علت مخالفت بدری خامنه‌ای با رهبری چیست؟

همسر و فرزندانش نیز راه شیخ علی تهرانی را ادامه دادند و با این که در تهران زندگی می کنند، آرام آرام از خاندان خود کناره گیری کردند و آبرو و اعتبار خود را پای دشمنان معاند نظام و هیاهو کنندگانِ دنیاطلب قربانی و از سالها کِشته و کاشته خود اعلام برائت کردند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعد نیوز به نقل از ایسنا، امروز نوزدهم آذر ۱۴۰۱ سومین روز اعلام برائت بدرالسادات خامنه ای خواهرِ تنی رهبر انقلاب اسلامی از برادرش آیت الله سید علی خامنه ای و نظام جمهوری اسلامی است.

بدرالسادات

بدرالسادات ملقب به سیده بدری در سال ۱۳۲۱ متولد شد. او چهار برادر تنی به نام های محمد، علی، هادی و محمدحسن و سه خواهر ناتنی از ازدواج اول پدرش داشت که فقط یک نفر از خواهرها به نام فاطمه سلطان در سن ۸۶ سالگی و در قید حیات است.

سیده بدری هفت سال از سید محمد و سه سال از سید علی کوچک تر است.

او تا ۱۹ سالگی در خانه پدر تحت تعالیم فکری، دینی و اخلاقی سید جواد و پرورش قرآنی مادر متدینش بود. خدیجه خانم، مادر بدرالسادات با قرآن و داستان های قرآنی و دیوان حافظ مانوس بود.

یک فکر در دو سر

این وضعیت تا باز شدن پای حجت الاسلام علی مرادخانی معروف به شیخ علی تهرانی به خانه سید جواد و انتخاب توسط سیده بدری به عنوان همسر ادامه داشت اما بدرالسادات بعد از رفتن به خانه شوهر، آرام آرام با افکار و اندیشه های همسر مانوس شد.

شیخ، روحانی ایی به ظاهر روشنفکر اما تند و انقلابی بود. به تایید برخی شخصیت های دینی و سیاسی کشور از ابتدا در اندیشه و آثار مکتوب شیخ رگه های سوسیالیسم اسلامی و مارکسیسم نمایان بود.

اوج مخالفت های او که به تدریج به عناد و دشمنی تبدیل شد، در نامه سرگشاده ای که در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۶۰ در نشریه مجاهد، ارگان سازمان مجاهدین خلق – منافقین – علیه رهبر فقید انقلاب اسلامی چاپ شد، نمود یافت.

شیخ در همه آن سال ها و در همه موضع گیری هایش، حمایت و همراهی همسرش بدرالسادات خامنه ای و فرزندان جوانش که همگی در مکتب فکری خودش تربیت شده و پرورش یافته بودند را با خود داشت.

او پس از ناکام ماندن سازمان مجاهدین خلق و بنی صدر در سکانداری نظام جمهوری اسلامی ایران با چراغ نیمه خاموش شائبه جدایی دین از سیاست و ممنوعیت ورود روحانیت به امور سیاسی را دنبال کرد و از آن تاریخ، علنی تر از گذشته به مخالفت با رهبر و نظام سیاسی ایران پرداخت. این تزر بعدها توسط فرزندش محمود رساتر از پدر در مجامع بین المللی و ضد انقلاب فریاد زده شد.

آیت الله سید مصطفی موسوی خمینی، هم درس و هم بحث شیخ علی تهرانی در دوران آموزش علوم دینی نظرش را درباره شخصیت و روحیات انقلابی شیخ علی این گونه توصیف کرد: «من قسم می خورم، اولین کسی که با آقای خمینی دشمن شود، شما هستی.» شیخ علی تهرانی با ناراحتی به ایشان گفته بود: «شما روی چه حسابی این حرف را می زنی؟» آقا مصطفی گفت: «افرادی که خیلی احساساتی پیش می روند، عاقبت ندارند و به همان شدت که پیش می روند به همان شدت هم بر می گردند.»

شیخ علی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به تدریج مخالفتش را با افکار، اندیشه ها و تصمیمات بنیانگذار جمهوری اسلامی و سیاست های تشکیلات نوپای سیاسی انقلاب اسلامی آشکارتر کرد.

ریشه های اختلاف

با آن که شیخ علی تهرانی در همان روزهای ابتداییِ بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به ریاست دادگاه انقلاب مشهد و ریاست دادگاه انقلاب اسلامی اهواز منصوب شد و در مرداد سال ۱۳۵۸ با حمایت حزب جمهوری اسلامی مشهد به مجلس خبرگان قانون اساسی راه یافت اما از اواخر سال ۱۳۵۸ با انتقاداتی که نسبت به عملکرد برخی مسوولان کشور داشت، مورد توجه و حمایت سازمان منافقین قرار گرفت و از آن پس اکثر نامه ها و انتقاداتش را در نشریه مجاهد و با عنوان استاد تهرانی به چاپ رساند.

اولین زمزمه های مخالفت شیخ علی و تخریب چهرهای انقلابی در غائله تسخیر لانه جاسوسی و استعفای دولت موقت ظهور کرد. این زمزمه ها در پی ماموریت شورای انقلاب اسلامی برای مقدمه چینی جهت برگزاری اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری شدت گرفت.

او ابتدا نسبت به مخالفت امام با مشارکت نامزدهایی که در رفراندوم قانون اساسی شرکت نکردند اعتراض کرد چرا که این تصمیم امام منجر به حذف مسعود رجوی سرکرده اصلی سازمان منافقین و سایر همفکرانش از فهرست نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری شد. بعد از آن با انتشار نامه ای به قول خودش «افشاگرانه» موضوع ایرانی الاصل نبودن جلال الدین فارسی را که به عنوان نامزد اصلی حزب جمهوری برای تصدی کرسی ریاست جمهوری مطرح بود را مورد توجه و حساسیت قرار داد تا موجب حذف او از رقابت های انتخاباتی شد. شیخ با این کار بیشترین کمک را به پیروزی سید ابوالحسن بنی صدر در این انتخابات کرد.

شیخ علی در نامه مذکور به صورت هم زمان به آیات عظام سید محمد حسینی بهشتی، اکبر هاشمی رفسنجانی و سید علی خامنه ای اتهامات متعددی زد.

شیخ همچنین در این نامه به انتصاب آیت الله سید علی خامنه ای برادر زنش به عنوان سومین امام جمعه تهران اعتراض کرد.

روزنامه جمهوری اسلامی در شماره ۳۰ دی ۱۳۵۸ درباره نامه شیخ این چنین نوشت: «شخصی این نامه را نوشته که خود را استاد اخلاق نامیده و در این زمینه ساعت ها برای دیگران سخنرانی کرده و کتاب ها نوشته است. وی می گوید «علما و فضلا از این که امام خمینی [آیت الله] خامنه ای را به سمت امامت جمعه تهران منصوب کرده است، ناراحتند» و بلافاصله می نویسد که «من جز کار علمی برای هیچ کار دیگری مهیا نیستم.»

روشن و مبرهن است که استاد اخلاقِ مشهور که عمری را در مبارزه گذرانده نتوانسته بر نفس خود غلبه کند و این بار در متنی که هیچ گونه پیچیدگی در آن دیده نمی شود نفس خود را در پوششی از الفاظ به میدان آورده است. او با زبان بی زبانی می نویسد: چرا من امام جمعه تهران نشدم؟

او اسم سه تن از بزرگان حزب جمهوری اسلامی را می برد و می نویسد: «اینان می خواهند با راه یافتن به مجلس کشور را در دست گیرند.» و سپس ادامه می دهد که «اسنادی درباره دو تن از این سه نفر در لانه جاسوسی وجود دارد.»

این نحوه نگارش به خوبی عیان می سازد که او تیری در تاریکی انداخته است چرا که اگر او اطلاعات دقیقی داشت و می دانست در مورد چه کسی سندی در لانه جاسوسی وجود دارد و محتوای آن سند چیست بی شک از آن برای اثبات مدعای خود بهره می جست. ولی این بار یکی را استثنا می کند بی آن که نامش را ببرد و دو تن دیگر را متهم می سازد، باز بی آن که نامی از آن دو به میان آورد.»

جرقه اختلافات

آتش اختلافات شیخ با انقلاب اسلامی با رای عدم کفایت سیاسی مجلس به سید ابوالحسن بنی صدر و برکناری او از فرماندهی کل قوا توسط امام امت، شلعه ورتر شد. او بار دیگر وارد میدان شد و این بار با نوشتن خطابه ای بلندبالا به حمایت از بنی صدر و تخریب مخالفانش پرداخت.

همزمان با این اتفاقات، تظاهرات خیابانی یا قدرت نمایی سازمان منافقین در روزهای ۳۰ و ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ رقم خورد. این تظاهرات درگیری های خونینی را در شهرهای مختلف از جمله مشهد که شیخ علی تهرانی در آنجا نقش فعالی در برگزاری میتینگ سازمان منافقین داشت، سبب شد.

پس از غائله خونین مشهد، شیخ علی توسط مقامات قضایی دستگیر و زندانی شد. او یک سال بعد از زندان آزاد شد و تحت نظر مقامات قضایی در خانه اش زندگی کرد تا اینکه با هماهنگی مقامات ارشد سازمان منافقین در سال ۱۳۶۳ از ایران فرار کرد و در اردوگاه آنان در عراق ساکن شد.

او در طول سالهای جنگ تحمیلی در رادیوی فارسی زبان عراق بر علیه نظام جمهوری اسلامی صحبت کرد.

از شیخ علی و خانواده اش طی سالهای ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۴ خبری نبود تا اینکه او در این سال جلای وطن کرد و به محض ورود به کشور توسط مقامات قضایی دستگیر و زندانی شد. شیخ به اتهام ارتباط با سازمان مجاهدین خلق، فرار از حصر خانگی و پناهندگی به عراق، زندگی در اردوگاه اشرف در کنار عناصر ضد انقلاب و تبلیغ علیه نظام جمهوری در رادیو و تلویزیون سراسری به ۲۰ سال زندان محکوم شد اما بعد از تحمل نیمی از زندانیش مشمول عفو شد و در سال ۱۳۸۴ از زندان آزاد شد.

او و خانواده اش از این تاریخ تا دی ۱۳۹۵ بار دیگر به سایه رفتند. اما گفت وگوی شیخ در ۹۰ سالگی با ویژه نامه ای که به مناسبت بزرگداشت آیت الله سید محمدهادی میلانی در شهر قم منتشر شد، بار دیگر خاطراتِ موضع گیری ها و دشمنی های او علیه نظام جمهوری اسلامی را زنده کرد.

او در این مصاحبه به بنیان گذار فقید انقلاب اسلامی سه تهمت ناروا زد. اول، تفاهم امام با ساواک و امضای تعهدنامه. دوم، اعتراض نکردن در خارج کشور برای آزادی از حبس و حصر و سوم، مخالفت نکردن امام خمینی با تحریم انتخابات در سال ۱۳۴۲.

همسر شیخ

شیخ علی تهرانی در تاریخ ۲۷ مهر ۱۴۰۱ سر به تیره تراب گذاشت اما عَلَم مخالفت با نظام جمهوری اسلامی، کوبیدن بر تز جدایی دین از سیاست و مخالفت با دخالت روحانیون در سیاست را به دست ورثه اش سپرد.

بدرالسادات خامنه ای ۴۹ روز بعد از درگذشت همسرش و در شرایطی که مدتی از شدت آشوب ها و اعتراضات خیابانی در تهران و سایر شهرهای ایران می گذشت، هم زمان با روز دانشجو در ۱۶ آذر ۱۴۰۱ اقدام به انتشار بیانیه ای کرد.

او که اکنون در تهران سکونت دارد، بیانیه را برای پسرش محمود که از سال ۱۳۶۵ در فرانسه زندگی می کند، فرستاد و او هم آن را در سایت شخصیش منتشر کرد.

هم زمان با انتشار بیانیه بدرالسادات خامنه ای ضد انقلاب و رسانه های معاند سنگ پرانی علیه جمهوری اسلامی را شدت بخشیدند.

بدرالسادات در این بیانیه با اعلام قطع رابطه خانوادگی با رهبر انقلاب اسلامی با قلمی عنادآمیز نسبت به رهبر فقید انقلاب اسلامی و برادر بزرگ تر خود آیت الله سید علی خامنه ای نوشت: «رهبر جمهوری اسلامی گوش شنوایی ندارد و راه [آیت الله سید روح الله] خمینی را در سرکوب و کشتار مردم بی گناه ادامه می دهد.

برادرم صدای مردم ایران را نمی شنود و به نادرستی صدای مزدوران و جیره خوارانش را صدای مردم ایران می شمارد و آن چه را برازنده خودش است به مردم غیور و ستمدیده ایران اطلاق می کند.

مناسب دیدم همراه با برائت جستن از برادرم، مراتب همدردی خود را با همه مادران عزادار جنایات رژیم جمهوری اسلامی، از زمان [آیت الله سید روح الله] خمینی تا دوران کنونی خلافت مستبدانه [آیت الله سید] علی خامنه ای، اعلام دارم. من نیز چون همه مادران عزادار ایرانی، در غم دوری از فرزندم هستم.»

بدرالسادات خامنه ای تا لحظه انتشار این گزارش به زندگی عادی خود در تهران ادامه می دهد.

فرزندان شیخ

خط فکری شیخ علی تهرانی وقتی به همسر و فرزندانش به ارث رسید دچار دگردیسی شد و بی پرده تر و عیان تر در ایران و جهان انعکاس یافت به نحوی که از پنج فرزند شیخ علی به نام های وحیده، سعیده، فریده، محمود و احسان، محمود و فریده یکی در قلب اروپا و دیگری در شهر تهران، هم نوا و دست در دست دشمنان قسم خورده جمهوری اسلامی و ضد انقلاب اندیشه پدر را در جدایی دین از سیاست و ممنوعیت ورود روحانیت به سیاست می دانند و وحیده و سعیده و احسان نیز به دور از سیاست به زندگی روزمره خود در ایران و طبابت، تحقیق و پژوهش و روزنامه نگاری مشغولند.

محمود با حضور فعال در مجامعی که با حمایت و هدایت دشمنان نظام جمهوری اسلامی، ضد انقلاب و اپوزیسیون خارج از ایران طرح ریزی و برگزار می شود علیه نظام سخنرانی می کند.

محمود و فریده به مناسبتهای مختلف از جمله تولد فرح دیبا معروف به فرح پهلوی، ناآرامی های پاییز ۱۴۰۱ ایران، اعتصابات سراسری و توطئه براندازی جمهوری اسلامی در کنگره ها و مجامع بین المللی، رادیو بین المللی فرانسه، بخش فارسی شبکه جهانی بی بی سی و سایر رادیوها و تلویزیون های معاند شعر می خوانند و درباره آینده ایران و نظام جمهوری اسلامی تحلیل سیاسی می دهند.

محمود مرادخانی یک روز بعد در تاریخ ۱۷ آذر ۱۴۰۱ با اشاره به انگیره مادرش در صدور بیانیه، گفت: «انگیزه مادرم این بود که مردمی که به اشتباه فکر می کنند خواهر رهبر ایران، همراه حکومت است، بدانند که خانواده آن ها از ابتدای انقلاب، راه شان را پس از افشای قضیه «آتش سوزی سینما رکس آبادان» از حکومت جدا کردند.

... مساله اصلی، مخالفت با کلیت نظام است.

پس از یک مبارزه آهسته و طولانی توسط مردم، برای سرنگون کردن رژیم لازم است که حرکتی کوبنده انجام گیرد و یک ضربه نهایی زده شود.»

محمود علاوه بر انتشار بیانیه مادرش در آذر ۱۴۰۱، خود ۱۱ سال قبل در دی ۱۳۹۰ به دنبال شکل گیری کمپین نامه نگاری به رهبر ایران با مخاطب قرار دادن «ایران» نامه ای سرگشاده نوشت و در این نامه به بنیانگذار جمهوری اسلامی و مقام معظم رهبری توهین کرد و «جمعی متوهم و باورمند به اعتقاداتی بدوی و جاهلی» را بر ایران مسلط دانست.

فریده مرادخوانی خواهر محمود از خرداد ۱۳۹۷ تا آذر سالجاری به دلیل برخی اظهارنظرها و اقداماتش علیه نظام و در حمایت از معترضان و اغتشاشگران خیابانی سه بار بازداشت و بعد از مدتی آزاد شد.

او نیز به شیوه خود با حضور مجازی در پلتفرم زوم به مناسبت هشتاد و چهارمین سالگرد تولد فرح دیبا که با مشارکت حزب مشروطه ایران و اعضای شورای شهر فرزنو در غرب ایالات متحده برگزار شد، شعری پر احساس در ستایش فرح خواند.

فریده در شعارش فرح را «مادر» خطاب کرد و گفت: «علاقمند بودم هدیه ای برات بفرستم اما امکانش نیست.»

او در قطعه ای از این شعر گفت: «جای جای خانه ام بوی تو را می دهد... . ما امیداریم که بیایی و نور امید بیاوری و ظلمت ها را بشکنی ... . پرنده را پرواز بدهی، مرغان را دان بدهی ... . از زمانی که تو رفتی فرهنگ و هنر ما هم رفت.»

فرح پهلوی هم در پایان این مراسم مجازی برای فریده دست تکان داد و لبخند زد.

فریده مرادخانی در جدیدترین موضعگیری سیاسیش با حمایت از اغتشاشات پاییز ۱۴۰۱ از رهبران سیاسی جهان خواست تا روابط سیاسیشان را با مقامات سیاسی کشورمان قطع کنند.

منابع:

صحیفه امام، ج ۲۰، ص ۷۱

هفته نامه مجاهد، ش ۱۲۶ صفحه ۳

روزنامه جمهوری اسلامی، ۳۰ دی ۱۳۵۸، شماره ۱۹۰

در کشاکش سیاست و فرهنگ، خاطرات محمدجواد صاحبی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی