احادیثی پیرامون مقام پدر و مادر

  دوشنبه، 02 تیر 1399   زمان مطالعه 7 دقیقه
احادیثی پیرامون مقام پدر و مادر
واجب بودن اطاعت و فرمان‏پذیری فرزندان از پدر، از حقوق ویژه‏ای است که اسلام برای تکریم و پاس‏داشت مقام پدران وضع کرده است.

و خدای تو حکم فرموده که، هیچ کس را جز او نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید اگر هر دو یا یکی از آنها به پیری برسند (که موجب رنج و زحمت باشند) زنهار کلمه ای که رنجیده خاطر شوند مگو و کمترین آزار به آنان مرسان و با ایشان با احترام و بزرگوارانه سخن بگو.

تصویر

والدین در کلام خدا

پدر و مادر نیز به عنوان دو انسان فداکار و زحمتکش که تمام بار مسئولیت های مربوط به تربیت فرزند را بر دوش دارند، علاوه بر شایستگی تکریم و احترام در جوامع بشری، در نزد خداوند نیز از جایگاه منحصر به فردی برخوردار هستند به طوری که در چندین آیه قرآن کریم، بر لزوم اطاعت و تکریم آنها فرمان داده شده است و ذات باری تعالی نام آنان را در ردیف نام خود قرار داده و بر رعایت مقام و منزلت آنها تأکید نموده است. اهمّیت این بحث به اندازه ای است که خداوند متعال در بیش از ۲۳ آیه در قرآن مجید، صراحتا و یا به طور ضمنی، فرزندان را به احسان و نیکی نسبت به پدر و مادر، امر نموده است:
۱–وَ قَضی رَبُّک اَلاّ تَعْبُدُوا اِلاّ اِیاهُ وَ بِالْوالِدَینِ اِحْسانا«و پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر، نیکی کنید».
خداوند متعال در این آیه شریفه، بعد از اصل توحید (که از اساسی ترین اصول اسلام است)، به یکی دیگر از تعلیمات انبیاء(علیهم السلام) یعنی نیکی به پدر و مادر، اشاره می کند.
۲–وَ وَصَّینَا الاِنْسانَ بِوالِدَیهِ حُسْنا «و ما به انسان سفارش کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند».
۳-و اخفض لهما جناح الذل من الرحمه «و بالهای تواضع خویش را از محبّت و لطف، در برابر آنان فرود آر».
۴-الا تشرکوا به شیئاً و بالوالدین احساناً «چیزى را با او شریک نکنید و به پدر و مادر نیکى کنید».
همان طور که ملاحظه می شود، احسان و تکریم به پدر و مادر، یک قانون کلّی و فراگیر الهی برای تمام انسانهاست و مخصوص به دسته یا گروه خاصّی نیست.

والدین در کلام معصومان(علیهم السلام)

در بسیاری از بیانات گهربار پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) و امامان معصوم(علیهم السلام)، در مورد نیکی به والدین سفارش شده است:
۱-پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: نظر الولد الی والدیه حبّا لهما عباده«نگاه با محبّت و دوستانه به پدر و مادر، عبادت است».
۲-رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: رحم اللّه امرءً أعان والده علی برّه «خداوند، رحمت کند کسی را که پدرش را بر نیکی، کمک کند».
۳-امام باقر(علیه السلام) از پبامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل فرمودند که: ایاکم و عقوق الوالدین فان ریح الجنه توجد ممن سیرع الف عام و لایجدها عاق «از عاق پدر ومادر بترسید زیرا بوى بهشت از هزار سال راه به مشام می ‏رسد؛ اما هیچگاه به کسانى که مورد خشم پدر و مادر هستند نخواهد رسید».
۴-امام صادق(علیه السلام) فرمود: مَنْ نَظَر الی أبَویه نَظَرَ ماقتٍ و هُما ظالمانِ لَهُ، لم یَقبَلِ اللهُ لَهُ صلاهً«هر کس به پدر و مادر خویش نگاه خشمگین افکند، هر چند آنان به او ستم کرده باشند خداوند نمازش را نمی پذیرد».
۵-از امام باقر(علیه السلام) روایت شده است: ان العبد لیکون باراً بوالدیه فى حیاتهما ثم یموتان فلا یقصى عنهما دینهما و لا یستغفر لهما فیکتبه اللَّه عاقاً و انه لیکون عاقا لهما فى حیاتهما غیر بار بهما فاذا ما تا قضى دینهما و استغفر لهما فیکتبه اللَّه باراً هر آینه کسى که نسبت به پدر و مادر خود نیکوکار بوده، پس از مرگ آنها، دین آنان را ادا نمی کند و براى آنان استغفار نمی نماید پس خداوند او را در شمار آزاردهندگان قرار می دهد. و بسا که کسى آزار دهنده پدر و مادرش بوده و در حیاتشان به آنان نیکى نمى‏کرده است ولى پس از مرگ آنها، دین آنها را ادا کرده و برایشان استغفار نموده است پس خداوند او را در شمار نیکى کنندگان به والدین قرار می ‏دهد».

حق پدر بر فرزند چيست؟

رسولُ اللّه صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم:
لَمّا سُئلَ عَن حَقِّ الوالِدِ على وَلدِهِ: لا يُسَمِّيهِ باسمِهِ ، ولا يَمشي بَينَ يَدَيهِ ، ولا يَجلِسُ قَبلَهُ ، ولا يَستَسِبُّ لَهُ .
پيامبر خدا (ص):
- در پاسخ به سؤال از حق پدر بر فرزندش: او را به اسم صدا نزند، جلوتر از او راه نرود، پيش از او ننشيند و برايش دشنام نخرد .
الكافي : 2 / 159 / 5 منتخب ميزان الحكمة : 614

1. بزرگترین واجب

قال امیر المؤمنین علی(ع):

بر الوالدین اکبر فریضة.

امیر المؤمنین علی(ع) فرمود:

بزرگترین و مهمترین تکلیف الهی نیکی به پدر و مادر است.

میزان الحکمة، ج 10، ص 709.

2. برترین اعمال

قال الصادق(ع):

افضل الاعمال الصلاة لوقتها، و بر الوالدین و الجهاد فی سبیل الله.

امام صادق(ع) فرمود:

برترین کارها عبارتست از: 1 - نماز در وقت 2 - نیکی به پدر و مادر 3 - جهاد در راه خدا.

بحار الانوار، ج 74، ص 85.

3. انس با پدر و مادر...

فقال رسول الله(ص):

فقر مع والدیک فوالذی نفسی بیده لانسهما بک یوما و لیلة خیر من جهاد سنة.

مردی خدمت پیامبر اکرم(ص) آمد و گفت:

پدر و مادر پیری دارم که به خاطر انس با من مایل نیستند به جهاد بروم، رسول خدا(ص) فرمود:

پیش پدر و مادرت بمان، قسم به آنکه جانم در دست اوست انس یکروز آنان با تو از جهاد یکسال بهتر است. (البته در صورتی که جهاد واجب عینی نباشد).

بحار الانوار، ج 74، ص 52.

4. محبوبترین کارها

عن ابن مسعود قال: سئلت رسول الله(ص):

ای الاعمال احب الی الله عز و جل؟ قال:

الصلاة لوقتها، قلت ثم ای شی ء؟

قال: بر الوالدین، قلت: ثم ای شی ء؟ قال: الجهاد فی سبیل الله.

ابن مسعود می گوید: از پیامبر گرامی(ص) سؤال کردم محبوبترین کار پیش خدا کدام است؟

فرمود: نماز در وقت،گفتم: بعد از آن چه چیز؟

فرمود: نیکی به پدر و مادر،گفتم: بعد از آن چه چیز،فرمود: جهاد در راه خدا.

بحار الانوار، ج 74، ص 70.

5. نگاه به پدر و مادر

قال رسول الله(ص):

ما ولد بار نظر الی ابویه برحمة الا کان له بکل نظرة حجة مبرورة.

فقالوا: یا رسول الله و ان نظر فی کل یوم مائة نظرة؟

قال: نعم، الله اکبر و اطیب.

پیامبر خدا(ص) فرمود:

هر فرزند نیکو کاری که با مهربانی به پدر و مادرش نگاه کند در مقابل هر نگاه، ثواب یک حج کامل مقبول باو داده می شود، سؤال کردند، حتی اگر روزی صد مرتبه به آنها نگاه کند؟

فرمود: آری خداوند بزرگتر و پاکتر است.

بحار الانوار، ج 74، ص 73.

6. عظمت پدر و مادر

عن ابی الحسن الرضا(ع) قال:

ان الله عز و جل امر بثلاثة مقرون بها ثلاثة اخری: امر بالصلاة و الزکاة، فمن صلی و لم یزک لم تقبل منه صلاته و امر بالشکر له و للوالدین، فمن لم یشکر والدیه لم یشکر الله، و امر باتقاء الله و صلة الرحم، فمن لم یصل رحمه لم یتق الله عز و جل.

امام رضا(ع) فرمود:

خداوند متعال فرمان داده سه چیز همراه سه چیز دیگر انجام گیرد:

1 - به نماز همراه زکات فرمان داده است، پس کسی که نماز بخواند و زکات نپردازد نمازش نیز پذیرفته نمی شود.

2 - به سپاسگزاری از خودش و پدر و مادر فرمان داده است، پس کسی که از پدر و مادرش سپاسگزاری نکند، خدا را شکر نکرده است.

3 - به تقوای الهی فرمان داده و به صله رحم، پس کسی که صله رحم انجام ندهد تقوای الهی را هم بجا نیاورده است.

بحار الانوار، جلد 74، ص 77.

7. احترام پدر و مادر

قال الصادق(ع):

بر الوالدین من حسن معرفة العبد بالله اذ لا عبادة اسرع بلوغا بصاحبها الی رضی الله من حرمة الوالدین المسلمین لوجه الله تعالی.

امام صادق(ع) فرمود:

نیکی به پدر و مادر نشانه شناخت شایسته بنده خداست. زیرا هیچ عبادتی زودتر از رعایت حرمت پدر و مادر مسلمان به خاطر خدا انسان را به رضایت خدا نمی رساند.

بحار الانوار، ج 74، ص 77.

8. اطاعت از والدین

قال رسول الله(ص):

من اصبح مطیعا لله فی الوالدین اصبح له بابان مفتوحان من الجنة و ان کان واحدا فواحدا.

پیامبر خدا(ص) فرمود:

کسی که دستور الهی را در مورد پدر و مادر اطاعت کند، دو درب از بهشت برویش باز خواهد شد، اگر فرمان خدا را در مورد یکی از آنها انجام دهد یک درب گشوده می شود.

کنز العمال، ج 16، ص 467.

9. ارزش اطاعت از پدر و مادر

قال رسول الله(ص):

العبد المطیع لوالدیه و لربه فی اعلی علیین.

پیامبر اکرم(ص) فرمود:

بنده ای که مطیع پدر و مادر و پروردگارش باشد، روز قیامت در بالاترین جایگاه است.

کنز العمال، ج 16، ص 467.

10. پرداخت بدهی والدین

عن رسول الله(ص):

من حج عن والدیه او قضی عنهما مغرما بعثه الله یوم القیامة مع الابرار.

رسول خدا(ص) فرمود:

کسی که به نیت پدر و مادرش حج انجام دهد یا بدهکاری آنها را بپردازد خداوند او را در روز قیامت با نیکان بر می انگیزد.

کنز العمال، ج 16، ص 468.


دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
حضور بدون تشریفات پسر رهبر معظم انقلاب در جلسه اولیاء و مربیان مدرسه فرزندشان+عکس (216 نظر) (عکس) امکانات فوق العاده برج روما رزیدنس، محل زندگی علی دایی / از آمفی تئاتر گرفته تا سونا و جکوزی و سالن بیلیارد! + تصاویری از داخل واحدها (10 نظر) تصاویری جالب و نوستالژیک از دوره دانشجویی مریم میرزاخانی در ایران/ مدال افتخار المپیاد بر گردن بانوی دانشمند (5 نظر) تعجب نگهبانان کره‌ای از زیرشلواری و زیرپیراهنی ناطق نوری! / آقا فرمودند: من فکر کردم اگر بیست روز شما این جا بمانید به کجا می‌رسید (5 نظر) خلاقیت خنده دار مادر ایرانی در نوشتن مشق پسرش به طور برعکس برای رد گم کُنی و متوجه نشدن معلمش حماسه آفرید+ویدیو/ مامانا ایده بگیرین 😂 (4 نظر) رونمایی از ورژن دخترانه حامد آهنگی: خانمها آقایون اینم سحر دختر نازم!😂+فیلم (3 نظر) (فیلم) سربازی که صحنه رابطه نامشروع فرح و فریدون جوادی را دید، مغازه هدیه گرفت!!! (3 نظر) خلاقیت منحصربفرد کارگر بلوچی در اختراع تراکتور با قدرت حمل 200 کیلو آجر+ویدئو/ با پراید وانت معاوضه میشه😂 (1 نظر) استقبال عجیب دانش آموزان دختر از شهردار زنجان+عکس/ به صف شدن دختران برای تعظیم؟ (1 نظر) آوازخوانی زیبا و بی‌نظیر علی طولابی برای ژاله صامتی/ با صدای بهشتیش ترکوند!+ویدیو (1 نظر) خلاقیت خنده دار اوستای بنا در ساختن خانه با ستونی که به زمین وصل نیست+ویدیو/ مغز نیست که از هر رگش یه هنر میریزه😂 (1 نظر) شهرداری کرمانشاه مجسمه پاندای کونگ‌فوکار را به آغوش مردم ایران بازگرداند/ رفته میکاپ کرده اومده😂+عکس (1 نظر) دزدی از غرفه ویتنام و ترکیه در نمایشگاه کتاب تهران / فرهنگی‌ترین رویداد کشور در تیررس دله دزدها! (1 نظر) فرح پهلوی در چه شرایطی برای سگ سالومه مجری منوتو گریست؟ + ویدئو (1 نظر) چادر نماز گل گلی بهاره رهنما که با سر کردن آن روز دختر را اینگونه تبریک گفت+عکس/ چقدر این پوشش بهش میاد
دیگران می‌خوانند   
بهادر زمانی بازیگر نقش همایون در سریال قطب شمال در کنار همسرش (ویدئو) نحوه پرورش درخت انگور با کمک دانه انگور در آب فال شمع روزانه امروز شنبه 29 اردیبهشت 1403 فال روزانه امروز شنبه 29 اردیبهشت ماه 1403 خواستگاری علی مصفا از لیلا حاتمی چه شکلی بود؟ + تصاویر همسر بروسلی بعد از مرگ استاد با کی ازدواج کرد؟ +عکس گریم الناز ملک در زخم کاری 3؟! +عکس تأثیر باورنکردنی خَرها در تغییر مسیر بشریت حیات وحش/شکار ماهرانه پرنده توسط مار سمی با استتار باورنکردنی/ قبل از حرکت مار دیدنش غیر ممکنه+ فیلم فال قهوه با نشان روز شنبه 29 اردیبهشت ماه 1403 فال حافظ با تفسیر امروز شنبه 29 اردیبهشت 1403+فیلم اقدام تحسین برانگیز یک بستنی فروش رشتی بامعرفت و مهربون برای کودکان/ دست مریزاد+عکس خوانندگی شاد و هوش پران یک طوطی سخنگو برای دلبری از صاحبش جهانی شد+ویدیو اشک ها و ناله های احساسی لیلا حاتمی در سوگ مادرش/ این سکانس ارزش صدبار دیدن رو داره+ویدیو اجرای شاهکار و باشکوه علی طولابی با آهنگ شجریان مقابل چشم احسان علیخانی/ با صدای بهشتیش کولاک کرد+ویدیو دکوراسیون زیبا و شیک 3 آشپزخانه ایرانی/هنرمندان عاشق این چیدمان می‌شوند+عکس مجری‌گری نوستالژیک تازه داماد سینمای ایران و طنز جالب حسن ریوندی در برنامه‌اش+ویدیو چهره معصوم و دلنشین مادر قهرمان پرور خواهران منصوریان/ خدا حفظش کنه+عکس تفریح لاکچری مرجان سریال نون خ در سواحل دبی+ عکس شباهت بی حد و اندازه ترلان پروانه به مادر جوان و کم سن و سالش+عکس عکس عاشقانه شاهرخ استخری، سعید فاصله ها و همسرش در یک کافه شیک بلژیکی/ همیشه به شادی و گردش اسامی خاص فرزندان بازیگران معروف و معانی آنها دور دور هادی چوپان با موتور سنگین در شهر+ فیلم رونمایی نهال از کلاه صورتی که از رهبر انقلاب هدیه گرفت+ویدیو نوه های ناز و زیبای زری خوشکام از دخترش لیلا حاتمی، بانوی اصیل و باکلاس سینمای ایران+عکس فال ابجد روزانه شنبه 29 اردیبهشت 1403 رونالدو و جورجینا در ساحل دریای‌سرخ+ عکس تغییرچهره زمین تا آسمون برادر ناتنی جومونگ بعد 18 سال در جشن تولد دخترش+عکس اقدام تحسین برانگیز شهرداری شیراز در زیباسازی شهر با درختان خشکیده/ هنر یعنی این! +عکس آخرین عکس عاشقانه لیلا حاتمی و مادرش قبل از فوت زری خوشکام+جزئیات تشییع عکس دیده نشده از بازیگر فیلم مست عشق با روسری/ هانده ارچل مسلمان شد؟ سحر قریشی هم به سندرم محمدرضا گلزار مبتلا شد!+فیلم نگاهی به باغ تالار عروسی خاص و هوش پران شیدا خلیق تازه عروس سینمای ایران جذابیت خاص پیراهن دنباله دار آیشواریا، بازیگر محبوب هندی در جشنواره کن/ چه گرد و خاکی هم به پا کرده😍 نگاهی به اولین روز مادر شدن زری خوشکام و خوشحالیش از به دنیا آمدن لیلا حاتمی+عکس/ روحش شاد لباس عروس خاص و دنباله دار شیدا خلیق و دسته گل ساده ولی با کلاسش / به به چه عروسی آخرین دورهمی 4 نفره خانواده نسرین مقانلو قبل از فوت پسرش در رستوران به صرف شام+عکس/ و قابی که توسط خانم بازیگر ثبت شد برخورد متواضعانه و جالب مجید واشقانی با یک دختر بچه که کیک خودش رو به آقای بازیگر داد+ویدیو/ ماشین لاکچری آقازاده هفت سر اژدها رو دیدین؟ نگاهی به مراسم عروسی زری خوشکام و علی حاتمی، پدر و مادر هنرمند لیلا حاتمی+عکس/ روح هر دوشون شاد و یادشون گرامی صبحانه ساده و بدون تجملات آیت الله هاشمی رفسنجانی روی میزناهار خوری همراه با مادر و پسرانشان+ عکس/ فقط چای و سنگگ
تیتر امروز   
فال شمع روزانه امروز شنبه 29 اردیبهشت 1403
فال روزانه امروز شنبه 29 اردیبهشت ماه 1403
فال قهوه با نشان روز شنبه 29 اردیبهشت ماه 1403
فال حافظ با تفسیر امروز شنبه 29 اردیبهشت 1403+فیلم
همسر بروسلی بعد از مرگ استاد با کی ازدواج کرد؟ +عکس
فال ابجد روزانه شنبه 29 اردیبهشت 1403
آخرین عکس عاشقانه لیلا حاتمی و مادرش قبل از فوت زری خوشکام+جزئیات تشییع
اطلاعیه جدید زندان اصفهان درباره توماج صالحی
زری خوشکام، مادر لیلا حاتمی درگذشت + عکس و جزئیات مراسم خاکسپاری
سرنوشت خانم دکتر تبریزی که دستور قتل شوهرش را داد
ماجرای بازگشت از تبریز در برف برای رسیدن به نوروز
آرزوی دست‌نیافتنی هوتن شکیبا، کاراکتر حبیب در لیسانسه ها درباره بازی در یک نقش!
پیشنهاد به رئیسی برای برکناری دسته‌ جمعی 10 مدیر یک استان
سلیمی‌نمین، فعال اصولگرا: رهبری مخالف حذف اصلاح‌طلبان از انتخابات بودند، اما برخی جریانات اصولگرا بر این خواسته اصرار کردند
فال انبیاء روزانه شنبه 29 اردیبهشت 1403