کوبا از جمله کشور هایی است که تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. از استعمار تا انقلاب، بنابراین عوامل بسیاری بر آداب و رسوم مردم کوبا اثر گذاشته اند. آداب و رسوم کشور کوبا شباهت بسیار زیادی به آداب و رسوم منطقه کارائیب داشته به طوری که گردشگران با سفر به این کشور می توانند به این شباهت ها پی ببرند. کوبا یک ملت چند فرهنگی و عمدتا شهری است، گرچه تنها یک شهر بزرگ دارد که هاوانا (لا Habana)، نام دارد.
زبان و مذهب مردم کوبا
زبان هایی که سال ها پیش توسط بومی های کشور کوبا صحبت می شده امروزه دیگر منقرض شده اند و تقریباً تمام مردم این کشور به زبان اسپانیایی صحبت می کنند. هرچند که لهجه ی ریتمیک و استفاده ی بیش از حد از دستان هنگام صحبت، فقط به کوبا اختصاص دارد. عقاید مذهبی در این کشور به 2 دلیل، به قوت دیگر کشورهای آمریکای لاتین نیست. اول اینکه در دوران مستعمره بودنشان، بیشتر کشیش های کاتولیک اسپانیایی بودند و قدرت اسپانیا را به آن ها یادآوری می کردند و این خلاف عقاید ملتی بود که به دنبال استقلال می گشت. دوم اینکه در مناطق روستایی و به خصوص در «استان اورینته» (Oriente Province)، به اندازه ی کافی کشیش نبود و کسانی که قصد مذهبی شدن داشتند، مذهب خاص خودشان را دنبال می کردند که تلفیقی از باورهای آفریقایی و مذهب کاتولیک به شمار می رفت. «سانتریا» (Santería)، یکی از همین مذاهب تلفیقی است که به «مردم یوروبا» (Yoruba people) در نیجریه تعلق دارد که قبلاً به عنوان برده خریداری می شدند. چندین کلیسا در شهر هاوانا و «سانتیاگو د کوبا» (Santiago de Cuba) وجود دارند و مناسبت های مخصوص مسیحیت را جشن می گیرند؛ اما این جشن ها معمولاً به خیابان ها کشیده نمی شود و به همان کلیسا محدود می مانَد.
غذاهای کوبایی
زندگی در کوبا به غذاهایی وابسته است که در خانه هر شخصی دیده می گردد. غذای روزمره کوبایی ها معمولا به وسیله گوشت، برنج، ماکیان و میوه های استوایی طبخ می گردد. از غذاهای معروف آن ها می توان به موروس ای کریستیانوس (لوبیای سیاه و برنج) و آخیکائو (خورشتی با گوشت و سبزیجات) اشاره نمود که همراه آن ها قهوه تلخ نوشیده می گردد. موز سبز سرخ شده و سبزیجات در کنار برنج و حبوبات، جزو غذاهای اصلی مردم کوبا به حساب می آیند. خیار در این کشور، فراوان و بسیار مقرون به صرفه است و امروزه بیشتر مردم، مرغ را جایگزین گوشت گاو نموده اند؛ زیرا از لحاظ مالی برایشان بهتر است. بعلاوه آن ها به شدت به شیرینی جات، کیک و بستنی علاقه دارند و معتقدند کوپلیا (Copelia)، برترین بستنی جهان را فراوری می نماید. کشاورزی در کوبا بیشتر به شکر اختصاص دارد و به علت دخالت برخی کشورها در امور آن ها، تقریباً نیمی از مواد غذایی این کشور به وسیله واردات تأمین می گردد.
پوشش مردم کوبا
مردم در کوبا مانند کارائیبی ها لباس می پوشند. لباس خانم ها بسیار شیک و جذاب است و مردان، شلوار جین یا کتان را به همراه پیرهنی گشاد به تن می کنند که به «گایابرا» (Guayabera) معروف است. البته مردم شاید در خیابان راحت لباس بپوشند، اما اگر لباس مخصوص ساحل را پوشیده باشید، احتملاً به شما اجازه ی ورود به بیشتر رستوران ها و کلاب ها را نمی دهند. لباس های سنتی این کشور، از اسپانیا بسیار تأثیر گرفته است؛ اما امروزه آن ها را فقط در مناطقی به خصوص بر تن مردم می بینید که بیشتر جنبه ی جذب توریست دارد.
آداب معاشرت مردم کوبا
کوبایی ها به دو ویژگی مهمان نوازی و دست و دل باز بودن بسیار اهمیت می دهند. معمولاً دور خانه ها را بر خلاف آمریکای مرکزی، حصارهای فلزی نمی کشند و هر زمانی که برایشان مهمان بیاید، خوشحال می شوند. در این کشور مرسوم است که مردم به عنوان سلام و علیک، با همه ی مردها دست می دهند و خانم ها گونه ی هم را می بوسند. کوبایی ها با هیجان با یکدیگر بحث می کنند و درمورد آن ها اینطور گفته می شود که هیچ جر و بحثی به پایان نمی رسد، مگر اینکه همه از شدت خستگی از حال بروند! البته جریان راجع به خصومت های شخصی فرق دارد و معمولاً به طور مستقیم، این موضوع را مطرح نمی کنند. از همان کودکی، عقاید جامعه گرایی به بچه ها یاد داده می شود تا به جای فردگرایی، منافع گروه را بر خودشان ترجیح بدهند و همواره به فکر همکلاسی هاشان نیز باشند. در دوران دبیرستان، نوجوانان یک سال را دور از خانواده می گذرانند تا علاوه بر درس خواندن و پیشرفت مهارت های اجتماعی شان، بر روی کارهای کشاورزی نیز تمرکز شود و کسانی که می خواهند کشاورزی را به عنوان شغل آینده شان انتخاب کنند، مهارت های لازم را از همین جا یاد بگیرند.
خانواده در کوبا
بچه ها در کوبا آموزش می بینند تا بخشی از روزشان را به فعالیت های اجتماعی خارج از کلاس اختصاص دهند. این موضوع استرس و اضطراب آن ها را هم در زمینه فیزیکی و هم روانی آرام می نماید و به آن ها آداب معاشرت یاد می دهد. اگر بخواهیم یکی از فعالیت های اجتماعی ساده زندگی در کوبا برای بچه ها را مثال بزنیم، یاری کردن بچه ها به پدر و مادر در کارهای مربوط به خارج خانه، مثلا کارهای باغبانی را می توان نام برد. یک اثر جانبی این است که جوانان اهمیت سنت های فرهنگی کوبا را درک نموده و محیطی مثبت برای تعامل اجتماعی به دست می آورند.
رقص و موسیقی در کوبا
رقص و موسیقی که از مهم ترین آداب و رسوم مردم کوبا است متاثر از اسپانیا است. یکی از رقص ها و آواز های سنتی این کشور، رقص و آواز فلامنکو است که نه تنها در کوبا که در بسیاری از مناطق اسپانیایی زبان نیز اجرا می شود. فلامنکو معمولا ترکیبی از موسیقی و رقص مردم اسپانیا با مور ها(اعراب مسلمان شمال آفریقا)، کولی ها و... است که به این شکل تکامل پیدا کرده است. ساز اصلی که در فلامنکو استفاده می شود، گیتار فلامنکو است. امروزه این سبک از رقص و موسیقی در بسیاری از مراسمات کوبا مرسوم است و در بسیاری مکان ها از جمله تئاتر ها و اپرا ها اجرا می شود.
سخن آخر
کوبا جزیره ای است که در میان دریای کارائیب و اقیانوس اطلس شمالی قرار گرفته است. کوبا سرزمینی با تاریخ پر فراز نشیب از جنگ ها و انقلاب هاست. بنابراین باید انتظار داشت با مناسبت های فراوانی روبرو شد. امروزه به دلیل سلطه حزب کمونیست بر این کشور، مردم کوبا به جشن گرفتن رویداد های مرتبط با انقلاب کوبا تشویق می شوند.