آواز آکاپلا، یکی از سبک های موسیقی

آواز آکاپلا چیست؟

آکاپلا یک واژه ی ایتالیایی است که در معنای لغوی به معنی به شیوه کلیسا می باشد. در این سبک آواز که هم به صورت تک نفره و هم به صورت چند نفره قابلیت اجرا شدن دارد، هیچ سازی استفاده نمی شود. یعنی هنگام اجرا تمامی کسانی که در این سبک آواز در حال اجرا هستند تنها باید از اصوات و حنجره ی خود برای تولید صدا ها استفاده کنند. در واقع به عنوان مثال هنگامی که می گوییم یک گروه در حال اجرای آواز آکاپلا است یعنی خواننده ی گروه بدون استفاده از ساز تکنیک های خود را به رخ می کشد. همچنین کسانی که در آواز شرکت دارند می توانند با تولید اصوات بم، زیر، صدای ساز ها و همراهی با خواننده هنر موسیقی خود را به نمایش بگذارند.

بسیاری از افراد فعال در حوزه ی موسیقی این سبک آواز را با فرم آواز گروه های کلیسای مسیحی، چانت های گریگوریان 2 و مادریگال 3 می شناسند. اما جالب است بدانید این سبک آواز در واقع مربوط به اجرا های مذهبی کلیمیان و سپس مسیحیان است. بعد ها مسلمان نیز در مراسم های مذهبی خود با استفاده از این سبک آواز نیایش های خود را اجرا می کردند.

در اصل این سبک از آواز در ابتدا اشاره به نوعی از موسیقی داشت که در کلیسا های کوچک و بزرگ مسیحیان اجرا می شد. جالب است بدانید امروزه به هر نوع موسیقی که چه مذهبی باشد چه غیر مذهبی، چه انفرادی باشد چه گروهی اما به بدون ساز اجرا شود، موسیقی آکاپلا می گویند.

تاریخچه ی آواز آکاپلا

در دوره ی رنسانس گروه کر سیستین یک گروه موسیقی بودند که آواز آکاپلا را به صورت رسمی ابداع کردند. در آن زمان بسیاری از آواز های مذهبی و غیر مذهبی این سبک از موسیقی را اجرا می کردند. امروزه موسیقی آکاپلا نوعی موسیقی پاپ آمریکایی است که در واقع ریشه ای غیر مذهبی دارد و در مراسم های گوناگون اجرا می شود. در طول سال های 1920 تا 1950 و اوایل دهه ی 1960 میلادی این سبک از موسیقی، محبوب ترین سبک موسیقی میان مردم بود. امروزه نیز مشاهده می کنید که بسیاری از خوانندگان معروف موسیقی پاپ آمریکا در کنسرت ها و جشن ها قطعاتی از اجرای خودشان را به سبک آکاپلا اجرا می کنند.

در همان دهه 1960 میلادی بسیاری از سیاه پوستان آمریکایی به سبک آواز آکاپلا موسیقی خود را اجرا می کردند. آن ها نام این سبک از موسیقی را دوو واپ نامگذاری کردند. در واقع آن ها تلاش می کردند تنها با استفاده از حنجره ی خود ریتم هایی ساده را تولید کنند که خوانندگان بتوانند روی این ریتم ها آواز بخوانند.

گسترش آکاپلا پس از ابداع

در سال های پس از آمدن سبک آکاپلا توسط سیاه پوستان آمریکایی، آمریکایی های ایتالیایی تبار هم علاقه فراوانی به این نوع موسیقی نشان دادند. بلافاصله این سبک، ستاره های ایتالیایی تبار بسیاری را به صنعت موسیقی معرفی کرد. بسیاری از ما بدون اینکه بدانیم این موسیقی را تجربه کرده ایم. در نخستین قسمت فیلم «راکی»، راکی از کنار خیابانی در محله های فقیرنشین نیویورک رد می شود. گروهی متشکل از چند جوان سر کوچه ایستاده اند و با هم و بدون ساز آوازی می خوانند. اما همه این جوانان ترانه را نمی خوانند. عده ای با صداهای بم به جای سازهای باس، زمینه بم آهنگ را فراهم می کنند و عده ای دیگر با آواهای بی معنا، بدنه آکوردی و پس زمینه دور آکوردی را می خوانند. یک خواننده، تک خوان است و بقیه با دست زدن، بشکن زدن و پا کوبیدن یا حتی با دهان صداهایی شبیه به صدای طبل و سنج تولید می کنند.

در سبک موسیقی آکاپلا همه چیز حول دهان نوازاندگان و در صورت نیاز، خواننده می چرخد و هنرمندان برای اثبات خود و به وجد آوردنتان سخت تلاش می کنند. آنها روش شناس و موسیقی دان هستند. لیکن نمیتوان نُتی را به کسی آموزش داد. هر کسی با توجه به حنجره اش، آوای نت های نزدیک به خود را پرورش می دهد تا در اجرای آن موفق شود و بتوانند با حنجره خود بخشی از آهنگ را اجرا کنند تاریخچه این نوع از موسیقی به زمانی باز می گردد که هنرمندان موسیقی به دنبال جاگزین برای آلات موسیقی افتادند. و اینک برای جا انداختن خود تلاش فراوان می کنند. این شیوه ی نواختن در ابتدا در کلیساها رواج یافت اما در طول تاریخ دستخوش تحول گشت و در اماکن غیر مذهبی نیز مورد استفاده قرار گرفت و نو آوری هایی در آن پدید آمد. هم اکنون این سبک موسیقی علاقه مندان بسیاری را به خود جذب کرده است.

آیا یادگیری آواز آکاپلا برای همه خوانندگان لازم و ضروری است؟

پس از دریافتن ماهیت و نحوه شکل گیری آواز آکاپلا، سوالات بسیار متداولی در رابطه با ضروری بودن یا نبودن آواز آکاپلا مطرح می شود. پاسخ این سوال برای خوانندگان مبتدی و حرفه ای فرقی ندارد. چون تمامی افرادی که به شغل خوانندگی روی آورده اند، باید بتوانند تنها با صدای اصلی خود و بدون استفاده از تکنیک های دیگری، خوانندگی خود را به عرصه نمایش بگذارند.

چرا یادگیری آواز آکاپلا مهم است؟

سیستم شنوایی انسان از بدو تولد انسان های نخستین تا به امروز توسعه و تکامل بسیاری زیادی داشته است. در واقع به طور طبیعی این سیستم آنقدر تکامل پیدا کرده است تا به صورت خودکار با صدای انسان سازگار و هماهنگ شود. به عنوان مثال تاثیری که شما هنگام حرف زدن، فریاد کشیدن و یا آواز خواندن، روی مخاطب خود می گذارید بسیار بیشتر از تاثیری است که یک ساز می تواند روی مخاطب داشته باشد. بنابراین همین مسئله می تواند نشان دهنده ی این باشد که موسیقی که صدای انسان در آن دخیل است بسیار بیشتر از موسیقی که فقط ساز در آن دخیل است، روی مخاطب تاثیر می گذارد.

علاوه بر در برخی مواقع ممکن است شما از صدا های ساز های عجیب و غریب بسیار خسته شوید، در چنین حالتی به شما پیشنهاد می کنیم به یک آواز آکاپلا گوش دهید تا قدرت این سبک از موسیقی را بهتر دریابید. آموزش آواز برای پیشرفت موسیقی بسیار ضروری است. مهم ترین دلایلی که یادگیری آواز آکاپلا را برای یک هنرجوی موسیقی الزامی می داند، به شرح زیر هستند:

• یادگیری نت ها و هارمونی صداها

از مزایای یادگیری آواز آکاپلا می توان به افزایش مهارت خواننده در یادگیری نت ها و هارمونی صداها اشاره کرد. زیرا هماهنگی در آواز آکاپلا باعث می شود که هارمونی صداها شکل بگیرند. هارمونی در موسیقی به معنای اتصال صداها به هم است، بدون آن که وقفه ای در صداها ایجاد شود. هارمونی در آلبوم موسیقی خواننده با استفاده از سازهای متعددی موسیقی انجام می شود، در حالی که هارمونی در آواز آکاپلا بدون وجود هیچ نوع سازی انجام می شود. به همین خاطر است که پس از انجام آواز آکاپلا و ضبط آن، متوجه خواهید شد که نت ها و هارمونی صداها چقدر می توانند در هم پیچیده باشند و در نهایت، مهارت شما در یادگیری نت ها و هارمونی صداها افزایش پیدا خواهد کرد.

• آشنایی با تنوع بسیار زیاد صداهای در جریان

اگر یک خواننده مبتدی باشید، به احتمال زیاد با تنوع بسیار زیاد صداها آشنایی نیستید و دانستن آن ها را بر خودتان واجب می دانید. آواز آکاپلا جزو آن آوازهای شاهکار موسیقی است که به دلیل حضور خواننده های متعدد می تواند تنوع بسیار زیادی داشته باشد. همچنین، خودتان هم می توانید به عنوان یک خواننده دیگر، بر تنوع این سبک از آوازخوانی بیافزایید. به دلیل وجود ضرورت ایجاد تنوع در آواز نیاز است تا خودتان هم دست به کار شوید و آواز آکاپلا را پیش از هر اجرای خود فرا بگیرید.

• یافتن صدای واقعی خود در خوانندگی

افراد بسیار زیادی هستند که می خواهند بدانند که استعداد خوانندگی دارند یا خیر. یافتن استعداد خوانندگی در تمرین های متعددی که برای آواز آکاپلا انجام می دهید، به شما کمک می کند تا دریابید که استعداد خوانندگی را در وجود خودتان پیدا می کنید یا نه. چون در تمرین های متعدد آواز آکاپلا دو مهارت ساخت صدا و گوش کردن را فرا می گیرید. اگر استعداد خوانندگی هم نداشته باشید، به سهولت می توانید سطح خوانندگی خود را ارتقا بدهید و در زمان کمتری، مهارت خود را تقویت کنید.

• افزایش احساس در هنگام اجرا

گاهی اوقات شده که خوانندگان مجبور باشند تا برخی از قطعه های موسیقی را به دلیل نا همخوانی بین صدا و احساس شان دوباره اجرا کنند. مطمئنا در این شرایط، آن ها نیاز دارند تا هر چه سریع تر احساس درونی و تن صدای شان را به همراه هم هماهنگ کنند. پیش از اینکه شروع به اجرای خوانندگی در استودیو بکنید، نیاز است تا آواز آکاپلا را یاد داشته باشید و بارها همان قطعه را بدون وجود هیچ نوع آلت موسیقی اجرا کنید.

• افزایش ارتباط بین اعضای گروه خوانندگی

خوانندگی در یک کنسرت را می توانند چندین نفر با هم انجام دهند. اگر در این کنسرت ها شرکت کرده باشید، به خوبی می دانید که خواننده های این گروه تا چه حد هماهنگ هستند و ظرافت کار خوانندگی آن ها چقدر است. منشا هماهنگی در کار آن ها را می توان در همان تمرین های متعدد آواز آکاپلایی بدانیم که بارها برای اجرای آن تلاش کرده اند. علاوه براین، اجرای مکرر آواز آکاپلا به خوانندگان کمک می کند تا به راحتی بتوانند با مخاطبان حاضر در فضای کنسرت ارتباط برقرار کنند.

جایگاه آکاپلا ایرانی

همانطور که گفتیم آکاپلا در اوایل پیدایش و شکل گیری خود در مراسم مذهبی اجرا می شد و کم کم به صورت گسترده تری در سرتاسر دنیا و همچنین ایران شناخته شد.در حال حاضر گروه هایی هستند که به صورت حرفه ای آکاپلا ایرانی را دنبال می کنند که یکی از مطرح ترین آنها گروه آوازی تهران است که حتی کنسرت های زیادی تا به حال در داخل و خاررج کشور در آکاپلا ایرانی برگزار کرده است . که این گروه در برنامه دورهمی با اجرای آقای مهران مدیری هم اجرا داشته است که باعث محبوبیت بیشتر این گروه آکاپلا ایرانی شده است.

آکاپلا کردن آهنگ ها

DJ ها از ورژن آکاپلای آهنگهای خارجی و ایرانی برای ریمیکس کردن آن آهنگها و تنظیم مجدد آهنگ استفاده می کنند. با استفاده از نرم افزار می توان صدای خواننده را از سازها جدا کرد و ورژن آکاپلای آهنگ را بدست آورد.

در این شیوه بسته به سبک و کیفیت آهنگ اصلی تا گاهی تا 20 درصد صدای موزیک در وکال باقی می ماند که اجتناب ناپذیر است و با هیچ شیوه ای نمی توان آن را با برنامه به طور کامل حذف کرد.

نگاهی به موسیقی سنتی ایران و سازهای آن