فلوس یا خیار شنبر یا خرنوب هندی (نام علمی: Cassia fistula) گیاهی با چند نام مختلف است که به صورت خودرو می روید که با ارتفاعی در حدود ده الی پانزده متر رشد می کند و بیشتر متعلق به مناطق گرمسیر است. این گیاه خواص منحصربه فردی را به دنبال خود به یدک می کشد، یکی از این خواص مسهل بودن است. این گیاه اغلب در مناطقی مانند آفریقا و هند رشد می کند و از جمله گیاهان دارویی موثر برای رفع یبوست است. میوه فلوس به طول ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر و به قطر ۳-۲ سانتی متر است. اگر فلوس در قسمت طول آن شكافته شود تیغه های متعددی در آن دیده می شود كه فلوس را به خانه های متعدد گاهی تا ۱۰۰ خانه تقسیم می كند.
میوه گیاه فلوس
میوه این گیاه به شکل غلاف است و در داخل آن مایع چسبنده ای وجود دارد که طعم شیرینی داشته و بوی بدی دارد. این میوه دارای اندازه ای به طول حدود سی سانت یا بیشتر است. معمولا برای مصرف فلوس باید آن را بر روی آتش حرارت داده و سپس شیره آن را تخلیه و سپس آن را با روغن بادام مخلوط کنند. فلوس را هم به شکل جوشانده و هم به صورت مربا مصرف می کنند. اگر مغز فلوس با قند و شکر مخلوط شده و در درجه حرارت متوسط پخته شود به آن فلوس پخته شده می گویند. مغز میوه فلوس دارای اسانس، مواد روغنی و آنتراکسنون و مشتقات آن است. هم دانه ها و هم مغز و هم پوست گیاه فلوس، همگی مفید و دارای خواص و کاربردهای دارویی می باشد.
خواص گیاه فلوس
عسل خیار شنبر در واقع همان شیره چسبناک است که در درون این قطعات وجود دارد. طعم این شیره چندان مطلوب نیست و بوی خوبی ندارد، اما تا حدی شیرین است. برای مصرف خواص فلوس باید غلاف آن را به طور مستقیم بر روی آتش بگیرید و منتظر بیرون آمدن عسل آن باشید. معمولاً این عسل چسبنده را به عنوان ماده ای مسهل مورداستفاده قرار می دهند. ضمن اینکه برای بهره بردن از این خاصیت، فلوس باید با روغن بادام مخلوط شود. یعنی ترکیب خواص روغن بادام با فلوس موجب این تأثیر مفید می شود. فلوس پخته از ترکیب قسمت مرکزی فلوس (مغز فلوس) با شکر یا قند به دست می آید و با درجه حرارت متوسطی پخته می شود.
نحوه مصرف فلوس
جهت مصرف به صورت جوشانده فلوس باید 10 گرم عسل فلوس را با یک لیتر آب جوش قاطی نموده و آنرا صاف کرده و به بیمار بخورانید. این جوشانده مسهل خوبی می باشد. میزان عسل فلوس را می تواند در مورد یبوست های سخت تا 60 گرم زیاد نمایید. البته جهت بهتر شدن مزه آن می توان مقداری شربت گیلاس یا انجیر به آن اضافه نمود. جهت تهیه مربای فلوس باید 5 گرم عسل فلوس را با همان میزان آب مقطر مخلوط نموده و سپس مقدار 125 گرم قند پودر شده را به آن اضافه نمایید. بعد آنرا روی حرارت گذاشته تا به آرامی آب آن بخار گردد و وزن آن به 100 گرم برسد و غلیظ گردد. این مربا نیز مسهل بسیار خوبی است. میزان استفاده از آن 50-100 گرم در روز است.
مضرات مصرف فلوس
نه تنها فلوس بلکه هر نوع گیاه دارویی اگر بی هدف و به مقدار ناکافی استفاده شود مضرات آن بیشتر از خواص آن خواهد بود. در کل مصرف فلوس برای معده ضرر داشته و می تواند چسبندگی روده ایجاد کند و باعث دل درد و روده درد شود. بنابراین بهتر است افرادی که دارای معده ضعیف هستند، از مصرف فلوس خودداری کنند و یا آن را همراه با مصطکی، انیسون و روغن بادام استفاده کنند. این گیاهان برای مادران باردار مضر است. فلوس می تواند عوارضی را برای نوزادان به همراه داشته باشد. برای مثال، اگر بیش از اندازه، از فلوس برای درمان مشکلات گوارشی نوزاد استفاده کنید، ممکن است که نوزاد دچار خونریزی معده شود. در نتیجه، از استفاده بیش از اندازه فلوس برای نوزادان، خودداری کنید.
سخن آخر
داروی گیاهی فلوس نیز مانند دیگر داروها اگر بدون قاعده و بیش ازاندازه مصرف شود، قطعاً دارای مضرات و معایبی خواهد بود. از داروی گیاهی فلوس به هر منظور که می خواهید استفاده کنید ابتدا با پزشک خود درباره نحوه و اندازه مصرف آن مشورت کرده و سپس آن را تهیه کنید.
خواص گیاه بابا آدم برای لاغری
