برای افرادی که به نگهداری حیوانات خانگی به ویژه مرغ عشق علاقه مند هستند آشنایی با بیماریهای مرغ عشق و روش درمان آنها از اهمیت بالایی برخوردار است، حفظ سلامتی و عمر طولانی برای مرغ عشق نیازمند داشتن اطلاعاتی در مورد بیماریهای مرغ عشق و یا علائم بیماریهای مرغ عشق می باشد.
روش تشخیص بیماری های مرغ عشق
- منقار: بیماری انگلی باعث سوراخ شدن نوک می گردد.
- پر ها: پر های برجسته در ناحیه ی نوک احتمالا به علت بیماری انگلی است؛ شکستگی و یا تیرگی قسمن انتهایی پر به علت وجود پارازیت ها و یا بیماری پر ها می باشد؛ کثیفی پر های قسمت سر و سینه نشانه استفراغ می باشد؛ کثیفی پر های نقطه مخرج نشان دهنده بروز اسهال است؛ پر هایی با کیفیت بد در قسمت زیرین بال ها نشان وجود میلبه است.
- چشم: بیماری انگلی موجب ایجاد لایه های اسفنجی در اطراف چشم می گردد؛ مایعات ترشح شده از چشم و چرک علامت بیماری شدید چشمی می باشد.
- چینه دان: چینه دان بسیار سخت و یا دارای مایع کف مانند، نشانه بروز بیماری می باشد (دقت کنید که با ورم غدد لنفاوی اشتباه گرفته نشود).
- تکان خوردن (شدید) دم: نشانه ی یبوست و در مرغ عشق ماده امکان دارد به علت گرفتگی مجرای تخم باشد.
- استخوان سینه: اگر کاملا بیرون زده و به آسانی قابل لمس باشد نشانه ی تغذیه غلط پرنده است.
- پا ها: برجستگی های غیر طبیعی نشانه بیماری قارچی است.
عوامل اصلی در پیدایش بیماری های مرغ عشق
اصلی ترین عامل بیماری ها ویروس ها هستند اما اگر بخواهیم مهمترین عوامل ایجاد بیماری در پرنده ها را نام ببریم ، شاید ویروس عامل دوم باشد، اما اولین آن بهداشت و تغذیه نامناسب می باشد. متاسفانه معمولا افراد تصور می کنند که دادن سبزیجات و میوه به پرنده، لازم بوده اما کافی نیست. علاوه بر ارزن و سبزیجاتی نظیر شوید، جعفری، هویج و انواع میوه جات ، پرنده شما به مولتی ویتامین و کلسیم دارویی نیز نیاز دارد (دو بار در هفته، هر بار 12 قطره شربت مولتی ویتامین و 10 قطره شربت کلسیم در یک ظرف آب استاندارد). اگر این نوع تغذیه رعایت گردد، بدن پرنده آنقدر قوی می شود که بیماری ها بر او سریعا اثر نمی کنند و حتی اگر به بیماری مبتلا گردد فورا بهبود خواهد یافت.
نکته دیگر رعایت بهداشت می باشد؛ بدین منظور پیشنهاد می شود هر هفته قفس را در یک محیط باز (بدون اینکه پرنده ها و لانه تخم خیس گردد)، با آب (بدون استفاده از مواد شوینده) و با برسی مانند مسواک، خوب بشویید و بگذارید کاملا خشک گردد.کف قفس را ترجیحا با کاغذهای غیر چاپی نظیر کاغذ های خاص الگوی خیاطی که کاهی و بدون مواد چاپی هستند بپوشانید. روزنامه های رنگی به علت داشتن مواد چاپی در دراز مدت برای پرندگان کنجکاو و علاقمند به جویدن سمی هستند. حال اگر تمام این موارد را رعایت کرده و نگذارید پرنده مستقیما در معرض آفتاب طولانی، هوای سرد و باد قرار ندهید، و البته استرس نیز به هیچ عنوان نباید به او وارد گردد، احتمال مریضی بسیار کاهش می یابد.
روش معاینه برای بیماری های مرغ عشق
تا جایی که ممکن است از گرفتن پرنده پرهیز کنید، زیرا حالت ترسی که در پرنده در اثر گرفتن ایجاد می گردد امکان دارد باعث عدم شناخت صحیح بیماری گردد. در معاینات موارد زیر را مد نظر قرار دهید:
- حالت مدفوع پرنده چطور است؟
- با چشمانی بسته بر روی میله نشسته و یا سرش رو درون پر ها فرو کرده است؟
- پرنده شاداب می باشد و یا پف کرده و خواب آلود است؟
- آیا پرنده در زمان دفع مدفوع به خودش فشار وارد می کند؟
- با دقت بدن پرنده را نگاه کنید؛ آیا تغییری در رفتار و یا حالت بدن و آناتومی پرنده مشاهده می شود؟
- دم مرغ عشق تکان (ریتمیک) می خورد؟
- تنفس پرنده چطور است (معمولی است یا با سختی نفس می کشد)؟ آیا پرنده با نوک باز نفس می کشد؟ تنفس پرنده صدادار دارد؟
انواع بیماری های رایج در مرغ عشق
در اینجا برخی از بیماریهای رایج مرغ عشق به همراه توضیحات کوتاهی به منظور درمان بیماری های این پرنده را ذکر می کنیم:
وجود زخم و یا عفونت در مرغ عشق
اگر در واحی مختلف بدن پرنده زخم یا عفونت مشاهد کردید در اولین مرحله برای درمان زخم و یا عفونت مرغ عشق، قفس پرنده را عوض کنید زیرا به احتمال زیاد بیماری در محل نگهداری پرنده پخش شده است و امکان دارد وضع را خرابتر کند. سپس از آنتی بیوتیک یا شربت آموکسی سیلین برای رفع این بیماری استفاده کنید می توانید برای خوراندن شربت به آن داروها را درون ظرف آب بریزید فقط توجه نمایید که آب ظرف را روزانه تعویض کنید.همچنین برای درمان سریع زخم و عفونت در مرغ عشق، از ویتامین ها نیز می توانید استفاده کنید. یکی دیگر از داروهایی که می توانید استفاده کنید پماد موضعی تتراسایکلین است. پماد چشمی تتراسایکیلن را هر 6 ساعت روی زخم پرنده بمالید.اگر احساس میکنید مشکل پرنده حاد است حتما به دامپزشک مراجعه نمایید.
سرماخوردگی مرغ عشق
همواره سعی کنید مرغ عشق را در دمای متوسط نگهداری کنید، جریان تند هوا ممکن است به سرما خوردگی مرغ عشق منجر شود، بهبود سرماخوردگی در مرغ عشق روند کند و سختی دارد بنابراین با نگهداری مرغ عشق در دمای مناسب از سرماخوردگی آن جلوگیری کنید. اما اگر مرغ عشق شما دچار سرماخوردگی شد او را تنها در قفس در جای گرم نگهداری کنید و روزانه 12 قطره مولتی ویتامین و 10 قطره کلسیم در ظرف آب او قرار دهید.استفاده از شربت آنتی بیوتیک مانند سولفادیمیدین سدیم به اندازه 10 الی 12 قطره در ظرف آب نیز در بهبود روند سرماخوردگی مرغ عشق موثر است.
بیماری یبوست در مرغ عشق
یبوست در مرغ عشق به دلیل هضم نشدن غذا صورت می گیرد و تهوع و استفراغ در مرغ عشق رابه دنبال دارد. کمبود انواع سبزیجات و میوه در برنامه غذایی مرغ عشق دلیل اصلی یبوست در این پرنده خانگی است. برای درمان یبوست مرغ عشق یک الی تا دوقطره روغن زیتون با استفاده از قطره چکان استفاده کنید.
خارش در مرغ عشق
وجود خارش در مرغ عشق به حدی که در اثر خاراندن به زخمی شدن خودش منجرش شود و یا وجود برش های ریز روی پاهای مرغ عشق نشاندهنده بیماری قارچ در مرغ عشق است که باید حتما به دامپزشک مراجعه نمائید تا از مرگ آن جلوگیری کنید. ابتلا به کنه نیز در مرغ عشق به همین شکل است که با استفاده از اسپری های مخصوص قابل درمان است.
اسهال در مرغ عشق
از دیگر بیماریهای مرغ عشق اسهال است که از تغذیه فاسد و یا سرماخوردگی نشات می گیرد. اولین اقدام در این مرحله جرا کردن مرغ عشق از سایر پرندگان است.
- استفاده از لامپ اشعه مادون قرمز برای درمان اسهال در مرغ عشق توصیه می شود.
- محیط مرغ عشق مبتلا به اسهال باید کمی گرم و مرطوب باشد.
- از دادن میوه و سبزیجات به مرغ عشق مبتلا به اسهال خودداری کنید.
- برای درمان سریع اسهال در مرغ عشق مولتی ویتامین را به شکل قطره به او بخورانید.
رشد بیش از اندازه ناخن ها و منقار
اگر مرغ عشق شما دچار چینن مشکلی بود، باید ناخنها از محلی که فاقد عروق خونی هستند کوتاه شوند.
بیماری گواتر در مرغ عشق
اگر متوجه شدید صدای مرغ عشق شما تغییر کرده ممکن است به دلیل وجود بیماری گواتر باشد که با با بزرگ شدن غده تیروئید صدای پرنده دچار مشکل خواهد شد که باید با دامپزشک مشورت نمائید.
نیوکاسل مرغ عشق
ویروس عامل بیماری نیوکاسل که از بیماریهای رایج مرغ عشق است، از خانواده پارامیکسوویریده و جنس روبلاویروس می باشد. این بیماری از طریق تماس با ترشحات پرنده و یا تماس با آب و غذای آلوده انتقال می یابد و با استفاده از ضدعفونی کننده های فرمالین و فنل قابل کنترل است.
علائمی در مرغ عشق که باید مراقب آن باشیم
با مراقبت و تغذیه خوب و مناسب ، مرغ عشق ها می توانند برای حدود 15 تا 18 سال زندگی کنند. برای سالم نگهداشتن پرنده خود حتما معاینات دامپزشکی سالانه را انجام دهید.
سستی و بی حالی مرغ عشق
اگرعلایمی نظیر خواب آلود بودن بیش از حد ، پف کردن پرها ، قرار دادن سر زیر بال را مشاهده کردید فورا باید به دامپزشک مراجعه کنید .
بی اشتهایی مرغ عشق
اگر مرغ عشق شما کم غذا شده و یا اصلا غذا نمی خورد حتما به دامپزشک مراجعه کنید.
به سختی نفس کشیدن مرغ عشق
اگر طوطی شما برای نفس کشیدن به جلو خم شده و گردن خود را بکشد یا با دهان باز نفس بکشد و یا در هربار تنفس پرها را پف کرده و دم خود را به سرعت تکان دهد ، نشاندهنده این است که طوطی شما به سختی نفس می کشد و باید فورا او را به دامپزشک برسانید.
انواع بیماری و علائم آن ها در فنچ ها
