در مقایسه با سایر سبزیجات، نگهداری سیب زمینی خیلی خاص است. با روش صحیح نگهداری، سیب زمینی سالم می تواند تا چند ماه دوام بیاورد. دانستن زیر و بم نحوه صحیح نگهداری سیب زمینی ضروری است تا بتوانید از سبزیجات خود بیشترین بهره را ببرید، چه آنها را از سبزی فروشی خریده باشید یا خودتان کاشته باشید.
نگهداری سیب زمینی ممکن است کار ساده ای به نظر برسد، اما نکات علمی پشت آن وجود دارد. هیچ کس دوست ندارد مواد غذایی را هدر بدهد، مخصوصا سیب زمینی ! نگهداری مناسب اولین قدم برای جلوگیری از هدر رفت است. حتی چند روش مختلف برای نگهداری سیب زمینی و چند ترفند برای استفاده بیشتر از آن ها وجود دارد.
از سیب زمینی در یک جعبه چوبی در مکانی تاریک نگه داری کنید، نگه داشتن سیب زمینی در مکانی سرد، تاریک و خشک اساس ذخیره کردن آن است. دمای ایده آل برای نگهداری از سیب زمینی بالاتر از دمای یخچال است، تقریبا بین 40 تا 50 درجه فارنهایت (4 تا 10 درجه سلسیوس ما ایرانی ها). از آنجایی که برخی از محصولات مانند سیب زمینی کال برداشت می شوند، مقدار کمی گاز اتیلن آزاد می کنند که به روند رسیده شدن آن ها کمک می کند.این گاز باعث می شود که سیب زمینی تا زمانی که دیگر برای مصرف مناسب نباشد به رسیده شدن خود ادامه دهد. اگرچه ما نمی توانیم از این اتفاق جلوگیری کنیم اما دمای سرد به کند شدن این روند کمک می کند. علاوه بر این دمای خنک از رشد میکرو ارگانیسم هایی جلوگیری می کند تا به کند شدن فرایند رسیدن و تجزیه کمک کند.
تاریک بودن مکان نگهداری به همان اندازه سرد بودن آن مهم است. به دلایل مختلف، سیب زمینی هایی که در معرض نور خورشید یا نور فلورسنت قرار دارند؛ ممکن است شروع به تولید کلروفیل در پوست اطراف خود کنند. کلروفیل باعث می شود که پوست سیب زمینی سبز شود، این علامتی است که نشان می دهد این سیب زمینی نباید خورده شود.علت بد بودن سیب زمینی سبز این است که سیب زمینی در معرض نور خورشید مستعد تولید سولانین است، یک ماده شیمیایی سمی که نباید خورده شود. با وجود این که همه سیب زمینی های سبز بد نیستند، اما بهتر است از مصرف آن ها به طور کامل خود داری کنید.
نگهداری از سیب زمینی در مکان خشک هم می تواند عمر مفید آن ها را افزایش دهد. وقتی سیب زمینی در معرض رطوبت بیش از حد قرار بگیرد، به محلی برای رشد قارچ و باکتری تبدیل می شود. هنگامی که سیب زمینی در معرض قارچ یا باکتری خاصی قرار بگیرد. ممکن است دیگر برای مصرف مناسب نباشد.
بهتر است سیب زمینی ها را در یک کیسه توری بریزید تا جریان خالص هوا برقرار شود و رطوبت وارد آن نشود و از خراب شدن آن در قفسه های چوبی جلوگیری کرده باشید.
وقتی به دنبال یک ظرف برای نگهداری از سیب زمینی ها می گردید، به دنبال چیزی باشید که جریان هوا را افزایش دهد و رطوبت را در خود نگه ندارد. چند نمونه از ظروف مناسب عبارتند از سبد ها، کیسه های کاغذی، کیسه های توری، یا حتی یک کاسه باز که خیلی عمیق نباشد.
ظروفی که برای نگهداری سیب زمینی مناسب نیستند؛ عبارتند از: کیسه های پلاستیکی، کیسه های بزرگ، به ویژه کف درب دار و کشو های بسته. این محیط ها بخاطر محبوس کردن رطوبت و خراب شدن سریع سیب زمینی و . . . معروف هستن
اکنون زمان جدا کردن پیاز، سیر و سیب زمینی است که معمولاً به مقدار زیاد خریداری می شوند و در نزدیکی یا یک مکان نگهداری می شوند. اگر میخواهید سیبزمینیهایتان مدت طولانیتری سالم بمانند، نباید آنها را در جعبههایی با پیاز یا سیر یا در جعبههایی در کنار هم نگهداری کنید. زیرا این امر باعث تسریع زمان بلوغ آنها می شود. سیب زمینی هایی که زود می رسند به همان سرعت شروع به پوسیدگی و خراب شدن می کنند.
ازآنجاییکه سیب زمینی در زیر زمین کشت میشود، اغلب روی پوست آن کثیفی وجود دارد. اگرچه ممکن است وسوسهانگیز باشد که کثیفیها را قبل از ذخیرهسازی بشویید، اما اگر آنها را به همین شکل نگه دارید، ماندگاری بیشتری خواهند داشت؛ زیرا شستوشو باعث افزایش رطوبت میشود که باعث رشد قارچ و باکتری خواهد شد. شما باید هر بار تنها تعدادی که نیاز دارید را بلافاصله قبل از استفاده بشویید. اگر آفتکشهای روی آن برایتان نگرانکننده هستند، شستشو با سرکه یا محلول نمک 10 درصد میتواند بیش از دو برابر آب بهتنهایی مواد بیماریزای باقیمانده را از بین ببرد.
با اینکه دمای خنک برای نگهداری سیب زمینی ایدهآل است، اما دمای یخچال و فریزر برای آن مناسب نیست؛ زیرا دمای بسیار پایین میتواند باعث «شیرینی ناشی از سرما» شود. این حالت زمانی اتفاق میافتد که مقداری از نشاسته به قندهای کاهنده تبدیل میشود. قندهای کاهنده در هنگام سرخ کردن یا قرار گرفتن در معرض دمای پخت بسیار بالا میتوانند مواد سرطانزا به نام آکریل آمیدها را تشکیل دهند، بنابراین بهتر است سطح آن را با نگهداری سیب زمینی بهطور مناسب پایین نگه دارید.
همچنین وقتی سیب زمینی خام در فریزر قرار داده میشود آب درون سیب زمینی منبسط میشود و کریستالهایی تشکیل میدهد که ساختار دیواره سلولی را میشکنند. این امر باعث میشود در هنگام آب شدن برای مصرف، نرم و غیرقابل استفاده شوند.
از طرفی بهاحتمالزیاد رنگ آن به قهوهای تغییر خواهد کرد. پس از پختن کامل یا جزئی، فریز کردن آنها اشکالی ندارد، زیرا فرآیند پخت آنزیمهای قهوهای شدن را غیرفعال میکند و از تغییر رنگ آنها جلوگیری خواهد کرد. همچنین در صورت فریز کردن سیب زمینی پخته تغییرات سیب زمینی خام در آنها ایجاد نمیشود.
پس از برش زدن سیب زمینی آن را در اسرع وقت بپزید. گوشت سیب زمینی در معرض هوا به خوبی پوست آن که سفت تر است، باقی نمی ماند. اگر نمی توانید سیب زمینی را بلافاصله پس از پوست کندن یا بریدن بپزید، آن را درون آب سرد نگهدارید. به این ترتیب می توان سیب زمینی را بدون تغییر بافت و رنگ تقریباً برای یک روز نگه داشت.
همانطور که ملاحظه کردید روشهای مختلفی برای نگهداری سیب زمینی مانند محیطی با دما و شرایط مناسب، یخچال و فریزر وجود دارد که برای هرکدام باید شرایط خاصی را فراهم کنید. دانستن بهترین روشهای نگهداری سیب زمینی میتواند عمر و خواص سیب زمینی را افزایش داده و ضایعات مواد غذایی را کاهش دهد.