ساعدنیوز: بخش مهمی از سخنرانی حضرت آیت الله خامنه ای رهبر انقلاب اسلامی در حرم مطهر امام خمینی (ره) به مسأله "نقش مردم در حکمرانی" اختصاص داشت، مسأله ای که به نظر رفته رفته در حال کم رنگ شدن است. به نظرتان نکات حائز اهمیت در این بخش از بیانات ایشان چیست؟
دکتر بهمن اکبری: بسم الله الرحمن الرحیم؛ بله سؤال بسیار مهمی را طرح کردید. خلاصه سخن ایشان این بود:
سعی و نقشه راه امام در ایجاد جمهوری اسلامی این بود که طرح جدید را از گذشته منحط کشور جدا کند
◽️در دوران ایجاد جمهوری اسلامی، سعی امام و نقشه راه امام این بود که طرح جدید را از گذشته منحط کشور، به کلی جدا کند.
◽️سعی امام این بود که این آینده را جوری طراحی کند که اداره کشور در ذیل فرهنگ و تمدن و قاموس غربی قرار نگیرد.
◽️اصرار داشت امام که طرح جمهوری اسلامی در ذیل آنچه که در غرب بهش می گویند جمهوری یا مردم سالاری قرار نگیرد.
◽️لذا من سال گذشته در همین روز تبیین کردم که جمهوری اسلام، جمهوری وام گرفته از غرب نیست، مربوط به خود اسلام است.
◽️این که امام روی رأی مردم این همه تاکید می کند، این ناشی است از معرفتی که به مسئله اسلام داشت.
◽️لذا امام از آن دو مکتبی که آن روز در دنیا رایج بود، یعنی لیبرال دمکراسی سرمایه محور تا رژیم کمونیستی دیکتاتوری محور، از هردوی اینها جمهوری اسلامی را جدا کرد. لذا یکی از شعارهای اصولی امام شعار نه شرقی نه غربی بود.
◽️یک الگوی تازه ای را امام مطرح کردند برای نظام جمهوری اسلامی به کلی متفاوت با آنها. در الگوی امام دوگانه هایی با همدیگر هماهنگ و همساز شدند که سعی می شده همیشه در مقابل هم قرار بگیرند.
◽️هم معنویت دینی هم رأیِ مردم؛ این دوتا همیشه سعی می شده در مقابل هم باشند اما امام اینها را در کنار هم قرار داد.
خوشبختانه در سخنرانی سالگرد رحلت حضرت امام خمینی (ره) امسال، نظریه نقش مردم در توسعه کشور را رهبری در بیاناتشان با تأکید فرآوانی تبیین کردند. مهمترین موضوعی که ایشان اشاره داشت، این بود که امام طرح جمهوری اسلامی را در ذیل آنچه که در غرب به عنوان جمهوری، مردم سالاری، یا دموکراسی گفته می شود، قرار ندادند. در واقع، به باور امام، جمهوری اسلامی یا جمهوری اسلام وام گرفته از غرب نیست. جمهوریت در ذات اسلام است و ما نمی توانیم اسلام را بدون توجه به نقش مردم در نهاد سیاست و قدرت در نظر بگیریم.
به طور طبیعی، تأکید امام را بر مردم و به تبع، تأکیدی که خود رهبری فرزانه انقلاب بر نقش مردم دارند، مورد تأکید مجدد قرار گرفت. امروز بیان این نگاه و این رویکرد از زبان سکاندار انقلاب اسلامی حائز اهمیت است. ما باید برگردیم به توجه و بهره بردن از مردم در همه صحنه های کشور. متأسفانه شاهد این هستیم که هم در تئوری پردازی و هم در اقدام رویکرد ضدمردمی یا بی توجهی به مردم وجود دارد.
برخی معتقدند که اسلام ذاتاً با نقش مردم منافات دارد. یعنی به استناد ظواهر برخی آیات مثل اکثرهم لایعلمون یا اکثرهم لایعقلون مردم جامعه را و افراد جامعه را از حوزه قدرت سیاسی خارج می کنند. ما باید درست درک کنیم که ولایت فقیهی که امام طراحی کرد، بر مبنای توکل بر خداوند متعال و کسب قدرت و مشروعیت از خداوند بود ولی در بستر رأی و رضایت و توجه مردم بود. والا اگر بخواهیم مشروعیت را آسمانی تعریف کنیم، بوئی از اسلام نبردیم.
بنابراین، مشروعیت آسمانی تا تحقق زمینی پیدا نکرده، مشروعیتی است کاذب!
متاسفانه هرروز با کاهش نقش مردم و نخبگان مواجهیم و یکی از علل مهم آن "تصدی کارهای بزرگ توسط افراد خرد" است. و "دهان نیک اندیشان" بسته و زبان جاهلان باز و پر رسانه برابر سیاست راهبردی نقش مردم در قدرت باید مکانیزم "بکارگیری مردم" و "جایگاه اجتماعی و حقوقی مردم" و .... تبیین گردد.
این هم نمادی از جهاد تبیین است.
برای اصلاح جامعه، باید به اشتباهات اعتراف و آنها را جبران کنیم.
امام روح جمهوری اسلامی است
