اولین قدم در درمان زخم حیوانات ارزیابی کلی حیوان است. زخم های آشکار و باز می توانند توجه را از مشکلات ظریف اما بالقوه تهدید کننده زندگی منحرف کنند. پس از ارزیابی اولیه، وضعیت کلی حیوان باید تثبیت شود. کمک های اولیه برای درمان زخم باید در اسرع وقت انجام شود.خونریزی فعال با فشار مستقیم قابل کنترل است. در مواردی که خونریزی شدید شریانی وجود دارد، از یک کاف پنوماتیک باید به جای تورنیکت استفاده شود. استفاده از کاف به شما کمک میکند تا از عوارض عصبی عروقی که می توانند با تورنیکت های باریک همراه باشند جلوگیری کنید.
درمان هر زخم موضعی باید بر اساس اصول دبریدیمان، کنترل عفونت یا التهاب و ایجاد رطوبت بهینه بستر زخم باشد. با استفاده از پانسمان استریل و استاندارد، زخم باید از آلودگی یا صدمه بیشتر محافظت شود. تاخیر بین معاینه و دبریدمان قطعی باید به حداقل برسد تا آلودگی باکتریایی کاهش یابد. در صورت عفونت برای درمان عفونت زخم باید نمونه ای برای آزمایش فرستاده شود.
زخم بستر چیست؟
زخم بستر حیوانات خانگی مثل سگ و گربه به صورت نواحی ملتهب و حساس در بخش هایی از پوست بروز می کند. در این نواحی، پوستی که معمولا فاقد لایه بالشتک مانند چربی می باشد، بین برجستگی های استخوان ها و قسمتی دیگر از بدن یا بستر، آتل یا هر شی سخت دیگری فشرده می شود و در نتیجه خونرسانی به آن ناحیه متوقف می گردد.خم بستر در دام ها بیشتر در نواحی مچ، دو طرف سر، ناحیه مفصل لگنی-رانی، دو طرف زانوها، سه تیغ های کتفی و هر ناحیه ای که پوست در تماس نزدیک با استخوان ها قرار دارد، ممکن است بروز کند. از طرفی، زخم بستر یکی از عوارض آسیب های نخاعی می باشد.
عوامل مستعد کننده ابتلاء به زخم بستر
آترواسکلروز، دیابت، شرایطی که پوست را به عفونت حساس می کند، مشکلات قلبی، عدم اختیار در دفع ادرار، سوء تغذیه، چاقی، فلجی یا عدم تحرک، گردش خون محیطی ضعیف، آنمی، خوابیدن طولانی مدت در بستر به خصوص بستر غیر بهداشتی و مرطوب با زیرانداز چروک خورده، آسیب های طناب نخاعی، از دست رفتن حس درد یا حس فشار که حیوان به فشار بیش از حد در ناحیه آگاه نمی شود و سعی در تغییر وضعیت خود نمی کند، تروما و سرطان های پیشرفته.
در حضور عوامل فوق و اعمال فشار مستقیم روی پوست ناحیه، خونرسانی به موضع کاهش یافته و سلول های پوست دچار کاهش اکسیژن می شوند. هنگامی که این حالت برای ۲ تا ۳ ساعت به طول انجامد، سلول های پوست دچار مرگ شده، زخم بستر آغاز گردیده و شروع به گسترش می نماید. در صورت عدم درمان، زخم به حدی پیشرفت می نماید که پوست شکافته شده و زخم عفونی گردیده که در نهایت می تواند به گانگرن، استئومیلیت و عفونت بافتی منجر شود.
علائم زخم بستر گربه چیست؟
زخم های، زخم بستر با چشم غیرمسلح کاملاً مشخص و واضح است و معمولاً در قسمت های استخوانی بدن گربه مانند: لگن، آرنج و ساق پا دیده می شود. این زخم ها یک بیماری مزمن است که درمان آن بسیار دشوار است و بهبود آن زمان طولانی وقت می برد. بنابراین هر چه زودتر نسبت به شناسایی و درمان این زخم ها اقدام شود درمان راحت تر خواهد بود اما اگر شدت زخم ها بیشتر شود. تا جایی که به عفونت و از بین بردن قسمت زیادی از بافت بدن منجر شود. درمان خیلی سخت و در یک بازه زمانی طولانی صورت می گیرد. برخی از علائم زخم بستر از علائم سطحی تا علائم شدید عبارتند از:
- تغییر رنگ پوست:اولین علامتی که زخم های بستر از خود نشان می دهند تغییر رنگ پوست است. به ویژه در گربه هایی که رنگ پوستشان روشن باشد بیشتر نمود پیدا می کنند و ناحیه آسیب دیده به رنگ قرمز و یا کبود تغییر رنگ پیدا می کند.
- موهای لکه دار:در محل زخم در نتیجه بروز زخم در مراحل ابتدایی آن موهای قسمت آسیب دیده ممکن است دچار لکه هایی شود و یا این که موهای آن را قسمت دچار ریزش شود.
- لکه های پوستی با پد های مایل به قرمز یا پوست ضخیم شده:در نتیجه بروز زخم بستر پوست محل آسیب دیده متورم و سفت می شود و سطح آن به شکل پوسته پوسته با تغییر رنگ نمود پیدا می کند.
- زخم آبسه یا زخم های باز:در صورت نادیده گرفتن علائم ابتدایی زخم بستر که همان قرمزی و تورم در ناحیه آسیب دیده است. این ناحیه کم کم دچار زخم هایی باز می شود که این زخم ها نیز اگر زود برطرف نشوند باعث آسیب به بافت بیشتری از پوست می شود.
- قسمت پر از مایعات روی قسمت های استخوانی بدن گربه:با شدت گرفتن عارضه که زخم بستر مایعات و ترشحاتی از ناحیه تراوش می کند که اغلب به رنگ زرد سبز و یا به رنگ چرک می باشد.
درمان و پیشگیری زخم بستر گربه
در صورت شناسایی زخم بستر در گربه اگر شاهد علائم ابتدایی یعنی قرمزی تورم و ریزش مو باشید باید اقداماتی در زمینه پیشگیری از شدت زخم صورت گیرد. اقداماتی از قبیل شستشو و ماساژ محل آسیب دیده، ضدعفونی کردن محل زخم همچنین استفاده از تشک های ارتوپدی و قرار دادن گربه بر روی این تشک ها و لازم است هر دو ساعت یکبار گربه را روی تشک جابه جا و تغییر وضعیت داده شود. در صورت عدم بهبود زخم لازم است به دامپزشک مراجعه شود تا او با توجه به شرایط و شدت زخم اقدامات لازم را برای درمان انجام دهد. دامپزشک با توجه به شرایط زخم از آنتی بیوتیک ها و پماد برای زخم گربه استفاده می کند. و در صورتی که شدت زخم زیاد باشد نیاز به جراحی برای تراشیدن بافت مرده ضرورت پیدا می کند.
لازم است بدانید بهترین درمان برای زخم بستر پیشگیری از وقوع آن است. لذا با فراهم کردن شرایط مناسب برای حیوان خانگی خود می توانید مانع از بروز زخم بستر در این حیوانات شویم.بنابراین باید محل خواب و استراحت حیوان با ملافه های تمیز و نرم پوشیده شود. همچنین محل استراحت حیوان باید عاری از رطوبت باشد و به خوبی استریل و تمیز شده باشد. در صورتی که حیوان نیاز دارد مدت زمان طولانی نشسته یا دراز کشیده باشد بهتر است بر روی تشک بادی یا تشک ارتوپدی قرار داده شود و هر چند ساعت یکبار او را تغییر وضعیت داده و جابه جا کنید.اگر گربه شما دچار معلولیت شده بهتر است که با استفاده از صندلی های چرخدار اورا تحرک دهید تا فشار از روی یک نقطه از بدن سنگینی بدن بیشتر روی آن نقطه است برداشته شود