توزیع کالاهای اساسی براساس کدملی سرپرست خانوار

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از مهر، حسین هرورانی، کارشناس مرکز پژوهش های مجلس درباره دغدغه رهبر انقلاب درباره گرانی ها و راهکارهای مقابله با آن گفت: جلوگیری از گرانی کالا، چند پایه اصلی دارد که باید هر سه در نظر گرفته شود این پایه ها عبارتند از تأمین (قیمت گذاری)، توزیع و نظارت. در زمینه قیمت گذاری، با وجود اینکه دولت ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردکنندگان کالاهای اساسی می دهد اما کالا با قیمت مبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست مصرف کننده نمی رسد و با این رانتی که توزیع می شود تولید کننده و مصرف کننده هردو آسیب می بیند.

ارز ترجیحی چگونه باعث گرانی شد؟

وی ادامه داد: از ابتدای اردیبهشت ۹۹ از بین ۶۰۰۰ واحد تولیدی مرغداری، ۸۰۰ واحد تعطیل شده است. دلیلش است که نهاده های دامی با قیمت مبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست تولید کننده نمی رسد و اگر فرد بخواهد نهاده را از بازار آزاد بخرد قیمت تمام شده تولید بسیار فراتر از نرخ مصوب دولتی می رود.

کارشناس اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس، عنوان کرد: وقتی بازار دو نرخی می شود و زمانی که سیاست گذار می خواهد با عرضه به میزان ۱۰ درصد از کل نیاز، ۱۰۰ درصد نیاز را مرتفع کند طبیعتاً کالا به شدت وابسته به قیمت بازار می شود و زمانی که مصرف کننده از قیمت آینده خبر ندارد به جای نیاز عادی خود، تلاش می کند خرید احتیاطی انجام دهد و تا جایی که می تواند ذخیره سازی کند. بنابراین یک تقاضای کاذب شکل می گیرد که تولید کننده و مصرف کننده سودی از آن نمی برند و صرفاً چند واسطه گر و سودجو منتفع می شود. در زمینه قیمت گذاری با توجه به اینکه دولت اعلام کرده تا ۶ ماه آینده تخصیص ارز ترجیحی را ادامه می دهد و مجلس نیز از افزایش قیمت ها ترس دارد، به نظر می رسد در کوتاه مدت نمی توان کاری انجام داد.

بودجه نظارت کافی نیست

وی با اشاره به اهمیت موضوع نظارت در مقابله با گرانی کالا، گفت: حدود ۴۰ هزار بازرس و ۸۸۰۰ اتحادیه که هر کدام حداقل ۲ یا ۳ بازرس دارند در کشور وجود دارد که باید به آن، آمار بازرس های افتخاری و گزارش های مردمی را نیز اضافه کرد.

هرورانی با بیان اینکه اگر بتوانیم موضوع نظارت را حل کنیم ۷۰ درصد موضوع گرانی حل می شود، اظهار داشت: در قانون بودجه ۹۹ نیز چند هزار میلیارد تومان برای موضوع نظارت کنار گذاشتند که تنها رقمی که برای وزارت صمت در کنار درآمدهای اختصاصی (کشف گران فروشی و …) در نظر گرفته شده ۷۸۰ میلیارد تومان است اما این بودجه بازدهی کافی را ندارد.

برخورد با گران فروشی و احتکار باید قاطع و اثرگذار باشد

وی گفت: در حوزه نظارت، در وهله اول باید پتانسیل مردم را فعال کنیم اما نکته ای که اهمیت دارد این است که برخوردها باید قاطع باشد تا مردم از اطلاع دادن دلسرد نشوند. در موضوع قاچاق موضوعی تحت عنوان حق الکشف وجود دارد و هر دستگاهی که کالای قاچاق را کشف کند درصدی از ارزش آن کالا را از آن خود می کند. این را می توان به مردم تسری داد؛ به این صورت که هر کسی گزارشی از احتکار اطلاع داد، جایزه ای دریافت کند در این صورت به جای ۴۰ هزار بازرس، چند میلیون بازرس وجود خواهد داشت.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در حال حاضر چندین سامانه مانند سامانه جامع تجارت، سامانه انبارها و … وجود دارد اما هیچ بهبودی در توزیع کالاها اتفاق نیفتاده است و تنها بیت المال، حیف و میل شده است. به عنوان نمونه تمام کشفیات کالاهای بهداشتی احتکار شده در ایام کرونا براساس گزارش های مردمی بود و دولت و تعزیرات نقش زیادی در این کشفیات نداشتند. به همین دلیل است که در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته، NGO ها فعال هستند و مردم بازار را مدیریت کنند چراکه دولت به اندازه ای که باید، دل نمی سوزاند.

وی با اینکه جرایم گران فروشی بازدارنده نیست، اظهار داشت: جرایمی که برای این تخلفات در نظر گرفته شده کم است و بازدارنده نیست و به کرات مشاهده شده، گران فروشان به دفعات تخلف خود را تکرار می کنند.

هرورانی برای حل معضل کمبود کالای اساسی و توزیع عادلانه این اقلام پیشنهاد داد: باید سامانه ای مانند نرم افزار شاد راه اندازی شود که در آن سامانه، قیمت کالای اساسی به صورت جزئی مشخص شود. در این سامانه سرپرست خانوار با کدملی و تلفن همراه احراز هویت شوند و بتوانند به تعداد مورد نیاز کالای اساسی خریداری کنند. کالای سفارش شده نیز، یا برای خریدار ارسال می شود یا فرد با مراجعه به فروشگاه های زنجیره ای می تواند خرید خود را تحویل بگیرد؛ در شهرستان های دور افتاده نیز این اقلام می تواند از طریق واحدهای صنفی منتخب به خریدار تحویل شود. با این کار اولاً در شرایط کرونا ازدحام به وجود نمی آید دوماً کرامت انسانی حفظ می شود و از همه مهم تر اینکه کالاهای اساسی یارانه ای، توزیع عادلانه خواهد داشت.

قالیباف: چرا مردم نمی توانند مرغ و گوشت قرمز تهیه کنند؟

نابسامانی بازار اقلام مصرفی ایام نوروز اخیراً مورد انتقاد رهبر انقلاب هم قرار گرفت و ایشان با ابراز ناخرسندی از گرانی ها و مشکلات معیشتی، گفتند: این وضع در آستانه عید «غُصه بزرگی» ایجاد کرده است. البته اجناس مانند میوه ها فراوان است اما قیمت ها بسیار بالا است که سود این قیمت بالا هم به جیب باغداران زحمتکش نمی رود بلکه نصیب دلال ها و واسطه های سودجو می شود و ضرر آن به مردم می رسد.(جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید)

خبرگزاری مهر پیش از این در پیگیری «غُصه بزرگ»، در گزارشی با عنوان «حذف دلالان میوه در گروی اصلاح شبکه توزیع / سلف خران و توزیع کنندگان باید ساماندهی شوند» به علل گرانی در بازار میوه، در گزارشی با عنوان « بازار مرغ هر روز نابسامان تر می شود / مشکل، افزایش خرید احتیاطی مردم است یا کاهش تولید؟» به علل گرانی مرغ، در گزارشی با عنوان «چرا در فروشگاه های زنجیره ای مرغ و روغن نیست؟ / دلالان خرید و قاچاق می کنند؛ ناچاریم زمانبندی کنیم» به علل گرانی و عرضه کم روغن نباتی در فروشگاه های زنجیره ای، در گفتگویی با معاون وزیر جهادکشاورزی (اینجا بخوانید) به چالش های موجود در صنعت دام و طیور و سامانه بازارگاه و نقش آن در گرانی مواد پروتئینی و در گفتگو با رئیس سابق اتحادیه دامداران به بررسی علل گرانی گوشت قرمز پرداخته بود. دو روز قبل هم در گزارشی با عنوان «ارز ترجیحی روغن حذف نشود، اوضاع همین خواهد بود / نظام توزیع در ایران معیوب است» به نقش ارز ترجیحی در بروز این نابسامانی و دیروز در گزارشی با عنوان دم خروس یا قسم حضرت عباس؟! / نگاهی به علل گرانی مرغ به علل گرانی مرغ پرداخته بود.