یکی از زیباترین رویدادها در زندگی هر فردی روز ازدواج اوست که با حضور خانواده، اقوام و دوستان به یادماندنی و زیباتر می شود، اما مراسم ازدواج نیز مانند بسیاری از دیگر رسوم در کشورهای مختلف به اشکال متفاوتی برگزار می شود که شاید موجب شگفتی نیز باشد.
آداب و رسوم ازدواج در بسیاری از کشورها به قدری عجیب است که شاید از شنیدن آن متحیر شوید .
ﻫﺮ یک از ﻛﺸﻮرﻫﺎی اروﭘﺎی ﻏﺮبی آداب و رﺳﻮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺧﻮد را دارﻧﺪ و ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎیی ﻛﻪ در ﻣﺮاﺳﻢ ازدواج ﻣﺸﺎﻫﺪه می شود ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﻫﺎیی نیز ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﻛﻪ در این ﻧﻮﺷﺘﺎر اﺑﺘﺪا ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﻫﺎ بیان ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎیی از آداب و رﺳﻮم ﻫﺮ ﻛﺸﻮر ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
ساق دوش :
داشتن ساقدوش همراه داماد از آلمان شروع شده است. در روزگار قدیم رسم بر این بود که داماد عروس آینده را از روستای مجاور برباید و نیرومندترین دوستش (ساقدوش) او را در این کار کمک کند. یکی از وظایف ساقدوش، حمایت از داماد و مبارزه با بستگان دختر بود که در جریان مراسم ازدواج احتمالا مبادرت به پس گرفتن او از داماد می کردند.
شعر قافیه دار :
بسیاری از آداب و رسوم ماندگار ازدواج کشورهای غرب اروپا از انگلستان شروع شده اند. خواندن شعر قافیه داری که راجع به "چیزی جدید، چیزی قدیمی، چیزی عاریه، چیزی آبی رنگ است" امروز بخش مهمی از جشن های ازدواج است. هرچند که شاید بسیاری از عروس و دامادها ندانند که ویژگی های این شعر چیست.
«چیز قدیمی» نماد استمرار است که اغلب شامل یک بند کفش یا روسری مادربزرگ یا یک قطعه جواهر قدیمی بود.
«چیز جدید» نماد امید به آینده است و می تواند هر چیز جدیدی از قبیل پارچه نو، یا نواری باشد که به لباس عروسی دوخته می شود.
«چیز عاریه» نماد خوشبختی در زندگی مشترک است و اغلب یکی از دوستان عروس که ازدواج موفقی داشته آن را تهیه می کند.
«چیزی آبی رنگ» که از قدیم رنگ پاکدامنی و صداقت بوده است و در اکثر مواقع نوار پارچه آبی رنگی به پایین لباس ازدواج عروس و داماد دوخته می شد.
انگشتر نامزدی :
در سال 860 میلادی پاپ نیکولاس اول اعلام کرد که تبادل انگشتر نامزدی (آن هم طلا) برای عقد پیمان زناشویی الزامی است. در قرن 13 پاپ اینسنت سوم (Pope Innocent III) اعلام کرد که یک حلقه برای نامزدی و یک حلقه برای جشن ازدواج باید مبادله شود. ضمن اینکه بین نامزدی و عروسی مدتی باید وقفه ایجاد شود. طلا بودن انگشتر به معنی آن است که داماد مال و ثروت خود را نثار همسر آینده اش می کند.
617 سال بعد از فرمان نیکولاس اول، این انگشتر طلا به نگین الماس مزین شد. در 1477 ماکسیمیلیان امپراتور رم به شاهزاده خانم مری (اهل بورگاندی) انگشتر نامزدی الماس نشان اهدا کرد و این رسم تا امروز پابرجاست و انگشتر الماس نشان نامزدی مورد علاقه دوشیزگان غرب اروپاست. اهدای انگشتر طلای نامزدی برای نخستین بار در ایتالیا مرسوم شد.
پرتاب کفش کهنه :
به طرف کالسکه عروس و داماد در دوران تئودور (Tudor) رسم شد. اگر کفشی به کالسکه برخورد می کرد، آن را نشانه ی خوش اقبالی می دانستند. رسم امروزی بستن کفش ها به عقب اتومبیل عروس و داماد، شکل تغییر یافته پرتاب کفش کهنه است.
لباس سفید:
امروز، تصور عروس بدون لباس سفید بسیار مشکل و تا حدی ناممکن است. قبل از قرن 16 میلادی این رسم مهم امروزی رایج نبود. ملکه آن بریتانی (Ann of Brittany) (یکی از ایالت های فرانسه) در سال 1499 پوشیدن لباس سفید را برای عروس رواج داد.
حمل عروس روی دست ها :
هنگامی که عروس و داماد، پس از پایان مراسم به جلوی خانه خود می رسند، داماد عروس را روی دست هایش می گیرد و برای اینکه پایش به آستانه در نرسیده باشد، او را برای اولین بار به این صورت به داخل خانه می برد. این رسم از دو باور نشأت می گرفت:
اول اینکه اگر عروس هنگام وارد شدن به خانه جدید پایش بلغزد یا پیچ بخورد، بد اقبالی و بلا و مصیبت، زندگی مشترک او را تهدید خواهد کرد. باور دوم این بود که ارواح خبیثه ای که در آستانه در ساکن هستند، به محض اینکه عروس پا به آستانه گذاشت، از طریق پاهایش وارد بدن او می شوند و زندگی مشترک آن دو را تباه می کنند. البته رمانتیک ترین راه حل، همان است که داماد عروس را روی دست هایش بگیرد و از آستانه عبور دهد.
آداب برخی از کشور ها
اتریش
خواستگاری در اتریش در سالیان گذشته [دور] رسمیت بیشتری داشت. داماد ، افراد خانواده یا دوستان خود را برای ابراز علاقه به دیدار خانواده دختر می فرستاد. این فرستادگان اگر در طی راه مرد نابینا ، زن باردار یا راهبی را میدیدند ، چنین می پنداشتند که این پیوند عاقبت خوشی نخواهد داشت و از خواستگاری منصرف می شدند ولی اگر سر راه خود بُز، کبوتر یا گرگ می دیدند، این نشانه ها را خوش یمن دانسته و یقین پید ا می کردند که این ازدواج توأم با خیر و خوشی است.
ازدواج زن با مردی که ابتدای نام خانوادگی اش با او یکسان باشد ، بدشگون شمرده می شد و در شعری با این مضمون نمود پیدا می کرد:
To change the name and not the letter,
Is to change the worst and not the better.
تغییر نام که بدون تغییر حرف اول ( نام خانوادگی) است ، تغییری در جهت بدتر شدن است تا بهتر شدن. تازه عروس پیش از عروسی نباید نوشتن نام جدید خود را تمرین کند. این طور تصور می شود که وسوسه و گمراهی آینده اش ر ا تباه می کند.
اگر چه بیشتر عروسی ها در روز شنبه برگزار می شود ، این کار در گذشته بد یمن انگاشته می شد. البته جمعه ها را هم بد یمن می دانستند مخصوصا جمعه ای که در سیزدهمین روز ماه واقع شده باشد ، شعر معروف برگزاری عروسی ر ا در نیمه اول هفته مسیحی توصیه می کند.
Monday for wealth, Tuesday for health, Wednesday the best of all, Thursday for losses, Friday for
crosses, Saturday for no luck at all
فنلاند
در فنلاند عروس وقت انجام تشریفات ازدواج، باید گریه کند تا نشان دهد از ترک والدین و سپری شدن دوره دوشیزگی خود غصه دار است.این گریه و زاری، مراسم را به عزاداری شبیه می کند.
آفریقا
در آفریقای مرکزی،مردان قبیله "فان" همسران خود را به اقساط می خرند و این اقساط تا وقتی که زن زنده است، سالانه به پدر عروس پرداخت می شود! حتماً آنجا هم آدم های بد قول وجود دارند که قسط هایشان عقب بیفتد!
عروس باید چاق باشد
در میان قبیله "هیما"در آفریقا رسم بر این است که عروس را پیش از جشن عروسی آنقدر چاق می کنند که به سختی بتواند تکان بخورد.
زد و خورد عروس و داماد
در جاوه عروس و داماد برای برگزار کردن تشریفات عروسی با کفش همدیگر را به شدت کتک می زنند.سالی که نکوست از بهارش کاملاً پیداست.
یونان
در یونان عروس حبه قندی در دستکش خود پنهان می کند تا در زندگی زناشویی خوشبخت و سعادتمند شود.به خدا ربطش را ما هم نمی دانیم.
اسکاتلند
یکی از رسوم دیرین ازدواج در اسکاتلند آن است که عروس کیک را به طرف پشت بام خانه مشترک پرتاب می کند. هرچه را بالاتر بیفتد همان قدر در زندگی زناشویی سعادتمند تر می شود.
سیاه کردن عروس
یکی دیگر از رسم های ازدواج در اسکاتلند این است که عروس را سیاه کنند. به این ترتیب که اطرافیان، عروس را غافلگیر می کنند و روی سرش چیزهایی مثل تخم مرغ، انواع مختلف سس، آب کثیف و ... می ریزند بعد او را باهمان وضعیت به جاهای مختلف شهرمثل رستوران ها می برند و به همه نشان می دهند.
کوبا
در کوبا عروس جوان پس از ختم عروسی باید 2 روز از منزل پدر خود بیرون نیاید و داماد را نبیند و در این 2روز اصلاح ابروهایش هم ممنوع است.
لیتوانی
در لیتوانی جشن مفصلی برپا می كنند وبیشتر همسایه ها را دعوت می كنند. وقتی جشن به پایان رسید،عروس به شوهر خود نزدیك می شود و بدون اینكه چیزی بگوید روبروی او می ایستد.بعد داماد روی نیمكتی می نشیند و كفش و جورابش را در می آورد.
عروس ،ظرفی آبی حاضر میكند و در مقابل یک لشگر چشم!2 پای شوهرش را می شوید. بعد از آب و آبکشی،یكی از حاضران در مجلس، دستمال سفیدی از جیبش در می آورد و چشم های عروس را می بندد و او را به یک اتاق می برد. عروس با چشم بسته ،در جمع حاضران گردش می کند، به زمین می افتد، بلند می شود و در همین حال، آهسته آهسته دعا می خواند و از خدا می خواهد نعمت و بركت را بر آن خانه و كسانش ارزانی دارد.
هلند
در صورتی که پدر عروس توانایی تأمین جهیزیه را نداشته باشد ، دوستان عروس به یاری او می شتابند و با دادان هدایایی جهیزیه او را کامل می کنند.
عروس و داماد در روز عروسی، زیر درخت کاج روی صندلی می نشینند و مهمانان به نزدشان می آیند و ضمن تبریک گویی، برایشان آرزوی سعادت و سلامت می کنند.
در پذیرایی جشن ازدواج هلندی غذاهای سنگین صرف می شود که از جمله می توان به گوشت شیرین اشاره کرد که به « شکر عروسی » نامیده می شود و غذاهای دیگری که به نام « اشک عروس » معروف است.
عروس و داماد پس از ازدواج در اطراف منزل گل سوسن می کارند که نمادی از بازگشت شادمانی است. زوج جوان در هر فصل با دیدن شکوف ههای سوسن خاطرات ازدواج را زنده می کنند.
آشنایی با آداب و رسوم ازدواج مردم بلوچ
