افتادگی چشم (پتوز) چیست؟
به افتادگی پلک فوقانی پتوز گفته می شود. این افتادگی ممکن است خفیف بوده یا تمامی مردمک را بپوشاند. در برخی موارد پتوز می تواند دید طبیعی را محدود و یا حتی به طور کامل مسدود کند.
پتوز می تواند:
- یک یا هر دو چشم را درگیر کند.
- وراثتی باشد.
- در بدو تولد بروز کند.
- در سنین بالاتر اتفاق بیفتد.
افتادگی پلک (پتوز) در کودکان
پتوز مادرزادی به معنای وجود پتوز در بدو تولد است. اگر کودکی با پتوز متوسط تا شدید متولد شود، ممکن است برای تکامل بینایی نیازمند درمان فوری باشد.پتوز مادرزادی اغلب در اثر نقص در تکامل عضله بالابرنده پلک فوقانی که عضله لواتور نام دارد، اتفاق می افتد. اگرچه معمولاً یک اختلال مجزا است، ولی در موارد مادرزادی، ممکن است همراه با اختلالات زیر باشد:
- اختلال حرکات چشمی
- بیماری های عضلانی
- تومورهای پلک یا سایر تومورها
- اختلالات عصبی
- عیوب انکساری
- پتوز مادرزادی معمولاً باگذشت زمان بهبود نمی یابد.
انواع افتادگی پلک یا پتوز :
پتوز ، در واقع نوعی بیماری است که طی آن یک یا هر دو پلک بالا دچار افتادگی می شوند.همانطور که گفتیم افتادگی پلک ، می تواند جزئی یا شدید باشد که در این صورت موجب ایجاد محدودیت یا مسدود شدن دید می گردد.افتادگی پلک در حقیقت ، ناشی از وجود اشکال در عضلات بالا برنده پلک می باشد.
پتوز آپونوروتیک :
شایع ترین نوع افتادگی پلک است که به بالا رفتن سن مرتبط است.در این حالت ؛ عضله بالا برنده پلک ، بیش از حد کشیده شده و به سادگی نمی تواند پلک را به جای خود برگرداند.این مشکل ممکن است در اثر مالش بیش از حد چشم یا استفاده طولانی مدت از لنز های تماسی ایجاد گردد.
پتوز نوروژنیک :
این نوع افتادگی پلک ، زمانی اتفاق می افتد که مسیرهای عصبی که حرکت پلک را کنترل می کنند به خطر بیفتند.علت این امر می تواند سندروم هورنر ، فلج عصب سوم یا میاستنی گراویس باشد.
پتوز میوژنیک :
علت آن برخی اختلالات سیستمیک ؛ مانند دیستروفی عضلانی است ، که موجب ضعف عضلانی عمومی می گردند.توسعه این اختلال ، می تواند تاثیر مستقیم روی عضله بالابرنده پلک گذاشته و عملکرد آن را مختل نماید.
پتوز مکانیکی :
اگر پلک بالایی ، زیر بار وزنی بیش از حد قرار گیرد افتادگی پلک مکانیکی رخ خواهد داد.
پتوز تروماتیک :
افتادگی پلک همچنین می تواند نتیجه یک آسیب یا ضایعه خارجی به پلک یا چشم باشد.مراقبت از چشم و استفاده از پوشش مناسب در هنگام ورزش و کار با ابزارها برای سلامت چشم ضروری است.
پتوز مادرزادی :
کودکان می توانند با افتادگی پلک مادرزادی متولد شوند. این اتفاق هنگامی به وقوع می پیوندد که عضله بالا برنده پلک در رحم به خوبی توسعه نیافته باشد.برای رفع این مشکل ، غالبا جراحی توصیه می شود تا از بینایی مناسب اطمینان حاصل گردد.تعلل در درمان افتادگی پلک مادرزادی می تواند ، منجر به تنبلی چشم و ضعف بینایی شود.
عامل های خطر
عامل های متعددی احتمال افتادگی پلک را افزایش می دهد که مهم ترین آنها عبارت است از:
- بالا رفتن سن
- سابقه خانوادگی افتادگی پلک
- آسیب دیدگی مادرزادی یا هنگام تولد
- جراحی چشم مانند جراحی آب مروارید
- فلج فیبرهای عصبی پلک
- دیابت
- سکته مغزی
- سندرم هورنر
- آسیب دیدگی سر و چشم
- تومور مغزی
- دیستروفی عضلانی
- میاستنی گراویس