به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعد نیوز به نقل از همشهری، همایون شجریان شعری از فریدون مشیری را انتخاب کرده است تا اثری با نام «خون از رُخم بشوی» را بخواند، اثری که بدون هیچ توضیح اضافه ای روی صفحۀ همایون شجریان قرار گرفته است. متن شعر، عوامل تولید و تاریخ انتشار توضیحاتی است که در کپشن این اثر نوشته شده است.
«خون از رُخم بشوی» فضایی شبیه به آثار اخیر همایون شجریان دارد، فضایی که در آن ملودی حرف زیادی برای گفتن ندارد، صدای سازهای ایرانی چندان غالب نیست و تنظیم اثر براساس سازهای غربی است.
آهنگساز این اثر آرش گوران است و تخصص او بیشتر در زمینه موسیقی کلاسیک غرب است. در کارنامۀ آرش گوران رهبری ارکستر فیلارمونیک تهران دیده می شود که یکی از ارکسترهای محبوب در این ژانر از موسیقی است. گوران در سال های گذشته اجراهایی درخشان با ارکستر فیلارمونیک تهران را به صحنه برده است و مخاطبان خاص خودش را داشته و دارد.
«خون از رُخم بشوی» یک ایراد مشترک با تعدادی از آثار اخیر همایون شجریان که در این چند سال خوانده دارد و آن این که قابلیت چندانی برای ماندگاری در ذهن مخاطب ندارد، مقایسه کنید این جنس از آثار را با آثاری مانند «قُلاب»، «چرا رفتی» یا «ایران من» که ملودی و شعر آن ها در ذهن مخاطبان موسیقی ایران و طرفداران شجریان ماندگار شده است.
شاید مهمترین نقطه قوت «خون از رُخم بشوی» شعر و آواز آن است، آواز که مثل همیشه در بالاترین سطح اجرا شده است و شعر هم از سروده های فریدون مشیری است. قابلیت این شعر به گونه ای است که هر شنونده براساس سلیقه و نگاه خود، می تواند برداشتی متفاوت از این اثر داشته باشد؛ یکی می تواند لزوم یکپارچگی وطن را از این شعر برداشت کند، دیگری می تواند آن را اعتراضی به کشته شدگان اعتراض های اخیر تصور کند، آن یکی می تواند این تصنیف را اثری برای گرامی داشت کشته شدگان راهِ امنیت بپندارد.
در این میان اما وجه مشترک همۀ برداشت ها از این شعر؛ مذمت خون و خون ریزی در دل وطن است.
همایون شجریان در هفته های گذشته تور کنسرت هایش در اروپا را لغو کرد. این اقدام او بسیار هوشمندانه بود. همایون می دانست که اگر کنسرت هایش را در اروپا برگزار کند، یک عده از او می خواهند که سمت معترضان بایستد و موضعی تند بگیرد، عده ای هم انتظار داشتند که او وارد موضوعاتی که هنوز ابعاد آن به طور دقیق مشخص و معین نشده، نشود، در نهایت هر واکنشی از همایون شجریان موجب ایجاد فضایی دوقطبی می شد.
البته که لغو کنسرت های اروپا هزینه های مادی زیادی برای همایون شجریان داشت، اما او کنسرت هایش در اروپا را لغو کرد تا همبستگی اش با مردم را نشان دهد و البته از تقویت فضاهای دوقطبی ساز و ایجاد شکاف بیشتر در فضای جامعه جلوگیری کند.
به نظر می رسد انتشار تصنیف «خون از رُخم بشوی» براساس سروده مشیری، هم مخالفت با هر گونه خشونت را اعلام می کند و هم تلاشی است تا بار دیگر مفهوم «وطن» را برای مخاطب برجسته سازد و همۀ طیف های جامعه را به مفهومی بزرگ به نام «ایران» سوق دهد، تفسیری که طبیعتاً با نگاه های بخشی نگر و یک سویه، زاویه دارد و آنانی که تحلیلی و رویکردی یکجانبه درباره اتفاقات اخیر دارند، تمایل دارند تفاسیری از همین جنس را بر آثار سوار کنند و در این میان برخی تلاش می کنند تا «خون از رُخم بشوی» و خودِ همایون را به نفع جریانِ فکری خود، مصادره به مطلوب کنند؛ و این درست همان حرکتی است که خیانت در حق این هنرمند است.
البته در تولید این اثر نوعی «عجله» هم احساس می شود، عجله ای که گویا ناشی از فشارها به همایون شجریان بوده است تا مقابل اتفاقات اخیری که در کشور رخ داده است، موضع گیری کند، شاید همین عجله موجب شده است که ضعف هایی در این تصنیف وجود داشته باشد؛ ضعف هایی که در نهایت می تواند مانعی باشد بر اینکه این تصنیف به جهت موسیقایی ظرفیتی مشابه سایر آثار ماندگار او نداشته باشد.
شجریان هنرمندی مستقل است که برایش تمام مردم ایران، هم وطن هستند و خون هر کدامشان که ریخته شود، برای او ناراحت کننده است.
متن کامل شعر ترانه جدید همایون شجریان به شرح زیر است:
دست مرا بگیر، که آب از سرم گذشت
خون از رخم بشوی، که تیر از پرم گذشت
سر برکشیدم از دلِ این دود، شعله وار
تا این شب از برابر چشمِ ترم گذشت
شوق رهایی ام درِ زندان غم شکست
بوی خوش سپیده دم از سنگرم گذشت
با همرهان بگوی سراغ وطن گرفت
هر جا که ذره ذرۀ خاکسترم گذشت
خورشیدها شکفت ز هر قطره خون من
هر جا که پاره های دل پرپرم گذشت
در پرده های دیدۀ من، باغ گل دمید
نام وطن چو بر ورق دفترم گذشت
قطعه «خون از رُخم بشوی»
تقدیم به مردم شریف سرزمینم
عکس های دیده نشده و جنجالی همسر قالیباف از کودکی تا جوانی اش !
