به گزارش سرویس تاریخ ساعد نیوز، امروز 1 دی برابر با 22 دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
تیرداد یکم
1055 - طغرل سلجوقی که نیروهای او بغداد را تصرف کرده بودند بدون دست زدن به ترکیب دستگاه خلافت عباسی، این شهر را ضمیمه قلمرو خود اعلام کرد. بغداد که قبلا یک روستا در نزدیکی مدائن یایتخت باستانی ایران بود در سال 761 به تصمیم ابو جعفر منصور خلیفه عباسی به صورت شهر در آمد و مرکز خلافت عباسیان شد. نام بغداد پارسی است به معنای هدیه خدا ( بغ یعنی خدا + داد).
1845 - و به این سان داستویفسکی از اعدام رهید
تزار نیکلای یکم امپراتور روسیه که دقیقا جریان انقلابات سال 1848 اروپا را دنبال کرده بود برای جلوگیری از وقوع چنین انقلابی در روسیه هرگونه نشست و گردهمایی و حتی شب نشینی روشنفکران روس را ممنوع کرده بود. بعدا به تزار خبردادند که گروهی از روشنفکران روس به ابتکار پتراشفسکی محفلی تشکیل داده و بحث سیاسی می کنند. (مورخان انگلیسی زبان این محفل را «پتراشفسکی سرکل Petrashevsky Circle» نام نهاده اند). تزار به راههای متعدد از جمله دادن اخطار متوسل شد تا این محفل را از هم بپاشاند و چون موفق نشد دستور دستگیری برجستگان محفل را صادر کرد که به تدریج بازداشت و محاکمه و شماری از آنان ازجمله «فیودور داستویفسکی» نویسنده شهیر به اعدام محکوم شدند. 22 دسامبر 1849 محکومان را در زیر بارش برف در میدانی به ستون های چوبی بستند و دربرابر جوخه اعدام قراردادند. چند ساعت پیش از آن به تزار گفته شده بود که یکی از محکومان به اعدام داستویفسکیFyodor Dostoevsky است و تزار دستور لغو حکم را داده و این دستور چند ثانیه پیش از شلیک گلوله و در لحظه ای که نظامیان سینه محکومان را نشانه گرفته بودند به محل رسید و داستویفسکی نجات یافت و حکم اعدام به 4 سال تبعید کاهش یافت. وی احساس خود در لحظه ای را که به نظامیان گفته شد آماده شلیک باشند شرح داده است.
داستویفسکی
1942 - هواپیماهای ژاپنی باردیگر کلکته هند را بمباران کردند. ژاپن اندونزی و برمه (میانمار) را که از شرق هند فاصله زیاد ندارند تصرف کرده بود. در آن زمان هند مستعمره انگلستان بود.
1972 - زمین لرزه ای به شدت اندکی بیش از هفت ریشتر بیش از 12 هزار تن را در یایتخت کشور نیکاراگوئه نابود کرد.
1290 ش - کشتار وحشیانه مردم تبریز به دست قزاقان روسی
پس از آن که دولت روسیه به خاطر استخدام مورگان شوستر آمریکایی به عنوان خزانهدار کل کشور در ایران، به دولت صمصامالسلطنه اولتیماتوم داد، مجلس شورای ملی این اولتیماتوم را نپذیرفت. در نهایت با فشار و تهدید روسها مبنی بر تصرف تهران، دولت ایران ناچار شد که اولتیماتوم را قبول کرده، مورگان شوستر را معزول نماید. در آن هنگام که بین مجلس و دولت، درباره رد یا قبول اولتیماتوم، مذاکره و گفتگو جریان داشت، قوای نظامی روسیه به اقدامات وحشیانهای در چند شهرستان دست زدند. در تبریز بین ماموران نظمیه و سربازان روس، زد و خورد روی داد و به کشته و زخمی شدن تعدادی از دو طرف انجامید. شهر تبریز در نهایت در پنجم دی ماه آن سال به اشغال کامل نیروهای روسیه درآمد و سربازان روسی در تبریز در سطحی وسیع دست به کشتار مردم زدند. روسها به وضع دلخراشی عدهای را با نفت و بنزین آتش زدند، دستهای را در تنورِ آتش، سوزاندند و چند روز بعد، ثقه الاسلام تبریزی، عالم بزرگ آن شهر نیز به همراه عدهای دیگر از مشروطه خواهان، توسط روسها به دار آویخته شدند.
1339 ش - شروع به کار رسمی بانک مرکزی
1350 ش - تأسیس خبرگزاری رادیو و تلویزیون ایران
1359 ش - بمباران شدید آبادان توسط ارتش بعث عراق
با آغاز جنگ تحمیلی، بسیاری از مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران اشغال شد و یا در تیررس مستقیم آتش دشمن بعثی قرار گرفت. در این میان، شهر مقاوم آبادان که از همان اوان جنگ از سه طرف محاصره شده بود، همچنان به صورت پراکنده مقاومت مینمود. در این شرایط، هواپیماهای عراقی، به طور مرتب این شهر و سایر شهرهای مرزی را بمباران میکردند. در اولین روز زمستان 1359، سه فروند هواپیمای توپولوف و میگ عراقی به آسمان آبادان تجاوز کرده و مناطق مسکونی این شهر را هدف قرار دادند. خانههای مسکونی بسیاری ویران شد و گروهی از مردم بیگناه به شهادت رسیده و یا مجروح شدند. با این حال دو فروند از هواپیماهای عراقی، در بازگشت توسط جنگندههای ایرانی مورد هدف قرار گرفته و متلاشی شدند.
1989 - سقوط حکومت دیکتاتوری "نیکلای چائوشِسْکو" در کشور رومانی
نیکُلای چائوشِسْکو، رئیس جمهور پیشین رومانی، از دسامبر1967م به ریاست شورای دولتی این کشور منصوب گردید و علیرغم قرار داشتنِ رومانی در بلوک شرق، از مخالفان سرسخت اصلاحات سیاسی در بلوک کمونیسم به شمار میرفت. وی در سال 1974م از سوی کمیته مرکزی حزب کمونیست رومانی به ریاست جمهوری این کشور انتخاب شد. وی در طول سالهای زمامداریش در رومانی، با مهارت بسیاری سعی در ایجاد موازنه بین شرق و غرب داشت. با این حال چائوشسکو همچون سایر حاکمان کشورهای سوسیالیستی اروپا، در رومانی، دیکتاتوری حزب کمونیست را برقرار کرده بود. برنامههای اقتصادی او از اوایل دهه 1980، موجب تشدید مشکلات اقتصادی در رومانی شد و به تدریج اعتراضها و تظاهرات مردم را برانگیخت. مقاومت چائوشسکو در مقابل انتظارات مردم و جامعه جهانی برای اصلاحات سیاسی و اقتصادی در رومانی در اواخر دهه 1980، وی را منزوی کرد. در سال 1987م، مشکلات زندگی و شرایط سخت کاری به اعتصابات و راهپیمایىهایى منجر شد که به وسیله پلیس سرکوب شد. در پایان سال 1989م، رویارویى مردم ناراضی رومانی و پلیس، کشتهها و زخمیهای زیادی برجای گذاشت و دولت وضعیت فوقالعاده اعلام کرد ولی گروهی از نظامیان با پشتیبانی گسترده مردم، دست به کودتا زدند و چائوشسکو را پس از 24سال زمامداری، در 22 دسامبر 1989م سرنگون کردند. در نهایتْ چائوشسکو و همسرش، سه روز بعد، پس از یک محاکمه سریع، به جرم نسل کشی و فساد اقتصادی، اعدام شدند. در طی این کودتا، هفتاد هزار نفر نیز کشته شدند.
نیکلای چائوشِسْکو
زادروزها
244 - زادروز دیوکلتیان امپراتور روم از سال 284 تا 305 میلادی
1639 - زادروز ژان راسین یکی از 3 درام‌نویس برتر قرن هفدهم فرانسه همراه با کورنی و مولیر
1858 - زادروز جاکومو پوچینی آهنگساز ایتالیایی
1887 - زادروز سرینیواسا رامانوجان ریاضیدان اهل هندوستان
1962 - زادروز رالف فاینس بازیگر انگلیسی
رالف فاینس
1984 - زادروز بیس‌هانتر تهیه‌کننده و خواننده موسیقی اهل سوئد
1303 - نصرت کریمی، بازیگر و مجسمه‌ساز ایرانی
1308 - محمد نوری، خواننده و آهنگساز ایرانی
1325 - یوسف کلاهدوز، قائم مقام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سالهای ابتدایی انقلاب
1345 - فریبا کوثری، بازیگر زن ایرانی
محمد نوری
1350 - رامبد جوان، بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون, کارگردان و مجری تلویزیون اهل ایران
کودکی رامبد جوان
1352 - نیما بانکی، کارگردان، عکاس و بازیگر ایرانی
1363 - مازیار زارع، بازیکن فوتبال اهل ایران
1364 - امیر جعفری ارنگه، ورزشکار ایرانی
درگذشت‌ها
69 - درگذشت ویتلیوس امپراتور روم
1603 - درگذشت محمد سوم سیزدهمین سلطان امپراتوری عثمانی
گوستاو آدولفو بکر
1870 - درگذشت گوستاو آدولفو بکر شاعر و داستانسرای اهل اسپانیا
1880 - درگذشت جرج الیوت انگلیسی خالق رمانهای:آدام بد، آسیابی بر رودخانه، سیلاس مارنر ، میدل‌مارچ
1943 - درگذشت بیترکس پاتر نویسنده ادبیات کودک
1989 - درگذشت ساموئل بکت نمایشنامه‌نویس، رمان‌نویس و شاعر ایرلندی
جرج الیوت
*****
منابع:
-پایگاه نوشیروان کیهانی زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون
