بیلی روبین یک ماده زردرنگ در بدن است که به طور طبیعی از تجزیه گلبول‌های قرمز به وجود می‌آید. این ماده در شرایط عادی توسط کبد به صفرا تبدیل شده و از بدن دفع می‌شود. اما در مواردی ممکن است سطح بیلی روبین در بدن بالا رود و منجر به زردی پوست و چشم‌ها شود که به آن زردی گفته می‌شود. این وضعیت هم در بزرگسالان و هم در نوزادان رخ می‌دهد، اما در نوزادان تازه متولد شده شایع‌تر است و می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. زردی نوزادان اغلب به دلیل تکامل نیافتن کامل کبد برای دفع بیلی روبین است. از سوی دیگر، بالا بودن Total bilirubin در بزرگسالان ممکن است نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری باشد که نیازمند بررسی دقیق‌تری است.
در این مقاله با کمک از رسانه معتبر و متخصص درمان زردی یعنی زردی گرام به بررسی دقیق علت زردی نوزاد، نشانه‌های بالا بودن Total bilirubin، و مفهوم Direct bilirubin می‌پردازیم. همچنین میزان خطرناک بیلی روبین در بزرگسالان را توضیح خواهیم داد. در پایان، برای درمان بالا بودن بیلی روبین در بزرگسالان و نوزادان راهکارهای مؤثری ارائه خواهیم داد.
بیلی روبین یک رنگ‌دانه زرد است که در نتیجه تجزیه هموگلوبین گلبول‌های قرمز خون ایجاد می‌شود. هنگامی که گلبول‌های قرمز پیر می‌شوند یا آسیب می‌بینند، در کبد، طحال و مغز استخوان تجزیه می‌شوند. یکی از نتایج تجزیه هموگلوبین، بیلی روبین است که ابتدا به شکلی غیرمستقیم (نامحلول در آب) تولید می‌شود.
کبد نقش اصلی را در فرایند تبدیل بیلی روبین به شکلی قابل دفع ایفا میکند. ابتدا بیلی روبین غیرمستقیم که محلول در چربی است، به کبد منتقل می‌شود، و در آنجا به نوع مستقیم و محلول در آب تبدیل می‌گردد. بیلی روبین مستقیم از طریق صفرا به روده‌ها وارد می‌شود و در نهایت از بدن دفع می‌گردد.
در صورتی که عملکرد کبد دچار اختلال شود یا تجزیه گلبول‌های قرمز سریع‌تر از حد معمول رخ دهد، سطح بیلی روبین در بدن افزایش می‌یابد و می‌تواند منجر به زردی پوست و سفیدی چشم‌ها شود. این وضعیت به خصوص در نوزادان و افرادی که مشکلات کبدی دارند، رایج است.
زردی نوزاد یا همان هیپربیلی‌روبینمی، وضعیتی است که در آن سطح بیلی روبین خون نوزادان به دلیل ناتوانی کبد در پردازش و دفع کامل این ماده افزایش می‌یابد و باعث زردی پوست و سفیدی چشم‌ها می‌شود. زردی در نوزادان تازه متولد شده بسیار شایع است و معمولاً ظرف چند روز پس از تولد رخ می‌دهد. عوامل متعددی می‌توانند باعث زردی نوزاد شوند که در ادامه به برخی از رایج‌ترین آن‌ها اشاره میکنیم.
در روزهای اول پس از تولد، کبد نوزاد به اندازه کافی برای پردازش بیلی روبین بالغ نیست. این مشکل به خصوص در نوزادان نارس که کبد آن‌ها کمتر رشد کرده، شایع‌تر است و منجر به افزایش بیلی روبین و ایجاد زردی می‌شود.
در نوزادان، میزان تولید و تخریب گلبول‌های قرمز بیشتر از بزرگسالان است. این موضوع باعث تولید بیلی روبین بیشتری می‌شود و در صورتی که کبد توانایی پردازش این مقدار بیلی روبین را نداشته باشد، زردی رخ می‌دهد.
اختلاف گروه خونی مادر و نوزاد، مانند ناسازگاری Rh یا ABO، می‌تواند باعث تخریب سریع‌تر گلبول‌های قرمز نوزاد شود. این تخریب، میزان بیلی روبین را افزایش می‌دهد و در نتیجه باعث زردی نوزاد می‌شود.
همچنین برخی بیماری‌های ژنتیکی و عفونت‌ها می‌توانند باعث اختلال در تجزیه بیلی روبین یا پردازش آن در کبد شوند.
در بیشتر موارد، زردی نوزاد خفیف است و به خودی خود برطرف می‌شود. با این حال، در صورتی که سطح بیلی روبین به حد خطرناکی برسد، ممکن است به روش‌های درمانی مانند استفاده از فتوتراپی نیاز باشد تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود؛ اگر نیاز به اطلاعات جامعی نسبت به زردی نوزاد دارید حتماً به مقاله زردی نوزاد چیست؟ در وب سایت زردی گرام مراجعه کنید.
زردی نوزاد: https://zardigram.com/jaundice
Total bilirubin بالا نشانه چیست؟
Total bilirubin بالا نشانه‌ای از وجود اختلالات در فرایند طبیعی تولید، پردازش، یا دفع بیلی روبین در بدن است. افزایش سطح بیلی روبین می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و بسته به علت و میزان این افزایش، ممکن است نشانه مشکلات متعددی در بدن باشد. در ادامه به برخی از دلایل و نشانه‌های اصلی بالا بودن سطح کل بیلی روبین در خون اشاره میکنیم:
اختلالات کبدی
کبد وظیفه پردازش و دفع بیلی روبین را بر عهده دارد. در صورتی که کبد به درستی کار نکند، در مواردی مانند هپاتیت، سیروز کبدی یا کبد چرب، بیلی روبین در خون تجمع پیدا میکند و باعث بالا رفتن سطح Total bilirubin می‌شود. این اختلالات کبدی معمولاً با علائم دیگری مانند زردی پوست، خستگی، درد شکم و کاهش اشتها همراه هستند.
انسداد مجاری صفراوی
مجاری صفراوی، بیلی روبین را از کبد به روده منتقل می‌کنند. اگر انسدادی در این مجاری وجود داشته باشد، بیلی روبین نمی‌تواند به درستی دفع شود و در نتیجه سطح Total bilirubin افزایش می‌یابد. این انسداد ممکن است به دلیل وجود سنگ کیسه صفرا، تومور، یا التهاب مجاری صفراوی رخ دهد.
تجزیه بیش از حد گلبول‌های قرمز
در برخی شرایط، بدن ممکن است گلبول‌های قرمز را به سرعت تجزیه کند. این وضعیت که به همولیز شناخته می‌شود، باعث تولید زیاد بیلی روبین می‌شود و سطح آن در خون بالا می‌رود. علل همولیز می‌تواند شامل عفونت‌ها، ناسازگاری گروه خونی، کم‌خونی داسی شکل یا برخی بیماری‌های ژنتیکی باشد.
بیماری‌های ژنتیکی
برخی بیماری‌های ارثی مانند سندروم گیلبرت می‌توانند باعث افزایش بیلی روبین شوند. این اختلالات ژنتیکی بر نحوه پردازش بیلی روبین در کبد تأثیر می‌گذارند و منجر به افزایش بیلی روبین در خون می‌شوند.
افزایش مقدار بیلی روبین در بدن می‌تواند علائم بالینی مختلفی داشته باشد، از جمله زردی پوست و چشم‌ها، ادرار تیره، خارش شدید و درد در ناحیه شکم. این علائم نشان‌دهنده نیاز به بررسی‌های دقیق‌تر پزشکی هستند و بسته به علت و شدت مشکل، ممکن است به روش‌های درمانی مختلفی نیاز باشد.
بیلی روبین به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: Direct bilirubin و Indirect bilirubin. این دو نوع بیلی روبین از نظر شیمیایی و عملکرد در بدن متفاوت هستند و هر یک می‌توانند به علت خاصی در بدن بالا بروند. درک تفاوت میان این دو نوع بیلی روبین می‌تواند به پزشکان در تشخیص دقیق مشکلات مرتبط با کبد و صفرا کمک کند.
بیلی روبین غیرمستقیم - Indirect bilirubin: بیلی روبین غیرمستقیم، شکل اولیه و محلول در چربی بیلی روبین است که پس از تجزیه گلبول‌های قرمز تولید می‌شود. این نوع بیلی روبین به طور مستقیم از خون به کبد منتقل می‌شود. به دلیل نامحلول بودن آن در آب، بیلی روبین غیرمستقیم نمی‌تواند از طریق ادرار دفع شود و باید ابتدا در کبد به شکلی دیگر تبدیل شود.
افزایش بیلی روبین غیرمستقیم می‌تواند ناشی از همولیز (تجزیه بیش از حد گلبول‌های قرمز)، اختلالات ژنتیکی مانند سندروم گیلبرت، یا عدم توانایی کبد در تبدیل این بیلی روبین به نوع مستقیم باشد.
بیلی روبین مستقیم - Direct bilirubin: بیلی روبین مستقیم، شکلی از بیلی روبین است که پس از تبدیل در کبد به حالت محلول در آب درمی‌آید. این نوع بیلی روبین از کبد به مجاری صفراوی منتقل می‌شود و در نهایت از طریق صفرا به روده‌ها و سپس از بدن دفع می‌گردد. به دلیل محلول بودن در آب، Direct bilirubin می‌تواند در ادرار نیز یافت شود.
بالا بودن سطح بیلی روبین مستقیم می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی در مجاری صفراوی باشد، مانند انسداد صفراوی یا التهاب مجاری صفراوی. همچنین بیماری‌هایی مانند هپاتیت یا سیروز کبدی که عملکرد کبد را مختل می‌کنند، می‌توانند منجر به افزایش این نوع بیلی روبین شوند.
در آزمایش‌های پزشکی، بررسی نسبت این دو نوع بیلی روبین می‌تواند به تشخیص مشکلات خاص کبد و صفرا کمک کند و پزشکان را در انتخاب روش درمان مناسب یاری دهد.
سطح بیلی روبین در بزرگسالان به عنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد کبد و سلامت صفراوی محسوب می‌شود. مقدار طبیعی Total bilirubin معمولاً بین 0.3 تا 1.2 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است. هنگامی که این مقدار بالاتر از حد طبیعی می‌رود، می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلات یا بیماری‌های جدی باشد.
میزان خطرناک بیلی روبین در بزرگسالان
به طور کلی، سطح بیلی روبین بالای 3 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باعث ایجاد زردی (یرقان) در پوست و چشم‌ها می‌شود و سطحی خطرناک محسوب می‌شود که نیازمند بررسی‌های بیشتر است. برخی از شرایط خاص که منجر به بالا رفتن بیلی روبین می‌شوند.
عوامل تاثیرگذار بر خطر بیلی روبین بالا
خطر بیلی روبین بالا بستگی به علت آن، مدت زمان افزایش و وضعیت کلی سلامت بیمار دارد. افرادی که با مشکلات زمینه‌ای کبدی مواجه هستند یا سابقه بیماری‌های مزمن دارند، ممکن است با سطح بیلی روبین پایین‌تر نیز دچار علائم شدید شوند.
درمان بیلی روبین بالا بستگی به علت اصلی افزایش آن در بدن دارد. از آنجا که بیلی روبین بالا می‌تواند به دلیل مشکلات مختلفی مانند اختلالات کبدی، همولیز یا انسداد مجاری صفراوی رخ دهد، روش‌های درمانی نیز متنوع هستند. در ادامه به برخی از روش‌های درمانی مؤثر برای کاهش سطح بیلی روبین اشاره میکنیم:
استفاده از دستگاه زردی نوزاد (نوردرمانی): فتوتراپی یک روش متداول برای درمان زردی نوزادان است. در این روش، نوزاد تحت نورهای مخصوصی قرار می‌گیرد که به بیلی روبین کمک میکند تا به شکل محلول در آب تبدیل شود و از بدن دفع گردد. این روش برای نوزادانی که سطح بیلی روبین آن‌ها بالا است و نیاز به درمان زردی نوزاد قرار دارند، مناسب است.
تغییر رژیم غذایی و پرهیز از الکل: در بزرگسالانی که دچار مشکلات کبدی هستند، تغییر رژیم غذایی و پرهیز از الکل می‌تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کند و سطح بیلی روبین را کاهش دهد. رژیم غذایی کم‌چرب و غنی از فیبر و میوه‌ها می‌تواند تأثیر مثبتی بر کاهش بیلی روبین داشته باشد.
در مواردی که زردی نوزاد نیازمند درمان است والدین می‌توانند برای درمان خانگی از دستگاه‌های فتوتراپی استفاده کنند. اجاره این دستگاه‌ها یک راه‌حل مناسب برای درمان زردی نوزادان است و به والدین کمک میکند تا بدون نیاز به بستری کردن نوزاد در بیمارستان، سطح بیلی روبین او را کاهش دهند.
زردی گرام به عنوان متخصص درمان زردی نوزادان با اجاره دستگاه زردی نوزاد در تهران توانسته بیش از 12000 نوزاد را در طی مدت فعالیت خود درمان کند. شما هم می‌توانید همین حالا با تماس با زردی گرام با شماره: 09122771364 از خدمات و مشاوره این مجموعه برای درمان فرزند خود بهره‌مند شوید.
در نهایت، پیگیری منظم و مشاوره با پزشک برای کنترل و درمان بیلی روبین بالا ضروری است. تشخیص به‌موقع و اقدام سریع می‌تواند به حفظ سلامت نوزاد و بزرگسالان کمک کند و از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری نماید.
