ممکن است گاهی لرزش و پریدن پلک را تجربه کرده باشید. اکثر مردم در طول زندگی خود گاهی دچار انقباضات جزئی پلک چشم می شوند. این حرکت غیر ارادی معمولاً هر چند ثانیه یک بار بروز می کند و یک تا دو دقیقه طول می کشد. پریدن پلک، انقباض یک طرفه و غیرقابل کنترل عضلات پلک است که ناشی از بیماری نباشد. پرش پلک چشم ممکن است در بسیاری از موارد ناخوشایند باشد و باعث آزردگی شود. با این حال اگر این عارضه همراه با علائم دیگری نباشد، به ندرت خطرناک و مشکل ساز خواهد بود.
پرش چشم در دوران بارداری و انقباضاتی که در چشم ها روی می دهد یکی از مشکلاتی است که برخی خانم ها در این دوران تجربه می کنند. اما جای نگرانی نداشته و در بیشتر موارد با بررسی مشکل می توان به آسانی آن را درمان و کاهش داد. در صورت بروز انقباض چشم، گاه هر دو پلک بالا و پایین با اسپاسم مواجه می شوند.این اسپاسم ها می توانند آنقدر قوی باشند که حتی سبب بستن چشم شوند. معمولا جای نگرانی وجود نداشته حتی در بارداری. ولی برخی اوقات، انقباض ساده چشمی می تواند تشدید شده و ادامه دار شود. در موارد نادری که این موضوع رخ می دهد پزشک انقباض چشم را بلفارواسپاسم نامیده و احتمالا درمان پزشکی باید صورت بگیرد.
علت های احتمالی پرش چشم در حاملگی
هر چند پژوهشگران به صورت کامل اطمینان ندارد که علت بروز پرش چشم در این دوران چیست اما آنها آگاهند که چندین قسمت مغز در این حرکت ساده دخالت دارند. از جمله محرک های احتمالی در بروز این مشکل می توان موارد زیر را نام برد.
- استرس:استرس در دوران حاملگی می تواند از علت های احتمالی پرش چشم در این مرحله باشد. با پایان تغییرات فیزیکی و احساسی که در بدن فرد روی می دهد جای تعجب نیست که استرس داشته باشید. استرس جزو شایع ترین علت های این مشکل در قبل، حین و بعد از بارداری به شمار می رود.
- عدم تعادل منیزیم و پتاسیم:برای رفع نیازهای تغذیه ای در دوران بارداری وجود مواد معدنی و ویتامین ها در رژیم غذایی ضروری است. وقتی درباره این مشکل حرف زده می شود، این موضوع اهمیت دارد چرا که عدم تعادل منیزیم و پتاسیم می تواند بروز این عارضه را به دنبال داشته باشد. این قسمتی از بیش از سیصد آنزیمی می باشد که واکنش های بیوشیمیایی مختلف در بدن از جمله انقباضات عضلانی را تحت کنترل دارد. همچنین پتاسیم برای انتقال بهینه تکانه های عصبی لازم است.
- خشکی چشم ها:هر فرد به صورت معمول بین ۱۰-۲۰ بار در دقیقه پلک می زند. اما هنگام مطالعه یا خیره شدن به رایانه این تعداد کاهش می یابد. به این معنی که چشم شما رطوبت مورد نیازش را دریافت نکرده و با اضافه شدن تغییرات هورمونی خشکی چشم و اسپاسم عضلات آن روی می دهد.
- کافئین:هر چند مصرف کافئین در دوران حاملگی خوب می باشد ولی نوشیدن بیش از اندازه آن ممکن است سبب اسپاسم چشم ها گردد.
- خستگی:به دنیا آوردن عضو جدید عوارض خاص خود را برای بدن مادر به همراه دارد و تنها به تغییرات هورمونی مربوط نبوده و خستگی را نیز به دنبال دارد. همانطور که مراحل بارداری طی می شود ، تحمل وزن اضافی خسته کننده شده و در صورتی که بیش از اندازه خسته باشید، احتمال این که لرزش چشم بروز کند، وجود دارد.
درمان های خانگی اسپاسم چشم
در این بخش می توانید موارد ذیل را به عنوان برخی درمان های خانگی جهت بهبود اسپاسم چشم مورد توجه قرار دهید.
- استراحت و آرامش بیشتری داشته باشید:اسپاسم و انقباض چشم می تواند یک بهانه خوب باشد تا به خود بیشتر توجه کرده و تایمی را به استراحت و آرامش بیشتر بگذرانید. از جمله زمانی را برای قدم زدن در پارک، دیدار دوستان، چرت روزانه بیشتر.
- مواد معدنی و ویتامین مصرف کنید:در این دوران لازم است که ویتامین و مواد معدنی بیشتری به بدن برسانید. با افزودن موز غنی از پتاسیم و میوه های سرشار از منیزیم مانند آواکادو، آجیل، و شکلات تلخ این مواد معدنی ضروری جهت جلوگیری از اسپاسم چشم را تامین نمایید.
- هیدراته کردن چشم:برای هیدراته و مرطوب نمودن چشم ها می توانید از اشک مصنوعی استفاده نمایید. همچنین برش های خیار خنک روی پلک بسته نیز کمک کننده است. خواص آبرسانی و ضد التهابی خیار می تواند تورم را کاهش داده و پوست این ناحیه را تسکین دهد.
- استراحت چشمی:می توان گفت بهترین روش این است که گهگاه به چشمان خود استراحت بدهید. کمتر به نمایشگر گوشی، رایانه یا تلویزیون خیره شوید. هر ۲۰ دقیقه استفاده از این لوازم حداقل ۲۰ ثانیه به فاصله ای دورتر نگاه کنید. یا از نمایشگر ضد تابش یا عینک ضد تابش بهره بگیرید.
درمان پزشکی پرش چشم در حاملگی
باید اشاره داشت که در موارد نادر، اسپاسم چشم می تواند نشان دهنده جدی بودن موضوع باشد. اگر اسپاسم در وسط صورت، پایین صورت یا ابرو دارید بهتر است به پزشک مراجعه شود. انقباض مدام که بدتر هم می شود ، همانطور که اشاره شد ممکن است خبر از وضعیت جدی تر به اسم بلفارواسپاسم باشد که در زنان بیشتر از مردان روی می دهد.لازم به ذکر است که روش های مختلفی برای درمان تکان های مکرر چشمی وجود دارد که همه آن ها در دوره بارداری بی خطر نیستند. درمان های پزشکی زیر ممکن است بعد از زایمان توصیه شوند:
- تزریق بوتاکس به ماهیچه های پلک
- داروهای خوراکی
- جراحی
چگونه می توان از پرش پلک چشم جلوگیری کرد؟
به طور قطعی نمی توان راهکارهایی برای جلوگیری از پرش چشم در نظر گرفت؛ اما نکاتی وجود دارد که می توانید تا حدی از ایجاد این عارضه جلوگیری کنید.به میزان مصرف کافئین، تنباکو، الکل، میزان استرس و میزان خواب خود قبل از پرش چشم توجه داشته باشید. اگر زمانی که خواب کافی ندارید، پرش پلک چشم را تجربه می کنید، سعی کنید 30 دقیقه تا یک ساعت طی شبانه روز بیشتر بخوابید تا فشار از روی پلک ها کمتر شود و اسپاسم کاهش یابد.
چه زمانی پرش پلک چشم نیاز به مراجعه به پزشک دارد؟
معمولا نیازی به درمان فوری از سوی پزشک ندارد، با این حال گاهی نشانه مشکل بسیار جدی مانند اختلال در مغز و سیستم عصبی است.اگر دچار اسپاسم پلک مزمن همراه با هر یک از این علائم هستید، نیاز به مراجعه پزشک دارید:
- چشم قرمز، متورم یا دارای ترشحات غیر طبیعی
- افتادگی پلک بالایی
- بسته شدن کامل پلک پس از هر بار تکان خوردن پلک
- ادامه داشتن پرش پلک چشم برای چند هفته
- تاثیر انقباض چشم بر سایر قسمت های صورت
اگر فکر می کنید که دچار آسیب در چشم خود شده اید، حتما به چشم پزشک مراجعه کنید. در غیر این صورت خراش قرنیه باعث آسیب دائمی به چشم می شود.