موسیقی ایران یکی از غنی ترین موسیقی هاست اگر به انسان توجه کنیم میبینیم که بعد روحانی او بیشتر مورد توجه قرار گرفته تا بعد جسمانی او و بخاطر همین است که به عنوان یک ابزار روحانی به آن نگاه می کنند موسیقی ایرانی متاثر از درون انسان است وشاید به همین دلیل است که از بیشتر موسیقی های دنیا متمایز شده است.
الفبای موسیقی سنتی ایران
آواز خوانی و خوانندگی یک مهارت است که بر اساس حافظه ماهیچه های صوتی و صد البته مهارتی است، بیش از توانایی صحبت کردن. اولین گام برای اینکه خواننده خوبی شویم این است که باید بتوانیم به درستی نفس بکشیم، با قدرت بالا بخوانیم و از گام و نت خارج نشویم.
- گوشه یا مقام
- دستگاه
- آواز
- ردیف موسیقی ایرانی
- مرکب خوانی
- نت شاهد
- درآمد
- رپراتوار
- گام
- دانگ
- مرصع خوانی
چند تمرین و نکته مقدماتی برای آواز خوانی سنتی
اگر حس میکنید که صدا شما قدرت کافی را ندارد به دلیل استفاده غیر صحیح از حنجره و تارهای صوتی است. اگر توانایی مالی رفتن به آموزشگاه و تعلیم زیر نظر استاد آواز را ندارید، از CD های آموزشی موجود در بازار یا از نمونه های دیگر در دسترس استفاده کنید همچنین میتوانید از دوستان خود که در کلاس های آواز شرکت کرده اند کمک بگیرید.
صداهای تولیدی ترکیبی در واقع ترکیبی هستند از رنجهای پایین (صداهای تولیدی قفسه سینه) و رنج های بالا ( صداهای تولیدی از سر). برای دیدن نوع از تمرینات در “یوتیوب” کلمه MIX VOICE و VOCAL FRY را سرچ کنید در حالی که یکی از پاها کمی از دیگری جلوتر است، سعی کنید راست بایستید . سینه را به جلو و پهنای شانه ها را به عقب متمایل کنید. این طرز یستادن به شما کمک می کند که راحت تر نفس بکشید و حجم شش ها را برای ادای بهتر نتها و کلمات افزایش دهید. صورت و فک خود را ریلکس و راحت نگه دارید. صدای شما دقیقا شبیه به یک ساز بادی عمل می کند. عمل تنفس، 80 درصد خوانندگی را تشکیل می دهد و یک اجرای صحیح با تنفس مناسب آغاز و پایان می یابد.
باید قبول کرد که خواننده های امروزی مخصوصا خوانندگان پاپ، به هیچ وجه دارای رنج صدای قابل توجهی نیستند. اما اجرا های بی نظیری ارائه می کنند که به لحاظ بصری و حتی شنیداری دارای جذابیت و گیرایی هستند. این موضوع تنها به یک فاکتور مهم بستگی دارد: اعتماد به نفس.
بهتر است که همیشه صدایتان را به این ترتیب گرم کنید: ابتدا رنج میانه صدا، سپس رنج پایین صدا و در آخر رنج بالای صدا و دوباره به رنج میانه برگردید. همیشه برای هر رنج صدایی 10 دقیقه زمان بگذارید و اگر صدایتان خسته است، زیاد به آن فشار نیاورید. هنگام گرم کردن صدا همیشه به رنجی برگردید که برایتان راحت تر است و بعد از چند دقیقه دوباره امتحان کنید.
پیوستگی بین آواهای یک کمه و همینطور بین کلمات یک عبارت، زیبایی خاصی به آن می دهد. بنابر این با تمرین بر روی حروف صدادار، تکنیک پیوستگی آوایی را تمرین کنید. اگر مشکل خارج خواندن دارید، حتما روزی 20 تا 30 دقیقه به تمرین بر روی گام های مختلف بپردازید. تمرین گامها به قدرت صدای شما نیز می افزاید و باعث کنترل بیشتر بر روی صدای شما می شود. ابتدا رنج صدایتان را مشخص کنید (TENOR, BARITONE, ALTO, SUPRANO و غیره) و نت هایی را که رنج صدای شما را پوشش می دهند بر روی کیبورد یا پیانو پیدا کنید و تمرین کنید.
اگر روزی 20 دقیقه بر روی گامهای موسیقی تمرین کنید، می توانید بعد از 4 هفته تغییرات را احساس کنید. بیشتر مشکلات ناشی از خارج خواندن نت ها نیز بعد از 3 تا 4 ماه بر طرف می شوند. اگر کمتر از این میزان تمرین کنید، توقع زمانی بیش از این را داشته باشید.
ده نکته که یک خواننده خوب باید رعایت کند
- یک خواننده خوب باید حتما باادب فارسی ومخصوصا شعر ماوس و همدم باشد و مدام جستجویش را در زمینه شناخت شعر ومفاهیم آن مخصوصا شعر عرفانی ادامه داده و قطع نکند.
- خواننده باید جملات و کلمات راصحیح ودرست بیان کند.
- توجه داشته دباشد که براساس نظریات قدما،مطابق با عروض شعر انتخاب نموده و بخواند.
- ارکان شعر باید با جمله های موسیقی آوازی مطابقت کلی داشته باشد.پارگی جملات آوازی و شعری نتیجه بی ملاباتی خواننده بوده و عدم اطلاع او را میرساند.
- خواننده خوب در میان جملات شعری تحریر بی جا نمیدهد و در مواقع لزوم از انواع و اقسام تحریرهای موجود استفاده خواهد نمود.
- خواننده خوب،باید موسیقی حروف کلمات را بشناسد و حروف پرطنین،نیم کنگ وگنگ را به خوبی تشخیص دهد و هریک را بجای خود بکار ببندد.
- تاکید غزل خوان باید در پایان هر شعر همیشه برروی کلمه قافیه باشد و دقت کند که اگر غزل ردیف دارد روی ردیف تکیه و تاکید نداشته باشد.
- خواننده خوب کسی است که تا شعری را خوب نفهمیده حاضر به خواندن ان نباشد.
- برای کشش هاو تحریرها باید از هجای بلند استفاده کرد. تحریر و کشش های بلند روی هجاهای کوتاه بی اطلاعی خواننده را نسبت به مسائل فنی آوازخوانی میرساند.
- اگرخواننده به گوشه یا مقام خاصی تسلط و علاقه دارد از کاربرد زیاد آن بپرهیزد،چون تکرار آن موجب بی ملامتی و بی نمکی میگردد.
نکات مهم برای داشتن صدای خوب
موسیقی سنتی ایرانی نوعی بدیهه گویی بوده و اساس آن یک سری از مدل ها قیاسی است که باید حفظ شوند. هنر آموزان و استادان دارای ارتباطی سنتی بوده اند که این ارتباط در قرن بیستم و به موازات حرکت تعلیم موسیقی به دانشگاه ها و هنرستان ها رو به زوال نهاده است. در اینجا نکات مهمی را که باید برای داشتن صدای خوب رعایت نمایید، خدمتتان گفته می شود:
- بعد از آواز خواندن باید صدای خود را سرد کنید.
- در هنگام ادای کلمات تا جایی که می توانید دهانتان را باز کنید (تمرین پروژکتور).
- بهترین رژیم غذایی برای صدای شما آب است.
- ورزش کردن به تنفس بهتر و در نتیجه بهتر خواندن شما کمک می کند.
- هنگام خواندن جیق نکشید.
- اگر خجالتی هستید گروهی آواز بخونيد اين كار باعث ميشه حالت خجالتي بودنتون از بين بره و بتونيد كلمات رو راحت بزبان بيارين در واقع اگه بتونيد خجالتي بودن خودتون رو از بين ببريد.
- نعناع و آب نبات بهترين گزينه برای كسايی هست كه ميخوان يك صدای صاف داشته باشند.
آموزش آواز خواندن
