قواعد زمان گذشته استمراری در زبان ترکیه

زمان گذشته استمراری در زبان ترکی استانبولی برای بیان اعمالی است که در گذشته برای مدتی به طول انجامیده است، مثلا نگاه می کرد، می کشید.

حالت مثبت

برای ساختن حالت مثبت این فعل باید بن فعل را بشناسیم. بن فعل با حذف کردن پسوندهای mak/mek از مصدر فعل حاصل می شود، برای مثال بن فعل yazmak می شود yaz. پسوندهای مخصوص این زمان -i/-ı/-u/-ü هستند که بر اساس اصل تطابق آوایی و با توجه به آخرین حرف صدادار بن فعل یکی از این پسوندها به بن وصل می شود. بعد از آن پسوند استمرار yor و در آخر پسوند گذشته و شناسه به بن فعل می چسبند.

نکته: در سوم شخص جمع پسوند lar قبل از dı می آید. اگر آخرین حرف بن فعل، یکی از حروف ç/f/h/k/s/ş/t/p بود، حرف d در پسوند به t تبدیل می شود (tı/ti/tu/tü).

در جدول زیر می توانید صرف فعل رفتن (gitmek) در زمان گذشته استمراری را ببینید:

حالت منفی

برای منفی کردن، کافی است پسوند منفی کننده mi/mı/mu/mü را قبل از پسوند استمراری yor بیاوریم.

حالت سوالی

برای سوالی مثبت و منفی، کافی است بعد از فعل مثبت و منفی پسوند پرسشی muy را به علاوه پسوند گذشته و شناسه بیاورید، مثلا:

?anlamıyor muydum (نمی فهمیدم؟)

?istiyor muydum (می خواستم؟)

حالت مثبت، منفی و سوالی حال کامل استمراری در زبان ترکیه

خود زمان حال:

زمان حال......... Şimdiki Zaman

• صرف مثبت
• حالت سوالي صرف مثبت
• تنگ شدن مصوت ünlü daralması
• زمان حال استمراري makta/-mekte-
• صرف منفي
• حالت سوالي صرف منفي

زمان حكايتي زمان حال şimdiki zamanın hikayesi

معادل زمان گذشته استمراري است.

فعل + (ı, i, u, ü)yor + -du ( پسوند حكايتي) + پسوند شخصي

پسوند حكايتي همان پسوند زمان گذشته ساده است يعني :

dı/di/du/dü

كه در اينجا به علت هماهنگي صوتي با yor فقط du به كار مي رود.

شكل نوشتار اين فعل دو حالت دارد يا به صورت چسبيده يا جدا اما اكثرا در گفتار به صورت چسبيده تلفظ مي شود.

شخص	حالت جدا	حالت چسبيده	پسوند شخصي	معني
ben	bil-iyor i-di-m	bil-iyor-du-m	m	مي دانستم
sen	bil-iyor i-di-n	bil-iyor-du-n	n	مي دانستي
o	bil-iyor i-di	bil-iyor-du	-	مي دانست
biz	bil-iyor i-di-k	bil-iyor-du-k	-k	مي دانستيم
siz	bil-iyor i-di-niz	bil-iyor-du-nuz	-nuz	مي دانستيد
onlar	bil-iyor i-di-ler	bil-iyor-du-lar bil-iyor-lar-dı	ler/lar	مي دانستند

در سوم شخص جمع حالت دوم كه پسوند شخص قبل از پسوند حكايتي مي آيد نيز استفاده مي شود.
(آموزش زبان تركي در تركي آذربايجاني فقط حالت اول استفاده مي شود Bil-ir-di-ler)

Kaza olduğunda ben eve gidiyordum.

موقع تصادف من به خانه مي رفتم.

Şimdi biz de seni düşünüyorduk.

الان ما هم به تو فكر مي كرديم.

Uyumadan önce hep kitao okurdunuz.

قبل از خواب هميشه كتاب مي خوانديد.

حالت منفي با آمدن –mı/-mi/-mu/-mü قبل از پسوند –yor ساخته ميشود.

شخص	حالت چسبيده	معني
ben	bil-mi-yor-du-m	نمي دانستم
sen	bil-mi-yor-du-n	نمي دانستي
o	bil-mi-yor-du	نمي دانست
biz	bil-mi-yor-du-k	نمي دانستيم
siz	bil-mi-yor-du-nuz	نمي دانستيد
onlar	bil-mi-yor-du-lar bil-mi-yor-lar-dı	نمي دانستند

Tatilde gezete okumuyorduk.

تعطيلات روزنامه نمي خوانديم.

Yoldan hiç araba geçmiyordu.

هيچ ماشيني از راه عبور نمي كرد.

Sen odanı toplamıyorsun.

تو اتاقت را مرتب نمي كني.