شرایط ازدواج با زن بیوه چیست؟

ازدواج که دارای انواع مختلفی، شامل عقد موقت و عقد دائم است، یکی از نیکوترین سنت های دین اسلام بوده و راهی مشروع، جهت بقای نسل بشر می باشد. اهمیت ازدواج و تشکیل خانواده، از این طریق، به اندازه ای است که قوانین مختلفی، نظیر قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده، موادی را به آن، اختصاص داده و قواعد و ضوابط این امر را پیش بینی کرده اند. ازدواج، می تواند، با دختری باکره که پیش از این، سابقه ازدواج نداشته، صورت گیرد یا با زنی که قبلا، شوهر داشته و اکنون، به واسطه طلاق، مجرد است. همچنین، ازدواج با زن بیوه، یعنی زنی که همسر او، فوت نموده نیز امکان پذیر و صحیح می باشد؛ اما، در صورتی که این امر، بخواهد، بلافاصله بعد از فوت همسر وی اتفاق بیفتد، نیازمند رعایت شرایط بخصوصی بوده و باید، موانع این امر، بر طرف گردد تا طرفین عقد، از آثار حقوقی ازدواج که محرمیت و زوجیت است، بهره مند گردند. از این رو، در این مقاله، قصد داریم، در خصوص شرایط ازدواج با زن بیوه، صحبت کنیم، موانع و محدودیت های این امر را بگوییم و آثار چنین عقدی را از منظر حقوقی، مورد بررسی قرار دهیم؛ سپس، توضیح دهیم، مهریه زن بیوه، به چه شکل، تعیین خواهد شد.

شرایط و حکم ازدواج با زن بیوه

برای پاسخ به این پرسش که حکم ازدواج با زن بیوه چیست و شرایط، موانع و آثار آن، کدامند؟ لازم است تا اندکی در خصوص عقد ازدواج از منظر قانون مدنی، صحبت کرده و بگوییم که به چه زنی، زن بیوه می گویند، سپس، شرایط ازدواج با زن بیوه، موانع و آثار آن را توضیح دهیم. ازدواج که می تواند به صورت دائمی یا موقت و با شخصی که پیش از این، سابقه ازدواج نداشته یا قبلا، ازدواج کرده اما، به واسطه فوت همسر یا طلاق از وی، مجرد است، صورت گیرد، از جمله عقود معین در قانون مدنی می باشد که این قانون، با تبعیت از شرع مقدس، قوانین و قواعد این امر را پیش بینی نموده است. بر اساس قانون مدنی، چنانچه شخصی بخواهد، با دختری که باکره بوده، عقد کرده و بدین واسطه، تشکیل خانواده دهد، باید، رضایت پدر یا جد پدری دختر را برای ازدواج، کسب کند یا در صورت مخالفت آن ها، از دادگاه، حکم لازم را بگیرد؛ در غیر این این صورت، محضر، اقدام به جاری کردن صیغه عقد و ثبت واقعه ازدواج نخواهد کرد. ازدواج با زن بیوه نیز همانند ازدواج با دختر باکره و ازدواج با دختر همسر، از شرایط بخصوصی برخوردار می باشد و چنانچه، دو نفر، بخواهند، با یکدیگر، ازدواج کنند و زن که یکی از طرفین عقد است، بیوه بوده، باید، شرایط این ازدواج را رعایت نمایند تا ازدواج آن ها، صحیح باشد و آثار حقوقی خود که محرمیت و زوجیت است را ایجاد کند. بیوه، به زنی می گویند که همسر خود را به علت مرگ وی، از دست داده و اکنون، به علت فوت همسرش، در حالت تجرد می باشد. از منظر قانونی، ازدواج با زن بیوه، صحیح بوده و چنین ازدواجی، دارای آثار حقوقی عقد نکاح که زوجیت و محرمیت شرعی و قانونی است، می باشد. اما، برای چنین ازدواجی، رعایت شرایط ازدواج با زن بیوه، ضروری است که این شرایط، عبارتند از: هنگام عقد ازدواج با زن بیوه، زن، در عده وفات شوهر خود نباشد: عده وفات، برای زنان، در صورت فوت همسرشان، 4 ماه و ده روز بوده و در رعایت این عده، تفاوتی میان عقد موقت با دائم، زن یائسه و باکره، وجود ندارد. عده وفات زن حامله نیز در صورتی که فاصله بین وضع حمل و فوت شوهر، کمتر از 4 و ماه و ده روز باشد، همان 4 ماه و ده رو خواهد بود و در غیر این صورت، زن حامله، تا زمان وضع حمل، موظف به رعایت عده وفات همسرش، است. هنگام عقد ازدواج با زن بیوه، هر دو طرف، از اهلیت قانونی برای ازدواج، برخوردار باشند: عقل، بلوغ و اختیار، از جمله مهم ترین شرایط صحت هر عقد بوده و هنگام عقد ازدواج با زن بیوه یا غیر بیوه نیز رعایت آن، ضروری می باشد. تعیین مهریه و مدت، در ازدواج موقت با زن بیوه: چنانچه طرفین عقد، قصد دارند، ازدواج خود را به صورت موقت، انجام دهند، باید، مدت عقد و میزان مهریه زن بیوه را مشخص کرده؛ در غیر این صورت، عقد واقع شده، باطل خواهد بود.

موانع و محدودیت های ازدواج با زن بیوه

چنانچه زن که یکی از طرفین عقد ازدواج است، بیوه باشد، موانع و محدودیت هایی برای ازدواج با او، وجود خواهد داشت که در صورت عدم توجه به آن ها، ممکن است که طرفین، حرمت ابدی، نسبت به یکدیگر، پیدا کنند و بدین واسطه، دیگر، هیچ گاه نتوانند، به زوجیت یکدیگر درآیند. با توجه به اهمیت اطلاع از موانع و محدودیت های ازدواج با زن بیوه، در این بخش از مقاله، قصد داریم، در خصوص موانع نکاح با زن بیوه، صحبت کنیم و بگوییم که طرفین عقد، چگونه می توانند، این موانع را بر طرف کرده و پس از آن، به واسطه عقد نکاح دائم یا موقت، به زوجیت یکدیگر درآیند. موانع ازدواج با زن بیوه، عبارتند از:

• وجود قرابت نسبی: زن بیوه و مردی که قصد ازدواج با او را دارد، نباید از اقارب نسبی یکدیگر باشند. بر اساس قانون مدنی، پدر، مادر، اجداد، جدات و هر چه قدر بالاتر رود، اولاد و فرزندان اولاد و برادر و خواهر و فرزندان آن ها، هر چقدر که پایین تر رود، عمه، خاله، دایی و عمو، از اقارب نسبی ای هستند که ازدواج با آن ها، ممنوع است.
• وجود قرابت رضاعی: زن بیوه و مردی که قصد ازدواج با او را دارد، نباید با یکدیگر، قرابت رضاعی، یعنی، قرابتی که به واسطه شیر خوردن نوزاد، از شخصی غیر از مادرش، با رعایت شرایط فقهی و قانونی، ایجاد می شود، داشته باشند.(در حدود طبقات و درجات قرابت نسبی)
• بودن در عده وفات: زن بیوه، در زمان ازدواج مجدد، نباید در عده وفات همسرش که 4 ماه و ده روز است باشد؛ چراکه ازدواج در زمان عده، با علم به حرمت این امر و علم به اینکه زن، در مدت عده است، سبب مواجه شدن با عواقب نگه نداشتن عده و حرام شدن ابدی طرفین، بر یکدیگر خواهد شد.
• بودن در حالت احرام: زن بیوه و مردی که قصد ازدواج با او را دارد، نباید در حالت احرام باشند؛ چراکه ازدواج در حالت احرام، با علم به حرمت این امر، سبب حرام شدن ابدی طرفین، بر یکدیگر خواهد شد و در غیر این صورت، سبب بطلان عقد است. کافر و غیر مسلمان بودن مرد: مردی که زن بیوه مسلمان، قصد ازدواج با او را دارد، نباید کافر و غیر مسلمان باشد.

آثار ازدواج با زن بیوه

هر عقدی که رخ می دهد، دارای آثار حقوقی مخصوص به خود بوده و عقد نکاح نیز از این موضوع، مستثنی نیست. بر اساس قانون مدنی، آثار حقوقی ازدواج، محرمیت بین طرفین عقد و ایجاد رابطه زوجیت می باشد و بلافاصله بعد از عقد نکاح، زن و شوهر، در قبال یکدیگر، حقوق و تکالیفی، پیدا خواهند کرد. آثار ازدواج با زن بیوه نیز همانند آثار ازدواج با زن غیر بیوه و دختر باکره بوده و در این خصوص، بیوه بودن یا نبودن، باکره بودن یا نبودن زن، تفاوتی، ایجاد نخواهد کرد؛ بلکه، به صرف وقوع عقد نکاح، آثار عقد ازدواج که محرمیت و زوجیت است، ایجاد خواهد شد و زن و شوهر، در قبال یکدیگر، از حقوقی، برخوردار گشته و تکالیفی، پیدا خواهند کرد. بهره مند شدن زن، از حقوق مالی ای، نظیر مهریه و نفقه و موظف شدن وی به تمکین عام و خاص از همسر خود، از جمله آثاری است که بلافاصله بعد از ازدواج دائمی زن بیوه با یک مرد، نسبت به او، ایجاد می شود و موظف شدن مرد، به پرداخت نفقه، در قبال تمکین عام و خاص زن از وی، از جمله آثاری است که در اثر ازدواج با زن بیوه، برای مرد، ایجاد می گردد. در خصوص آثار ازدواج با زن بیوه، ذکر این نکته، ضروری است که آثار ازدواج با زن بیوه، در عقد دائم و موقت، یکسان بوده و تنها تفاوتی که وجود دارد، این مساله است که بر خلاف ازدواج دائم، در ازدواج موقت با زن بیوه، نفقه و ارث، برای او وجود نخواهد داشت، مگر اینکه زوجین، پرداخت نفقه را شرط کرده باشند یا بر این موضوع، توافق کنند. همچنین، زوج یا زوجه، می توانند، به موجب وصیت، تا یک سوم اموالشان را برای یکدیگر، وصیت نمایند و در صورت وصیت بیش از یک سوم اموال، وصیت بر مازاد یک سوم، در صورتی نافذ خواهد بود که باقی وراث، آن را اجازه کنند.

مهریه در ازدواج با زن بیوه

بر اساس قانون مدنی، هر آن چیزی که مالیت داشته باشد را می توان، به عنوان مهریه، در نکاح دائم و موقت، تعیین کرد. مهریه، از جمله حقوق مالی زنان است و یکی از مواردی بوده که تعیین آن در عقد موقت، شرط صحت این نوع از ازدواج می باشد. به محض وقوع عقد نکاح دائم یا موقت، زن، مالک مهریه شده و می تواند، هر تصرفی که بخواهد را در آن، انجام دهد. عده ای بر این تصور هستند که در ازدواج با زن بیوه، به این علت که زن، یک مرتبه، ازدواج کرده و پیش از این، به واسطه ازدواج، از مهریه برخوردار گشته است، مهریه وجود نخواهد داشت یا زن، مستحق دریافت مهریه بسیار اندکی می باشد که باید گفت، این تصور، کاملا، اشتباه بوده و در تعیین مهریه ازدواج با زن بیوه، هیچ تفاوتی با تعیین مهریه ازدواج با زن غیر بیوه و دختر باکره، وجود نخواهد داشت. زن بیوه، می تواند، هنگام ازدواج، هر مبلغ یا مالی که مورد رضایت او و طرف دیگر عقد است را به عنوان مهریه خود، تعیین کرده و پس از قبول مرد و وقوع عقد ازدواج، مالک آن، خواهد شد و می تواند، هرگونه تصرفی که بخواهد، در آن، انجام داده یا پرداخت آن را از همسر خود، مطالبه نماید.

امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.

حقوق مالی زن در زندگی مشترک