مشکلات و بیماری های کبدی در اغلب افراد در طول زندگی رخ می دهد. این بیماری ها غالبا شامل بیماری کبد چرب و سیروز می شود. کبد دومین عضو بزرگ بدن شما است. وظیفه این اندام جذب مواد مغذی از غذا و بعد تصفیه خون شما از طریق دفع مواد زائد است. وجود مقادیر زیاد چربی و سموم تصفیه نشده می تواند سبب التهاب کبد شود. برای تشخیص مشکلات و بیماری های کبدی اولین و بهترین گزینه انجام آزمایش SGOT است. به دلیل اهمیت این آزمایش در این مقاله به بررسی کامل آن پرداختیم. با ما همراه باشید تا متوجه شوید آزمایش SGOT چیست و چگونه می توانید نتایج آن را تفسیر کنید.
SGOT در آزمایش خون چیست؟
اولین و مهم ترین سوالی که احتمالا دارید به آن فکر می کنید این است که AST در آزمایش خون چیست؟
آزمایش SGOT (یا تست AST) تستی است که میزان آنزیم های کبدی را در خون ارزیابی می کند. SGOT آنزیم کبدی به نام ترانس آمیناز گلوتامیک-اگزالواستیک سرم را در خون اندازه گیری می کند. این آنزیم که معمولا AST نامیده می شود مخفف آسپارتات آمینوترانسفراز است.
AST (آسپارتات آمینوترانسفراز) آنزیمی است که مقدار بیشتر آن در کبد یافت می شود، اما مقداری از آن در ماهیچه ها و سایر اندام های بدن شما نیز وجود دارد. زمانی که سلول های حاوی AST به دلیل التهاب یا سایر شرایط آسیب می بینند، آنزیم AST را در خون شما آزاد می کنند. بنابراین آزمایش خون AST یا SGOT میزان آنزیم AST ترشح شده ناشی از آسیب سلولی را در خون شما اندازه گیری می کند.
دلایل تجویز آزمایش AST چیست؟
به طور کلی آزمایش خون AST ممکن است به عنوان بخشی از چکاپ معمول سالانه شما تجویز شود یا اینکه چنانچه علائم آسیب های کبدی را دارید، لازم است برای بررسی های بیشتر، این آزمایش آنزیمی را انجام دهید. علائم آسیب های کبدی شامل موارد زیر است:
- تهوع و استفراغ
- کمبود اشتها
- خستگی مفرط
- ضعف
- زردی پوست (وضعیتی که سبب زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها می شود)
- تورم و یا درد شکم
- تورم در مچ پا و دست ها
- تیره بودن رنگ ادرار و یا روشن شدن غیر طبیعی رنگ مدفوع
- خارش مکرر
میزان نرمال آزمایش SGOT چه مقدار است؟
محدوده نرمال آزمایش SGOT بر حسب واحد در لیتر گزارش می شود. این محدوده در مردان و زنان متفاوت و به شرح زیر است:
- مردان: ۱۰ تا ۴۰ واحد در لیتر
- زنان: ۹ تا ۳۲ واحد در لیتر
با این حال گفته می شود محدوده دقیقی برای سطوح AST وجود ندارد، زیرا سطوح ترشح این آنزیم می تواند در شرایط مختلف در بین افراد متفاوت باشد؛ با این حال این تفاوت از لحاظ شرایط فیزیولوژیک بدن طبیعی قلمداد شود. مواردی که در تعیین محدوده طبیعی AST افراد مختلف تاثیرگذار هستند؛ شامل موارد زیر می شود:
- سن
- تعدد رابطه ی جنسی
- وزن
- ژنتیک
محدوده نرمال SGOT می تواند بسته به واحد اندازه گیری آزمایشگاه و نوع دستگاه متفاوت باشد. بهترین کار این است که از پزشک خود در خصوص تفسیر نتایج آزمایش بپرسید.
دلایل بالا رفتن SGOT در آزمایش خون
سطوح بالای AST در خون ممکن است نشانه ای از ابتلا به هپاتیت، سیروز، مونونوکلئوز یا سایر بیماری های کبدی باشد. دقت کنید اگر نتایج آزمایش شما در محدوده طبیعی نبود، سریعا به این فکر نکنید که شما به یک بیماری جدی مبتلا هستید و نیاز به درمان فوری دارید.
همانطور که اشاره شد بسیاری از شرایط (مانند مصرف داروهای خاص، سن، جنس و رژیم غذایی) وجود دارند که می توانند بر نتایج آزمایش شما تأثیر بگذارند. برای همین پزشکان توصیه می کنند قبل از انجام آزمایش، شرایط ناشتایی را رعایت کرده و از انجام رابطه جنسی خودداری کنید.
شرایط و بیماری هایی که اغلب باعث افزایش سطح SGPT می شوند، شامل موارد زیر است:
- نوشیدن بیش از حد الکل
- هپاتیت حاد ویروسی A و B
- بیماری سلیاک (اختلال خود ایمنی)
- حمله قلبی
- دیابت
- چاقی
- ابتلا به هپاتیت C
- مونونوکلئوز عفونی (تب ناشی از ویروس اپشتین بار)
- التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت)
- درماتومیوزیت (التهاب پوست و عضلات)
علائم افزایش آنزیم SGPT چیست؟
پس از پاسخ به سوال" AST در آزمایش خون چیست؟" بهتر است تا با علائم بالا رفتن این آنزیم در بدن خود نیز آشنا شوید.
شایع ترین علائم افزایش SGPT عبارتند از:
- تهوع و استفراغ
- ضعف یا خستگی
- تورم در پاها
- تنگی نفس
- کبودی یا خونریزی غیر عادی و زیاد
- زردی پوست
*در صورت مشاهده این علائم، باید فوراً برای بررسی های بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
دلایل کاهش SGOT در آزمایش خون
سطوح پایین تر از حد نرمال AST ممکن است نشان دهنده مشکلات و یا ابتلا به موارد زیر باشد:
- کمبود ویتامین B6
- بیماری کلیوی
- بیماری کبد
- سیروز
- سرطان
- بیماری های خود ایمنی
- مشکلات ژنتیکی
چنانچه مشخص شد میزان آنزیم AST در بدن شما کمتر از محدوده طبیعی است؛ پزشک با تجویز آزمایش ALT، سطح آنزیم آلانین آمینوترانسفراز (ALT) یعنی آنزیم کبدی مرتبط دیگر را آزمایش می کند. احتمالا سطح ALT در کبد شما بالا خواهد بود. با این حال اگر سطح ALT نرمال باشد اما سطح AST بالا باشد، می تواند نشان دهنده ابتلا به یک بیماری یا مشکل دیگری در ارتباط با ارگان های دیگر بدن شما غیر از اندام کبد باشد و یا اینکه نشان می دهد آسیب کبدی ناشی از مصرف بیش از اندازه الکل است.
آمادگی قبل از انجام آزمایش SGOT
برای انجام آزمایش SGOT باید حداقل ۸ ساعت ناشتا باشید. پزشکان اغلب توصیه می کنند آزمایش کبدی SGOT را بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب و قبل از ساعت ۹ انجام دهید. دقت کنید! لازم است که قبل از انجام این آزمایش به پزشک خود در خصوص داروهایی که مصرف می کنید مثل: انواع داروهای درمانی، ویتامین ها و مکمل های گیاهی اطلاع دهید. مصرف برخی از داروها می توانند بر سطح ترشح آنزیم های کبدی شما تأثیر بگذارند. بنابراین ممکن است پزشک از شما بخواهد که مصرف یک داروی خاص را موقتا متوقف کنید یا قبل از انجام آزمایش دوز آن را تغییر دهید.
تشخیص مشکلات کبدی در منزل با هومکا!
همانطور که در این مقاله بررسی شد، افزایش سطح آنزیم SGOT در بدن با افزایش خطر ابتلا به بیماری های کبدی مانند کبد چرب و سیروز در ارتباط است. بنابراین اگر به علت داشتن برخی از علائم احساس کردید که احتمال ابتلا شما به آسیب های کبدی بالاست، نیاز است که برای بررسی بیشتر و انجام چکاپ هر چه سریع تر به آزمایشگاه مراجعه کنید؛ زیرا کبد اندامی است که در صورت آسیب دیدن، بیماری ها را را سریع تر و شدیدتر از مشکلات سایر اندام ها نشان می دهد.
پیشنهاد ما این است که برای پایش وضعیت سلامتی خود، از خدمات آزمایش در منزل هومکا استفاده کنید. شرکت هومکا با بهره گیری از بهترین متخصصان، امکان گرفتن آزمایش در منزل را تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی در شهرهای تهران، کرج، مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز، قزوین، اهواز و رشت فراهم کرده است. شما می توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس گرفته و در خصوص تمامی خدمات موردنظرتان از همکاران هومکا، اطلاعات مورد نیازتان را دریافت کنید. همچنین با مراجعه به وبسایت هومکا به نشانی www.homeca.ir، نیز می توانید برای انجام آزمایش در منزل اقدام کنید.
