نوروز یک جشن باستانی و بسیار باشکوه است که معمولاً در فصل بهار در بعضی از کشور های مربوط به شرق میانه، آسیای مرکزی، آسیای جنوبی و بالکان و همچنین آفریقای شرقی برگزار می شود. ریشه جشن نوروز مربوط به حداقل 3 هزار سال پیش است. معمولاً در عید نوروز تعطیلات زیادی در نظر گرفته می شود. تقویم نوروزی هم بر اساس تغییر فصل ها می باشد که به زبان فارسی به آن سال نو می گویند. جشن تیرگان در فصل تابستان، مهرگان در فصل پاییز، یلدا در فصل زمستان و نوروز در فصل بهار برگزار می شود.
نوروز جشنی از تولد دوباره طبیعت است زیرا در انتهای فصل زمستان و فرا رسیدن فصل بهار زمین دوباره نو می شود. کشور های مختلفی هستند که نوروز را جشن می گیرند که در این قسمت از ساعد نیوز بعضی از آن ها را به شما معرفی خواهیم کرد.
جشن سال نو در ایران
جشن نوروز در ایران یک تعطیلات دو هفته ای و 13 روزه است و یکی از بزرگ ترین و مهم ترین جشن های سال محسوب می شود. بهار با جشن نوروز شروع می شود. آخرین چهارشنبه این روز را چهارشنبه سوری می گویند که در آن مردم حرکات مختلفی انجام می دهند که یکی از قدیمی ترین رسم های آن ها در چهارشنبه سوری، پریدن از روی آتش است که در حین انجام این کار ، عبارت " سرخی تو از من، زردی من از تو " را تکرار می کنند. سرخی سمبل گرمی و قدرت و زردی علامت پاک شدن از هر گونه بیماری است.
در ایران بازارها قبل از عید نوروز شلوغ می شوند. مردم به دنبال تهیه لباس نو، لوازم نو، خوراکی های خوشمزه و هدایا برای یکدیگر هستند. سفره هفت سین آماده می کنند که از سبزه، سنجد، سیب، سیر، سمنو، سرکه و سماق تشکیل شده است. همچنین ماهی داخل تنگ، گل تازه و آیینه و قران هم داخل سفره قرار می دهند. معمولاً شام عید نوروز ایرانیان، سبزی پلو با ماهی است. روز آخر تعطیلات نوروز هم به سیزده بدر معروف است که سبزه های خود را به دست طبیعت می سپارند.
جشن نوروز در ترکمنستان
از همسایگان شمالی کشورمان ایران، ترکمنستان است که در سال ۱۹۹۱ میلادی استقلال خود را بدست آورد و از آن پس مراسم کهن و آداب و رسوم قدیمی در این کشور احیا شدند که یکی از آن ها عید نوروز بود. ترکن ها به جشن نوروز (Nowruz Bayram) می گویند. مردمان این مرز و بوم دوبار در سال جشن سال نو برپا می شود بار اول در ابتدای سال نوی میلادی و بار دوم نیز در هنگام نوروز برای زنده نگه داشتن رسم و رسومات کهنه این جشن را در کشورشان برگزار می کنند. همه ی شهر را تزئین کرده و با آب و جارو کردن آن را برای رفت و آمد مهمانان خود مهیا می سازند. مردم ترکمن در مراکز عمومی به رقص، آواز و پایکوبی می پردازند و شادی خود را از آمدن بهار نشان می دهند.
علاوه بر این موارد، مسابقات اسب سواری در میان ترکمن ها ریشه ای بسیار قدیمی دارد و از فعالیت های مورد علاقه ی آن ها است، این مسابقات در ایام عید در جای جای ترکمنستان برگزار می شود و به بساط شادی و شور نوروز دامن می زند. از دیگر فعالیت های نوروزی برپایی مسابقاتی چون خروس جنگی، کُشتی و به طور کلی ورزش های دیرین گذشتگان می باشد که مورد استقبال همه ی اقوام ساکن در ترکمنستان قرار می گیرد.
مراسم نوروز در افغانستان
نوروز در افغانستان یک جشن بزرگ است و معمولاً آن را با هفت میوه جشن می گیرند. هفت میوه یک دسر شیرین است که از 7 نوع میوه خشک و خشکبار تشکیل شده است. هفت میوه از کشمش سیاه ، کشمش قرمز، کشمش زرد، سنجد، پسته، زردآلو خشک و سیب خشک تشکیل می شود.
شام نوروز در افغانستان سبزی پلوی معروف است که از اسفناج و برنج و گوشت خروس یا گوشت ماهی تهیه می شود. معمولاً یک بازی بزرگ به نام بزکاشی در جشن نوروز برگزار می گردد که همه به تماشای آن می نشینند. نوروز در مزار شریف با فستیوال های دیگری هم همراه است که در آن، گل های زیبا و خوش بو را در فضا تزئین می کنند و ماسک های آبی می زنند.
جشن نوروز در پاکستان
پاکستان هم نیز از دیگر کشورهایی که جشن نوروز را در کشور خود برگزار می نمایند و در پاکستان غالبا صفت “عالم افروز” را در مورد عید نوروز به کار می برند. مردم پاکستان هم نیز همانند ایرانیان با فرارسیدن ایام نوروز اقدام به خانه تکانی و رفت و روب خانه هایشان می نمایند. از خصوصیات بازر نوروز در پاکستان برپایی مسابقات کهن است، مسابقه هایی چون اسب دوانی و کشتی است. خریدن و پوشیدن لباس های نو و رنگارنگ در میان اقوام پاکستان هم از رسوم ایام عید محسوب می شود، که این مورد هم شبیه به ایرانیان است. پاکستانی ها خوراکی هایی شیرین مانند حلوا، شکلات، ادو، گلاب حامن، رس ملائی، برفی، شکم پاره، کریم رول، سوهن حلوا و شیرینی به یکدیگر تعارف می کنند و آمدن فصل بهار را نوید می دهند.
مراسم نوروز در ازبکستان
نوروز در ازبکستان که به آن (Navro’z Bayrami) گفته می شود، یکی از مهم ترین تعطیلات رسمی این کشور است. ازبک ها مردمانی بسیار خون گرم و مهمان نواز هستند و لباس نو به تن کرده و جشن می گیرند. در عید نوروز ازبک ها جشن ها و نمایش های زنده ی خیابانی برپا می کنند و سبزه و نهال می کارند و سمنو پخته و در سمنو سنگ ریزه ریخته و اعتقاد دارند این کار نشان دهنده ی مشکلاتی است که در زندگی با آن رو به رو خواهند شد.
جشن نوروز در قزاقستان
قزاقستانی ها نوروز را روزی می دانند که «سنگ نیلگون» سمرقند آب می شود و بر این باور هستند که در این روز ستاره های آسمانی به نطقه ابتدایی می رسند و تمامی طبیعت و کائنات تازه و تجدید می شوند. آنها قبل از سال نو اقدام به خانه تکانی و خرید لباس های تمیز و سفید رنگ کرده و به میهمانی می روند و در میهمانی ها شانه هایشان را به نشانه ی دوستی به هم می زنند. آنها در نوروز آشی به نام آش کوژه پخته و به هم تعارف کرده و انواع مسابقه های گوناگون برپا می کنند. در قزاقستان، بسیاری از شهرها مراسم های بزرگ را در خیابان ها رو به راه می کنند. لباس های مخصوص به خود می پوشند. وعده های غذایی خوشمزه درست می کنند، با همسایه های خود در ارتباط هستند.
نوروز در جمهوری آذربایجان
نوروز یکی از جشن های بزرگ در جمهوری آذربایجان است. این جشن همه ساله از بیستم تا بیست و دوم مارس که تقریبا برابر با اول تا سوم فروردین است در این کشور برگزار می شود. در آذربایجان از چند هفته مانده به نوروز مردم برای برگزاری این عید خود را آماده می کنند. پیش از فرا رسیدن ایام نوروز کارهایی همانند ایرانیان مانند خریدن لباس نو، خانه تکانی و … را نیز انجام می دهند. پختن و سرو سمنو از مهم ترین آداب در هنگام نوروز و در آذربایجان می باشد، سمنو نشانه ی برکت است. آذری ها خانواده های داغ دار را در ایام نوروز از یاد نمی برند، به دیدار آن ها می روند و با هم به زیارت قبر های خویشاوندان از دست رفته می روند.
مراسم نوروز در قرقیزستان
در قرقیزستان و سایر کشورهای آسیای مرکزی، نوروز اصلی ترین تعطیلات عمومی محسوب می شود. نوروز توسط مردم ترک و فارسی زبان در این ناحیه و همچنین در شرق چین جشن گرفته می شود. در این کشورها مردم در کنار دوستان و اعضای خانواده جمع می شوند، لباس های نو می پوشند، به رقص و آواز و کشتی و بازی بزکاشی می پردازند. در قرقیزستان، مراسم های مختلفی در در جشن نوروز وجود دارد. در این روز برای یکدیگر آرزوی سلامتی و شادکامی می کنند. نوروز معمولاً در این کشورها با سمنو همراه است. سمنو یک خمیر گندم شیرین است که به شدت در جشن نوروز کاربرد دارد. حتی خانم ها برای پخت سمنو دور یکدیگر جمع می شوند.
جشن نوروز در آلبانی
در آلبانی جشن نوروز یک جشن ملی است که مراسم های مذهبی بزرگی در آن برگزار می شود. نوروز برای آن ها تقریباً یک جشن اسلامی هم محسوب می شود و ولادت امام علی را در آن به پاس می دارند. جشن آلبانی ها برای نوروز با شروع بهار آغاز می شود. در آن وعده های غذایی بزرگی با گوشت سفید بوقلمون مصرف می شود. آن ها معمولا در عید نوروز بر مزار گذشتگان می روند؛ اقدامات مذهبی را به انجام می رسانند و در بعضی از بخش های جنوب شرق اروپا هم جشن های نوروزی به پا می شود.
نوروز در تانزانیا
تقریباً نزدیک به هزار سال پیش گروهی از ایرانیان از شهر شیراز به جزیره زنزیبار در سواحل تانزانیا رفتند و در آنجا ساکن شدند. به همین دلیل موج بزرگی از مهاجران ایرانی وارد این کشور شدند و باعث شد که آداب و رسوم ایرانی ها روی این کشور تاثیر گذار باشد. به همین دلیل آن ها جشن نوروز را به این کشور شناساندند. معمولاً این جشن را در ماه جولای برگزار می کنند که نزدیک به ماه تیر ماست. معمولاً از ساقه درختان موز برای جنگ های نمایشی در نوروز تانزانیا استفاده می کنند. خانم ها با صدای بلند آواز می خوانند و وعده های غذایی بسیار خوشمزه و بسیار مجللی را در جشن عید نوروز مصرف می کنند.
مراسم نوروز در ترکیه
اما در ترکیه هم مانند کشورهای همسایه عید نوروز جشن گرفته می شود و مردم شهرهای بزرگ ترکیه همانند استانبول، آنکارا، ازمیر، آدانا و دیگر شهرها مراسم باشکوهی به مناسبت آن برگزار می کنند که شامل نواختن سازهای خوش صدایی همچون سورنا، دهل است. پایکوبی به دور آتش های برافروخته نماد دیگری در این مراسم است که در کنار پختن شیرینی های خانگی و غذاهای خاص محلی با شادی هر چه تمام اجرا می شود.
نوروز یکی از مهم ترین رسومات ایرانیان است که در جامعه ی بین الملل مطرح شده و ما به عنوان ایرانی وظیفه داریم هرچه بیشتر در پر رنگ جلوه دادن این رسومات تلاش کنیم.
آداب و رسوم مردم شهر کازرون
