تقریبا تمام کسانی که از ماشین استفاده می کنند دو واژه بنزین سوپر و بنزین معمولی را شنیده اند. حال سوال اینجاست که بنزین سوپر و معمولی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ و سوال مهمتر اینکه بنزین سوپر برای خودرو بهتر است یا معمولی؟ در ادامه با ما همراه ما باشید تا تفاوت های بین بنزین سوپر و معمولی را بسیار دقیق تر بررسی کنیم.
تفاوت بین بنزین سوپر و معمولی در چیست؟
اگر راننده باشید برای سوختگیری اقدام نمائید احتمالا متوجه تفاوت قیمت بنزین معمولی و سوپر شده اید. معمولا بنزین سوپر کمی گران تر از بنزین معمولی است. برخی رانندگان نیز چنین ایده ای دارند که با صرف کمی هزینه بیشتر و استفاده از بنزین سوپر کارایی خودرو خود را بالاتر ببرند.با این توجیه که چون بنزین سوپر اکتان بالاتری دارد، پس حتما برای موتور هم مفید بوده و با کیفیت تر از سوخت معمولی است. در صورتی که به طور کلی نمی توان چنین نتیجه ای گرفت. عدد اکتان بنزین های معمولی بین 87 تا 89 است و بنزین سوپر دارای اکتا 91 تا 93 می باشد.رده بندی اکتان سوخت براساس شاخص ضد ضربه یا ضد ناک سنجیده می شود که بیانگر میزان مقاومت سوخت در برابر پدیده ناک یا ضربه هنگام احتراق سوخت در موتور است، پس به تمیزبودن یا خالص بودن سوخت موردنظر هیچ ارتباطی ندارد.
بنزین سوپر چیست؟
بنزین سوپر همان بنزین معمولی است که برای بالا بردن عدد اکتان آن مقداری افزودنی های مختلف به بنزین اضافه می شود.برای اولین بار در خلال جنگ جهانی اول شخصی به نام میجلی کشف کرد که با افزودن سرب به بنزین می توان اکتان آن را بالا برد.بنزین معمولی سال های پیش از اختراع موتورهای درون سوز کشف شده بود و از آن برای کشتن شپش و آفت ها استفاده می شد. در آن زمان کلمه پترول یک نام تجاری بوده و این روش آفت کشی بعلت خطر شعله ورشدن و خطر ایجاد حساسیت پوستی برای مدت طولانی استقبال نشد.
آیا بنزین سوپر برای خودروهای لوکس مناسب تر است ؟
با بالا رفتن قیمت بنزین و بدتر شدن اوضاع اقتصادی ، راننده ها پیوسته به دنبال راه هایی می گردند که هزینه ها را پایین بیاورند و در پمپ بنزین پول کمتری خرج کنند . شاید اولین راهکاری که به ذهن برسد استفاده از بنزین معمولی است که در مقایسه با بنزین سوپر قیمت کمتری دارد .در بسیاری از کشورها ، بنزین سوپر ، عدد اکتانی برابر با 91 یا 92 دارد و عدد اکتان بنزین معمولی برابر با 87 است . ولی آیا استفاده از بنزین اکتان پایین ، واقعاً به موتور آسیب می رساند . اگر مالک یک خودرو لوکس هستید ، این موضوع اهمیت زیادی دارد چون بیشتر کمپانی های سازنده خودروهای لوکس بنزین سوپر را توصیه می کنند .
نخستین چیزی که باید چک کنید دفترچه راهنمای خودرو است . این احتمال هم وجود دارد که کمپانی سازنده ، بنزین سوپر را توصیه نکرده باشد . بهتر است بدانید برخی خودروهای لوکس ساخت کمپانی های فورد و جنرال موتورز ، مانند لینکلن MKS و کادیلاک STS به طور خاص برای کار کردن با بنزین معمولی طراحی و تولید شده اند .
اگر خودرو شما از این دست ماشین هاست ، موتور نه تنها از مزایای بنزین سوپر بهره ای نخواهد برد ، بلکه استفاده از آن در دراز مدت برای موتور زیان آور خواهد بود . نکته مفید دیگری که وجود دارد این است : ببینید آیا کمپانی سازنده استفاده از بنزین سوپر را ( توصیه ) کرده است یا موتور واقعاً به آن ( نیاز ) دارد . اگر استفاده از آن فقط توصیه شده است ( که در اکثر موارد این چنین است ) ، می توانید با خیال راحت از بنزین بدون سرب معمولی استفاده کنید ، هرچند مقداری از عملکرد را از دست خواهید داد .
بنزین اکتان بالا لزوماً از بنزین معمولی بهتر نیست . این بنزین خالص تر نیست و مراحل پالایش بهتر و بیشتری طی نکرده است و بر خلاف آنچه برخی افراد تصور می کنند ، بنزین سوپر موتور را تمیز نمی کند . بنزین سوپر فقط بنزینی است که دربردارنده مخلوطی از هیدروکربن هایی است که احتراق پذیری کمتری نسبت به هیدروکربن های بنزین معمولی دارد . شاید به نظرتان عجیب برسد چون موتورهای درون سوز به احتراق پذیری سوخت اتکا می کنند تا آن ها را جلو ببرد .
بیشتر موتور های درون سوز ، خواه چهار سیلندر باشند ، خواه شش یا هشت سیلندر ، در یک سیکل چهار زمانه کار می کنند که سیکل اتو (Otto) نامیده می شود . چهار مرحله این سیکل عبارتند از : مکش ، تراکم ، انفجار و تخلیه . به زبان ساده می توان گفت هر یک از پیستون ها طی یک چرخه یا سیکل به بالا و پایین حرکت می کند . هنگامی که پیستون به سمت پایین سیلندر حرکت می کند ، مخلوطی از سوخت و هوا به داخل سیلندر مکیده می شوند . وقتی پیستون به طرف بالای سیلندر حرکت می کند ، مخلوط هوا و سوخت را فشرده و متراکم می کند و درست هنگامی که به بالاترین نقطه می رسد ، شمع جرقه می زند . جرقه شمع باعث تولید یک انفجار کوچک و قابل کنترل می شود که پیستون را به سمت پایین می راند .
در آخرین مرحله سیکل ، پیستون به سمت بالا حرکت می کند تا دود ناشی از انفجار را از سیلندر خارج کند . وقتی دود به بیرون رانده شد ، چرخه دوباره تکرار می شود . مادامی که این سیکل به ترتیبی که ذکر شد تکرار شود ، موتور به نرمی کار خواهد کرد ولی گاهی اوقات ، خود فشار داخل پیستون باعث می شود مخلوط هوا و بنزین زود تر از موعد مقرر احتراق پیدا کند و یک انفجار کوچک تر و ضعیف تر ایجاد کند . این عمل ( احتراق نارس ) نامیده می شود و باعث می شود زیر کاپوت خودرو صدای تق تق یا غژ غژ شنیده بشود .
البته تق تق خیلی کم برای موتور زیان آور نیست ولی مناسب هم نیست . صدای تق تق نشان دهنده این است که موتور خوب کار نمی کند و مدتی است آن را چک نکرده اید و در نهایت می تواند زیان آور باشد . تق تق باعث می شود عملکرد موتور پایین بیاید ، پس حتماً باید از آن جلوگیری کرد . حتماً می پرسید چطور ؟ در جواب باید گفت در مورد بنزین اکتان پایین این احتمال بیشتر وجود دارد که تحت فشار پیستون منفجر بشود و تق تق موتور را به وجود بیاورد ولی آیا این به معنای این است که همیشه باید از بنزین اکتان بالا استفاده کنید ؟ نه الزاماً ! این امر فقط به ضریب تراکم موتور خودرو شما بستگی دارد . این ضریب عبارت است از حجم سیلندر ( هنگامی که پیستون در پایین ترین نقطه است ) ضربدر حجم سیلندر ( هنگامی که پیستون در بالاترین نقطه قرار دارد ) . هرچه ضریب تراکم بالاتر باشد ، مخلوط بنزین و هوا فشرده تر می شود و احتمال بیشتری وجود دارد که پیش از زمان مقرر منفجر بشود .
موتور هایی که از ضریب تراکم کمتری برخوردارند ، به بنزین سوپر نیاز ندارند چون احتمال بسیار کمی وجود دارد که مخلوط هوا و بنزین نابجا و بی موقع منفجر بشود . از طرفی ، موتورهای عملکرد بالا که از ضریب تراکم بالایی برخوردارند ، بیشتر در معرض احتراق نارس قرار دارند و می توانند از مزایای بنزین سوپر بهره ببرند . بهتر است بدانید موتور بیشتر خودروهای لوکس ، جزو موتورهای عملکرد بالا هستند ، با این حال ، بنزین سوپر همیشه برای این موتور ها لازم نیست .
چرا بنزین سوپر برای هر خودرویی مناسب نیست؟
یکی دیگر از نکات مهمی که باید مورد توجه قرار بگیرد تفاوت عدد اکتان میان بنزین معمولی و سوپر است؛ در واقع بنزین معمولی دارای اکتان 87 و بنزین سوپر اغلب از اکتان 92 برخوردار است. متاسفانه بسیاری از مردم بر این باورند که سوخت سوپر انرژی بیشتری نسبت به بنزین معمولی ارائه می دهد و کارکرد آن نیز بهتر بوده و پیشرانه خودرو را تمیز می کند که باید بگوییم چنین باوری صحت ندارد. وقتی خودرو باید از سوخت معمولی استفاده کند، اما مالکش برای آن سوخت سوپر استفاده می کند، چنین اقدامی باعث آسیب جدی به موتور خواهد شد. البته این نکته را نیز در نظر بگیرید که بنزین سوپر معمولا به عنوان سوخت مصرفی خودروهای لوکس و گران قیمتی محسوب می شود که موتور این خودروها قدرتمندتر بوده و به بنزین با عدد اکتان بالاتر نیاز دارند.