فنچ پرنده ای زیبا و خوش صدا می باشد که در زبان انگلیسی finch نامیده می شود، فنچ ها در نژاد های مختلفی وجود دارد و زادگاه اصلی این پرندگان به مناطق جنگلی استرالیا مربوط می شود. فنچ ها بسیار پرندگان اجتماعی هستند و تمایل آنها بیشتر بر زندگی جمعی می باشد و در صورت تنها ماندن دچار بیماری روحی و جسمی زیادی خواهد شد، برای همین کسانی که اقدام به نگهداری فنچ می کنند، چند جفت از انها را خریداری می کنند.در این مقاله می خواهیم شما را با انواع بیماری های فنچ یا به اصطلاح بیماری های رایج این پرنده آشنا کنیم، در بیمار شدن فنچ عوامل مختلفی مانند تغذیه، سرما یا گرما، آلودگی غذا و اب، تماس با پرندگان آلوده و ... می تواند دخالت داشته باشد. لطفا با ادامه مقاله همراه باشید تا اطلاعات شما در مورد بیماری های پرنده افزایش یابد.
تشخیص بیمار بودن فنچ ها
- فنچ ها در حالت عادی بسیار سرحال، پر جنب و جوش و پر سر و صدا هستند، در صورتی که فنچی کم آواز می خواند و کسل و بی حال است می توان به بیماری او شک نمود.
- فضولات پرنده باید خشک و سفت باشد، در صورت آبکی یا رنگی بودن فضله فنچ باید به بیمار بودنش شک کنید، برای اطمینان از سلامت هر کدام از فنچ ها، مخرج آنها را بررسی کنید در صورت خیس و کثیف بودن پرهای قسمت مخرج احتمال بیمار بودن پرنده وجود دارد.
- فنچی که به راحتی قادر به نشستن بر روی میله ها نباشد، احتمال شکستگی پا و یا بیماری در آنها وجود دارد. هم چنین در صورت افتادگی بال ها، احتمال شکستگی بال ها و یا بیماری در پرنده وجود دارد.
- یک پرنده سالم از اشتهای خوبی برخوردار است و به محض قرار دادن غذا در اختیارش آن را خواهد خورد، اما پرنده بیمار شاید پس از کمی غذا خوردن دست از آن کشیده و به لانه برود و یا اینکه کلا سمت غذا نیاید.
- چشمان یک فنچ سالم بسیار براق و کاملا باز است، در صورت چرکی، خیس بودن و یا نیمه باز بودن چشم ها می توان گفت که فنچ شما بیمار است.
- در برخی موارد پرنده کاملا سالم و سرحال بوده و آب و غذای خود را می خورد، اما هیچ پروازی ندارد، در این صورت اگر قفس پرنده کوچک است سعی کنید آن را درون قفس بزرگتری قرار دهید تا آزادانه پرواز کند.
انواع بیماری در فنچ ها
فنچ نیز مانند هر پرنده دیگری ممکن است دچار بیماری گردد، اما با توجه به اینکه این پرنده ها از مقاومت بدنی بالایی برخوردار هستند، تا جایی که اکثر پرورش دهنده ها آنها را در فضای آزاد پرورش می دهند، بنابراین بیشترین احتمال بیماری مربوط به تغذیه ناصحیح و استفاده از مواد غذایی ناسالم می باشد. برخی از علائم قابل مشاهده بروز بیماری در پرندگان رفتار بی تفاوت، تنگی نفس، چشم های قرمز و ملتهب، خروج ترشحات از چشم و بینی، کم اشتها شدن، اسهال و فضولات رنگی، پف کردن غیر عادی پرها، ژولیدگی و آلودگی پرها، تورم پوست پا یا منقار، گوشه گیری، عدم تحرک کافی، تنگ شدن و نیمه باز شدن چشمها، کج کردن گردن، دور نگه داشتن بالها از بدن، مشاهده انگل های خارجی در میان پرها می باشد. شما باید قادر به تشخیص علائم بیماری در فنچ باشید تا هم فنچ بیمار را درمان کنید و هم از سرایت بیماری به پرنده های دیگر جلوگیری کنید.
ورم روده در فنچ ها
از علایم شایع این بیماری ورم قسمت زیرین و شکم پرنده است که موجب بی تحرکی و کسالت در پرنده خواهد شد، در صورت تشدید بیماری و بی توجهی به آن مرگ پرنده را به دنبال خواهد داشت. برای درمان این بیماری بلافاصله از شربت TNT به صورت محلول در آب استفاده کنید. باید روزانه 2 مرتبه و به مدت 3 الی 5 روز به پرنده بدهید تا علایم ورم کاملا از بین برود.
بیماری سل در فنچ ها
این بیماری یک بیماری بسیار خطرناک و کشنده است. پرندگانی که به این بیماری دچار می شوند به سرعت لاغر می شوند و مدفوع بسیار شلی دارند و دچار تنگی نفس هم می شوند.بهترین کار برای مهار این بیماری این است که پرنده بیمار را به دام پزشک ببرید. اگر پرنده تا پایان دوران بهبود زنده ماند او را به مدت طولانی قرنطینه کنید.تا بیماری کاملاً از بدن پرنده بیمار خارج شود و بعد از بهبودی کامل محلی که پرنده بیمار در آنجا بوده است را به طور کامل ضدعفونی کنید.
زخم کف پای فنچ
این زخم در اثر سفت بودن بستر فنچ ها و یا کثیف بودن بستر به وجود خواهد آمد. برخورد کف پای پرنده با فضولات بستر و یا نشستن طولانی مدت بر روی میله ها ، سبب زخمی شدن پای آنها خواهد شد. این زخم به صورت متورم می باشد که به نام بامبل هم شناخته شده است. از علایم این عارضه لنگیدن جوجه و زخمی و عفونی شدن کف پای آن است که حتما باید با استفاده از پماد تتراسایکلین و باندپیچی درمان شود و یا جهت معالجه بهتر به دامپزشک مراجعه شود. برای جلوگیری از این بیماری حتما در کف قفس از پوشال های نرم استفاده کنید و مرتبا فضولات را از قفس تمیز کنید، تجمع فضولات عامل بسیاری از بیماری خواهد بود که در فوق به تعدادی از آنها اشاره شد.
بیماری آبله در فنچ ها
این عارضه یک بیماری پوستی و ویروسی است که از طریق سایر پرندگان یا تنفس هوای آلوده منتقل می شود، برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و عدم سرایت بیماری به سایر فنچ ها حتما پرنده بیمار را از گله خارج کنید و در محیطی تنها به درمان او بپردازید. از علایم این بیماری وجود زخم در اطراف چشم، دور نوک و کلواک پرنده می باشد، برای درمان او می توانید از ترکیب بتادین و گلیسیرین استفاده کنید، باید روزانه چندین مرتبه بدن پرنده را با این مواد بشورید تا گسترش آن جلوگیری شود.اگر هنگام خرید فنچ، این مشخصات را در بدن پرنده مشاهده کردید از خرید خود منصرف شوید و هم چنین برای جلوگیری از مبتلا شدن پرندگان شما به این بیماری، حتما از ورود پرنده های متفرقه به درون قفس جلوگیری کنید.
بیماری بربری در فنچ
این عامل ویروسی نداشته و در اثر کاهش املاح و مواد معدنی در بدن پرنده بوجود می آید، برای جلوگیری از این بیماری حتما تغذیه فنچ تان کامل باشد. از علایم این بیماری حرکت ناخودآگاه گردن پرنده به سمت چپ و راست است.
بیماری کچلی در فنچ ها
شاید هنگام بروز این بیماری آن را با دوره تولک اشتباه بگیرید، برای اینکه متوجه فرق بین تولک و بیماری کچلی شوید، حتما باید سن پرنده را به خاطر داشته باشید، زیرا فنچ ها در مواقع خاصی از سال دچارر پر ریزی یا همان تولک می شوند، اگر متوجه پر ریزی خارج از موقع در پرنده شدید، حتما برای درمان آن اقدام کنید. از عوامل مهم کچلی در فنچ ها استرس و کمبود پروتئین و املاح در تغذیه اوست، برای جلوگیری از بروز کچلی حتما در تغذیه او دقت لازم را به خرج دهید، از انواع مولتی ویتامین ها و پلت ها برای تغذیه او استفاده کنید و هر عامل استرس زایی را از محیط او دور کنید.
بیماری انفولانزا در فنچ ها
عامل به وجود آورنده این بیماری ویروسی است که در صورت تماس پرنده با پرندگان آلوده، تنفس هوای آلوده به ویروس، تغذیه ناسالم و قرار گرفتن پرنده در معرض سرما به وجود می آید. این ویروس دستگاه تنفسی، دستگاه گوارش و دستگاه عصبی پرنده را مورد هدف قرار می دهد و موجب اسهال، تنگی نفس، سرگیجه و ... در پرنده می شود. برای پیشگیری از بیماری بهتر است بهداشت را در محیط پرنده رعایت کنید و او را در معرض پرندگان آلوده، هوای سرد یا آلوده قرار ندهید ، برای محکم کاری می توانید واکسن آنفولانزا را به فنچ های خود تزریق کنید.
بیماری نیوکاسل فنچ ها
عامل گسترش این بیماری نیز نوعی ویروس می باشد که در اثر استنشاق هوای آلوده، تماس با پرندگان مبتلا و ... به فنچ شما منتقل می شود. متاسفانه فنچ های مبتلا به نیوکاسل خیلی سخت بهبودی خود را پیدا می کنند و تقریبا می توان که هیچ راه درمانی برای آن وجود ندارد مگر اینکه پرنده خود را در مقابل این بیماری واکسینه کنید. از علایم این بیماری میتوان به بی اشتهایی، اسهال شدید و آبکی، لرزش، افتادن بالها، فلجی پا، چرخش سر و ناتوانی در پرواز اشاره نمود.
وجود انگل در بدن فنچ
اگر بیش از یک پرنده دچار پر ریزی شد، باید به وجود انگل یا کرم در بدن پرنده خود مشکوک شوید، تغذیه از تخم مرغ خام یا نیم پز، تغذیه غذای فاسد و مانده و عدم شستشوی پرنده از عوامل ایجاد انگل در بدن فنچ می باشد، برای جلوگیری از بروز چنین بیماری حتما بهداشت را در تغذیه پرنده رعایت کنید.
بیماری کوکسیدیوز در فنچ ها
در صورتی که تعداد فنچ های زیادی نگهدری می کنید و قفس آنها تنگ است، احتمال بروز این بیماری در آنها بالاست. این بیماری از انگلی ناشی می شود که در مدفوع پرنده وجود داشته و پرندگان با تغذیه از مدفوع یکدیگر دچار این بیماری می شوند، برای جلوگیری از بروز چنین بیماری از تجمع مدفوع در قفس جلوگیری کنید.
ویروس پولیوما در فنچ ها
این ویروس معمولاً پرندگان جوان را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری در سایر پرندگان یکسان است و برای بیشتر پرندگان زینتی مثل قناری، طوطی و … ممکن است اتفاق بیفتد.اصلی ترین علائم این ویروس شامل تورم شکم، کاهش اشتها، سرگیجه، استفراغ، اسهال، کم آبی بدن، کاهش وزن، افسردگی، ناهنجاری های قلبی، ادرار بیش ازحد، دشواری و تنگی نفس و خونریزی زیرپوستی هستند.این بیماری در اکثر مواقع باعث مرگ پرنده میشود. خبر بد این است که تاکنون درمان قطعی در رابطه با این بیماری کشف نشده است.اگر شما از چند پرنده به طور هم زمان نگه داری می کنید بهترین کار این است که پرنده بیمار را از سایر پرندگان جدا کنید. با این کار احتمال بیمار شدن دیگر پرندگان شما کمتر می شود.اگر پرنده شما تمام علائم گفته شده در بالا را دارد یعنی به این بیماری مبتلا شده است. اگر فقط چند تا از این اعلائم را دارد به دامپزشکی بروید تا دام پزشک بگوید که آیا پرنده شما به این بیماری خطرناک دچار شده است و یا بیماری دیگری دارد.
یبوست در فنچ ها
یبوست یکی از شایع ترین بیماری فنچ و سایر پرندگان است. اگر از پرندگان زیادی نگهداری می کنید، ممکن است فوراً نفهمید که یکی از فنچ ها مثل گذشته مدفوع خود دفع نمی کند.اما اگر از یک فنچ نگه داری می کنید احتمالاً زودتر متوجه این موضوع خواهید شد. بزرگ ترین واصلی ترین علت یبوست فنچ تقریباً همیشه به رژیم غذایی ربط دارد.خوردن برخی از مواد ممنوعه مثل غذای مانده و پلاستیک ،می تواند باعث بروز این مشکل در فنچ شود. یبوست شدن فنچ به معنی این است که پرنده به مایعات و فیبر بیشتری احتیاج دارد. نوسانات دما نیز می تواند به بروز این مشکل کمک کنند.
بهترین راهکار جلوگیری از بیمار شدن فنچ ها
در این مقاله بیماری های رایج فنچ ها ذکر شد و در مابین گفته ها به راه حل هایی هم برای جلوگیری از بیماری آنها اشاره شد. در حالت کلی برای جلوگیری از بیمار شدن فنچ ها بهتر است نکات زیر را مد نظر قرار دهید :
- بهداشت محیطی را در مورد آنها رعایت کنید
- از مواد غذایی سالم و تازه استفاده کنید
- در مصرف مواد غذایی اعتدال را رعایت کنید، هیچ ماده غذایی را بیش از حد و تکراری به پرنده ندهید
- ظرف آب و غذا و ظرف استحمام آنها را روزانه بشویید.
- فضولات کف قفس را هر دو روز یکبار و یا به صورت روزانه عوض کنید
- از ورود پرنده ها، حشرات و یا جوندگان به قفس آنها جلوگیری کنید، انتقال بیماری از طریق این جانوران بسیار بالاست.
- برای تقویت بدن پرنده ها حتما هفته ای دو بار از مولتی ویتامین استفاده کنید.
- واکسن های مورد نیاز را در زمان های مقرر به پرنده ها تغذیه کنید.
نحوه نگهداری و مراقبت از سهره یا فنچ
