(تصاویر) سفربه تهران قدیم؛ پایه‌گذار این محله شاه عباس اول بود

  چهارشنبه، 12 اردیبهشت 1403
(تصاویر) سفربه تهران قدیم؛ پایه‌گذار این محله شاه عباس اول بود
ساعد نیوز: در گذشته ولنجک روستایی بود واقع در 2 کیلومتری امامزاده صالح تجریش که گفته می‌شود حدود پانصد سال قبل به دستور شاه عباس اول با سکنا دادن چند خانواده از سادات مازندران (از نوادگان امام چهارم علی بن حسین) در کنار یک چشمه متولد شد. جای دقیق آن را محل مسجد جامع کنونی ولنجک در شمالی‌ترین نقطه خیابان اعجازی (آصف) ذکر کردند.

به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعد نیوز به نقل از فرادید، نام فامیل اعجازی هم نام یکی از چند خانواده بنیانگذار ولنجک قدیم بود که شغل اصلی آنها کشاورزی و دامداری زندگی بود.

دهی که اکثر آنها سادات بودند و خانه ییلاقی امام جمعه تهران بود، اکنون یکی از گران‌ترین محله‌های پایتخت محسوب می‌شود و برج‌های سر به فلک کشیده نشانه‌های خانه‌باغ‌های قدیم را از یاد بردند.

محله کوهپایه‌ای ولنجک یکی از محله های شمال پایتخت و جزء منطقه یک شهرداری تهران است. این محله از شمال به ارتفاعات توچال و از جنوب به بزرگراه چمران و نمایشگاه بین‌المللی تهران، از شرق به خیابان ولیعصر و از غرب به محله اوین محدود می‌شود.

این منطقه در قدیم علفزار و کوهستانی بود که مورد توجه شاهان قاجار برای شکار قرار گرفت و بعدها به باغات ییلاقی مشهور تبدیل شد. در دوره های بعدی این محله مورد توجه ثروتمندان شهر قرار گرفت و در آن خانه‌های زیبایی ساخته شد، ولی عمده ساخت و ساز و تغییر شکل ولنجک به دهه 50 برمی‌گردد ولی از بعد از پیروزی انقلاب و در سال‌های اخیر جای باغ‌ها و منازل ویلایی برج‌های بلند و آسمان‌خراش‌ها به چشم می‌خورد.

ولنجک قدیم یا «ولنجق»

در گذشته ولنجک روستایی بود واقع در 2 کیلومتری امامزاده صالح تجریش که گفته می‌شود حدود پانصد سال قبل به دستور شاه عباس اول با سکنا دادن چند خانواده از سادات مازندران (از نوادگان امام چهارم علی بن حسین) در کنار یک چشمه متولد شد. جای دقیق آن را محل مسجد جامع کنونی ولنجک در شمالی‌ترین نقطه خیابان اعجازی (آصف) ذکر کردند. نام فامیل اعجازی هم نام یکی از چند خانواده بنیانگذار ولنجک قدیم بود که شغل اصلی آنها کشاورزی و دامداری زندگی بود.

باغ داماد ناصرالدین شاه در ولنجک

نصرالله حدادی، تهران‌شناس، در مورد این محله و تاریخچه آن چنین می‌گوید: «آقاسید محمد برادر کوچک‌تر ابوالقاسم امام جمعه تهران که از اعقاب سیدمحمدمهدی خاتون‌آبادی هستند، در زمان فتحعلی شاه قاجار که پس از جنگ ایران و روسیه در سوگ فرزندش نشسته بود از اصفهان برای تسلیت به شاه به تهران آمد و با درخواست شاه در تهران ماند و بعدها فرزندانش با خاندان قاجار وصلت کردند و خودش نیز به امامت جمعه تهران انتخاب شد.

امام جمعه تهران دو باغ ییلاقی داشت یکی در ولنجک و دیگری در شرق تهران که اکنون محل فرهنگسرای اشراق است؛ همان باغی که امام جمعه بعد از ماجراهای مشروطه از آنجا به سفارت روسیه پناه برد و از همان باغ به اروپا فرار کرد. باغ دیگر در ولنجک واقع شده که معروف به باغ ظهیرامامی است.»

حجت بلاغی در باره ولنجک می‌نویسد: «ولنجک دهی بود که همگی سادات بودند و راه ماشین‌رو داشت. ولنجک را خاندان میرزا ابوالقاسم امام جمعه آباد کردند و همیشه در دست سادات بود. آقا سیدمحمد در زمان رضا شاه یک باغ بزرگ در این منطقه خرید که اکنون باقی است. وی چهره‌ای گشاده، نجیب و مزاجی سالم و نیرومند داشت و اغلب مسافت بین تجریش تا خانه‌باغ را پیاده طی می‌‍کرد. پس از مرگ او را در محل گنبدسرآقا دفن کردند و خاندان ظهیر امامی‌ها از خاندان او هستند.»

بنا به رسم قدیم شاهان ایران، هر پادشاهی که بر تخت می‌نشست تمام اراضی متعلق به وی می‌شد. این رسم در پایتخت پررنگ‌تر به چشم می‌آمد. خاندان قاجار علاقه وافری به دامنه‌های شمالی شهر داشتند. مهم‌ترین کارکرد دامنه های شمالی تهران برای آنها شکارگاه بود و بعد از آن ساختن باغ و عمارت ییلاقی برای گذراندن اوقات خوش به خصوص در فصل گرم تابستان بود.

ضمن اینکه دامنه‌های شمالی محل ارتباط با مرز شمالی کشور نیز بود. کوهپایه توچال که محله ولنجک در آن بود کلا در اختیار خاندان قاجار و درباریان آنها بود. تمامی املاک سلطنتی در اختیار شخص شاه بود و هر زمان می‌خواست به اطرافیان و زنان حرم‌سرایش هبه می‌کرد. ناصرالدین شاه ولنجک را به مجدالدوله بخشیده بود، کاشانک را به سوگلی دربارش( انیس الدوله )، سوهانک را به دوستعلی خان معیرالممالک و دربند را به علی خان ظهیرالدوله و..

حدادی می‌گوید: «زمین‌های ولنجک جزء خالص‌جات حکومتی تهران بود که تا زمان سلطنت ناصرالدین شاه وضعیتی نامعلوم داشت. برای اولین بار صدراعظم او مشیرالدوله صورت املاک و اعیان خالصه حکومتی را مشخص کرد آن‌هم به دلیل بروز جنگ و فشار اقتصادی دولت را مجبور کرد برای تامین بخشی از مخارج زمین‌ها را اجاره دهند. اما زمین‌های توچال را به علت تعلق خاطر فقط به ورثه خود واگذار کردند.»

بعد از حکومت قاجار، پهلوی اول نیز در حوالی تپه علی‌خان (بام تهران ولنجک) قصر ییلاقی ساخت. رضاشاه تمام املاک و اموال احمدشاه و درباریان قاجار را به نفع خود و اعضای خانواده‌اش ضبط کرد، فقط به زمین‌های ولنجک که ارثیه مجدالدوله و مجدالسلطنه (پدربزرگ و پدر همسر خود توران امیر سلیمانی) بود، کاری نداشت و تا پایان سلطنت او در مالکیت خاندان امیر سلیمانی باقی ماند.

محله ولنجک مکان‌های مهمی را در خود جای داده است. بام تهران و تله‌کابین توچال از مناطق تفریحی این محله هستند که تقریبا اکثر روزهای آخر هفته میزبان پایتخت نشینان برای گذران اوقات فراغت و تفریح و ورزش و پیاده‌روی است و یکی از جذابیت‌های طبیعی این محله محسوب می‌شوند. دانشگاه شهید بهشتی نیز در این محله قرار دارد.


دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
اختصاصی ساعدنیوز: قهرمان عملیات جستجوی هلی‌کوپتر شهیدان خدمت: پهپاد ترکیه‌ای یا موتورسواران تبریزی؟ (8 نظر) واکنش فرزاد حسنی به شهادت شهدای خدمت: درود بر ابراهیم، نیکوکاران را چنین پاداش می دهیم، در حقیقت او از بندگان با ایمان ما بود (2 نظر) فرح پهلوی در چه شرایطی برای سگ سالومه مجری منوتو گریست؟ + ویدئو (2 نظر) انا لله و انا الیه راجعون / مرد خدمت آسمانی شد ... (2 نظر) فوری؛ لحظه اعلام خبر شهادت ابراهیم رئیسی در شبکه خبر (2 نظر) اعتراف چندش و عجیب اهالی قبیله آدم‌خوارها: من گوشت یک مرد و یک زن را خورده‌ام!+ویدیو (1 نظر) بیوگرافی و زندگی خصوصی کیوان ساکت اف، تازه داماد سینمای ایران و همسرش+ تصاویر جذاب و دیدنی (1 نظر) پست اینستاگرامی محمدجواد ظریف در پی شهادت سیدابراهیم رئیسی و همراهانشان+عکس (1 نظر) واکنش غم انگیز نفیسه روشن به خبر شهادت رئیس جمهور و هیئت همراهش در ورزقان+عکس (1 نظر) (عکس) یک عکس خاص از زلزله کرمانشاه / سادگی باورناپذیر کفش‌های قوی‌ترین مرد خاورمیانه (1 نظر) محمدرضا گلزار در استوری قلب عاشقانه نشان داد/ مخاطب این حرکت عاشقانه کیست؟ (1 نظر) اولین تصویر دردناک از پیکر آیت الله آل هاشم در تابوت+عکس (1 نظر) بیوگرافی خلبانان بالگرد حامل رئیس جمهور (1 نظر) آمریکا شهادت رئیس‌جمهور را تسلیت گفت (1 نظر) جزئیات تماس تلفنی آیت الله آل هاشم با رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور بعد از سقوط بالگرد+فیلم (1 نظر)
دیگران می‌خوانند   
نوشته مهدی ترابی به مناسب شهادت رئیسی + عکس/... شاید خسته از طعنه‌ها و زخم زبان‌ها و نامردی‌ها مرگ دردناک پسر 10 ساله در استخر ؛ غریق‌نجات‌ها فقط تماشا کردند! ماجرای آخرین تماس تلفنی با آیت الله آل هاشم از زبان غلامحسین اسماعیلی/ 3 الی 4 بار تماس گرفتم و تا 4 ساعت در حیات بودند ...+ویدیو روایت هدیه انجیر حاج قاسم به امیر عبداللهیان در بحبوحه جنگ سوریه+ویدئو عکس‌هایی تماشایی از کشور «مصر» در 150 سال قبل شرح حادثه سقوط بالگرد از زبان نزدیک ترین فرد داخل هلی کوپتر از لحظه مفقود شدن تا فرود اضطراری+فیلم فال ابجد روزانه چهارشنبه 2 خرداد 1403 صحبت های سوزناک کارگردان ایرانی از حادثه سقوط بالگرد رئیس جمهور: آن شب هولناک را تا صبح نخوابیدم+فیلم میرسلیم به مخبر: رسیدگی به خطاهایی که منجر به شهادت رئیسی و همراهانش شد را اولویت دهید حال آشفته و پریشان وزیر کار در استقبال از رئیس جمهور شهیدش+عکس حضور مقامات ارشد طالبان در مراسم تشییع رئیس‌جمهور آماده‌سازی صحن امام هادی علیه السلام جهت استقبال از شهدا+ویدئو مجری جنجالی صداوسیما برای همیشه از ایران رفت آخرین عکس دونفره و دلنشین سیدابراهیم رئیسی با رهبر معظم انقلاب/ زین پس تا چشم کار میکند جای تو خالیست دلسوزی رئیس جمهورِ شهید برای سربازان ایرانی: به خدا من راضی نیستم جوانانِ سرباز در گرما و سرما بایستند+ویدئو خوشحالی و شیرینی پخش کردن مجری تلویزیون با شنیدن خبر شهادت سید ابراهیم رئیسی/ واکنش کارشناس برنامه ادای احترام مردم روسیه به شهدای سقوط بالگرد رئیس‌جمهور و گلباران کردن سفارت/ یک دنیا به این سوگ نشسته است+ فیلم مهریه همسر و دختران سیدابراهیم رئیسی چقدر است؟ اشک‌های «محمد طاها»برای شهید جمهور؛ می‌خواستم آقای رییسی را از نزدیک ببینم +ویدئو چگونه جوش های دوران بلوغ را از بین ببریم؟ سنگ‌تمام آذربایجانی‌ها‌ در تشییع «عزیز ایران»/ یک بالگرد و پایان سفری تاریخی+فیلم رونمایی از جدیدترین انواع تاج گل نمایشگاه بین المللی{همراه با عکس} زمانی که بغض عجیب مجری تجمع تهران ترکید +ویدئو سوگواری متفاوت یک زن در مراسم تشییع آیت الله رئیسی: در دفاع از شما فحش خوردیم نوش جانمان+عکس تسلیت رئیس فیفا درپی شهادت رئیس‌جمهور+ عکس برخورد جالب و تحسین برانگیز سید ابراهیم رئیسی با فردی که جلوتر از ایشان منتظر رای دادن بود +ویدیو این گیاهان آپارتمانی باعث خنک شدن هوای خونه میشن {ویدئو} اینجوری گرفتگی سینک ظرفشویی رو باز کن | ساخت چاه باز کن خونگی با جوش شیرین استاندار آذربایجان شرقی که به شهادت رسید، داماد کیست؟ /او یک دهه شصتی و دانش آموخته دانشگاه امام صادق بود بهترین راه برای پاک کردن نخود فرنگی و فریز کردن آن گریه و بی تابی هیأت دولت در مراسم استقبال از پیکر شهدای خدمت/ خوش آمدی سید شهید+ویدیو (ویدئو) حضور یک زن ترکیه ای در محل حادثه بالگرد رئیس جمهور/ این زن بعد از ساعتها عبور از جنگل های ارسباران به بالگرد رسید! ویدئو منتشر نشده از حضور آیت‌الله آل‌هاشم در یگان‌های ارتش/ از درختکاری تا کلنگ زنی ویدیویی از ورود پیکر رئیس جمهور شهید و همراهان به فرودگاه مهرآباد در تهران اظهارات نیما نکیسا درباره رفتار سیدابراهیم رئیسی با ورزشکاران+ویدیو/ پاداش و جایزه های بچه ها رو سریع پرداخت میکردند حال و هوای منزل شهید حسین امیر عبداللهیان و سردار موسوی بعد از سانحه دلخراش+عکس (عکس) صندلی رئیس جمهور در هواپیما که سیاه پوش شد/ دسته گل عزای شهیدجمهور بغض ها را می ترکاند محافظت از جان و دل و ارادت سرتیم محافظ سیدابراهیم رئیسی به ایشان+ویدیو/ از مرتب کردن شال رئیس جمهور تا سایه به سایه مراقب بودن رئیس جمهور از آخرین سفر استانی خود به تهران باز می گردد روضه خوانی جگرخراش مهدی رسولی برای سیدابراهیم رئیسی در تبریز+ویدیو/ الهی دورت بگردم برا درد مردم تا کجا رفتی که پیدات نمیکردن
تیتر امروز   
مرگ دردناک پسر 10 ساله در استخر ؛ غریق‌نجات‌ها فقط تماشا کردند!
فال ابجد روزانه چهارشنبه 2 خرداد 1403
صحبت های سوزناک کارگردان ایرانی از حادثه سقوط بالگرد رئیس جمهور: آن شب هولناک را تا صبح نخوابیدم+فیلم
میرسلیم به مخبر: رسیدگی به خطاهایی که منجر به شهادت رئیسی و همراهانش شد را اولویت دهید
خوشحالی و شیرینی پخش کردن مجری تلویزیون با شنیدن خبر شهادت سید ابراهیم رئیسی/ واکنش کارشناس برنامه
استاندار آذربایجان شرقی که به شهادت رسید، داماد کیست؟ /او یک دهه شصتی و دانش آموخته دانشگاه امام صادق بود
واکنش غم انگیز هنرمندان ایرانی به شهادت رئیس جمهور و همراهانشان/ از بهنوش بختیاری تا رضا رویگری و بازیگر نون خ+عکس
چهره ماتم زده همسر و فرزندان شهید حسین امیر عبداللهیان در سوگ عزیزشان+عکس /خانه رنگ و بوی غم دارد...
واکنش سیدجواد هاشمی به شهادت رئیس جمهور: ای کاش این فاجعه رخ نمی‌داد
کادر پروازی شهادت را بیشتر بشناسید+ سوابق خدمتی
واکنش جوادنکونام سرمربی استقلال به سانحه سقوط بالگرد رئیس جمهور و هیئت همراه
تغییر نام بزرگراه شهید سلیمانی به شهید رئیسی به پیشنهاد دختر شهید سلیمانی
موحدی کرمانی رئیس مجلس خبرگان شد
مهریه همسر و دختران سیدابراهیم رئیسی چقدر است؟
پیام تسلیت «محمدرضا زنوزی» در پی شهادت جمعی از خدمت‌‌گزاران ملّت در سانحه سقوط بالگرد/ایران و جامعه جهانی اسلام سرمایه‌های ارزشمندی را از دست داد