ساعدنیوز
ساعدنیوز

(تصاویر) سفربه تهران قدیم؛ پایه‌گذار این محله شاه عباس اول بود

  چهارشنبه، 12 اردیبهشت 1403
(تصاویر) سفربه تهران قدیم؛ پایه‌گذار این محله شاه عباس اول بود
ساعد نیوز: در گذشته ولنجک روستایی بود واقع در 2 کیلومتری امامزاده صالح تجریش که گفته می‌شود حدود پانصد سال قبل به دستور شاه عباس اول با سکنا دادن چند خانواده از سادات مازندران (از نوادگان امام چهارم علی بن حسین) در کنار یک چشمه متولد شد. جای دقیق آن را محل مسجد جامع کنونی ولنجک در شمالی‌ترین نقطه خیابان اعجازی (آصف) ذکر کردند.

به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعد نیوز به نقل از فرادید، نام فامیل اعجازی هم نام یکی از چند خانواده بنیانگذار ولنجک قدیم بود که شغل اصلی آنها کشاورزی و دامداری زندگی بود.

دهی که اکثر آنها سادات بودند و خانه ییلاقی امام جمعه تهران بود، اکنون یکی از گران‌ترین محله‌های پایتخت محسوب می‌شود و برج‌های سر به فلک کشیده نشانه‌های خانه‌باغ‌های قدیم را از یاد بردند.

محله کوهپایه‌ای ولنجک یکی از محله های شمال پایتخت و جزء منطقه یک شهرداری تهران است. این محله از شمال به ارتفاعات توچال و از جنوب به بزرگراه چمران و نمایشگاه بین‌المللی تهران، از شرق به خیابان ولیعصر و از غرب به محله اوین محدود می‌شود.

این منطقه در قدیم علفزار و کوهستانی بود که مورد توجه شاهان قاجار برای شکار قرار گرفت و بعدها به باغات ییلاقی مشهور تبدیل شد. در دوره های بعدی این محله مورد توجه ثروتمندان شهر قرار گرفت و در آن خانه‌های زیبایی ساخته شد، ولی عمده ساخت و ساز و تغییر شکل ولنجک به دهه 50 برمی‌گردد ولی از بعد از پیروزی انقلاب و در سال‌های اخیر جای باغ‌ها و منازل ویلایی برج‌های بلند و آسمان‌خراش‌ها به چشم می‌خورد.

ولنجک قدیم یا «ولنجق»

در گذشته ولنجک روستایی بود واقع در 2 کیلومتری امامزاده صالح تجریش که گفته می‌شود حدود پانصد سال قبل به دستور شاه عباس اول با سکنا دادن چند خانواده از سادات مازندران (از نوادگان امام چهارم علی بن حسین) در کنار یک چشمه متولد شد. جای دقیق آن را محل مسجد جامع کنونی ولنجک در شمالی‌ترین نقطه خیابان اعجازی (آصف) ذکر کردند. نام فامیل اعجازی هم نام یکی از چند خانواده بنیانگذار ولنجک قدیم بود که شغل اصلی آنها کشاورزی و دامداری زندگی بود.

باغ داماد ناصرالدین شاه در ولنجک

نصرالله حدادی، تهران‌شناس، در مورد این محله و تاریخچه آن چنین می‌گوید: «آقاسید محمد برادر کوچک‌تر ابوالقاسم امام جمعه تهران که از اعقاب سیدمحمدمهدی خاتون‌آبادی هستند، در زمان فتحعلی شاه قاجار که پس از جنگ ایران و روسیه در سوگ فرزندش نشسته بود از اصفهان برای تسلیت به شاه به تهران آمد و با درخواست شاه در تهران ماند و بعدها فرزندانش با خاندان قاجار وصلت کردند و خودش نیز به امامت جمعه تهران انتخاب شد.

امام جمعه تهران دو باغ ییلاقی داشت یکی در ولنجک و دیگری در شرق تهران که اکنون محل فرهنگسرای اشراق است؛ همان باغی که امام جمعه بعد از ماجراهای مشروطه از آنجا به سفارت روسیه پناه برد و از همان باغ به اروپا فرار کرد. باغ دیگر در ولنجک واقع شده که معروف به باغ ظهیرامامی است.»

حجت بلاغی در باره ولنجک می‌نویسد: «ولنجک دهی بود که همگی سادات بودند و راه ماشین‌رو داشت. ولنجک را خاندان میرزا ابوالقاسم امام جمعه آباد کردند و همیشه در دست سادات بود. آقا سیدمحمد در زمان رضا شاه یک باغ بزرگ در این منطقه خرید که اکنون باقی است. وی چهره‌ای گشاده، نجیب و مزاجی سالم و نیرومند داشت و اغلب مسافت بین تجریش تا خانه‌باغ را پیاده طی می‌‍کرد. پس از مرگ او را در محل گنبدسرآقا دفن کردند و خاندان ظهیر امامی‌ها از خاندان او هستند.»

بنا به رسم قدیم شاهان ایران، هر پادشاهی که بر تخت می‌نشست تمام اراضی متعلق به وی می‌شد. این رسم در پایتخت پررنگ‌تر به چشم می‌آمد. خاندان قاجار علاقه وافری به دامنه‌های شمالی شهر داشتند. مهم‌ترین کارکرد دامنه های شمالی تهران برای آنها شکارگاه بود و بعد از آن ساختن باغ و عمارت ییلاقی برای گذراندن اوقات خوش به خصوص در فصل گرم تابستان بود.

ضمن اینکه دامنه‌های شمالی محل ارتباط با مرز شمالی کشور نیز بود. کوهپایه توچال که محله ولنجک در آن بود کلا در اختیار خاندان قاجار و درباریان آنها بود. تمامی املاک سلطنتی در اختیار شخص شاه بود و هر زمان می‌خواست به اطرافیان و زنان حرم‌سرایش هبه می‌کرد. ناصرالدین شاه ولنجک را به مجدالدوله بخشیده بود، کاشانک را به سوگلی دربارش( انیس الدوله )، سوهانک را به دوستعلی خان معیرالممالک و دربند را به علی خان ظهیرالدوله و..

حدادی می‌گوید: «زمین‌های ولنجک جزء خالص‌جات حکومتی تهران بود که تا زمان سلطنت ناصرالدین شاه وضعیتی نامعلوم داشت. برای اولین بار صدراعظم او مشیرالدوله صورت املاک و اعیان خالصه حکومتی را مشخص کرد آن‌هم به دلیل بروز جنگ و فشار اقتصادی دولت را مجبور کرد برای تامین بخشی از مخارج زمین‌ها را اجاره دهند. اما زمین‌های توچال را به علت تعلق خاطر فقط به ورثه خود واگذار کردند.»

بعد از حکومت قاجار، پهلوی اول نیز در حوالی تپه علی‌خان (بام تهران ولنجک) قصر ییلاقی ساخت. رضاشاه تمام املاک و اموال احمدشاه و درباریان قاجار را به نفع خود و اعضای خانواده‌اش ضبط کرد، فقط به زمین‌های ولنجک که ارثیه مجدالدوله و مجدالسلطنه (پدربزرگ و پدر همسر خود توران امیر سلیمانی) بود، کاری نداشت و تا پایان سلطنت او در مالکیت خاندان امیر سلیمانی باقی ماند.

محله ولنجک مکان‌های مهمی را در خود جای داده است. بام تهران و تله‌کابین توچال از مناطق تفریحی این محله هستند که تقریبا اکثر روزهای آخر هفته میزبان پایتخت نشینان برای گذران اوقات فراغت و تفریح و ورزش و پیاده‌روی است و یکی از جذابیت‌های طبیعی این محله محسوب می‌شوند. دانشگاه شهید بهشتی نیز در این محله قرار دارد.


دیدگاه ها


  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
صحبت های عادل فردوسی پور در مورد قطعی برق:درسته که مردم باید رعایت کنند و کمتر مصرف کنند ولی به خدا هیچ جای دنیا سال 2025 مردم اینجوری زجر نمیکشند از این اتفاقات و... (54 نظر) (ویدئو) نعیمه نظام‌دوست: آقای علیخانی میای پایین یا من میاما/ احسان علیخانی: تو صورت خانوم سعادت نگاه کن یکم خجالت بکش😁/ خنده‌های از ته دل نعیمه رو از دست ندید (51 نظر) نعیمه نظام دوست: پول اجاره خانه ام را نداشتم که پرداخت کنم و مجبور شدم از این طرف و آن طرف برای پرداخت اجاره خانه ام قرض بگیرم! (42 نظر) الهام چرخنده:وقتی حضرت آقا می فرمایند اغلب هنرمندان ما خوبند حجت تمام است/ من که آبرو ندارم خودم را سنجاق کرده ام به اهل بیت (36 نظر) علی پروین خطاب به علی دایی: بیا مصاحبه کن/ دایی: من صدا و سیما را دوست ندارم! (34 نظر) سکانس خنده دار نعیمه نظام دوست: یه مشت تُرشیده دور هم جمع شدیم+ویدیو/برنامه رفت رو هوا از خنده... (30 نظر) (عکس) عذرخواهی همسر قالیباف از پزشکیان بعد از گریه رئیس جمهور به خاطر عشق پاک قدیمی به همسرش ... (29 نظر) نماینده مجلس: یک دانشجوی پسر به من گفت شما وضعیت اقتصادی من را کمی خوب کن من چادر سر می‌کنم (28 نظر) (ویدئو) بازگشت باشکوه و پرسروصدای مهران مدیری به تلوزیون/ هم‌خوانی گوش‌نواز وشنیدنی آهنگ یلدایی با علی زندوکیلی به سبک سنتی (26 نظر) خلاقیت مشاغل: ترفند خنده‌دار و هوشمندانه اوستای سیمانکار برای گرم نگهداشتن بدنش هنگام کار کردن در هوای سرد با حلبی روغن+ ویدیو/ همه با هم هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (25 نظر) شهربانو منصوریان: یکی از شب های یلدا پدرم پرتقال خریده بود اما به همه نرسید ما هم یک پَر از پرتقال مان را به آن‌ها دادیم تا همه خورده باشند! (25 نظر) از ایران تا قطر؛ مقایسه رشد اقتصادی کشورهای منطقه در 50 سال گذشته (21 نظر) یارانه هر لیتر بنزین در ایران؛ 40 هزار تومان/ فعلا قرار نیست بنزین گران شود (19 نظر) (ویدئو) حیات وحش ؛ مستند حیات وحش حیوانات / عقرب سیاه، موش، قورباغه (19 نظر) ساغر عزیزی بازیگر سریال سوجان: برخی بر این باروند که من واقعاً فرح دیبا هستم ولی من اصلاً با سیاست کاری ندارم (18 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
ایران خودرو این محصول جذابش را بدون نوبت و قرعه کشی می فروشد
از شایعه تا واقعیت / ماده کشنده در قوطی‌های کنسرو؛ مصرف کنسروها را به حداقل برسانید
مشاور امنیت ملی آمریکا: خطر تغییر موضع ایران و رفتن به سمت سلاح اتمی، جدی است
جلایی پور: مقامات عالی نظام در سخنان‌شان به ترمزبریده‌های خالص‌گرا انذار دهند
قانون حجاب و عفاف استخوانی در گلوی قالیباف؟
روزنامه کیهان: ایران 13 سال بشار اسد را حفظ کرد، اما او یک هفته به ایران پشت کرد و سقوط کرد
بعد از سقوط سوریه نوبت یمن است؟ / انصارالله هدف بعدی اسرائیل!
سهم دقیق کنکور و سوابق تحصیلی در کنکور 1404؛ راهنمای کامل برای داوطلبان
از ارزهای دیجیتال چه خبر؟ | قیمت بیت کوین، اتریوم و ارزهای پرطرفدار امروز دوشنبه 3 دی 1403 + جدول
واکنش جنجالی عضو هیئت رئیسه مجلس به ادعای دستکاری رأی نمایندگان: دستگاه با اثر انگشت کار می کند کسی نمی تواند به جای کسی رأی دهد
جهاد دانشگاهی، پیشرو در ساخت نیروگاه‌های خورشیدی داخلی
از بازار چه خبر؟ | قیمت خودروهای خارجی و وارداتی امروز دوشنبه 3 دی 1403
ویدیو / جادوی صدای "خسرو شکیبایی" در ترانه بی‌نظیر «مادر من»؛ زمزمه‌ای که در دلها ماندگار شد!
از بازار چه خبر؟ | قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی، امروز دوشنبه 3 دی 1403
صف غذای خیریه در نیجریه جان 32 نفر را گرفت
منتخب روز   
از شایعه تا واقعیت / ماده کشنده در قوطی‌های کنسرو؛ مصرف کنسروها را به حداقل برسانید انگشتر فیروزه‌ای رهبر معظم انقلاب، یادگاری ماندگار برای پسر شهید سیدحسن نصرالله+ویدیو (ویدئو) محاله این ویدئو از علی ضیا و مادرش رو ببینی و اشک تو چشمات جمع نشه/ امروز، همه آرزوم این بود که مامانمو ببینم آلبوم امروز/ حضور بازیگران در جشن یلدای مدرسه دخترانشان با استایل یلدایی/ یکتا ناصر، آرزو افشار و همسر مهران غفوریان شباهت حیرت‌انگیز و باورنکردنی بهنوش بختیاری و خواهرش در استایل قاجاری یلدایی/ به نظرتون کدوم بهنوشه؛ کدوم بهناز؟🤔 صحبتهای جالب و اشکبار مهران مدیری درباره عشق عمیق مادرانه/ خودش چه بغضی هم کرد! استوری احساسی احسان علیخانی به مناسبت روز مادر/ خدا به حضرت مادر نه نمیگه+ عکس جدول زمانبندی قطعی برق امروز دوشنبه 3 دی تهران، تبریز، مشهد، اصفهان و... منتشر شد + لینک پایتخت 7 مهمان ویژه نوروز رمضانی 1404/ رکوردزنی پایتخت بدون بهتاش و ارسطو با روح بابا پنجعلی ریمیکس خوانندگی زیبای مانی رهنما با صدای دلنشین همسرش صبا راد به بهانه شب یلدای 1403 /حافظ خوانی صبا راد ارزش هزار بار دیدن رو داره +فیلم کیک شکلاتی مخصوص روز مادر/ طرز تهیه کیک شکلاتی با گاناش با بافتی نرم و طعم بی نشیر به بهانه روز مادر نگاهی می‌اندازیم به تصویر خواننده‌های محبوب کشورمان در کنار مادرانشان/ از همایون شجریان و محسن چاوشی گرفته تا بهنام بانی و رضا صادقی