ساعدنیوز
ساعدنیوز

ایرباس، غول صنعت هواپیماسازی اروپا

  سه شنبه، 07 دی 1400   زمان مطالعه 24 دقیقه
ایرباس، غول صنعت هواپیماسازی اروپا
گروه ایرباس (Airbus Group) ابرشرکت هوافضا و صنایع جنگ‌افزاری اروپایی با چند شعبهٔ خارج از اروپا است، که یکی از بزرگترین شرکت‌ها در زمینه طراحی و انجام پروژه‌های هوانوردی و فضانوردی در جهان محسوب می‌شود. در این مطلب قصد داریم به بررسی تاریخچه و محصولات شرکت ایرباس بپردازیم.

ایرباس، یکی از دو شرکت بزرگ حمل و نقل هوایی جهان، نزدیک به نیم قرن است که باکیفیت ترین محصولات صنعت هوافضا را تولید می کند. ایرباس (Airbus) شرکتی اروپایی با بازار هدف بین المللی است که در زمینه ی طراحی، ساخت و فروش انواع محصولات تجاری و نظامی صنعت هوافضا فعالیت می کند. بخش اصلی تولیدات این هلدینگ عظیم، هواپیماهای مسافربری هستند. دو زیرمجموعه ی اصلی ایرباس نیز بر ساخت محصولات نظامی و هلیکوپتر تمرکز دارند. بخش تولید هلیکوپتر ایرباس، در حال حاضر بزرگ ترین شرکت از لحاظ درآمد و عرضه ی محصول در جهان است.

مرکز اصلی طراحی و ساخت هواپیماهای مسافربری ایرباس در منطقه ی شهر تولوز فرانسه در جنوب غربی این کشور واقع است. کارخانه های تولیدی این شرکت نیز در کشورهای فرانسه، آلمان، اسپانیا، چین، انگلستان و ایالات متحده ی آمریکا واقع هستند. دفتر اصلی مدیریتی ایرباس در لایدن هلند و اقع است و دفتر اجرایی نیز در شهر تولوز فرانسه قرار دارد. طبق آخرین آمار، هواپیماهای ایرباس تاکنون بیش از ۱۱۰ میلیون پرواز را به مسافت ۲۱۵ میلیارد کیلومتر به پایان رسانده و ۱۲ میلیارد مسافر را جابه جا کرده اند.

دفتر ایرباس

هلدینگ کنونی ایرباس نتیجه ی ادغام چند شرکت بزرگ اروپایی فعال در صنعت هوافضا است. در سال ۲۰۰۰، شرکت European Aeronautic Defence and Space Company (EADS) NV تأسیس شد. این شرکت مالک شرکت Eurocopter SA شد که در سال ۱۹۹۲ تأسیس شده بود. علاوه بر آن، EADS سهام ۸۰ درصدی Airbus Industrie GIE را نیز در اختیار داشت. در سال ۲۰۰۱، ایرباس به Airbus SAS تغییر نام داد و به شرکت سهامی خاص تبدیل شد. یکی دیگر از مالکان ایرباس، BAE Systems بود که در سال ۲۰۰۶ تمام سهم خود را به EADS فروخت. درنهایت در سال ۲۰۱۷، ساختار شرکت به شکل کنونی درآمد و نام Airbus Group SE برای آن انتخاب شد.

تاریخچه تأسیس ایرباس

اگرچه تاریخ دقیق تأسیس ایرباس با نام کنونی به سال ۱۹۷۰ برمی گردد، اما ریشه های هواپیماسازی این شرکت را باید در دهه ی ۱۹۳۰ جست وجو کنیم. تاریخچه ی تأسیس این شرکت به سال ۱۹۲۳ و تولید هواچرخ (Autogyro) برمی گردد. پس از موفقیت در تولید این محصولات، اولین نام انتخاب شده برای این شرکت، Aeronautica Industrial S.A بود. اولین ریشه های تولید وسایل حمل و نقل هوایی در اروپا، با هواچرخ شکل گرفت.

مهندس اسپانیایی، Juan de La Cierva از طراحان اصلی هواچرخ در این شرکت بود که پایه های طراحی هلیکوپتر را ایجاد کرد. هواچرخ ها وسیله های نقلیه ی هوایی به شکل هواپیما هستند که به جای بال های ثابت، پره هایی شبیه به هلیکوپتر دارند. این مهندس اسپانیایی بعدا شرکت مستقل خود را در بریتانیای کبیر تأسیس کرد و امتیاز تحقیقاتش را به شرکت های اروپایی و آمریکایی مانند Lior و Olivier فروخت. این دو شرکت امروز به عنوان ریشه های تعدادی از زیرمجموعه های ایرباس شناخته می شوند.

هاینریش فوکه (Henrich Focke) یکی دیگر از افراد تأثیرگذار در صنعت هوایی اروپا بود که در ابتدای دهه ی ۱۹۳۰ روی تولید هلیکوپتر با دو روتور موازی تحقیق می کرد. او شرکت Focke-Wulf را با همکاری G. Wulf در سال ۱۹۲۳ تأسیس کرد و در سال ۱۹۳۳ این شرکت را به صورت عمومی عرضه کرد. فوکه در سال ۱۹۳۴ تصمیم گرفت تا بخش بال های گردان شرکتش را توسعه دهد و به همین دلیل امتیازات طراحی هواچرخ خوان دِلا را از او خرید. او با استفاده از این امتیازات طراحی، هواپیمای Focke 61 را تولید کرد. موتور این هواپیما ۱۶۰ اسب بخار قدرت داشت و وزنی حدود ۱۰۰۰ کیلوگرم داشت. پروازهای متعددی در پایان دهه ی ۱۹۴۰ با این هواپیما انجام شد و آخرین رکورد آن نیز رسیدن به ارتفاع ۳۴۲۰۷ متری بود. این هواپیما در دسامبر سال ۱۹۴۱ بازنشسته شد.

هواپیمای Focke 61

در سال ۱۹۳۶، صنعت فرانسه با ترکیب ۶ شرکت هوایی، Société Nationale de Constructions Aéronautiques du Sud-Ouest را تأسیس کرد که محصولاتی از جمله هواپیماهای مسافربری، بمب افکن ها، هواپیماهای جنگنده و هلیکوپتر تولید می کرد. از شرکت های زیرمجموعه که به این هلدینگ جدید وارد شدند، Blériot و Bloch بودند. هاینریش فوکه، یکی از تاثیرگذارترین افراد در تاریخ صنعت هوایی اروپا است.

فوکه به همراه Gerd Achgelis در سال ۱۹۳۷ شرکتی برای ساخت هلیکوپتر تأسیس کرد و نام آن را Focke-Achgelis گذاشت. این شرکت برای تولید کایت هواچرخی Focke-Achgelis Fa 330 شهرت یافت. این وسیله ی هوایی قابلیت هدایت به وسیله ی زیردریایی را به کمک طناب داشت. شرکت جدید فوکه پس از جنگ جهانی دوم به تولید محصولات خود پایان داد و سپس در سال ۱۹۵۱، فعالیت خود را با تولید گلایدر از سر گرفت. درنهایت در سال ۱۹۶۳ این شرکت با Vereinigte Flugtechnische Werke (VFW) ادغام شد.

کایت هواچرخی FA330

فوکه در خلال سال های فعالیت در شرکت جدید، محصولی دیگر با نام FA223 تولید کرد که از موقیت های F61 بهره می برد. این هلیکوپتر که در سال ۱۹۴۲ ساخته شد، سرعتی حدود ۱۸۲ کیلومتر بر ساعت و توانایی حمل باری به وزن ۴۴۱۴ کیلوگرم داشت. بیشترین رکورد پرواز با این هواپیما نیز ۳ ساعت و ۴۲ دقیقه ثبت شده است. د رسال ۱۹۴۴، سفارش هواپیماهی FA223 به ۳۰ عدد رسید اما شرکت تا سال ۱۹۴۵ تنها ۹ عدد از آن ها را تولید کرد. در سال ۱۹۴۷، فوکه به شرکت فرانسوی SNCASE ملحق شد. جنگ جهانی اول فرصت مناسبی برای تحقیق و توسعه ی هرچه بیشتر هواپیماها فراهم کرد.

درکنار تلاش های مهندسین و مخترعین اروپایی برای توسعه ی هلیکوپتر، در آن سمت داستان تلاش های برای پیشرفت هرچه بیشتر هواپیماها نیز ادامه داشت. از تغییرات در استفاده از فلز به جای چوب در هواپیماها تا تولید بمب افکن ها و جنگنده ها در خلال سال های جنگ، انقلاب صنعت هوایی را شکل می دادند. یکی از شرکت های هواپیمایی که در سال های ابتدایی دهه ی ۱۹۳۰ تأسیس شده و درنهایت به ایرباس امروزی ملحق شد، شرکت اسپانیایی CASA بود. آن ها از پیش گامان تولید موتور هواپیما بودند و امتیاز تولید محصولاتی همچون Breguet XIX و Dornier Do J Wal را در اختیار داشتند.

دهه ی ۱۹۴۰ زمان تلاش هرچه بیشتر شرکت ها برای تولید هواپیماهای سریع تر و قوی تر بود. اولین هواپیما با مسافت پرواز طولانی در آن دهه، متعلق به شرکت Focke-Wulf بود و با نام Fw 200 Condor ساخته شد که برای اولین بار فاصله ی بین نیویورک و برلین را در کمتر از یک روز طی کرد. این هواپیما در مدت ۱۲ ماه و ۱۱ روز ساخته شد.

اولین موتور جت ایرباس

در پایان دهه ی ۱۹۴۰، تلاش ها برای بهبود هرچه بیشتر هواپیماها ادامه پیدا کرد و فناوری های جدید برای ساخت هواپیماهای کاملا فلزی با امکانات مدرن توسعه یافتند. تلاش برای افزایش هرچه بیشتر سرعت هواپیماها، منجر به تولید موتور جت و همچنین توسعه ی فناوری بال های رو به عقب شد. اولین هواپیماهای مجهز به این موتور در ابتدای دهه ی ۱۹۵۰ تولید شدند و اولین رقابت ها برای شکستن سرعت صوت شروع شد.

موتور جت ایرباس

اولین همکاری های میان کشورهای اروپایی پس از جنگ جهانی دوم نیز در دهه ی ۱۹۵۰ انجام شد. شرکت های آلمانی و فرانسوی برای ساخت هواپیمای Noratlas با یکدیگر همکاری کردند. این هواپیما که توسط Jean Calvy طراحی شده بود، بیشتر با نام Nora شناخته می شد و دو موتور داشت و به طور اختصاصی برای نیروی هوایی فرانسه ساخته شد.

محصول بعدی که نشان دهنده ی همکاری هرچه بیشتر اروپایی ها در ساخت هواپیما بود، SE.210 Caravelle نام داشت. این هواپیما اولین پرواز خود را در سال ۱۹۵۵ انجام داد. دراین میان شرکت اسپانیایی CASA نیز به فعالیت مستقل خود ادامه می داد و هواپیماهایی همچون Alcotan، Halcon و Azor را تولید کرد و خود را به عنوان شرکتی معتبر در زمینه ی ساخت هواپیماهای مسافربری معرفی کرد.

هواپیمای ایرباس Caravelle

اتحاد اروپا و تولد ایرباس

در سال ۱۹۶۵، دولت های فرانسه و آلمان و انگلستان تصمیم گرفتند که کنسرسیومی برای تشکیل یک سیستم حمل و نقل هوایی با ظرفیت بالا و مسافت های کوتاه تشکیل دهند. هدف اصلی آن ها نیز رقابت با غول های آمریکایی همچون بوئینگ بود. در میان شرکت های حاضر در این کنسرسیوم، شرکت فرانوسوی Sud Aviation، شرکت آلمانی Arge Airbus و شرکت انگلیسی Hawker Siddeley Aviation حضور داشتند. اولین محصول مورد نظر این اتحاد، هواپیمیایی با ظرفیت ۳۰۰ صندلی برای مسافت های کوتاه بود. اولین چالش تولید این هواپیما، آماده سازی موتور آن بود که به خاطر فراهم نشدن شرایط، تعداد صندلی ها نیز به ۲۵۰ کاهش یافت. آلمان، فرانسه، انگلیس و اسپانیا، پایه گذاران ایرباس هستند.

در سال ۱۹۶۹، دولت انگلستان از این کنسرسیوم خارج شد اما فرانسوی ها و آلمانی ها، همکاری خود را جدی تر کرده و اسناد همکاری رسمی خود را نیز منتشر کردند. البته شرکت انگلیسی هنوز به عنوان پیمانکار تولید بال در قراردادها باقی ماند. درنهایت، تأسیس رسمی گروه ایرباس با نام Airbus Industrie در سال ۱۹۷۰ انجام شد. سبک مدیریتی شرکت جدید به نام «هلدینگ شرکت هایی با منافع مالی مشترک» شناخته می شد که در سال ۱۹۶۷ به عنوان قانون تجاری در فرانسه تصویب شده بود. در دهه ی ۱۹۷۰ اصطلاح ایرباس مخصوص هواپیماهایی با ابعاد و ظرفیت خاص بود و در صنایع هوایی، اصطلاحی متداول بود. انتخاب این نام برای شرکت جدید نیز ارتباط مستقیمی با تلفظ آن در زبان فرانسه داشت.

۵۰ درصد از سرمایه ی مورد نیاز ایرباس توسط شرکت فرانسوی Aerospatiale تأمین می شد. خود این شرکت از ترکیب شرکت های فرانسوی Sud Aviation، Nord Aviation و شرکت تولید موشک SEREB ایجاد شده بود. ۵۰ درصد دیگر از سرمایه نیز توسط شرکت آلمانی Deutsche Airbus تأمین می شد که بعدا به دایمبرکرایسلر آئرو اسپیس ایرباس تغییر نام داد. نکته ی مهم اینکه شرکت VFW-Fokker حدود ۳۵ درصد از سهام این شرکت آلمانی را در اختیار داشت. پس از یک سال، اسپانیایی ها نیز با شرکت CASA و سهام ۴.۲ درصدی وارد این مشارکت شدند.

شرکت های بریتانیایی که ابتدا از ایرباس خارج شده بودند، در سال ۱۹۷۷ به یک شرکت دولتی با نام بریتیش آئرواسپیس ملحق شدند که بعدا با نام BAE Systems معرفی شد. این شرکت نیز در سال ۱۹۷۹ با سهام ۲۰ درصدی به ایرباس ملحق شد. تمام شرکت های حاضر در هلدینگ ایرباس به جز BAE در سال ۲۰۰۰، شرکت EADS را تشکیل دادند که ۸۰ درصد از سهام ایرباس را تصاحب کرد.

A300، اولین اتوبوس هوایی

همان طور که گفته شد هدف اصلی از تشکیل کنسرسیوم ایرباس، تولید هواپیماهایی با ظرفیت بالا برای مسافت های کوتاه بود. A300 اولین محصول این همکاری بود که به منظور بهره وری بیشتر اقتصادی، تنها با دو موتور ساخته شد. اولین پرواز آزمایشی این هواپیما در سال ۱۹۷۲ انجام شد و پروازهای تجاری آن نیز از سال ۱۹۷۴ و در خطوط هوایی ایرفرانس شروع شد. با وجود فناوری مدرن و کیفیت ساخت بالا، خطوط هوایی استقبال خوبی از A300 نداشتند و فروش این هواپیما ناچیز بود. دلیل اصلی این استقبال پایین نیز ناشناس بودن تولیدکننده ی آن یعنی ایرباس جوان بود. هدف اصلی از تأسیس کنسرسیوم هیرباس، تولید هواپیماهای بزرگ برای مسافت های کوتاه و متوسط بود.

ایرباس A300

پس از سه سال و با ورود شرکت هوایی آمریکایی ایسترن ایرلاینز در سال ۱۹۷۷ و خرید تعدادی از نمونه های A300، رشد فروش ایرباس شروع شد. دومین اتفاق مهم برای مشهورتر شدن ایرباس نیز شروع برنامه ای برای تولید هواپیمایی با ظرفیت کم و متوسط به نام A310 بود. این هواپیما برای اولین بار در سال ۱۹۸۲ پرواز کرد و سه سال بعد به صورت رسمی وارد خطوط هوایی شد. با ورود A310 به سبد محصولات ایرباس، این شرکت توانایی ارائه ی پیشنهادهای متنوع به خطوط هوایی را داشت. این سبک از طراحی و ساخت، آن ها را قادر می ساخت تا با استفاده از تجیهزات داخلی مشابه، تنوعی از ابعاد را بسته به نیاز مسیرهای هوایی شرکت هوایی به آن ها ارائه کنند. این سبک از تنوع تولیدات پس از مدتی به امضای ایرباس تبدیل شد. تولید خانواده ی A300/A310 نیز در سال ۲۰۰۷ متوقف شد.

ایرباس A320

در سال ۱۹۸۴، برنامه ی طراحی و تولید A320 شروع شد. این هواپیما طراحی باریک تری نسبت به نسل های قبلی داشت و برای مسیرهای کوتاه و متوسط طراحی شد. نوآوری های بسیاری از جمله کنترل کاملا دیجیتال و کامپیوتری، به این محصول ایرباس اضافه شده بودند. اولین پروازهای A320 در سال ۱۹۸۸ شروع شدند. به خاطر موفقیت های متعدد این هواپیما، ایرباس تصمیم به تشکیل خانواده برای این مدل را نیز در دستور کار خود قرار داد. آن ها مدل های A321، A319 و A318 را با تجهیزات مشابه و ابعاد متنوع تولید کردند.

ایرباس A320

پروازهای طولانی با ایرباس

پس از تولید چند محصول با تمرکز روی پروازهای کوتاه مدت، ایرباس تصمیم گرفت تا دامنه ی محصولات را گسترش داده و پروازهای طولانی مدت را نیز به قابلیت های محصولات خود اضافه کند. در سال ۱۹۸۷، دو هواپیما با طراحی بدنه ی بزرگ به خط تولید ایرباس وارد شدند. هواپیمای چهار موتوره ی A340 در سال ۱۹۹۳ وارد پروازهای رسمی شد و A330 نیز با دو موتور یک سال بعد معرفی شد. A330 عموما به عنوان هواپیمایی باربری یا مخصوص حمل سوخت نظامی شناخته می شود.

ایرباس A330

هواپیمای Airbus A380 یکی از تلاش های جدی این شرکت اروپایی برای رقابت با حریف قدرتمند آمریکایی اش یعنی بوئینگ بود. در سال ۱۹۸۸، گروهی از مهندسین ایرباس به سرپرستی جان رودر به صورت سری روی طراحی هواپیمایی با ظرفیت بسیار بالا (UHCA) متمرکز شدند. هدف این پروژه، گسترش تنوع محصولات ایرباس و همچنین پایان دادن به سلطه ی بوئینگ در این بازار و محصول اسطوره ای اش یعنی بوئینگ ۷۴۷ بود. هواپیمای غول پیکر A380 برای رقابت با بوئینگ ۷۴۷ تولید شد.

طرح های مختلفی برای ساخت این هواپیمای غول پیکر مورد بررسی قرار گرفتند. یکی از طرح ها، استفاده از دو بدنه ی A340 را پیشنهاد می کرد که تا آن روز بزرگ ترین هواپیمای جت ایرباس بود. هدف اصلی طراحی ها نیز کاهش هزینه ی تولید به ۱۰ تا ۱۵ درصد کمتر از هزینه ی تولید بوئینگ ۷۴۷ بود. به هر حال پنج نمونه A380 برای آزمایش ساخته شدند. اولین نمونه در سال ۲۰۰۵ در مراسمی در شهر تولوز به نمایش گذاشته شد. خلبان این پرواز آزمایشی، هدایت A380 را مانند راندن دوچرخه، ساده توصیف کرد. موفقیت های بعدی این هواپیمای غول پیکر، رسیدن به سرعت ۰.۹۶ ماخ در سال ۲۰۰۵ و همچنین انجام اولین پرواز میان قاره ای در سال ۲۰۰۶ بود.

یکی از اتفاقات عجیب و اشتباهات فاجعه بار مهندسی در تاریخ ایرباس، در زمان طراحی همین هواپیما اتفاق افتاد. مهندسین بخش مونتاژ در تولوز، از نسخه ی پنجم نرم افزار کتیا استفاده کرده بودند و این در حالی بود که تیم طراحی ایرباس در شهر هامبورگ از نسخه ی قدیمی تر (ورژن ۴) برای طراحی استفاده کرده بود. این اشتباه ساده باعث شد تا طراحی ۵۳۰ کیلومتر کابل کشی هواپیما مجددا انجام شود. خوشبختانه این اشتباه منجر به لغو هیچ سفارشی از سوی مشتریان نشد اما به هرحال میلیون ها دلار به خاطر تحویل دیرهنگام به ایرباس تحمیل کرد. در همین سال، به خاطر مشکلات مالی و اعتباری ایجاد شده، شرکت انگلیسی BAE کل ۲۰ درصد سهام خود را به ارزش ۳.۵ میلیارد پوند به EADS فروخت.

ایرباس A380

اولین نسخه ی کامل ایرباس A380 در ۱۵ اکتبر سال ۲۰۰۷ به هواپیمایی سنگاپور تحویل داده شد. پس از دو ماه، مدیرعامل هواپیمایی سنگاپور اظهار رضایت کاملی از این هواپیما بیان کرد و عنوان کرد که این محصول، تا ۲۰ درصد کمتر از بوئینگ ۷۴۷، سوخت مصرف می کند. هواپیمایی امارات، مشتری بعدی این محصول خارق العاده در صنعت هوایی بود که اولین پرواز را بین دوبی و نیویورک در اول اوت سال ۲۰۰۸ انجام داد.

یکی از بزرگ ترین قراردادهای پیمانکاری ایرباس، برای تولید هواپیما در سال ۲۰۱۱ ثبت شد. این شرکت در نمایشگاه هوایی پاریس، قرارداد ساخت ۷۳۰ هواپیما به ارزش ۷۲.۲ میلیارد دلار را امضا کرد. سه سال بعد، گروه EADS تغییر ساختار داده و به Airbus Group NV تغییر نام داد. این گروه جدید شامل سه زیرمجموعه ی ایرباس، هوافضای ایرباس و هلیکوپترهای ایرباس می شد. درنهایت در سال ۲۰۱۷ تمامی بخش های ایرباس یا یکدیگر متحد شده و Airbus SE را تشکیل دادند.

یکی از بخش های مهمی که در سال های اخیر به ایرباس اضافه شده، شرکت سرمایه گذاری تحقیق و توسعه در سیلیکون ولی است. مدیران این شرکت معتقدند غرور در ارتباط با داشتن ایده ها و اطلاعات کافی در یک صنعت، جلوی پیشرفت بیشتر سازمان را می گیرد و به همین دلیل به دنبال هر بهانه ای برای جذب ایده های جدید هستند. آن ها به همین دلیل فضایی را خارج از محیط اصلی سازمان در نظر گرفته اند که تجربیات نوآورانه ی جدید را در آن به جریان بیاندازند. فضای سرمایه گذاری گروه ایرباس با نام به همین دلیل در سیلیکون ولی تأسیس شده و کار خود را از ژانویه ی سال ۲۰۱۶ به صورت رسمی آغاز کرده است.

قرارداد با ایران

در ژانویه ی سال ۲۰۱۶، ایرباس اعلام کرد که قراردادی با موضوع تحویل ۱۱۸ هواپیما با ایران امضا کرده است. بوئینگ نیز از قراردادی به ارزش ۱۷.۶ میلیارد دلار برای تحویل ۸۰ هواپیما به ایران خبر داد. در ژوئیه همان سال، کنگره ی آمریکا مانع اجرای قرارداد بوئینگ با ایران شد و ایرباس نیز اعلام کرد که برای تحویل محصولات به ایران، نیاز به تأیید آمریکا دارد؛ چرا که بخشی از محصولات این شرکت نیز در ایالات متحده تولید می شدند.

درنهایت، قرارداد ایرباس با ایران اجرا شد و اولین نمونه از هواپیما در ۱۲ ژانویه ی ۲۰۱۷ (۲۳ دی ۱۳۹۵) در هواپیمای مهرآباد فرود آمد. ایرباس اعلام کرد که این تحویل با تأیید نهایی دولت آمریکا انجام شده است.

هواپیمای ایرباس ایران ایر

رقابت ایرباس با بوئینگ

ایرباس و بوئینگ رقیبان اصلی بازار صنعت هوایی در جهان هستند. ایرباس از سال ۲۰۰۳ موفق شده نیمی از سفارشات ساخت هواپیما در جهان را به خود اختصاص دهد. در سال ۲۰۰۵ سفارش های این سازمان هوایی ۱۰۵۵ عدد بود و سفارشات شرکت آمریکایی بوئینگ به ۱۰۲۹ عدد رسید. البته این رقابت در سال های بعدی با فراز و نشیب های زیادی همراه بود و دو شرکت از لحاظ تعداد سفارشات، تعداد هواپیماهای تحویل داده شده و همچنین ارزش مالی سفارشات در رقابت نزدیک بوده اند.

از لحاظ تعداد هواپیماهای در حال فعالیت در صنعت هوایی جهان، بوئینگ کمی در رقابت پیش است. دلیل این برتری نیز حضور زودتر بوئینگ در این صنعت بوده است. شرکت آمریکایی از سال ۱۹۵۸ برای خطوط هوایی مختلف، هواپیما تولید می کرده و این در حالی است که اروپایی ها از سال ۱۹۷۲ با برند رسمی خود وارد رقابت شدند. البته هواپیماهای قدیمی بوئینگ به مرور در حال خارج شدن از چرخه ی پرواز هستند و سلطه ی ایرباس در این رقابت نیز دور از انتظار نخواهد بود.

بوئینگ و ایرباس

نکته جالب در مورد رقابت این دو غول صنعت هوایی، محصولاتی است که برای رقابت با یکدیگر عرضه می کنند. هر دوی این شرکت ها تنوع زیادی از هواپیماها را در سبد محصول خود قرار داده اند؛ اما محصولات رقابتی آن ها هیچ گاه کاملا قابل مقایسه نیستند. به عنوان مثال هواپیمای A380 ایرباس برای رقابت با بوئینگ ۷۴۷ طراحی شد و ابعادی بزرگتر از آن دارد. هواپیمای A320 بزرگتر از سری ۷۰۰-۷۳۷ بوئینگ است اما نسبت به سری ۸۰۰-۷۳۷ ابعاد کوچتری دارد. همین مثال های ساده در مورد عدم تناسب محصولات رقابتی، مقایسه ی آن ها را نیز دشوار می کند.

محصولات دیگر و زیرمجموعه ها

در بخش های قبلی به طور کلی در مورد تاریخچه و زمان عرضه ی هواپیماهای مسافربری ایرباس توضیحاتی ارائه کردیم. نکات مهم باقی مانده در مورد هواپیماهای مسافربری این شرکت، این است که آخرین مدل از هواپیمای A300 در سال ۲۰۰۷ به شرکت FedEx تحویل داده شد و خط تولید این هواپیما به طور رسمی تعطیل شد. از موارد دیگر نیز می توان به فعالیت مهم ایرباس در تأمین قطعات و لوازم تعمیری هواپیماهای کنکورد اشاره کرد که تا سال ۲۰۰۳ و بازنشستگی این هواپیما، ادامه داشت.

هواپیماهای شرکتی و اختصاصی

یکی از زیرمجموعه های بخش هواپیمایی ایرباس، به تولید هواپیماهای اختصاصی برای شرکت ها، سازمان ها، دولت ها و اشخاص می پردازد. این بخش که با نام Airbuss Corporate Jets یا ACJ شناخته می شود، نمونه هایی شخصی سازی شده از هواپیماهای اصلی ایرباس را برای مصارف خاص تغییر می دهد. به عنوان مثالی از محصولات این بخش می توان به A318 Elite و A380 Prestige اشاره کرد.

ایرباس A380

هواپیاهای اختصاصی و شرکتی ایرباس تحت عنوان Airbus Corporate Jets عرضه می شوند. ورود ایرباس به این بخش از بازار صنایع هوایی، پس از عرضه ی نسخه ی کلاس تجاری هواپیمای ۷۳۷ بوئینگ شروع شد. اولین محصول اروپایی ها در این بازار نیز، A319 Corporate Jet نام داشت و در سال ۱۹۹۷ عرضه شد. در آن زمان اصطلاح کورپوریت جت تنها برای همین هواپیما استفاده می شد اما اکنون تمامی مدل های اختصاصی و هواپیماهای VIP ایرباس با این نام عرضه می شوند.

نمای داخلی A340 VIP

از دیگر هواپیماهای خاص ایرباس می توان به Aerion AS2 اشاره کرد که با همکاری شرکت Aerion تولید خواهد شد. این هواپیمای مافوق صوت مسافربری، یک هواپیمای شخصی با ظرفیت ۱۱ مسافر است که تا سال ۲۰۲۱ به بازار عرضه خواهد شد.

چمدان هوشمند

ایرباس در سال ۲۰۱۳ با همکاری شرکت تولید چمدان Rimowa و شرکت کامپیوتری T-Systems، چمدانی هوشمند با نام Bag2Go معرفی کرد که برای مصرف مسافران هواپیما طراحی شد. این چمدان مجهز به فناوری های پیشرفته ی ردیابی و کنترل وزن است و با ارتباط با گوشی هوشمند کاربر و همچنین، شبکه ی شرکت هواپیمایی، عملیات تحویل چمدان و پیگیری وضعیت آن را آسان تر می کند.

چمدان هوشمند Bag2Go

این چمدان مجهز به حسگر GPS، سیم کارت برای ارسال پیام، تگ RFID برای تشخیص هویت و همچنین حسگر تشخیص وزن است. پس از تولید این چمدان توسط ایرباس، نمونه های مشابه یا پیشرفته تر نیز توسط شرکت های فناوری تولید و عرضه شدند.

صنایع نظامی و فضایی

بخش محصولات نظامی و فضایی ایرباس با نام Airbus Defence and Space در سال ۲۰۱۴ به عنوان بخشی مستقل شروع به کار کرد؛ اما تمایل ایرباس به حضور در صنایع نظامی و تولید محصول برای آن ها از میانه های دهه ی ۲۰۰۰ شروع شد. آن ها در دو بخش به نیروهای نظامی خدمات می دادند: سوخت گیری هوایی که با محصولاتی همچون A310 MRTT و A330 MRTT در آن حضور داشتند و جابجایی هوایی ادوات نظامی (Tactical Airlift) که A400M به عنوان محصول اصلی در آن شناخته می شود. نسخه های اصلاح شده ی محصولات ایرباس برای سوخت رسانی به هواپیماهای نظامی به کار گرفته می شوند.

این شرکت در سال ۱۹۹۹ بخشی جداگانه را برای طراحی و ساخت محصولات نظامی خود و خصوصا A400M به نام Airbus Military SAS تأسیس کرد. هواپیمای A400M نیز از همان سال با همکاری تعدادی از شرکت های عضو نیروی نظامی ناتو مانند بلژیک، فرانسه، آلمان، لوکزامبورگ، اسپانیا و انگلستان شروع شد تا نیاز این نیروی نظامی به هواپیماهای مخصوص تکتیکال ایرلیف از داخل ناتو تأمین شده و احتیاجی به محصولات کشورهای دیگر مانند هواپیمای آنتونوف An-124 اوکراین و هرکولس آمریکایی نباشد.

هواپیمای A400M

کشورهای مختلفی از جمله پاکستان و امارات متحده ی عربی به عنوان مشتریان محصولات نظامی ایرباس شناخته می شوند. پاکستانی ها در سال ۲۰۰۸، سفارش خرید A310 MRTT را برای ایرباس ارسال کردند و امارات نیز در همان سال، سفارش تولید سه هواپیمای MRTT را به ایرباس داد. در مارس سال ۲۰۰۸، کنسرسیوم ایرباس و نورثروپ، در رقابت برای پروژه ی تأمین هواپیماهای سوخت رسانی برای نیروی هوایی آمریکا پیروز شدند اما این قرارداد با شکایت بوئینگ رو به رو شده و لغو شد.

ایرباس علاوه بر هواپیماهای حمل و نقل و سوخت رسانی، در طراحی و ساخت جنگنده ها نیز با شرکت های دیگر و سازمان ناتو همکاری می کند. یکی از جنگنده های حاصل همکاری اروپایی، Eurofighter Typhoon است که با همکاری شرکت های Alenia، Aermacchi، BAE Systems و ایرباس تولید می شود.

جنگنده Eurofighter Typhoon

از دیگر محصولات بخش نظامی و فضایی ایرباس می توان به هواپیماهای بدون سرنشین اشاره کرد. مهم ترین محصولات در این بخش، هواپیمای ترکر (Tracker) است که برخلاف جثه ی کوچک، بسیار پیشرفته بوده و قابلیت پرواز کاملا خودکار را دارد. این هواپیمای شناسایی در تمامی شرایط جوّی و جغرافیایی توانایی پرواز دارد. از دیگر هواپیماهای بدون سرنشین این شرکت نیز می توان به Barracuda، Hale RPAS، Euro Hawk، DVF ۲۰۰۰ VT، Harfang، Atlane و KZO اشاره کرد.
ایرباس در سال های اخیر فعالیت فضایی خود را نیز افزایش داده و در پروژه های متعددی با سازمان فضایی اروپا همکاری کرده است. محصولات بسیار متنوعی از موشک های پرتاب ماهواره و فضانرود، تا کپسول های حمل بار و همچنین ماهواره های مطالعاتی و مخابراتی، در سبد محصولات فضایی این شرکت قرار گرفته اند.

هلیکوپتر

بخش هلیکوپتر ایرباس ابتدا در سال ۱۹۹۲ و با نام Eutocopter Group تأسیس شد. یکی از ریشه های این شرکت مستقل به شرکت آلمانی Focke-Wulf باز می گردد. این شرکت رکوردهای متعددی را از لحاظ ساخت هلیکوپترهای پیشرفته و آزمایش آن ها در شرایط مخلف به نام خود ثبت کرده و اکنون بزرگ ترین شرکت ساخت هلیکوپتر از لحاظ درآمد و تحویل محصول در جهان است. ایرباس هلیکوپتر، بزرگ ترین تولیدکننده ی هلیکوتر از لحاظ تعداد سفارش در جهان است.

این بخش مجزا امروز با نام ایرباس هلیکوپتر شناخته می شود و چهار مرکز اصلی در اروپا دارد. مرینین و لکورنو در فرانسه و دوناوورث و کاسل در آلمان، مقرهای اصلی این شرکت هستند. البته ۳۲ زیرمجموعه و شرکت اقماری نیر برای این سازمان فعالیت می کنند که در کشورهای مختلف جهان از جمله استرالیا، اسپانیا و آمریکا واقع هستند.

انواع هلیکوپترهای نظامی، امدادی، آموزشی و شخصی توسط این شرکت تولید می شوند که بخش عظیمی از قراردادهای سفارش هلیکوپتر در جهان را تأمین می کنند. یکی از آخرین محصولات ایرباس هلیکوپتر، Eurocopter X³ نام دارد که اولین پرواز خود را در سال ۲۰۱۰ انجام داد. این هلیکوپتر از نوع سریع بوده و برای طی مسافت های طولانی طراحی شده است. آخرین طرح مفهومی ارائه شده از ایرباس در بخش هلیکوپترها نیز X6 است که طرحی مفهومی از یک هلیکوتر با ظرفیت ۱۹ نفر است. این هلیکوپتر قرار است جایگزین H225 ایرباس شود. طراحی این محصول از سال ۲۰۱۵ شروع شده و گفته شده که تا سال ۲۰۲۲ اولین نمونه های آن وارد بازار شوند.

هلیکوپتر X6

وضعیت کنونی ایرباس

ایرباس هم مانند هر شرکت بزرگ دیگری در طول تاریخ فعالیت خود با انواع و اقسام چالش ها و مشکلات رو به رو بوده است. یکی از این موارد، در سال ۲۰۰۵ اتفاق افتاد و تلاش برای ضربه زدن به برخی از زیرمجموعه های این شرکت جدی شد. دلیل این تلاش نیز جلوگیری از تولید قطعات بمب های خوشه ای توسط این زیرمجموعه ها بود که توسط سازمان سرمایه گذاری بازنشستگی نروژ انجام شد. البته ایرباس با تلاش برای متقاعد کردن سازمان های بین المللی و خصوصا اعضای پیمان اوتاوا، اتهامات را از خود دور کرد؛ اما هنوز سازمان سرمایه گذاری مورد نظر به خاطر شک در همکاری ایرباس در تولید سلاح های هسته ای، با آن همکاری نمی کند.

از دیگر چالش های قانونی این شرکت اروپایی در سال های گذشته، اتهام رشوه دادن به مقامات کشورهای متعدد از جمله عربستان سعودی، آفریقای جنوبی و ترکیه بوده است. برخی از این اتهامات بر ضد ایرباس ثابت شدند و جریمه هایی چندین میلیون دلاری را برای آن ها به همراه داشتند.

در حال حاضر، دنیس رانک به عنوان رئیس هیئت مدیره و تام اندرز در سمت مدیرعاملی ایرباس مشغول به فعالیت هستند. طبق آخرین آمار ارائه شده، درآمد این هلدینگ در سال ۲۰۱۷ برابر با ۶۶.۷۶۷ میلیارد یورو بوده و سود خالص آن ها ۲.۸۷۳ میلیارد یورو گزارش شده است. ایرباس در سرتاسر جهان حدود ۱۳۴ هزار کارمند دارد.

دیدگاه ها

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (518 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (256 نظر) 10 اقدامِ منجر به گرانی در 100 روز (255 نظر) 10 ایده تبلیغات مؤثر برای کسب‌وکارهای کوچک (246 نظر) (تصاویر) سفر به عصر قاجار؛ منظره‌های «کلاردشت»، 158 سال قبل (244 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (220 نظر) الهام چرخنده: من برای همه کسانی که کتکم زدند، باعث بیماری قلبی شدند نفرین ندارم اما الهی که به درد من دچار بشید+ویدیو (90 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (70 نظر) بهاره رهنما: من کاهل نماز بودم که بعد از شرط گذاشتن همسر دومم درباره نماز خواندن الان نمازم را میخوانم و دیگه کاهل نماز نیستم (64 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (61 نظر) شعرخوانی زیبا و دلنشین رهبر معظم انقلاب: ای تکیه گاه و پناه زیباترین لحظه های پرعصمت و پر شکوه تنهایی و خلوت من+ویدیو (52 نظر) تعجب بازیگر مطرح ترکیه با دیدن خونه زندگیِ شاه‌نشین پوریا پورسرخ، آرش سریال کیمیا+ ویدیو/ میزبانی درجه یک در خانه‌ای درجه یک👌 (44 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (41 نظر) پریناز ایزدیار؛ هرچقدر هم شلوغ باشم بازم وقت دارم که به ازدواج فکر کنم، شرایط خانواده‌مون این مدلی نیست که ازدواج حتما باید سنتی باشه یا نباشه، ولی خودم دوست دارم همسرم رو انتخاب کنم (39 نظر) مهران مدیری: شایعه نیست؛ هواپیمای شخصی دارم سوئیچ رو هم دادم به بچه‌های پشت صحنه! / برشی از برنامه تلویزیونی جذاب «دورهمی» با اجرای بی‌نظیر مهران مدیری (39 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
منتخب روز   
جریمه سنگین قهرمان سرشناس به خاطر دست درازی به یک زن 5 منطقه گردشگری پاییزی اطراف تبریز/ جون میدن واسه گرفتن عکسهای جذاب پاییزی قتل در پارک قیطریه بخاطر متلک انداختن به نامزد مقتول مهران مدیری: بدترین 4 سال زندگیم حتی پول نان و پنیر نداشتم! پسرم فرهاد از گرسنگی بیهوش شد/عین جنازه شده بودم عوضش الان بادیگارد دارم+فیلم حضور پرانرژی قهرمانان جوکر، ناهید مسلمی و عمو رشید در وی‌آی‌پی کنسرت سهراب پاکزاد/ یویو گفتن ناهید مسلمی رو وسط کنسرت از دست ندید👌 می‌گویند پزشکیان برف تهران را هم نخواهد دید! / تأخیر در پرداخت یارانه پاس گل به مخالفان دو آتیشه رئیس جمهور بود دورهمی پارسا پیروزفر و پریناز ایزدیار در یک کافه شیک و دلباز/ دو بازیگر خوش استایل و دوست‌داشتنی در یک قاب هدیه‌ دست‌ساز مادران سرزمین آفتاب، سیستان و بلوچستان به مسعود پزشکیان+ویدیو استفاده از ویروس کووید 19 برای مبارزه با سرطان! تب دنگی خطرناک شد؛ شیوع در جنوب شرقی ایران! سردار آزمون: وقتی دو تا گل میزنیم فکر میکنیم بازی رو بردیم و این ایراد بزرگ ماست/ناراحتی سردار آزمون بعد از بازی با قرقیزستان جزئیات پرونده آزار و اذیت دختر 16 ساله مشهدی از طرف 2 برادر ناتنی و پناه بردن او به کلانتری / از چند سال قبل که 2 برادر ناتنی ام به مصرف شیشه اعتیاد پیدا کردند مدام مرا کتک می زدند...