به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از روزنامه همشهری، با وجود اینکه سازمان بهداشت جهانی واکسن سینوفارم را تأیید و اثربخشی آن را ۷۹ درصد اعلام کرده، اما حرف و حدیث در مورد این واکسن چینی همچنان زیاد است و به تازگی ادعایی درباره اثربخشی ۵درصدی این واکسن در برابر ابتلا به عفونت کرونا در ایران جنجالی شده است.
به گزارش سایت نیچر، سینوفارم در کنار دیگر واکسن چینی به نام سینووک، بالاترین میزان استفاده را در سراسر جهان دارد. در ایران نیز پوشش حداکثری واکسیناسیون در همه گروه های سنی با واکسن سینوفارم انجام شده است. بیشتر کشور های در حال توسعه با این ۲ واکسن از چین جمعیت خود را تلقیح کرده اند، اما اعلام اخیر سازمان بهداشت جهانی درباره لزوم تزریق دوز تقویت کننده به واسطه کاهش ایمنی در افراد بالای ۶۰ سال و دارای نقص سیستم ایمنی، این ابهام را ایجاد کرده که واکسن سینوفارم اثربخشی کمی دارد.
اثربخشی معقول
تعدادی از کشور ها تاکنون دوز سوم را به تمام افراد سالمند ارائه کرده اند و یا در تلاش برای رویکرد ترکیب و همسان سازی واکسن ها هستند. برخی کارشناسان حتی این سؤال را مطرح کرده بودند که آیا واکسن های چینی که بر پایه پلتفرم سنتی ویروس غیرفعال ساخته شده اند، باید همچنان در برخی کشور ها تزریق و در دسترس باشند؟ اما برخی دیگر می گویند این واکسن ها همچنان نقش بزرگی در کم شدن ابتلا و مرگ ومیر بازی می کنند. گاندیپ کانگ، ویروس شناس کالج پزشکی کریستین در هند می گوید: این دو واقعا واکسن های بدی نیستند بلکه هنوز بهینه نشده اند.
در اواسط سال ۲۰۲۱ سازمان بهداشت جهانی، مجوز استفاده اضطراری برای واکسن چینی را صادر کرد. به اعلام این سازمان، سینووک ۵۱ درصد و سینوفارم ۷۹ درصد در جلوگیری از بیماری علامت دار اثربخش بود. این عدد در برابر اثربخشی ۶۳ درصدی واکسن آسترازنکا عدد خوبی به نظر می رسید، اما همه این واکسن ها در برابر اثربخشی ۹۰ درصدی واکسن های فایزر و مدرنا عدد قابل توجهی نبودند.
مطالعات گسترده
چیزی در حدود ۲.۴ میلیارد از واکسن های چینی، در چین مجوز استفاده گرفته اند و حدود یک میلیارد دوز نیز به ۱۱۰ کشور دیگر صادر شده است. اوایل امسال بر اساس گزارش هایی از موج جدید کووید-۱۹ در چند کشور، که با این واکسن واکسینه شده بودند مانند سیشل و اندونزی، سؤال هایی را درباره میزان حفاظت ایجاد شده از واکسن های چینی به میان آورد.
به همین دلیل مطالعات گسترده ای در کشور هایی مانند برزیل، شیلی و تایلند در حال انجام است تا در گروه های سنی مختلف علت کاهش ایمنی و محافظت را پیدا کنند. برخی از مطالعات نشان داده اند که در مقایسه با واکسن های ساخته شده با استفاده از فناوری های دیگر، واکسن های ویروس غیرفعال چینی در ابتدا سطوح پایین تری از آنتی بادی های خنثی کننده یا مسدود کننده ویروس که به عنوان نماینده محافظت محسوب می شوند، تولید می کنند و این سطوح به سرعت کاهش می یابد.
یک مطالعه روی ۱۸۵ کارمند بخش مراقبت های بهداشتی در تایلند نشان داد که ۶۰ درصد از آن ها سطح بالایی از آنتی بادی های خنثی کننده را یک ماه پس از دریافت دوز دوم واکسن چینی داشته اند. این عدد در کسانی که آسترازنکا دریافت کرده بودند ۸۶درصد بود.
رابطه ای بین میزان آنتی بادی و محافظت نیست
اما پایین آمدن میزان آنتی بادی به معنی کم شدن محافظت ایمنی نیست. بن کولینگ اپیدمیولوژیست در دانشگاه هنگ کنگ می گوید: واکسن ها پاسخ های ایمنی پیچیده ای را ازجمله سلول های B و سلول های T ایجاد می کنند که ممکن است عمر بیشتری نسبت به آنتی بادی های خنثی کننده داشته باشند.
مطالعه دیگری روی کادر درمان چینی که هنوز داوری نشده است، نشان داد که سلول های B و سلول های T ویژه SARS-CoV-۲، ۵ ماه پس از دوز دوم واکسن سینوفارم قابل تشخیص هستند. سایر واکسن های ساخته شده با تکنولوژی های دیگر نیز در طول زمان دچار کاهش میزان آنتی بادی می شوند، اما محافظت قدرتمندتری در برابر بیماری و مرگ دارند. با این حال محققان می گویند، چون واکسن های چینی ساخته شده از ویروس غیرفعال با میزان پایین تری از آنتی بادی های خنثی کننده شروع می شوند، حفاظت آن ها می تواند سریع تر از آن هایی که شروع قوی تری دارند، کاهش یابد.
کانگ می گوید سیستم ایمنی با بالارفتن سن کم می شود و واکسن ها در کل در افرادی با سن بالا اثربخشی کمتری دارند، اما به نظر می رسد که این اثر با واکسن های مبتنی بر ویروس غیرفعال، مشهودتر است.
سازمان جهانی بهداشت: لزوم دریافت دز سوم برای افراد واکسینه شده با سینوفارم
