به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از دنیای اقتصاد، به اعتقاد کارشناسان تا پیش از این روند حرکت نرخ ارز و کاهش ارزش ریال، ناشی از سیاست های دولت و سیستم پولی، عامل اصلی رشد شاخص های بورس بوده، ولی به اعتقاد برخی کارشناسان افزایش تب اقتصاد و به ویژه رشد بیشتر نرخ دلار، از این پس و متعاقبا، زنگ خطر نزول شاخص بورس را به صدا در خواهد آورد.
کارشناسان می گویند؛ افزایش نیافتن نرخ بهره بین بانکی به دلیل استقراض دولت از بانک مرکزی، موجب تزریق پول پرقدرت و افزایش پایه پولی شده، اما فعالان اقتصادی افزایش تورم، افزایش نرخ ارز، مسکن و افزایش شاخص های بورس را پیامد آن می دانند. به باور آنان رشد شاخص بورس تا جایی با رشد قیمت دلار همسویی دارد که اقتصاد ایران در نتیجه افزایش قیمت ارز و طلا دچار تب شدید نشود، زیرا در این صورت هر چه قیمت دلار افزایش یابد؛ شاخص قیمت سهام کاهش خواهد یافت.
استقراض دولت از نظام بانکی عامل اصلی رشد نرخ ارز
حمیدرضا دانش کاظمی مدیر عامل کارگزاری آتیه گفت: با افزایش قیمت دلار اکثر صنایع حاضر در بورس که به دلار وابستگی دارند با افزایش ارزش جایگزینی، ارزش صادراتی و فروش رو به رو می شوند و مهم تر اینکه روابط بین بازار ها رابطه ای «اسمزی» است و از یک بازار به بازار دیگر در حال حرکت است و جریان دارد. چه در بازار مسکن و چه بازار سرمایه به دلیل رشد نرخ ارز این بازار ها همیشه با استقبال روبه رو می شوند.
او ادامه داد: اما مهم آن است که چرا قیمت ارز افزایش یافته است؟ به باور من دلیل آن تزریق پول پرقدرت و افزایش پایه پولی است. اگر پول بین بازار ها فقط در حرکت بود باید نرخ بهره بین بانکی افزایش پیدا می کرد، در حالی که این اتفاق نمی افتد و دلیل اصلی آن هم استقراض دولت از بانک مرکزی و نه استقراض بانک های تجاری از بانک مرکزی است. اگر بانک های تجاری به بازار های متفاوت وام بدهند از بانک مرکزی تامین مالی می کنند یا بین خودشان بازاری دارند که بازار نرخ بهره بین بانکی است؛ در صورتی که نرخ بهره افزایش پیدا کند نرخ بهره بین بانکی افزایش می یابد. اگر حالا دولت از بانک مرکزی وام بگیرد نرخ بهره بین بانکی حرکت نکرده و پایه پولی است که در حال افزایش است و تولید پول پرقدرت یعنی افزایش تورم، افزایش نرخ ارز، مسکن و افزایش شاخص های بورس؛ بنابراین این اقتصاد است که بازار را به عدم تعادل رسانده و دلیل اصلی آن استقراض دولت از نظام بانکی و سیستم بانک مرکزی است.
به گفته او رئیس کل بانک مرکزی بار ها اعلام کرده دولت به جای گرفتن وام از بانک مرکزی به فروش دارایی و صدور اوراق بدهی روی بیاورد، اما در شرایطی که شاخص بورس از ابتدای امسال سه برابر شده، صدور اوراق بدهی ۱۵ درصدی و انتظار آنکه مردم از این اوراق استقبال کنند دور از ذهن است؛ کسری بودجه دولت و گرفتن وام از بانک مرکزی موجب افزایش پایه پولی می شود؛ بنابراین تا زمانی که این مشکل در سیستم پولی وجود دارد انتظار کاهش نرخ ارز را نباید داشت و این یعنی ورود نقدینگی بیش از ظرفیت به بازار سرمایه. این تصور که رشد بی توقف نرخ ارز موجب افت شاخص ها می شود به نظر من تصور درستی نیست و شاید در برخی سهام شاهد تغییرات شویم، اما در کل بازار به این شکل نخواهد بود.
همسویی مقطعی دلار و بورس
ابراهیم قزل گل، کارشناس بازار سرمایه هم در این باره گفت: قیمت کالا های پایه از جمله مس، فولاد، سنگ آهن، فولاد و آهن در نتیجه رشد قیمت دلار با افزایش روبه رو شده اند و شرکت هایی که تولید کننده این محصولات بودند با رشد سودآوری و قیمت سهام مواجه شده اند.
او ادامه داد: اما رشد شاخص بورس تا جایی با رشد قیمت دلار همسویی دارد که اقتصاد ایران در نتیجه افزایش قیمت ارز و طلا دچار تب شدید نشود. در این صورت هر چه قیمت دلار افزایش یابد شاخص قیمت سهام کاهش خواهد یافت.
قزل گل افزود: فعالان بورس آینده شرکت ها را خریداری می کنند و اگر آینده شرکت ها با افزایش ریسک سیستماتیک مواجه شود احتمال اصلاح شاخص بورس شدت می گیرد، زیرا در این شرایط با افزایش افسار گسیخته نرخ دلار سرمایه گذاران دیگر سود شرکت های صادراتی را درنظر نمی گیرد و نگرانی از وضعیت اقتصادی در اولویت قرار می گیرد.
این کارشناس بازار سرمایه درباره علت افزایش نرخ دلار گفت: در شرایطی که به دلیل شیوع ویروس کرونا و بسته بودن مرزها، تقاضای مصرفی دلار به صفر رسیده؛ دو عامل می تواند موجب رشد ۲ برابری دلار باشد. عامل نخست ممکن است مردم باشند که با افزایش تقاضای سرمایه گذاری در ارز موجب افزایش نرخ شده باشند و عامل دوم ممکن است سیاست های اشتباه دولت برای کنترل قیمت ارز باشد که به افزایش آن منجر می شود.
به اعتقاد این کارشناس بورس اگر دولت به جای تزریق دلار به بازار که تجربه ثابت کرده عاملی برای رشد بیشتر نرخ آن است، بخشی از آن را صرف راه اندازی کسب و کار و تولید محصول نهایی کند وضعمان از اینکه هست بهتر خواهد شد. قزل گل گفت: بازار سرمایه کشش این حجم از نقدینگی را ندارد و باید به فکر ایجاد فضای کسب و کار جدید برای کسانی بود که به دلیل شیوع کرونا کار خود را از دست داده اند و بورس را برای جایگزینی کسب و کار خود انتخاب کرده اند.
بهانه رشد شاخص های بورس، تضعیف پول ملی بود
بهروز شهدایی کارشناس بورس در این باره گفت: تاثیر افزایش نرخ دلار در سود شرکت های کامودیتی محور، به رغم شیوع ویروس کرونا بسیار در خور توجه بوده است. در نقطه مقابل شرکت هایی که در بخش هزینه ای تولید خود متاثر از این تغییر توازن بودند با نیم نگاهی به افزایش نرخ ریالی و حفظ مارجین سود خود به رشد حجم ریالی سود امید دارند.
او ادامه داد: بهانه آغازین رشد بازار سرمایه، تضعیف پول ملی بود که با توجه به فاصله گرفتن در خور توجه ارزش ترازنامه ای شرکت ها با ارزش جایگزینی آنان، بازار سرمایه حرکت بی سابقه ای را آغاز کرد. از طرفی رکود فضای کسب و کار های کوچک و متوسط، زمینه های رشد پرشتاب تر بورس را با ورود پول های جدید فراهم آورده و البته حمایت های گسترده دولتی موجب تقویت مضاعف بازار سرمایه شد.
به گفته این کارشناس بورس «اگر در ماه های آینده شاهد بهبود تجارت فرامرزی باشیم بدون تردید کاهش ارزش پول ملی می تواند موجبات توسعه در خور توجه فضای کسب و کار ملی را فراهم آورد.»
او ادامه داد: این بار رشد بازار سرمایه نه تن ها به سبب جبران فاصله ارقام ترازنامه ای دارایی های شرکت با خالص ارزش بازیافتنی آنان، بلکه با رشد سودآوری و تاثیر مضاعف مقدار و تسعیر نرخ های فروش در صورت سود (زیان)، با گرایش به شرکت هایی که دارای تولیداتی با حداقل استاندارد های بازار جهانی باشند، ایجاد خواهد شد؛ این موضوع می تواند موج درخور توجهی در ارزش بازار را به همراه داشته باشد.
شهدایی تاکید کرد: اما در صورتی که فضای تجارت بین المللی وضع کنونی خود را حفظ کند، مشروط بر آنکه شرکت ها قادر به ادامه فعالیت تجاری حداقل در سطح کنونی خویش باشند و در مقابل متناسب با آن تقاضای کالا های بادوام و مصرفی از جانب بازار داخلی وجود داشته باشد تا این امر مانع از انباشت موجودی کالا در شرکت ها شود در میان مدت می توان همچنان انگیزه جبران ارزش بازیافتنی را به عنوان قوی ترین موتور محرک بازار تلقی کرد.
زمان پرداخت وام ودیعه مسکن مشخص شد
