداشته شود. بعلاوه چون از اهن ساخته شده است امکان حساسیت به سرما و گرما پس از ترمیم وجود دارد.
مراحل پر کردن دندان با آمالگام
- برای پر کردن دندان با آمالگام ابتدا دندان دریل میشود تا بخشهای پوسیده خارج شوند.
- سپس دندانپزشک ترکیب آمالگام را آماده میکند.
- آمالگام روی دندان قرار داده میشود و شکل دهی میشود تا سطوح و انحناهای آن مشابه دندان طبیعی باشد.
- مواد آمالگام روی دندان به سرعت سخت میشوند.
کامپوزیت
دومین ماده ی ترمیم شایع است که مصرف ان رو به افزایش است . نمای طبیعی دارد و استحکام ان رو به افزایش است بعلاوه نیازی ندارد تا دندانپزشک مقدار زیادی از نسج سالم دندان را بردارد . برخلاف ترمیم های فلزی دچار خوردگی و تیره شدن نمیشود . میتواند به دندان بچسبد که برای حفره های کوچک مزیت به شمار می اید .
کامپوزیت ها معمولا انتخاب خوبی برای حفره های خیلی وسیع نیستند . گران ترند و کار با انها برای دندانپزشک زمان بر تر است . همچنین انها مستعد گرفتن لکه از چای و قهوه اند .
مراحل پر کردن دندان با کامپوزیت
- دندانپزشک دندان تحت درمان را ایزوله میکند تا بزاق به آن راه نداشته باشد و دندان خشک بماند.
- با کمک دریل دندانپزشکی یا ایر ابریژن (تراش با هوای فشرده) بخشهای آلوده و عفونی دندان برداشته میشوند.
- رزین کامپوزیت به صورت لایه لایه در فضای خالی ایجاد شده قرار میگیرد تا دندان پر شود.
- نور مخصوصی به هر لایه از مواد پر کننده تابانده میشود تا مواد سخت شوند.
- پس از این که دندان پر شد، رزین کامپوزیت شکل دهی میشود تا سطوح و انحناهای آن کاملا مشابه دندان طبیعی شود.
- برای پر کردن دندان با کامپوزیت باید مدت بیشتری روی صندلی دندانپزشکی بنشینید.
یکی از دلایل پر کردن دندان با کامپوزیت این است که در مقایسه به آمالگام بخش کمتری از ساختار سالم دندان تراشیده میشود بنابراین کم تهاجمی تر است. علاوه بر این پیوند قوی با دندان برقرار میکند و میتواند فشاری که هنگام جویدن بر آن وارد میشود را به خوبی تحمل کند. کامپوزیت از ساختار دندان نیز پشتیبانی میکند چرا که دندان را در مقابل دمای خیلی سرد و خیلی گرم عایق میسازد.
سرامیک
گاهی به عنوان ترمیم های پرسلنی شناخته میشوند . سرامیک ها مثل امالگام و کامپوزیت به دندان متصل نمیشوند. ماده ی پرکردن دندان در لابراتوار دندانپزشکی اماده میشود و کاملا مطابق شکل حفره است . به علت جنس ان نمایی طبیعی و زیبا دارد . به حفره چسبانده میشود و طول عمر بالایی دارد . اما چیزی که در مورد آن دوست نخواهید داشت این است که قیمت ان از دو ماده ی قبلی بیشتر است .بعلاوه نیاز به برداشتن نسج سالم ان از امالگام هم بیشتر است . همچنین ممکن است برای قرار دادن ترمیم چند جلسه ای زمان لازم باشد.
مقایسه دو ماده پر کننده آمالگام و کامپوزیت
مزایای پر کردن دندان با آمالگام
- کار با آمالگام برای دندانپزشک آسانتر از مواد دیگر است
- استحکام آمالگام بیشتر از کامپوزیت است بنابراین در دندانهای عقبی که فشار زیادی به آنها وارد میشود مناسب تر است
- اگر نگران هزینه پر کردن دندان هستید، آمالگام کم هزینه تر از کامپوزیت است
- پر کردن دندان با آمالگام سریعتر از کامپوزیت انجام میشود
- اثبات شده است که آمالگام بی خطر است
- برای پر کردن دندان با کامپوزیت باید بتوان دندان را ایزوله کرده و خشک نگه داشت. در نواحی که خشک نگه داشتن دندان دشوار باشد مانند دندانهای عقبی و پوسیدگی های زیر مرز لثه، معمولا آمالگام ترجیح داده میشود
- آمالگام دوام و طول عمر بیشتری نسبت به کامپوزیت دارد
- چون این مواد همرنگ دندان هستند از مزیت زیبایی برخوردارند
- برای پر کردن دندان با کامپوزیت نیاز کمتری به تراشیدن و دریل کردن دندان است و بخش بیشتری از ساختار طبیعی دندان حفظ میشود
- با کمک نور مخصوصی مواد ترمیمی ظرف چند ثانیه سخت میشوند
- این مواد پیوند بسیار محکمی با دندان برقرار میکنند که به محافظت از دندان در مقابل شکستن کمک مینماید
- شکل دهی به مواد کامپوزیتی برای دندانپزشک راحت تر است در نتیجه شکل نهایی آن خیلی بیشتر شبیه به دندان واقعی خواهد بود
- برخی افراد ممکن است به آمالگام آلرژی نشان دهند، اما واکنش آلرژی به کامپوزیت دندان مشاهده نشده است
- کامپوزیت عایق حرارتی خوبی است. از آنجایی که آمالگام فلز است رسانای خوبی برای انتقال دما است. به خصوص در مواردی که پر شدگی زیاد باشد، تجربه حساسیت دندان به سرما و گرما متداول است. در بیشتر موارد حساسیت دندان پس از چند روز یا چند هفته کاهش پیدا میکند اما در برخی افراد تا آخر این حساسیت باقی می ماند به خصوص هنگامی که دندان در معرض سرما قرار میگیرد.
- مواد ترمیمی کامپوزیت امکان انواع ترمیمهای دندانی را فراهم کرده اند و در بسیاری از مواقع به جای تعویض مواد ترمیمی، میتوان تنها بخش آسیب دیده دندان را پر کرد چرا که مواد جدید کامپوزیت هم به دندان خوب میچسبند هم به پر شدگی پیشین.
آیا دوام آمالگام بیشتر از کامپوزیت است؟
درصورتی که انتخاب درمان برای یک دندان درست باشد، آمالگام یا کامپوزیت ازنظر دوام نباید فرق چندانی باهم دیگر داشته باشند.
آمالگام الزاماً عمر بهتر از کامپوزیت ندارد و محکم تر هم نیست. هرچند که هر یک از این دو ماده کاربری و محل استفاده خود را دارند.
آیا آمالگام ها مضر هستند؟
درست است که در ترکیب آمالگام جیوه وجود دارد ولی این جیوه در ترکیب با سایر مواد است و مسمومیت یا مشکلی ایجاد نمی کند. هیچ یافته ای در مورد مضر بودن ترمیم های آمالگام وجود ندارد و هنوز هم آمالگام یک استاندارد جهانی ماده پر کردنی در بسیاری از کشورها ازجمله امریکاست.
چرا در برخی از کشورهای اروپایی آمالگام استفاده نمی شود؟
گاهی به اشتباه گفته می شود که در اروپا کاربرد آمالگام ممنوع است.
عدم مقبولیت آمالگام در اروپا چند دلیل دارد. اول اینکه به دلایل محیط زیستی دولت سخت گیری بسیار شدیدی در مورد دفع پساب و باقی مانده های آمالگام دارد. چراکه محیط زیست را آلوده می کند.
مسئلهٔ دوم این است که بسیاری از بیمه ها هزینه های درمان هایی که با آمالگام انجام می شود ممکن است که پرداخت نکنند.
آمالگام هنوز هم در خیلی از کشورها ازجمله امریکا مقبولیت دارد و انجمن دندانپزشکی امریکا هنوز هم آمالگام را به عنوان یک ماده پرکردگی استاندارد به رسمیت می شناسد.
