احتمالا شما هم در روز طول روز احساسات مختلفی مثل غم، شادی، استرس و هیجان را تجربه می کنید. این تغییرات احساسات ناشی از بروز اتفاقات مختلفی می باشد اما در بعضی از افراد، تغییرات مداوم یعنی حس شادی، غم، استرس و دیگر احساسات به صورت مکرر تکرار می شود. نوسانات شدید خلق و خوی نوعی بیماری روانی با نام اختلال دوقطبی است که به اسم افسردگی شیدایی هم شناخته می شود. اختلال دوقطبی، یک بیماری مادام العمر محسوب می شود اما فرد بیمار می تواند زیر نظر روانشناس و یا استفاده از دارو و دیگر روش های درمانی، بیماری خود را کنترل کند. در این مطلب می خواهیم راجع به علت انواع بیماری اختلال دوقطبی، علائم آن و راه های درمان این بیماری صحبت کنیم. لطفا همراه ما باشید.
اختلال دوقطبی که در علم روانشناسی به اسم افسردگی شیدایی هم شناخته می شود، نوعی بیماری روانی است که باعث نوسانات شدید خلق و خوی می شود. فردی که مبتلا به اختلال دوقطبی است، احساسات غیرعادی دارد و به طور مکرر دچار احساسات شدید سرخوشی، غمگینی، شادی، هیجان و ... می شود. نوسانات خلقی باعث تاثیرات منفی بر خواب، انرژی، فعالیت ها، رفتارها و توانایی تفکر هم می شود.
بیماری دوقطبی یک بیماری مادام العمر به شمار می رود اما فرد مبتلا می تواند با پیروی کردن از یک برنامه درمانی و زیر نظر روانشناس و مشاوره فردی ، نوسانات خلقی خود را کنترل کند. اکثر افراد دارای بیماری دوقطبی با داروها و مشاوره روانشناسی، درمان می شوند.
عوامل مختلفی باعث می شوند که فرد دچار اختلال دوقطبی شود. برخی از این عوامل مهم به شرح زیر هستند :
عوامل ژنتیکی از مهم ترین دلایل ابتلای فرد به افسردگی شیدایی هستند و تحقیقات پزشکی این موضوع را به اثبات رسانده اند.
تغییرات هورمونی در بدن
استرس بیش از اندازه نیز باعث اختلال دو قطبی می شود.
افراد با مصرف بیش از حد مشروبات الکلی و مواد مخدر در معرض بیماری دوقطبی قرار دارند.
بعضی از بیماری های مغزی زمینه ساز بیماری دوقطبی هستند.
اختلال دوقطبی چند نوع خفیف تا شدید دارد و علائم هر یک از انواع این اختلال متفاوت است. در ادامه می خواهیم انواع اختلال دوقطبی را بررسی کنیم :
فرد دارای اختلال دو قطبی نوع 1، یک دوره شیدایی یا مانیا را طی می کند که ممکن است با افسردگی هم باشد یا اینکه هیچ حالتی از افسردگی را تجربه نکند.
در بیماری دوقطبی نوع دو فرد بیمار دچار حالات شدید افسردگی می شود و این نوع از بیماری را معمولا زنان تجربه می کنند. بیماری دوقطبی نوع دو اگر با مانیا همراه باشد، شدت آن خفیف است و به صورت شیدایی خفیف می باشد.
سیکلوتایمی یا اختلال دوقطبی ادواری، علائمی شبیه به اختلال دوقطبی نوع دو دارد و فرد هر دو حالت مانیا و افسردگی را تجربه می کند. حالت های مانیا و افسردگی در اختلال دوقطبی ادواری، شدت کمتری دارند اما دوره آنها طولانی مدت تر است. این اختلال در صورت عدم درمان و ادامه دار شدن ممکن است فرد را تا اختلال نوع اول یا دوم هم برساند.
افراد متبلا به اختلال دوقطبی پیش رونده یا تناوب سریع، حدود 4 بار در سال با نوسانات روحی و خلقی درگیر می شوند. این اختلال ممکن است با علائم اختلال دوقطبی نوع یک و دو همراه باشد.
بیماری دوقطبی برخی نشانه ها را دارد که البته این نشانه ها ممکن است برای اشخاص مختلف، متفاوت باشد. بعضی علائم در فصل هایی مثل تابستان و بهار بیشتر دیده می شوند و بعضی علائم هم در فصل های پاییز و زمستان، شدت بیشتری دارند. برخی از نشانه های بیماری دوقطبی به شرح زیر هستند :
تند تند صحبت کردن
افزایش غیرعادی انرژی بدن
پریشانی غیرعادی
اختلالات خواب
احساس غمگینی بیش از حد
اعتماد به نفس بالا
احساس خوشی و نشاط زیاد
افزایش فعالیت های فیزیکی
زیاد شدن میل جنسی
میل به خودکشی
خستگی بیش از حد
احساس درد بدون وجود درد حقیقی در بدن
عدم تمرکز
بی علاقه بودن به انجام کارهای روزانه
پراشتهایی یا بی میلی به غذا
و...
افرادی که مبتلا به اختلال دو قطبی هستند می توانند با مصرف به موقع دارو و درمان با علم روانشناسی، اختلال خود را کنترل کنند اما برخی عوامل باعث تشدید این اختلال می شوند از جمله آنکه :
عدم دریافت به موقع داروها
قطع داروها
در معرض استرس شدید قرار گرفتن
شکست عشقی
مصرف مواد مخدر
غم از دست دادن عزیزان و خانواده
و...
بیماری دوقطبی اگر درمان نشود، پیامدهایی را به دنبال دارد که از مهم ترین آنها به موارد زیر اشاره می کنیم :
احتمال گرایش به مصرف الکل و مواد مخدر
امکان ارتکاب به خودکشی
پیش آمدن مشکلات مالی و اقتصادی
آسیب به روابط اجتماعی و عاطفی
افت تحصیلی
افت شغلی
و...
بیماری دوقطبی با روش های مصرف دارو، شوک درمانی و مراجعه به روانشناس، قابل درمان است. فرد مبتلا به این بیماری باید نزد روانشناس متخصص و با تجربه ای مراجعه کند تا پس از بررسی های لازم، روش درمانی مناسب توسط روانشناس مشخص شود.
روش موثر برای درمان اختلال دوقطبی، روان درمانی است. در روش روان درمانی، فرد هیچ دارویی مصرف نمی کند و فقط با شرکت در جلسات روان درمانی و به کمک روانشناس، احساسات خود را کنترل و مدیریت می کند. در بعضی جلسات روان درمانی اختلال دوقطبی ممکن است نیاز به حضور خانواده فرد بیمار هم باشد زیرا اطرافیان در بهبود این اختلال بسیار موثر هستند.
بیماران متبلا به اختلال دوقطبی که شرایط بحرانی دارند، ممکن است روش هایی دارودرمانی و روان درمانی تاثیری برای آنها نداشته باشد و شوک درمانی برای آنها انجام شود. همچنین در شرایطی امکان دارد که فرد مبتلا به افسردگی شیدایی، امکان استفاده از دارو را نداشته باشد و در این صورت هم از شوک درمانی برای درمان اپیزودهای حاد استفاده می شود.
از بهترین روش های درمانی افسردگی شیدایی، مصرف دارو است. این داروها، تثبیت کننده خلق و خو هستند و باعث می شوند که شدت احساسات و میزان آشفتگی فرد به حداقل برسد. ممکن است دارو برای تنظیم خواب هم تجویز شود تا فرد خواب و استراحت آرامی داشته باشد.
داروهای تثبیت کننده خلق و خو مثل لیتیوم، رایج ترین دارو برای بیماری دوقطبی است مورد تایید اداره غذا و داروی آمریکا هم می باشد. دیگر داروها شامل داروهای ضد تشنج مثل لاموتریژین (لامیکتال)، والپروئیک اسید (دپاکین)، دیوالپروئکس سدیم (دپاکوت) و کاربامازپین (تگرتول و ...) می باشند.
همانطور که در بخش قبلی هم بررسی کردیم، روان درمانی یکی از روش های درمان فرد مبتلا به اختلال دوقطبی می باشد اما باید از روانشناس ماهر و توانمندی کمک گرفت تا فرد مبتلا بتواند در جلسات درمانی خود ارتباط موثری با روان درمانگر داشته باشد.
به همین منظور، شما می توانید به صورت حضوری و غیرحضوری، از خدمات روانشناسان مجرب و متخصص در هلدینگ روانشناسی دکتر گپ بهره مند شوید. روانشناسان حاضر در مجموعه دکتر گپ، با بیماران فکری، روحی و روانی مختلفی در ارتباط بوده اند و با توجه به تحصیلات و تخصصی که در این زمینه دارند، می توانند بهترین راهکارهای درمانی را برای درمان اختلال دوقطبی در پیش بگیرند. لطفا برای ارتباط با روانشناسان، با شماره تماس موجود در سایت drgaap.ir تماس حاصل بفرمایید.
