پرخاشگری منفعل یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می کنند. زیرا برخی از مردم به جای عصبانیت آشکار، خصومت خود را به روش های منفعلانه ابراز می کنند که در جهت آزار و اذیت قربانیان ابراز می کنند.بیشتر افراد هر از چند گاهی در زندگی شخصی و حرفه ای خود با دیگران رفتاری توام با پرخاشگری منفعل از خود نشان می دهند. هم خانه ای که یک یادداشت مهربانانه و در عین حال دلهره آور راجع به یک فنجان شسته نشده، می گذارد یا یک همکار که به اتمام رساندن کارها را فراموش می کند، نمونه هایی از پرخاشگری منفعل را از خود بروز می دهند.
پرخاشگری منفعل می تواند برای قربانی بسیار رنج آور باشد. از آنجایی که شناسایی این رفتار دشوار است، اثبات آن نیز دشوار خواهد بود. مخصوصا این که ممکن است این رفتار غیر عمدی هم باشد. پرخاشگری منفعل می تواند منجر به بروز مسایل متناقض و در برخی موارد حتی صمیمیت بیشتر شود، زیرا بسیاری از افراد تلاش می کنند تا مکالمه ای مستقیم و صادقانه درباره مشکل مورد نظر داشته باشند.غر زدن یا عصبانی شدن فقط باعث می شود که پرخاشگری منفعل فرد به حالت دفاعی کشیده شود. این رفتار غالباً منجر به بهانه آوری یا انکار مسئولیت از طرف فرد می شود. تحقیقات اخیر نشان می دهد که روشهای سالم تری برای مقابله با پرخاشگری منفعلانه و برخورد با تعارضات رابطه وجود دارد.
رفتار منفعلانه و پرخاشگرانه چگونه بر دیگران تاثیر می گذارد؟
رفتار منفعلانه و پرخاشگرانه می تواند برای هدف و تعیین آن بسیار ناامید کننده باشد چون شناسایی آن دشوار است، اثبات آن نیز دشوار است و حتی ممکن است ناخواسته باشد. پرخاشگری منفعل می تواند منجر به درگیری و مشکلاتی در صمیمیت افراد شود، زیرا بسیاری از افراد برای گفتگوی مستقیم و صادقانه در مورد مسئله موجود تلاش می کنند. پرخاشگر منفعل می تواند اثراتی مانند استرس و اضطراب در اطرافیان خود به جای بگذارد.
نشانه ها و علائم پرخاشگری منفعلانه
فرد و یا افرادی که به پرخاشگری منفعلانه دچار هستند، یک سری رفتار و نشانه های غیر عادی در شرایط از خود نشان می دهند که ما در ادامه این مقاله به شرح آن با ذکر جزییات می پردازیم:
- عدم یا فقدان خشم: یکی از مهمترین رفتاری که شخص در پرخاشگری منفعلانه از خود نشان می دهد، پنهان کردن خشم است. هر انسانی در شرایط مختلف طعم خشم را می چشد و آن را از خود نمایان می کند، در شرایط غیر عادی وقتی این افراد بسیار بی تفاوت و خونسرد هستند اصلا عادی نیست. این افراد خشم خود را در جایی به شکل کاملا آزار دهنده تر بروز می دهند. و با پنهان کردن خشم خود سعی به کنترل کردن افراد دارند.
- ایجاد ارتباطات مبهم: این افراد با بازی کردن با واژه ها و مبهم بیان کردن کلمات و جمله سعی در کنترل و مدیریت خشم خود و کنترل کردن دیگران دارند. آنها اصلا واضح حرف نمی زنند و با این طرز سخن گفتن سعی بر کاهش اثر منفی حرف خود بر روی شنوده دارند. پاسخ ها و عکس العمل های سربسته و مبهم که هیچ مفهومی ندارد عادت این افراد است و برای طرف مقابل تحمل این رفتار بسیا آزاردهنده می باشد.
- به راحتی به فراموشی سپردن: با اینکه چندین بار چیزی را به او تاکید می کنید باز هم وقتی انجامش نمی دهد، خیلی راحت و ریلکس می گوید که فراموش کرده ام. یا مناسبت ها و قرارهای مهم را به راحتی فراموش می کند و از کنار آن می گذرد، این ها به علت عدم مسئولیت پذیری افراد پرخاشگر منفعلانه می باشد که در برابر واکنش های شما نشان می دهند.
- ایجاد قهر های طولانی مدت و زیاد: در حالی که این افراد از ابراز احساسات خود امتناع می کنند اما به راحتی قهر می کنند و شما می دانید که اگر در زندگی روزمره مسئله ای باب میلشان نباشد به راحتی قهر می کنند و اگر از او دلیل و علت ناراحتی اش را بپرسید منکر این قهر و ناراحتی می شود ولی در اصل از برقرار کردن رابطه صمیمی و ارتباط می پرهیزد. چون می داند با این رفتار می تواند اوضاع را به کنترل خود در بیاورد و به نفع خود از آن استفاده کند.
- مقصر دانستن دیگران: از رفتارها و نشانه های بارز پرخاشگری منفعلانه، مقصر دانستن دیگران است. این افراد به هیچ عنوان تقصیری را به گردن نمی گیرند و همواره معتقدند اگر مشکلی پیش آمده و اتفاقی افتاده به این علت بوده است که دیگران کار خود را به خوبی انجام نداده اند.
- تاخیر و تعلل داشتن در انجام امور: فردی که دچار پرخاشگری منفعلانه است همیشه کارها و وظایفش را بر طبق برنامه خودش و با تاخیر انجام می دهد، در صورتی که از نظر او دیگران موظفند همه چیز را به موقع و درست انجام دهند.
- نقش یک فرد همیشه قربانی را بازی می کند: اشخاصی که به این مسئله دچار هستند همیشه بی مسئولیت بوده و برای توجیح رفتار و بی مسئولیتی خود و جلوگیری از تنش و اختلاف نظر همیشه و در همه جا به خوبی نقش یک قربانی را بازی می کند.
- ترس از وابستگی: این اشخاص در حالی که مدام دیگران را متهم می کنند و مقصر می دانند اما ترس زیادی از وابستگی دارند زیرا در صورتی که به فرد مقابل خود وابسته شوند دیگر نمی توانند زندگی و برنامه هایشان را آن طور که باب طبعشان است جلو ببرند. به همین خاطر همیشه از پذیرفتن کمک دیگران امتناع می کنند و نیازشان را به شما انکار میدارند. علت اصلی این مسئله ترس از بازگویی افکار و برملا شدن میزان وابستگی شخص است که اصلا برای او وجه خوبی ندارد و خوشایند نیست. این افراد در ارتباط برقرار کردن سراغ کسانی می روند که به شدت وابسته و متکی هستند تا اینگونه ترس خود را پنهان و به آرامش روانی برسند.
- ترسیدن از صمیمی شدن: افرادی که از این نوع پرخاشگری رنج می برند نسبت به دیگران بی اعتمادند و این عدم اعتماد سبب می شود در رابطه جسمی و عاطفی با دیگران حد و مرزها را رعایت کنند و به شما و خود اجازه نزدیکی بیش از حد ندهند و اگر شما بخواهید از مرزهای او رد شوید با دوری و تنبیه شما را متوجه می کنند که حق ندارید پا در جریم خصوصیشان بگذارید و بیش از اندازه صمیمی شوید.
- مانع تراشی: این افراد مدام در حال ایجاد کردن و گذاشتن مانع در راه رسیدن شما به خواسته هایتان می باشند و با بیان بهانه های جزیی و کوچک شما را از داشتن آن چیزی که زمان زیادی برایش صرف کرده اید، باز می دارند.
عواقب و عوارض پرخاشگری منفعلانه و رفتار خشونت منفعل
در اختلال و رفتار خشونت منفعل، شما به خودتان یا دیگران فرصتی نمی دهید به آنچه که فکر می کنید یا احساس می کنید گوش دهند.زمانی که در انتهای خشونت منفعلانه هستید، شما می توانید گیج، ناراحت، حس جرم، گناه و نا امید شوید. شما ممکن است فکر کنید که چیز اشتباهی را انجام داده اید، اما هیچ ایده ای ندارید که آن چه بوده است.
- موجب ایجاد ناامنی در تمام احزاب می شود.
- باعث ایجاد فضای بدی بین مردم می شود.
- این نوعی از تعارض است که هر دو یا یک حزب نمی توانند به طور معقول در مسائل از آن جلوگیری کنند.
- از بروز مسائل واقعی جلوگیری می کند.
- باعث ایجاد احساسات منفی و تشکیل اعتراضات در راه های غیر ضروری می شود .
نحوه برخورد با افراد پرخاشگر منفعل
پرخاشگری منفعل غالباً ناشی از خشم، اندوه یا ناامنی است که فرد ممکن است آگاهانه از آن آگاه باشد یا نباشد. رفتار منفعلانه و پرخاشگرانه ممکن است بیانگر آن احساسات یا تلاشی برای به دست آوردن کنترل در یک رابطه باشد. با توجه به این موضوع می توانید نحوه پاسخگویی خود را آگاه کنید. اگرچه واکنش نشان دادن یا حتی خود منفعل بودن می تواند وسوسه انگیز باشد اما ابراز خشم یا ناامیدی احتمالاً فرد را به ادامه رفتار مشابه ترغیب می کند. اثبات این مسئله که برای دیدگاه فرد پرخاشگر منفعل ارزش قائل هستید، در صورتی که به یک احساس ناامنی اساسی بپردازید، می تواند به بهتر شدن اوضاع کمک کند.
اما توجه کنید که شما نباید از جرائم بی اساس عذرخواهی کنید و یا در غیر این صورت جرم آن ها را جبران کنید. در صورت امکان بهترین راه حل اغلب محدود کردن زمانی است که شما در حضور آن ها می گذرانید اما اگر تشخیص دادید که رویارویی بهترین راه رو به جلو است، از متهم بودن خود بپرهیزید. چگونه می توانید با رفتار پرخاشگر منفعل کنار بیایید؟ در اصل آرامش هر چه بیشتر می تواند از رفتار بد طرف مقابل جلوگیری کند. اگر یک زن و شوهر بتوانند بدون دفاع، گوش دهند و صحبت کنند، این امر تاکتیک های منفعلانه را کاهش می دهد تمرین مهارت های زندگی و زوج درمانی و مهارت حل مسئله می تواند در این راستا به زوجین کمک کند.