آبریزش بینی یک مشکل رایج در بین کودکان است. سیستم ایمنی نابالغ آن ها می تواند عامل ایجاد این مشکل باشد. همچنین لمس کردن اجسام جدید و قرار دادن آن ها داخل دهان باعث می شود که کودک بیشتر در معرض عفونت های مختلف قرار بگیرد.دارو های بدون نسخه هم در دسترس هستند که اصلاً استفاده از آن ها را برای کودکان پیشنهاد نمی کنیم زیرا عوارض جانبی زیادی را به همراه خواهند داشت. اگر به دنبال درمان خانگی موثر برای آبریزش بینی کودک خود هستید، با توجه به محدودیت های سنی فرزندتان میتوانید از روش های پیشنهادی این بخش استفاده کنید.
دلایل آبریزش بینی کودک
آبریزش بینی (رینوره) یکی از علائم رایج بسیاری از بیماری های دوران کودکی است. در نتیجه والدین گاهی اوقات تشخیص علت اصلی و یافتن مؤثرترین درمان را دشوار می دانند. آبریزش بینی می تواند به معنای چیز های مختلفی باشد مانند سرماخوردگی یا آلرژی گرفته تا چیز های مهم تر مانند عفونت سینوسی. در این مقاله برخی از رایج ترین دلایل آبریزش بینی در کودکان و همچنین نکاتی در مورد نحوه جلوگیری از آبریزش بینی در کودکان بررسی می شود.
آلرژی
تحقیقات نشان می دهد که حدود نیمی از کودکان بین ۶ تا ۱۹ سال به آلرژی دچار می شوند. فردی که آلرژی دارد ممکن است علائم آلرژی مانند بوییدن، عطسه، آبریزش چشم و در نتیجه خارش و قرمزی پوست را تجربه کند. با طولانی شدن یا بدتر شدن آلرژی کودکان نیز ممکن است دچار گلودرد، سردرد و سرفه شوند. آلرژی ها می توانند خواب را مختل کنند و باعث شوند که کودکان در روز بعد احساس تحریک پذیری و ناتوانی در تمرکز کنند.
سرماخوردگی
کودکان پیش دبستانی به طور متوسط سالانه دچار سرماخوردگی می شوند. آبریزش بینی یکی از علائم سرماخوردگی بوده که ناشی از عفونت ویروسی بینی است. سایر علائم و نشانه های سرماخوردگی در کودکان:
- سرفه کردن
- عطسه کردن
- گلو درد
انحراف سپتوم
انحراف تیغه بینی زمانی اتفاق می افتد که استخوان و غضروف جداکننده حفره بینی (به نام سپتوم) به یک طرف جابجا شده و باعث می شود یک مجرای بینی از دیگری باریک تر شود. برخی افراد با انحراف تیغه بینی متولد می شوند. برخی دیگر از طریق زمین خوردن یا آسیب های دیگر این بیماری را ایجاد می کنند. در حالی که انحراف تیغه بینی به ندرت نیاز به درمان دارد برخی از کودکان با علائم شدید ممکن است از سپتوپلاستی جراحی برای تغییر شکل یا ترمیم سپتوم سود ببرند.
سینوزیت
سینوس ها مجموعه ای از فضا های توخالی هستند که در اطراف چشم، بینی و پیشانی قرار دارند. اگر فردی سرماخورده یا آلرژی داشته باشد سینوس ها ملتهب می شوند و بیش از حد معمول مخاط تولید می کنند. اگر آن مخاط نتواند به طور مؤثر تخلیه شود سینوس ها ممکن است مسدود شوند. میکروب هایی که در سینوس ها به دام افتاده اند می توانند منجر به سینوزیت یا عفونت سینوس شوند. علائم سینوزیت شامل تب، ترشح سبز رنگ بینی و سردرد است.
گریه کردن
زمانی که نوزاد گریه می کند، اشک از مجرای اشک جاری شده و به سمت حفره های بینی رفته و سپس وارد بینی می شود.
هوای سرد
در برخی موارد ممکن است هوای سرد باعث واکنش هایی شود که تولید مخاط را افزایش می دهد.
پولیپ بینی
پولیپ های بینی توده های انگوری شکلی هستند که در پوشش داخلی بینی ایجاد می شوند.
ورود اجسام خارجی
غالباً علت گرفتگی بینی در کودکان خردسال ممکن است وارد شدن اجسام خارجی مانند آجیل یا یک مهره به داخل بینی باشد که باعث آبریزش بینی با بوی بد می شود.
کیست یا تومور در بینی
به ندرت ممکن است انسداد بینی به دلیل وجود تومورهای خوش خیم یا بدخیم یا کیست ها باشد. این عارضه معمولاً زمانی که فقط یک طرف بینی دچار این علائم می شود مورد توجه قرار می گیرد.
آترزی کانال یا تنگی مجرای گلابی شکل
اترزی کانال به وضعیتی اشاره دارد که در آن پشت بینی (نازوفارنکس) به دلیل وجود استخوان یا بافت به طور مادرزادی مسدود است. زمانی که این عارضه در هر دو طرف بینی ایجاد شود غالباً بلافاصله پس از تولد مشخص می شود. به هر حال، اگر این عارضه فقط در یک سمت بینی ایجاد شود، غالباً تا مدت زیادی تشخیص داده نمی شود. تنگی مجرای گلابی شکل زمانی ایجاد می شود که حفره استخوانی بینی باریک شده و باعث انسداد بینی می شود.
چگونه آبریزش بینی را متوقف کنیم؟
آبریزش بینی کودک شما می تواند آزار دهنده باشد. ویروس ها از طریق قطرات در عطسه، سرفه و قطرات بینی پخش می شوند. با توجه به اینکه چقدر سخت است جلوی دست زدن کودک به صورت یا دهانش را بگیریم، بچه ها به راحتی می توانند میکروب ها را به دیگران منتقل کنند. درمان های زیر برای توقف آبریزش بینی تاثیرگذار هستند:
1. مصرف مایعات را برای کودک افزایش دهید.
کودکی که از آبریزش بینی رنج می برد، احتمالاً از دهان نفس می کشد. نفس کشیدن از دهان باعث خشکی و کم آبی بدن می گردد و بنابراین بسیار مهم است که مصرف شیر چه شیر مادر و چه شیر خشک را افزایش دهید. اگر کودک شما بالای 6 ماه است، می توانید کمی آب و مایعات دیگر هم به او بدهید و البته حتما از پزشک متخصص برای مایعات مناسب سوال کنید.
2. ساکشن کردن حباب
آبریزش بینی باعث ایجاد خلط در بینی کودک می شود که تنفس را دچار مشکل می کند. ساکشن حباب برای خارج کردن این مخاط از بینی کودک مناسب است و به او کمک می کند که بهتر نفس بکشد. این ساکشن به راحتی در هر داروخانه ای وجود دارد و می توانید بدون نسخه پزشک هم آن را بخرید. هر بار قبل از استفاده از این وسیله حتما باید آن را تمیز کنید.
3. بالا قرار داشتن سر
بالا نگه داشتن سر کودک یکی از راه های موثر برای داشتن احساس بهتر است. نه تنها به خارج شدن راحت تر مخاط کمک می کند، بلکه از ایجاد آن در گلو جلوگیری می کند. پس حتماً یک حوله بسیار نرم و لطیف یا 2 عدد حوله را زیر سر او قرار دهید تا چند سانت بالاتر بیاید. مراقب باشید که سر کودک را بیش از حد مرتفع قرار ندهید که باعث ناراحتی او شود.
4. وازلین
رطوبت دائمی زیر بینی، پوست کودک را حساس می کند. کافی است یک لایه بسیار نازک از وازلین را زیر بینی او بزنید تا از این قسمت مراقبت کند و عامل ایجاد حساسیت و بیماری تنفسی نشود.
راهکارهای گیاهی برای بهبود آبریزش بینی در کودکان
در این بخش درمان های خانگی را برای آبریزش بینی و کودکان معرفی می کنیم که با توجه به سن فرزندتان می توانید از آنها استفاده کنید، توجه داشته باشید که استفاده از هر یک از روش های درمانی زیر تنها با اجازه ی پزشک مجاز است چراکه هر یک از این موارد علاوه بر مفید بودن برای برخی از کودکان می تواند برای کودکان دیگر مضر باشد و تنها کسی که این مضر بودن را با اطمینان به شما خواهد گفت پزشک اوست.
عسل و زنجبیل
ترکیب عسل و زنجبیل یک راه مناسب برای بهبود آبریزش بینی است. یک عدد ریشه زنجبیل را پوست بکنید و آب آن را بگیرید و سپس به آن عسل اضافه کنید و این ترکیب را دو الی سه بار در روز به کودک بدهید.
روغن خردل
روغن خردل یک راه برای مبارزه با آبریزش بینی در کودکان است. کمی روغن خردل را با حبه های سیر و دانه های کاروم گرم کنید و سپس آن را به کمر و سینه کودک با روغن ماساژ دهید و بعد، شاهد بهبود علائم بعد از دو بار ماساژ خواهید بود.
کافور و روغن نارگیل
یکی از تاثیرگذارترین درمان های خانگی هندی برای آبریزش بینی نوزادان در کودکان، استفاده از کافور و روغن نارگیل است. این دو ماده را با یکدیگر ترکیب کرده و کمی گرم کنید و سپس به آرامی آن را به قفسه سینه کودک، کمر و گردن او بمالید و ماساژ دهید. با این کار نه تنها سینه او پاکسازی می شود، بلکه آبریزش بینی او هم بهبود پیدا می کند.در کنار همه راهکار هایی که گفتیم، باید مطمئن شوید که کودک شما در ماه های سرد زمستانی به اندازه کافی لباس پوشیده است و همچنین استفاده از دستگاه های بخور در داخل خانه و رطوبت متعادل هوا نیز می تواند به جلوگیری از آبریزش بینی کمک کند.
توصیه هایی درباره آبریزش بینی کودک
- در فواصل زمانی منظم کودک خود را وادار کنید تا ترشحات مخاطی بینی خود را تخلیه کند.
- برای جلوگیری از تحریک پوست، بینی کودک خود را با استفاده از دستمال نرم و تمیز پاک کنید.
- اطراف بینی کودک خود را با روغن وازلین یا روغن زیتون چرب کنید تا از قرمزی، خشکی و ترک خوردن پوست جلوگیری کنید.
- کودک خود را در معرض مواد آلرژی زا و محرک قرار ندهید مانند: حیوانات خانگی، گردوغبار و مایت ها، گازهای شیمیایی و دود سیگار.
- هنگام خواب، کمی سر کودک را بالا بیاورید. بهتر است از بالش استفاده نکنید. برای مثال می توانید از یک تی شرت رول شده استفاده کنید.
- از دادن غذاهای چرب یا غذاهایی که دیرهضم می شوند، خودداری کنید.
- اتاق کودک خود را گرم نگه دارید و لباس های سبک و راحت به او بپوشانید.
- همچنین سعی کنید فرزندتان را در گهواره قرار دهید تا احساس راحتی داشته باشد.
هنگام آبریزش یا گرفتگی بینی چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر کودک شما زیاد تحت فشار است به نحوی که در خوردن و نوشیدن او اختلال ایجادشده (و نشانه های کم آبی بدن در او ظاهر شده: از قبیل خیس نشدن پوشک طی شش یا هفت ساعت، بی حالی یا ناتوانی در اشک ریختن)، یا اگر سرماخوردگی او بعد از گذشت چند هفته برطرف نشود، وقت آن است که به پزشک مراجعه کنید.