(فیلم) مشکلات روانی ناشی از حضور مردان در اتاق عمل و زایمان برای خانم‌ها / مانع بزرگ برای فرزندآوری مجدد! 

به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی ساعدنیوز به نقل از فارس، پویش‌های «فارس من» درخصوص اعتراض مادران باردار نسبت به حضور مردان در اتاق زنان و زایمان تا کنون بیش از 60 هزار امضا به خود اختصاص داده است، در همین راستا خبرگزاری فارس تا به حال چندین گزارش در این زمینه تهیه کرد که با بازخوردهای مختلفی از جانب مخاطبان و کارشناسان همراه بوده است، بررسی امضاهای این مطالبه نشان می‌دهد تعداد زنان از هر طیف اعتقادی که اساساً با حضور مردان از کادر بیمارستان گرفته تا متخصص بیهوشی، تکنسین اتاق عمل، اینترن‌ها و حتی پزشکان مرد بنا به هر دلیلی در اتاق زنان و زایمان مخالفت دارند همچنان رو به افزایش است و از سویی پس از حضور دوربینی وزیر بهداشت در اتاق زایمان این موضوع با واکنش شدیدتر اقشار مختلف و رسانه‌ها نیز مواجه شد.

اظهارات مخاطبان خبرگزاری فارس و بررسی بازخوردها نشان می‌دهد اغلب زنانی که در مخالف حضور آقایان در اتاق عمل و زایمان هستند دچار آسیب‌های روحی و روانی شده به طوری که برخی از آنها به دلیل ترس از همین آسیب‌ها از بارداری مجدد خودداری کرده‌اند.

از همین رو و برای بررسی ابعاد جامعه شناختی از حوزه با سید کمیل حسینی، استاد دانشگاه و جامعه شناس گفت‌وگو کردیم:

در حوزه مباحث روانی انواع و اقسامی از آزارها وجود دارد، این آزارها با عناوینی نظیر سواستفاده روانی، آزار روانی تعریف شده است و در فرهنگ غربی هم همین تعریف را دارد، بعضاً الفاظ مختلفی برای آنها در نظر گرفته می‌شود. این مباحث جنبه‌ها یا ابعاد مختلفی از آزار روانی را بیان می‌کند، یکی از جاهای مختلفی که این آزارها در برخی ابعاد ممکن است اتفاق بیفتد مراکز درمانی است. به دلیل اینکه در این مراکز ممکن است فرد به دلیل درد، درماندگی، وضعیت فضای پیرامونی، غلبه جایگاهی پزشک و پرستار و ... مقهور فرد مقابل باشد یا چندان آگاه و هوشیار نباشد.

ممکن است در زمان معاینه خانم توسط آقایان پزشک، او حدود را رعایت نکند و خواسته یا ناخواسته بدن بیمار را لمس کند. ما باید نسبت به این موضوع آگاهی داشته باشیم و بتوانیم آن را مهار کنیم. مسوولان وزارت بهداشت نباید این موضوع را پنهان کنند و باید کنش فعالی داشته باشند. درد روانی که زنان تحمل می‌کنند درد واقعی بوده و ممکن است تا پایان عمر با فرد بماند لذا لازم است به این موضوع توجه داشته باشیم و اخلاق حرفه‌ای را در فضای کار آموزش و گسترش دهیم. همچنین بیمار باید از حق و حقوق خود آگاهی کامل داشته باشد.

حریم شکنی می‌تواند برای بیمار تبعات روانی شدیدی داشته باشد

آزار می‌تواند جنبه‌های مختلفی داشته باشد، گاهی اوقات ممکن است آزار جنبه لمس داشته باشد و گاهی نیز ممکن است حریم روانی بیمار به خطر بیفتد، به طور مثال پزشک با بیماری مواجه باشد که برای او پوشیده بودن در برابر فرد نامحرم خط قرمز شرعی و اخلاقی بوده و بسیار مهم است، پزشک باید نسبت به خط قرمزها توجه داشته باشد. در واقع با نگاه‌های انسان‌گرایانه حریم شکنی می‌تواند برای بیمار تبعات روانی شدیدی داشته باشد. از سوی دیگر شاید این موضوع برای پزشک عادی باشد اما پزشک نباید حریم بیمار و خط قرمز بیماران را بشکند و ممکن است بیمار تا سال‌ها با بار منفی این موضوع درگیر باشد.

فردی که با لمس شدن توسط پزشک یا حتی نگاه نامحرم مواجه می‌شود، ممکن است تا مدت‌ها با مشکلات روانی مواجه شود، درگیر افسردگی و آسیب شود، کما اینکه در همین مدت برخی افراد خارج از کشور هم اعلام کرده‌اند در کشورهای اروپایی اگر بفهمند که بیمار زن مسلمان است پزشکان حریم بیمار را رعایت می‌کنند و اجازه می‌دهند بیمار پزشک را انتخاب کند و پوشش داشته باشد تا آسیب روحی نبیند. حتی در فرهنگ سکولار احترام به حریم اعتقادی افراد و نگرش افراد اهمیت دارد به دلیل اینکه بی توجهی به این موضوع برای بیمار تبعات جدی و روانی دارد.

در بیمارستان به ابعاد روانی زنان بی‌توجهی می‌شود

در اینجا باید بر ابعاد روانی و اعتقادی افراد نیز توجه داشت. ممکن است در بیمارستان آزارگری جنسی را شاهد نباشیم، اما موضوع روانی غالب است. پس از مطرح شدن این دغدغه در رسانه‌ها ما اعلام کردیم که با توجه به حضور وزیر بهداشت در اتاق زایمان، مراجعان یا مخاطبین ما روایت‌های خود را از بیمارستان‌ها اعلام کنند، متاسفانه با انبوهی از روایات مواجه شدیم که اعلام کردند در فضای بیمارستانی به ابعاد روانی زنان در حوزه زیست جنسی بی‌توجهی می‌شود.

زنی عنوان کرده است که وقتی برای عمل جراحی وارد بیمارستان شدم لباسی به من داده شد که کلاه داشت و کلاه برای خانم مسلمان پوشش کاملی نیست و من باید با این کلاه در اتاق عمل حاضر می‌شدم، این اتفاق درحالی است که یکی دیگر از بانوان مسلمان اروپایی اعلام کرده است که به بانوان مسلمان چیزی شبیه مقنعه به بانوان داده می‌شود. یکی دیگر از بانوان اعلام کرده است که در اتاق عمل لباس و گانی به من داده شد که پشتش باز بود و وقتی من میخواستم روی تخت جا به جا شوم یا به تخت دیگری منتقل شوم نگران مسائل شرعی و اخلاقی بودم. متاسفانه از این دست روایات زیاد به ما گزارش شده است. در حوزه پوشش بیماران باید توجه جدی داشت و می‌توان با طراحی لباس مناسب شرایط حضور بانوان در اتاق عمل را فراهم کرد.

چند روایت از حضور مردان در اتاق زایمان

موضوع زایمان یکی از موارد پرتکراری است که مورد انتقاد قرار می‌گیرد، خانمی روایت می‌کند به دلیل مسائل شرعی پزشک زن را برای درمان و زایمان انتخاب کردم اما وقتی وارد اتاق عمل شدم متوجه شدم تنها زنی که در اتاق هست همان پزشک است و از متخصص بیهوشی تا خدمتکار اتاق عمل مرد هستند و با قرار گرفتن در این شرایط مجبور به انجام زایمان شده و پس از به هوش آمدن دچار تنش و فشار خون بالا شده است.

چرا بیمارستان برای زنی که برای کار زنانه به بیمارستان رفته است نباید فضای امنی داشته باشد و در حین زایمان و در بهترین لحظات زندگی اضطراب داشته است، یکی از مراجعان عنوان می‌کرد که وقتی به کادر آقا اعتراض کردم با برخورد زشت و زننده و تمسخر مواجه شدم که همین موضوع آسیب روحی و فشار روحی من را چند برابر افزایش داده بود.

ایجاد این فضا در یک جامعه اسلامی اصلا مناسب نیست، برخی از مراجعان عنوان می‌کنند که از زمان زایمان به دلیل مواجهه با مردها دچار فشار روانی هستم. البته این وضعیت درباره رفتار غلط و بی‌تفاوتی کارکنان خانم نسبت به حریم های بیمار هم می‌تواند باشد. در فضای ناامنی روانی برای این خانم می‌تواند تبعات زیادی داشته باشد. از دست دادن یکی از لحظه‌های لذت بخش زندگی مثل لحظه مادری تبعات زیادی برای زن باردار دارد و از سویی این موضوع برای مردی که تصور می‌کرده زن باردارش را به مکانی امن فرستاده است نیز تبعات روانی در پی دارد.

به دلیل حضور مردان در اتاق زایمان به دنبال فرزندآوری مجدد نیستم

برخی از زنان عنوان می‌کنند به دلیل حضور مردان در اتاق زایمان و برخوردهای زننده و آسیب های روانی به دنبال فرزندآوری مجدد نیستم. این موضوع برای جامعه مسلمان بسیار جدی است و ما به عنوان یک کشور مسلمان در این زمینه عقب هستیم و نتوانستیم حفظ سلامت روان بیمار را تامین کنیم. زنی که سال‌ها خود را از نگاه نامحرم حفظ کرده است در دوران زایمان یا عمل جراحی آسیب روانی می‌بیند ممکن است نوزادش هم دچار آسیب روحی شود.

باید فضای امن را برای بیمار فراهم کنیم. برخی از بیمارستان‌های خصوصی با دریافت هزینه گزاف این فضا را فراهم می‌کنند. پس نکته اول اینکه این کار شدنی است اما نکته دوم چرا سیستم درمان دولتی پس انجام نمی‌دهد؟ این مهم است و حق بیمار است و نباید فقط برای قشر و طبقه‌ای خاص باشد بلکه باید در دسترسی همه مردم جامعه باشد.

متاسفانه وزارت بهداشت در این زمینه اقدامات مناسبی نداشته است و باید پروتکل‌های جدی را برای اصلاح این موضوع تدوین کند و این باید تبدیل به یک رفتار حرفهای غالب با نظارت‌های مناسب شود و البته باید تبدیل به مطالبه عمومی هم بشود و بیماران و همراهان وی از این حقوق خود یا خبر شوند.