روغن موتور، یکی از اصلی ترین نیازهای هر خودرو برای داشتن عملکرد مناسب است. موتور خودرو، همچون قلب تپنده آن است و بی توجهی به آن، خسارات جبران ناپذیر بسیاری را به خودرو شما وارد می کند. یکی از راه های بهبود عملکرد موتور خودرو و افزایش طول عمر آن، استفاده از روغن موتور مناسب است.عمر موتور خودرو شما تا حد زیادی به نوع روغن موتوری که استفاده می کنید بستگی دارد؛ بنابراین برای افزایش عمر موتور خوردو، باید از روغن موتور باکیفیت و مناسب با خودرو خود استفاده کنید. با این تفاسیر، انتخاب یک روغن موتور مناسب برای خودرو از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
روغن موتور چیست؟
روغن موتورها ترکیبات پیچیده ای هستند که از روغن پایه و انواع افزودنی ها تشکیل شده اند. هر خودوریی برای اینکه بتواند عملکرد صحیحی داشته باشد، به روغن مناسب موتور نیاز دارد. در حقیقت، روغن موتور یک عنصر ضروری برای موتور خودرو می باشد. با افزایش سن موتور، اهمیت استفاده از روغن مرغوب، روزبه روز بیشتر احساس می شود.در حالت کلی می توان گفت، روغن موتورها که گاهی اوقات روانکار نیز نامیده می شوند، دسته ای از روغن ها هستند که برای کاهش اصطکاک، حرارت و سایش بین اجزای مکانیکی موتور که در تماس با یکدیگر هستند، استفاده می شوند.
داشتن موتوری سالم با عمری طولانی تر، مستلزم تغذیه موتور از یک روغن موتور مناسب است. عدم استفاده از روغن مناسب باعث می شود قطعات موتور خودرو خراب شده و در نهایت موتور، آسیب جدی ببیند. از آنجایی که تعویض قطعات موتور بسیار سخت بوده و هزینه های بسیار زیادی در پی دارد، بنابراین بهتر است از روغن موتور مناسب استفاده کنید تا دچار هزینه های اضافی و سرسام آور تعمیر و یا تعویض موتور خودرو نشوید.
عوارض عدم تعویض روغن خودرو در زمان مناسب
- عدم تعویض به موقع روغن موتور باعث کاهش عملکرد اتوموبیل شما می شود و عمر فیلترروغن را نیز کاهش خواهد داد.
- روغن موتور با ایجاد لایه ای محافظ بین قسمت های متحرک موتور، از آن ها در برابر سایش و فرسودگی محافظت می کند .این امر یکی از اصلی ترین دلایل مهم بودن تعویض روغن موتور در زمان مناسب است.
- عدم تعویض به موقع روغن موتور باعث ایجاد اصطحکاک در قسمت های متحرک موتور می شود و هرچه اصطحکاک بیشتر شود ، احتمال وقوع مشکلات مختلف و هزینه بر در موتور ماشین بیشتر خواهد شد . در برخی موارد نادر نیز عدم تعویض به موقع روغن موتور باعث انفجار موتور اتوموبیل می شود.
- عدم تعویض روغن موتور در طولانی مدت باعث کاهش غلظت روغن موتور و ژل مانند شدن آن می شود . عدم استحکام لازم روغن موتور می تواند نقش به سزایی در ایجاد احتراق داخلی اتوموبیل داشته باشد . بروز مشکلات مختلف در موتور به دلیل عدم تعویض به موقع روغن آن ، در نهایت باعث از کار افتادگی موتور اتوموبیل می شود و بنابراین شما مجبور به تعویض موتور خودرو خود خواهید بود .
- نکته ای که بسیاری از مردم در رابطه با روغن اتوموبیل نمی دانند این است که رانندگی با اتوموبیل باعث سوختن روغن موتور شده و سطح آن دائما کاهش می یابد و بنابراین میزان روغن مورد نیاز موتور دائما در حال کاهش بوده و به همین دلیل باید دائما جایگزین شود . برای اندازه گیری میزان روغن موتور خود به تعمیر گاه مراجعه کرده و در صورت لزوم ، آن را تعویض کنید.
- عدم تعویض به موقع روغن موتور باعث اصطحکاک قطعات داخلی موتور و در نهایت زنگ زدگی آن ها خواهد شد :زنگ زدگی قطعات داخلی موتور باعث آسیب رسیدن به آن و بروز مشکلات جدی تری در آن خواهد شد .
- استفاده از روغن موتور قدیمی و فرسوده باعث ایجاد آسیب به قسمت های مختلف موتور و حتی سوراخ شدن آن نیز می شود.
- تعویض منظم روغن موتور به بهبود راندمان سوخت و به طور کلی به کاهش مصرف سوخت اتوموبیل کمک خواهد کرد.
- تعویض به موقع روغن موتور، باعث تولید کمتر آلودگی و جلوگیری از ایجاد گازهای مضر و تخریب کننده اکسیژن هوا خواهد شد.
چند تصور اشتباه در مورد روغن موتور
از تصورات اشتباه برخی افراد این است که تصور دارند اگر بر روی روغنی درج شده باشد ۸ هزار کیلومتر می توان تا این مسافت و یا حتی بیشتر از آن از این روغن موتور بهره برد. یا حتی برخی تصور می کنند تا روغن کاملا سیاه نشود می توان با آن خودرو را حرکت داد. در صورتی که تنها بررسی گیج روغن و رنگ آن نمی تواند معیار کاملی برای سلامت روغن باشد. سیاهی روغن به خاطر دوده می باشد و روغنی که سیاه گشته الزاما غیرقابل مصرف نبوده و خواص خود را از دست نداده است. البته عکس این موضوع نیز امکان دارد. به هر روی باید بر اساس عمر روغن موتور ، تعویض آن انجام شود. و عمر این مایع حیاتی موتور به کارکرد و مدتی که از کارکرد آن می گذرد ارتباط مستقیم دارد. توجه کنید که هر روغن موتوری برای خودرو مناسب نبوده و باید به نوع سوخت، سال ساخت ماشین و استاندارد های روغن دقت داشته باشید. بهتر است بر اساس یک برنامه زمانی منظم روغن موتور را تعوض کنید که با انجام به موقع این کار، موتور در وضعیت مطلوب به فعالیت می پردازد و در ضمن تا حدودی کاهش مصرف سوخت را به دنبال دارد.
یکی دیگر از تصورات اشتباه برخی افراد این است که می پندارند روغن موتور ها با یکدیگر تفاوت ندارند و می توان از هر روغنی برای هر ماشینی بهره برد. در حالی که در واقعیت این گونه نیست. برخی افزودنی ها به روغن پیشرانه عملکرد بهتر موتور را سبب می شوند. مقاومت در مقابل گرما در برخی روغن ها بالا بوده و برای سوپرکارها حتما به استفاده از روغن هایی با خواص منحصر به فرد نیاز است. توصیه خودروسازان را برای بهره گیری از نوع خاصی از روغن پیشرانه را حتما جدی بگیرید. به طور مثال نمی توان در اتومبیل های جدید از روغن های قدیمی و معدنی بهره گرفت. قابل ذکر است افزودنی ها و فرمول ها با نوع موتور ماشین هماهنگ عمل کرده و موجب روانکاری مناسب آن خواهند شد. از این رو عدم استفاده از روغن موتور با مشخصات توصیه شده در دفترچه راهنمای ماشین (نه برند توصیه شده) ممکن است نقش روغن را کمرنگ ساخته و موجب سوختن پمپ روغن و در نهایت یاتاقان زدن پیشرانه می شود.
سیاه شدن روغن نشان دهنده زمان مناسب برای تعویض روغن است؟
بسیاری از مردم به اشتباه تصور می کنند که سیاه شدن روغن به دلیل خراب شدن آن است. اگر روغن موتور پس از مدتی استفاده سیاه نشد می بایست آن را تعویض نمود .در موتور سالم ،سیاه شدن روغن به دلیل خاصیت پاک کنندگی آن است که دوده حاصل از احتراق را در خود بصورت معلق نگه می دارد و طبعا سیاه می شود. البته اگر در مدت زمان معین ، روغن موتر سیاه نشد باید مشکل را بررسی کنید .چرا که روغن موتور مصرفی شما ، از قدرت کافی برای جذب و معلق نگه داشتن دوده ها و مواد زائد برخوردار نیست .در نتیجه دوده ها و آلودگی ها روی قطعات موتور و لابلای انها ته نشین شده و باعث عدم انتقال حرارت ، سائیدگی ،رینگ چسباندن و روغن سوزی بیش از اندازه و کاهش تراکم گاز و کشش موتور خواهد شد.
نکات مهم در مورد روغن موتور
- بهتر است هنگام تعویض روغن، فیلتر روغن نیز تعویض گردد.
- در موتورهای با تکنولوژی بالا نباید از روغن های موتور با سطح کارآیی پایین تر استفاده شود .
- در موتورهای قدیمی برای استفاده از روغن موتورهای باکیفیت می بایست جانب احتیاط را نگهداشت و در صورت لزوم تفاوت سطوح از یک درجه بیشتر نباشد.
- با توجه به عوامل گوناگون از قبیل کیفیت سوخت، شرایط آب و هوایی، ترافیک، نوع رانندگی و بسیاری موارد دیگر کیلومتر کارکرد ذکر شده برای روغن موتور عموما قابل حصول نبوده و تعویض روغن قبل از رسیدن به حداکثر زمان کارکرد، توصیه می گردد.
- در زمان تعویض روغن ، از دستگاه های مکش که روغن را از بالای موتور، می نمایند استفاده نکنید. چرا که به دلیل تجمع رسوبات و آلودگی ها در کف کارتر روغن، تخلیه از انتهای کارتر موجب خروج بیشتر لجن و سایر آلاینده ها خواهد شد.
- استفاده از ظروف پلاستیکی نسبت به فلزی، مقرون به صرفه تر بوده و آلودگی کمتری داشته و میزان هدر رفتن روغن پایین تر خواهد بود.
- هنگام خرید روغن موتور همواره باید به خاطر داشت الزاما گرانترین روغن همیشه مناسب ترین نمی باشد .
- روغن موتور در هر صورت موجب آسیب به پوست می شود ، از تماس طولانی مدت با آن باید اجتناب کرد .
- از ترکیب دو نوع روغن موتور غیرهمنام و یا با دو سطح کیفی متفاوت خودداری کنید زیرا تاثیر متقابل مواد افزودنی بعضا متفاوت موجود در روغن ها بر روی یکدیگر ، منجر به صدمات شدید به موتور می شود .
- متوسط زمان تعین شده برای تعویض روغن در کشورهای پیشرفته صنعتی 13000کیلومتر و برای کشور ما، ایران این رقم حدود 3000کیلومتر می باشد.
مشخصات یک روغن موتور اصل و باکیفیت
- روغن موتور باکیفیت و اصل نباید خیلی غلیظ یا خیلی رقیق باشد. یک روغن موتور خوب باید غلظت مناسبی داشته باشد.
- یک روغن موتور خوب روغنی است که به تدریج در موتور خودرو سیاه شود. به این معنا که رفته رفته ناخالصی ها و دوده های دورن موتور را جذب کند.
- یک روغن اصل و باکیفیت باید بدون بو باشد. بنابراین اگر پس از باز کردن درب روغن موتور، بوی تندی به مشامتان خورد، احتمالا روغن موتور تقلبی است.
- روغن موتور خوب و اصل باید شفاف باشد. اگر روغن شفاف نبود یا رنگ آن سیاه بود، قطعا تقلبی است.
- روغن موتور باید فاقد هرگونه جسم زائد و اجسام کوچک شناور باشد.
علائم و نشانه های جوش آوردن موتور خودرو
