کازرون شهری در استان فارس است، این شهر در باختر استان فارس واقع است و آداب و رسوم خاص خودش را داراست. کازرون یکی از شهرهای تاریخی ایران است، این شهر از اصالت خیلی بالایی برخوردار است و جاذبه های گردشگری زیادی دارد. این شهر ششمین شهر پرجمعیت و هفتمین شهر بزرگ استان فارس است. اصولاً اقتصاد شهرستان کازرون از چرخ مواردی همچون کشاورزی، دام پروری و صنایع می چرخد. از این رو مهم ترین تولیدات این شهر را می توانیم به فراورده های مانند گندم، مرکبات، پنبه، تره بار و فراورده های دامی نسبت دهیم. جالب است بدانید که کشاورزی در کازرون به دو صورت سنتی و صنعتی انجام می شود. در ادامه ی این محتوا قصد داریم تا درباره آداب و رسوم کازرون صحبت کنیم و با هم به ابعاد مختلف و رسوم متفاوت این شهر بپردازیم. پیشنهاد می کنیم برای آشنایی با آداب و رسوم کازرون تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید:
نژاد مردم کازرون
اکثریت مردم کازرون از نژاد پارسه می باشند که هزار سال پیش از میلاد از مسکن اصلی خود به ایران و فارس آمده اند. این مردم هنوز بر سر آداب و رسوم قدیمی خود هستند و همین پایبندی آن ها به این رسوم نشان دهنده ی اصل و اصالت آن هاست.
زبان مردم کازرون
زبان مردم کازرون همین زبان فارسی است اما این مردم لهجه ی کازرونی بر روی زبان فارسی است که اتفاقا بسیار لهجه ی شیرینی هم می باشد. این اعجه از ایران باشتان وجود داشته و یادگار زبان پهلوی می باشد. زبان این مردم پر از تمثیل های زیبا و شیرین است.
مراسم تاسوعا و عاشورای حسینی در کازرون
یکی از منحصر به فردترین مراسمی که در این شهر برگزار می شود، تاسوعا و عاشورای حسینی می باشد. مردم کازرون در این دو روز مراسم تعزیه خوانی اجرا می کنند این مراسم را به همراه تمامی نمادهای کربلا مانند شمر، عبیدالله، دست بریده ابوالفضل، شیر بر سر دست بریده اباالفضل، انواع عروسک های نمایشی و حیواناتی از قبیل اسب و شتر در خیابان های شهر برای به نمایش کشیدن تنها بخش کوچکی از حماسه ی کربلا استفاده می کنند. صبح روز عاشورا معمولا در تمامی محل ها دهل و کرنا می نوازند. در واقع مراسم عاشورا از صبح تا ظهر عاشورا ادامه پیدا می کند و مردم عذاداری می کنند.
رسوم نوروز در کازرون
نوروز نیز مانند هر شهر دیگری از روز اول فروردین آغاز می شود. مردم در این روز بهترین و نو ترین لباس های خود را می پوشند و برای دید و بازدید به سراغ هم می روند. سفره های هفت سین این قوم نیز مانند تمامی سفره های هفت سینی که در سراسر کشور چیده می شوند، از هفت سین و نان و کتاب و اینه و سایر موارد تشکیل می شوند. مردم کازرون در این ایام عموما تیله بازی و تخم مرغ بازی می کنند که به زبان خود به این دو بازی در زبان خودشان تریک بازی و خاک بازی گفته می شوند.
یک اعتقاد دیگر که اکثر مردم فارس نیز به آن اعتقاد دارند این است مه هنگام تحویل سال حتما باید در خانه شیر روی آتش داشته باشد. بعضی هم شیر برنج یا همان آش شیر درست می کنند و ان را در محله و بین همسایه ها پخش می کنند. اکثر مردم فارس و کازرون در هنگام تحویل سال یک سکه در دست نکه می دارند تا برکت شان تا اخر سال در دست شان باقی بماند و زیاد شود.
ماه رمضان در کازرون
همه مردم شهرستان کازرون خود را برای ماه مبارک رمضان آماده کرده و حس و حال این استقبال را در جنب وجوش و رفتارها مردم این شهرستان به خوبی می توان مشاهده کرد. مردم شهرستان کازرون در روزهای آخر ماه شعبان با غبار روبی و نظافت مساجد، خانه تکانى، نظافت شخصى و اماکن عمومی، تهیه وسایل و مایحتاج برای ماه رمضان به استقبال این ماه مبارک رفته و خود را براى میهمانى خدا مهیا مى کنند. مردم دیار سلمان فارسی براى استفاده هر چه بهتر از روزها و شب های این ماه پرفیض و پربرکت و تزکیه نفس، از روحانیون و واعظان در حسینیه ها و مساجد شهرستان برای وعظ و سخنرانى دعوت می کنند.
از آیین های فرح بخش ماه مهمانی خدا در کازرون، بیدار شدن در وقت سحر و خوردن سحری است، مردم در گذشته با صداى نقاره، شیپور یا طبل و یا صداى بانگ خروس و با خواندن سوره طه و یاسین بیدار می شدند و یا اینکه همسایه ها با کوبیدن دیوار خانه یا در منزل همدیگر را بیدار مى کردند یا اینکه با صداى مناجات یا صداى توپ بیدار مى شدند و امروزه نیز به شیوه جدید زنگ تلفن های همراه و ساعت از خواب بیدار می شوند، مهم نفس کار است و اینکه گذر زمان نتوانسته تغییری در اعتقادات راسخ مردم مسلمان ایجاد کند.
اعتقادات و باورهای مردم کازرون در ماه رمضان
ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﻋﺘﻘﺎد ﻣﺮدم ﻛﺎزرون، در ﻣﺎه رﻣﻀﺎن درﻫﺎی رﺣﻤﺖ خداوند ﺑﺮ روی همه ﻣﺮدم ﺑﺎز و درﻫﺎی دوزخ ﺑﺴﺘﻪ می شود و ﺷﻴﻄﺎن در ﻗﻔﺲ ﮔﺮﻓﺘﺎر و ﺳﻪ روز ﻗﺒﻞ از شروع ماه مبارک رمضان، یک داﻧﻪ ﮔﻨﺪم بهشتی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﻮت در ﺷﻜﻢ روزه داران ﻗﺮار می گیرد ﺗـﺎ آنها ﮔﺮﺳـﻨﻪ نشوند و ﺳﻪ روز آﺧﺮ ﻣﺎه رمضان آن را از ﺷﻜﻢ روزه دار ﺑﻴﺮون می آورند و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ در ﺳـﻪ روز آﺧـﺮ، روزه داران خیلی اﺣﺴﺎس گرسنگی می کنند. به ﻣﺎه ﺷﻌﺒﺎن ﻃﺒﻖ ﺑﺎور مردم کازرون ماه «دودوک» هم گفته می شود چون ﺑﻪ سرعت می گذرد و برخی خانواده ها ﭘﻴﺶ از ورود ﺑﻪ ماه مبارک رمضان ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ میﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ رﻓﻊ قضا و ﺑﻼ و ﺧﻄﺮ شود. مردم کازرون بر این باور هستند که ﻃﺒﻴﻌﺖ روزه، ﺳﺮد اﺳﺖ پس ﺑﺎﻳﺪ ﻏﺬاﻫﺎیی ﻛﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ آنها ﮔﺮم اﺳﺖ در این ماه اﺳﺘﻔﺎده شود؛ همچنین روزه دار ﺑﻪ ﻳﺎد ﮔﺮﺳﻨﮕﺎن و ﺑﻴﭽﺎرﮔﺎن می اﻓﺘﺪ و کمک به آنها را فراموش نمی کند.
مردم کازرون اعتقاد دارند ﭘﺪر و ﻣﺎدر وظیفه دارد ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮد را از کودکی ﺑﻪ نماز خواندن و روزه گرفتن ﻋﺎدت دﻫﺪ و در غیر این صورت روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻣﻮرد ﺑﺎزﺧﻮاﺳﺖ ﻗﺮار می گیرد.
خوردن خرما هنگام افطار از دیگر اعتقادات مردم کازرون است چون معتقدند با این کار فرد روزه دار ثواب بزرگی نصیبش می شود و همچنین معتقدند در شب های ﻗﺪر، در ﻣﺮاﺳﻢ اﻟﻐﻮث، رﻳﺴﻤﺎن ﻳﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻳﺶ محلی ماک دﻋﺎی ﺧﻮاﻧﺪه شده را ﺑﻪ ﻧﻴﺖ ماندنی ﺑـﻮدن و تندرستی ﺑـﻪ ﮔﺮدن کودکان خود باید انداخت و ﺑﻌﺪ از تمام شدن دعای ﺟﻮﺷﻦ ﻛﺒﻴﺮ و مراسم اﻟﻐﻮث خوراکی های ﻛﻪ روی آﻧﻬﺎ دﻋﺎ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه، ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎﻧﺸﺎن بر می گردانند و ﻗﺎرﻳﺎن آبی ﻛﻪ ﺑﺮ روی آن دﻋﺎ ﺧﻮاﻧﺪه شده را ﺑﺎ اﺳﺘﻜﺎن ﺑﻴﻦ اﻫﻞ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻘﺴﻴﻢ می کنند ﺗﺎ ﻗﻀﺎ و درد و ﺑﻼ از آﻧ ﻬﺎ دور ﺷـﻮد و سلامتی و تندرستی ﻫﻤﺮاﻫﺸﺎن ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺮاﺳﻢ قدیمی وﻳﮋه ﻣﺎه رﻣﻀﺎن در کازرون
از ﺟﻤﻠﻪ مراسمی ﻛﻪ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻣﺎه مبارک رﻣﻀﺎن و از ﺷﺐ اول ﺗﺎ ﺷﺐ آﺧﺮ این ﻣﺎه در ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﻬﻢ ﻛﺎزرون ﺑﺮﭘﺎ می شود، ﻣﺠﺎﻟﺲ «ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ» اﺳـﺖ. در ﻫﺮ ﻣﺴﺠﺪی چند ﻧﻔﺮ بانی ﻣﺨﺎرج روضه خوانی شده و ﻣﻮاد ﻻزم ﻣﺜﻞ ﻗﻨﺪ، ﺷﻜﺮ، ﭼﺎی، آﺑﻠﻴﻤﻮ، شربت و ﻏـﻴﺮه را در تمام ﻣﺎه مبارک رمضان ﻳﺎ قسمتی از این ماه را ﺑﺮعهده می گیرند. در ﻣﺠﺎﻟﺲ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺧﺘﻢ ﻗﺮآن کریم صورت می گیرد و ﻫﺮ ﺷﺐ ﻳﻚ ﺟﺰء از قرآن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ادﻋﻴـﻪ وارده توسط ﻗﺎرﻳﺎن ﺗﻼوت می شود. در این مجالس زﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻛﺖ می کنند و میان آنها و ﻣـﺮدان حائل ﻛﺸﻴﺪه می شود. ﺑﻌﺪ از ﺧﺘﻢ ﻫﺮ ﺟﺰء ﻗﺮآن کریم، ﺣﺎﺿﺮان بعد از ﺳﻪ ﺑﺎر ﺻﻠﻮات فاتحه قرائت می کنند و در این هنگام حضار با چای و شربت و خوراکی پذیرایی می شود و بعد یکی از قاریان دعای «اﻓﺘﺘﺎح» را می خواند و سپس واﻋﻈﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ذﻛﺮ ﻣﺼﻴﺒﺖ و روﺿﻪ ﺧﻮاﻧـﻲ می پردازند و ﺣﺎﺿﺮان آﻣﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ و ﺑﻌﺪ واﻋﻆ راﻫﻲ ﻣﺴﺠﺪ دﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد در اﻳﻦ هنگام ﻧﻴﺰ ﺑﺮای دوﻣﻴﻦ ﺑﺎر از ﺣﺎﺿﺮان در مسجد پذیرایی می شود در ﺷﺐ آﺧﺮ ﻣﺎه رﻣﻀﺎن، ﺑﻪ ﻫﺮ واﻋﻆ، ﭘﺎﻛﺘﻲ ﺣﺎوی ﻫﺪاﻳﺎی ﻧﻘﺪی می دهند.
غذاهای خاص کازرونی ها در ماه رمضان
آش و آش کارده و رنگینک و خیلی از غذاهای دیگر در ماه رمضان در کازرون در سفره روزه داران خودنمایی می کند و جزو غذاهایی است که با نام کازرون آمیخته شده است و مردم کازرون معمولا در وعده افطار خود از این نوع غذاها استفاده می کنند. برخی از مردم کازرون نیز به مقدار زیاد از این نوع غذاها تهیه کرده و به عنوان نذری بین مردم و همسایه ها توزیع می کنند.
پختن انواع خوراکی های خاص شهرستان کازرون در ماه رمضان رونق خاصی به خود می گیرد و با پخت انواع نان محلی، آش دوغ، کله جوش، آش و آش کارده مخصوص کازرون و از ماه رمضان استقبال ویژه می کنند. رنگینگ یکی دیگر از خوراکی های پرطرفدار و معروف سفره افطار کازرونی ها است که برای تهیه آن ابتدا هسته خرما را جدا و یک قطعه مغز بادام یا گردو و یا انواع دیگر مغزها جایگزین آن می کنند و مخلوطی از آرد و روغن بو داده که تا حدودی رقیق است را روی خرماها می ریزند، مقداری پودر نارگیل و دارچین و شکر هم روی آن می پاشند و می گذارند تا سرد شود، برخی از این غذاها نیز توسط فروشگاه هایی خاص پخت و به فروش می رسد.
گلریزان کازرونی ها برای آزادی زندانیان
یکی دیگر از کارهایی که کازرونی ها در ماه پرفیض رمضان انجام می دهند و علاقمندان خاصی هم دارد گلریزان برای زندانیانی است که به دلیل ارتکاب جرائم غیر عمد در زندان هستند. مردم شهرستان کازرون، نیکوکاران و خیران هر سال در ماه رمضان به جمع آوری کمک برای این زندانیان اقدام می کنند و زندانیان زیادی را نیز از بند آزاد می کنند و به آغوش خانواده هایشان می رسانند. مردم دیار سلمان فارسی علاقه بسیاری در کمک به دیگران دارند به طوری که در استان فارس مشهور هستند و نیازمندان و مردم مناطق محروم جزو آن دسته از کسانی هستند که کازرونی ها هیچ وقت آنها را از یاد نمی برند.
شب های رمضان در کنار رود شاپور
هر سال تعداد زیادی از مردم شهرستان کازرون شب های ماه مبارک رمضان را در کنار رودشاپور می گذرانند و شب را به صبح می رسانند. شاید هیچ شبی جز شب های قدر حاشیه رودشاپور خالی از مردم شهرستان کازرون نبوده است. خیلی از روزه دارانی هم هستند که افطار خود را در کنار رودخانه شاپور صرف می کنند و این رودخانه هیچ گاه در ماه مهمانی خدا خالی از دوستداران ماه مبارک رمضان نیست. ماه مهمانی خدا آن چنان زیبایی و برکت دارد که هر چه از این ماه بگوییم شاید نتوانیم حق مطلب را ادا کنیم، مردم شهرستان کازرون همانند سایر مردم کشور به استقبال ماه مبارک رمضان رفته اند و در این ماه هر کسی در حد وسع و توان به برگزاری این ماه پرفیض و برکت اقدام می کند.
در انتها باید بدانید که مردم کازرون از اصیل ترین پایبند ترین مردم ایران هستند که اگر به سمت این شهر و دیار سفر کردید حتما از همنشینی با مردم این شهر زیبا و دلنشین و اصیل نهایت لذت را ببرید. این شهر مملو از مردمان مهربان و مهمان پذیری است که اماده ی پذیرایی از شما عزیزان می باشد. مهمان نوازی مردم کازرون و خوراکی های خوشمزه ی این دیار زبانزد خاص و عام می باشد.
آداب و رسوم مردم چابهار
