کم آبی یکی از مشکلاتی است که در دروان بارداری بیشتر از هر زمان دیگری شایع است. معمولا کم آبی در بارداری خفیف است، اما کم آبی شدید می تواند هم برای مادر و هم برای جنین خطرناک باشد. جنین تمام نیازهای خود را از بدن مادر تامین می کند و خانم های باردار نیاز به مصرف مواد مغذی اضافی دارند. تهوع صبحگاهی و همچنین شرایطی که باعث استفراغ بیش از حد می شود، از مواردی است که در خانم های باردار شایع است که این دو می توانند نشانه هایی از کم آبی بدن در دوران بارداری باشند. به همین خاطر، تصمیم گرفتیم که در این مقاله درباره چگونگی شناسایی کم آبی بدن، اثرات کم آبی بدن مادر بر جنین و نحوه جلوگیری از بروز آن صحبت کنیم.
علایم کم آبی بدن در بارداری
- زمانی که بدن دچار کم آبی می شود، در برخی از اعضا بدن مانند دهان، لب ها وچشم احساس خشکی می کنیم. زیرا مایعات و آب کافی برای مرطوب نگه داشتن آنها وجود ندارد.
- ادرار تیره می شود همچنین احتمال بروز خطر UTI (عفونت دستگاه اداری) افزایش می یابد زیرا ادرار کمی از بدن دفع می شود .
- در نهایت به دلیل اینکه مغز برای انجام فعالیت های خود به آب کافی نیاز دارد با وجود کم آبی ممکن است عدم تمرکز، خستگی و سرگیجه داشته باشید.
در صورت وجود علایم کم ابی بدن در بارداری شما دچار کم آبی شده و باید آب و مایعات به اندازه کافی بنوشید.به دلیل اینکه بدن برای انجام همه فرآیندهایی که در آن رخ می دهد به آب کافی نیاز دارد به طور معمول روزانه به دو لیتر آب نیاز داریم. اشتباه نکنید نیاز نیست همه آب مورد نیاز خود را از آب تازه و تمیز تامین کنید. شما می توانید این آب را از غذاها و نوشیدنی هایی که در طول روز میل می کنید نیز به دست آورید. بنابراین با خوردن یک انبه یا یک فنجان قهوه مقداری آب به بدن شما می رسد.
چه چیز باعث کم آبی بدن در دوران بارداری می شود؟
چرا در دوران بارداری اینقدر احساس تشنگی می کنیم؟ همانطور که در بخش های قبلی گفته شد نیاز بدن در دوران بارداری به مایعات بیشتر از قبل بارداری است. در سه ماه اول بارداری به دلیل اینکه جنین بسیار کوچک بوده، میزان خون بدن افزایش چشمگیری نداشته همچنین رشد جنین و پمپاژ خون کم است احساس تشنگی مادر خیلی تغییر نمی کند. اما در ماه های پایانی بارداری متوجه نیاز بدن به آب بیشتر و مصرف بیشتر آب می شوید.در دوران بارداری بدون اینکه متوجه شویم بدن به اشکال گوناگون آب خود را از دست می دهد.
- عادات غذایی ما:در صورت احساس حالت تهوع برخی از وعده های غذایی خود را حذف می کنیم یا در طول روز تمایلی به خوردن چیزی نداریم و فقط بیسکوئیت خشک میل می کنیم. در صورت تداوم این امر رسیدن مایعات از طریق مواد غذایی به بدن قطع شده و منجر به کم آبی بدن می شود.
- بیماری ها:ویار باردرای، اسهال و استفراغ ممکن است باعث کم آبی بدن شود. اسهال و استفراغ دو عامل اصلی از دست دادن آب بدن هستند. هرچه استفراغ شما بیشتر باشد به آب بیشتری نیاز دارید.
- احتباس آب (ورم):ممکن است در ماه های پایانی دوران بارداری افزایش میزان خون و احساس بی حالی با ورم زیاد بدن همراه باشد. با ورم پاها، آب قسمتهای دیگر بدن در پاها (در بین بافت ها) جمع می شود که منجر به کم آبی بدن می شود. آیا با انجام تمرینات ورزشی می توان از ورم پا و تجمع آب در پاها جلوگیری کرد؟ باید توجه داشته باشید که با انجام تمرینات ورزشی، بدن بیشتر عرق می کند که همین امر نیز کم آبی بدن را تشدید می کند.
عوارض کم آبی بدن در بارداری
تا زمانی که به سرعت کافی مایعات دریافت کنید، کمبود آب خفیف در بارداری خطرناک نیست. کم آبی بدن هم برای مادر و هم برای کودک می تواند خطرناک باشد.کم آبی بدن می تواند به سطح پایین تر مایعات آمنیوتیک منجر شود که می تواند بر رشد کودک تأثیر بگذارد، منجر به زایمان زودرس شود و می تواند بر تولید شیر مادر تأثیر بگذارد.کم آبی بدن باعث کمبود مواد مغذی برای سلامتی زن باردار و نوزاد در حال رشد می شود.با این حال، کمبود آب بدن علت اصلی زایمان زودرس نیست. یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که افرادیکه علائم زایمان زودرس دارند، احتمالا از افرادی که زایمان زودرس را تجربه نمی کنند بیشتر دچار کمبود آب بدن می شوند.به ندرت، کمبود آب بدن می تواند باعث ایجاد اغما شود یا حتی کشنده باشد.
در طول دوران بارداری چقدر باید آب بنوشید؟
در طول بارداری بدن برای انجام حرکات بیشتر، نیاز به آب بیشتری هم دارد؛ پس بهتر است روزانه هشت تا ده لیوان آب بنوشید.البته ممکن است تمام نوشیدنی هایی که در طول روز مصرف می کنید به اندازه هشت لیوان شود؛ ولی اولویت با آب است. سعی کنید به جز نوشیدن سایر نوشیدنی ها، هشت تا ده لیوان آب بنوشید.مایعاتی مانند: آب میوه،شیر،چای و قهوه نیز حاوی آب بوده و مصرف آن ها باعث جذب آب بیشتری می شود. ولی حاوی کالری هستند و ممکن است باعث افزایش کالری اضافی بدن تان شوند.
چه زمانی باید به بیمارستان برویم؟
تشخیص بیماری کمبود آب بدن خفیف یا شدید می تواند دشوار باشد. اگر نوشیدن آب یا نوشیدنی الکترولیت به سرعت علائم را بهبود نمی بخشد، با پزشک متخصص زنان یا ماما تماس بگیرید. اگر آخر هفته است ممکن است یک خط در دسترس وجود داشته باشد که می تواند کمک کند. اگر چنین خدماتی در دسترس نیست، به پزشک فوری مراجعه کنید.زنان باید در صورت مراجعه به بیمارستان به دلیل کمبود آب بدن به بیمارستان مراجعه کنند:
- احساس کنید الگوی حرکت کودک تغییر می کند
- شروع به خونریزی یا نشت مایعات می کند
- انقباضاتی را که فکر می کنند ممکن است نشانه زایمان زودرس باشد تجربه کنید
- در حال حاضر با یک بیماری پزشکی جدی مانند نارسایی کلیه تشخیص داده شده اید
- بیش از 12 ساعت استفراغ یا اسهال را تجربه کنید
- با وجود نوشیدن مایعات متوقف نشده است
- ادرار بسیار کم
- ضعف دارید، تشنج دارید یا احساس گیجی می کنید
- کسانی که دچار hyperemesis gravidarum یا وضعیت پزشکی دیگری هستند باید زمان مراجعه به بیمارستان با پزشک خود مشورت کنند.
- اگر پزشک مشکوک باشد که علائم افراد یک اورژانس پزشکی است، باید به دنبال مراقبت های اضطراری باشد.
- درمان کم آبی ممکن است شامل دادن مایعات از طریق سوزن در رگ (IV) باشد. بعضی از خانمهایی که کمبود آب بدن دارند نیز ممکن است نیاز به الکترولیتهایی مانند سدیم و منیزیم داشته باشند تا به آنها در جذب مایعات به درستی کمک کند.
- ممکن است برخی از افراد برای نظارت نیاز باشد چند روز در بیمارستان بمانند.
پیشگیری از کم آبی بدن در بارداری
نوشیدنی های کافئین دار ممکن است باعث کمبود آب بدن شوند.برای جلوگیری از کم آبی، میزان مصرف مایعات را تا زمانی که ادرار روشن یا زرد بسیار کم رنگ شود، افزایش دهید. در نظر بگیرید که یک بطری آب بخوریدزنانی که در گرمای شدید در خارج از خانه ورزش می کنند یا وقت می گذرانند، باید میزان مایعات خود را حتی بیشتر کنند.برخی از غذاها می توانند باعث شوند که افراد کم آبی را تجربه کنند از جمله غذاهای کافئین دار.نوشیدن مقدار زیادی آب هنگام مصرف این غذاها ضروری است.مراقبت از دوران بارداری نقش اساسی در جلوگیری از کم آبی بدن دارد. کم آبی بدن اغلب به دلیل یک بیماری زمینه ای مانند مشکل متابولیک یا hyperemesis gravidarum ایجاد می شود. پزشک می تواند در جلوگیری از بروز این بیماری از کمبود آب بدن جلوگیری کند.اگر زنی سابقه کم آبی و یا وضعیتی که باعث کمبود آب بدن می شود دارد، ایده خوبی است که با پزشک در مورد راه های جلوگیری از کم آبی بدن صحبت کنید.
سخن پایانی
به طور معمول، کم آبی یک ناراحتی موقتی است که می تواند با نوشیدن مایعات بیشتر درمان شود. با این حال، افراد باید کم آبی بدن را جدی بگیرند زیرا می تواند مشکلات زیادی در دوران بارداری به وجود آورد. اگر خانم ها حس کردند که مشکلات شان در دوران بارداری بر اثر کم آبی است، حتما باید با پزشک خود در این باره صحبت و مشورت کنند.اگر علائم کم آبی در بدن بیش از حد نمود پیدا کردند، حتما باید در مورد آن عکس العمل نشان دهید و آن را درمان کنید. حتی اگر در مورد علائم مطمئن نیستید، به بیمارستان مراجعه کنید و به دنبال مراقبت های اورژانسی باشید. فواید نوشیدن آب را به هیچ عنوان دست کم نگیرید و با مصرف به اندازه آب، بارداری سالم داشته باشید.