به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از بهداشت نیوز، بلوغ زودرس بدین معناست که علائم بلوغ جنسی کودک زودتر از موعد مقرر نمایان گردد که شامل بزرگشدن سینهها، موهای زائد و تغییرات صدا میشود. به این ویژگیها، خصوصیات ثانویه جنسی گفته میشود. بلوغ زودرس قبل از ۸ سالگی در دختران و قبل از ۹ سالگی در پسران اتفاق میافتد. کودکانی که دارای اختلالاتی در بلوغ هستند معمولا دچار رشد زودرس میگردند، اما در مواردی هم برعکس اتفاق میافتد و بلوغ دیررس به وجود میآید. علاوه بر اثرات فیزیکی، اثرات روانشناختی نیز در بلوغ زودرس اهمیت دارند.
انواع بلوغ زودرس
به طور کلی دو نوع بلوغ زودرس وجود دارد:
۱. وابسته به گونادو تروپین (مرکزی)
این نوع بلوغ زودرس را بلوغ زودرس مرکزی نیز مینامند که شایعترین نوع بلوغ زودرس است. بیشتر دختران و تقریبا نیمی از پسرانی که دارای اختلال بلوغ زودرس هستند در این دسته قرار میگیرند. علت بلوغ زودرس مرکزی ترشح زودتر از موعد هورمونی به نام گونادوتروپین است. گونادوتروپین شامل هورمون لوتئینه کننده (LH) و هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) میباشد.
۲. مستقل از گونادو تروپین (محیطی)
این نوع از بلوغ زودرس به وسیله ترشح سریع گونادوتروپین به وجود نمیآید بلکه دلیل ایجاد آن ترشح زودرس سطوح بالایی از هورمونهای جنسی است. این هورمونها شامل هورمونهای مردانه آندروژن و نیز هورمونهای زنانه استروژن میشود.
چاقی میتواند علت بلوغ زودرس باشد
تحقیقات نشان میدهد اضافه وزن در کودکان میتواند علت بلوغ زودرس آنها شود. بر اساس این تئوری، شاخص توده بدنی بالا (BMI) باعث افزایش سریع و زودتر هورمون لپتین میگردد. هورمون لپتین عاملی است که میتواند باعث ایجاد بلوغ زودرس گردد. به عنوان مثال تحقیقی که بر روی ۲۵۲ دختر کرهای انجام شد نشان داد که دختران مبتلا به بلوغ زودرس به طور قابل توجهی نسبت به دیگران چاقتر بودند.
بودن در معرض مواد شیمیایی و هورمونها
تأثیرمواد شیمیایی خانگی و محیطی در بلوغ همچنان مبهم است. تحقیقات اخیر بر روی حشرهکشها و فتالات (یک عنصر معمول در بسیاری از مواد پلاستیکی و آرایشی) نشان میدهد هیچکدام از آنها بر روی بلوغ زودرس تأثیری ندارند. با این حال بسیاری از پزشکان معتقدند که باید تحقیقات بیشتری بر روی این موضوع انجام شود. یکی از پزشکان میگوید شواهدی وجود دارد که نشان میدهد مواجهه با مواد شیمیایی زیست محیطی میتواند در رشد و بلوغ کودک موثر باشد. او معتقد است اختلالات غدد درون ریز عواملی هستند که میتوانند در تولید، حرکت و از بین بردن هورمونهای طبیعی که در بدن مسئول رشد نرمال، رفتار، باروری و متابولیسم هستند، تأثیرگذار باشند. اختلالات غدد درون ریز که با بلوغ زودرس مرتبط است شامل ددت، بیفنیل پلیکلر شده، فتالات و بیسفنول ای میشود.
استرس و افسردگی عاطفی و رشد کودک
استرس عاطفی و یا فیزیکی در ابتدای زندگی که شامل وزن کم در کودکی، بیماری مادر در طول بارداری و یا حتی عدم وجود پدر در خانه میشود میتواند در ایجاد بلوغ زودرس از اهمیت بالایی برخوردار باشد. این پدیده تا کنون به طور کامل مطالعه نشده است اما برخی مطالعات نشان میدهد که استرس بیش از حد در کودکی با رشد جنسی کودکان مرتبط هستند. همچنین بسیاری این پدیده را با واکنش جنگ یا گریز مرتبط میدانند.
افسردگی والدین علت بلوغ زودرس
تئوری دیگری نیز راجع به بلوغ زودرس وجود دارد که به استرس عاطفی مربوط میشود. داشتن پدر و مادری که دارای افسردگی هستند میتواند احتمال ابتلا به بلوغ زودرس را افزایش دهند. در واقع گفته میشود اگر تشخیص داده شود که پدر و مادر دارای افسردگی هستند باید بدانند که علائم بیماری آنها میتواند با رشد جنسی کودکشان مرتبط باشد؛ بنابراین باید درمان افسردگی را در اولویت قرار دهند.
قومیت و رشد کودک
متخصصان درباره این موضوع مطمئن نیستند اما به نظر میرسد کودکانی که دارای پیشزمینههای خاص قومیتی هستند بیش از بقیه در معرض ایجاد بلوغ زودرس هستند. با این حال گفته میشود که شاید دلیل وجود این مشکل این است که به طور کلی کودکانی که از نژادهایی غیر از نژاد سفید هستند زودتر به بلوغ میرسند.
البته باید به خاطر داشته باشید که ما دو مفهوم داریم: بلوغ سریع و بلوغ زودرس (که ممکن است نوعی تهدید برای سلامتی باشد). به عنوان مثال دختران آفریقایی آمریکایی به نظر سریعتر از افرادی با نژاد قفقازی در آمریکا به بلوغ میرسند و این میتواند طبیعی باشد. البته این بدان معنا نیست که دلیل ایجاد بلوغ سریع نباید بررسی گردد.
ژنتیک و بلوغ زودرس
بر اساس تحقیقی بر روی ۱۷۸ کودک، ایجاد بلوغ زودرس در کودکانی که مادران و یا اقوام نزدیک آنها دچار بلوغ زودرس بودهاند محتملتر از دیگران است. به علاوه برخی دلایل محیطی مانند نشانگان مککین-آلبرایت میتواند باعث جهش پروتئین جی گردد که نتیجه آن فعال شدن تخمدانها بدون نیاز به هورمونهای هیپوتالاموس و هیپوفیز است.