با توجه به متنوع بودن و فراوانی ساز های موسیقایی موجود، بدیهی است فرد در انتخاب ساز دچار سردرگمی شود. برخی به دلیل فرصت کم برای تمرین و یا به دلیل بالا بودن سن به دنبال یک ساز راحت برای یادگیری هستند. عوامل مختلفی در انتخاب ساز موثر هستند، ولی در پاسخ به اینکه آسان ترین ساز برای یادگیری چه سازی است باید گفت که هر چه قدر به ساز مورد نظر علاقه ی بیشتری داشته باشید، همان ساز آسان ترین ساز برای شما می شود. در حالی که همان ساز برای فردی که به آن علاقه ندارد سخت ترین ساز دنیا خواهد بود.
خانواده (های) سازها
تمام سازهای ساخته شده و ساخته نشده در جهان، با ایجاد ارتعاش بر یک بستر فیزیکی و در نتیجه آن ایجاد موج های صوتی به صدا در می آیند. معیاری که سازهای مختلف را در دسته بندی های مختلف قرار می دهد، نحوه ارتعاش و خلق امواج صوتی است. در واقع بعضی از سازها با کوبش (بوسیله دست یا ابزار خاص)، بعضی از آنها با دمیدن هوا و بعضی با زخمه یا ضربه زدن بر سیم ها به صدا در می آیند. شما نیز می بایست بر اساس قابلیت ها و محدودیت هایی که در خود می بینید، انتخاب کنید که به کدام نوع از سازها بیشتر علاقه مندید و با آن احساس راحتی دارید. پنج خانواده اصلی سازها عبارتند از:
- سازهای کوبه ای: مثل تنبک، دف، کاخون، کوزه، درامز، طبلا
- سازهای بادی چوبی: مثل نی، فلوت، فلوت ریکوردر، کلارینت، ساکسوفون، ابوا، پیکولو
- سازهای بادی برنجی: مثل ترومپت، ترومبون، توبا، هورن
- سازهای زهی (شامل زهی-زخمه ای ها، زهی-آرشه ای ها و زهی-کوبه ای ها): تار، سه تار، دو تار، باغلاما، کمانچه، سنتور، ویولن، ویولنسل، گیتار
- سازهای کیبورد (کلاویه ای یا صفحه کلیددار): مثل پیانو، کیبورد، ارگ کلیسا
لازم به ذکر است که بعضی از سازها را با توجه به مکانیزم آنها می توان در چند دسته بندی جای داد، برای مثال ساز پیانو، علاوه بر اینکه در خانواده سازهای کلاویه ای است، به دلیل اینکه از برخورد چکش ها بر روی سیم ها به صدا در می آید، یک ساز زهی-کوبه ای نیز محسوب می شود.
کم دردسرترین سازها برای یادگیری
با در نظر گرفتن تمامی این نکات، در نهایت اگر به دنبال سازی هستید که بتوان در کوتاه ترین زمان ممکن بر آن تسلط نسبی پیدا کرد و به اصطلاح از آن “صدای خوبی در آورد”، توجه شما را به گزینه های زیر جلب می کنیم:
ساز تنبک
تنبک و یا دمبک از خانواده سازهای کوبه ای به شمار می رود که برای نواختن با انگستان دست به پوسته ی رویی این ساز ضربه وارد می شود. جنس پوسته ی تنبک سبب صداهای متفاوت در نواختن این ساز می شود. برای صداهای تیز از پوست شتر و صداهای بلند و حجم زیاد از پوست گوساله در ساخت این ساز استفاده می شود.
ساز دف
ساز دف نیز از سازهای کوبه ای ایرانی به حساب می آید و در آهنگ سازی های محلی مانند آهنگ های کردی و لری استفاده از این ساز به چشم می خورد. برای نواختن ساز دف از ضرب انگشتان بر روی آن صدایی تولید می شود که به صورت بم می باشد. انگشت شست در داخل قرار می گیرد و دیگر انگشتان بر روی صفحه ضرب زده می شوند. حلقه هایی نیز در داخل ف وجود دارد که به زیبایی صدای آن می افزاید. این ساز دارای وزن کمی می باشد و به راحتی می توان برای نواختن آن را در دست جای داد. برای نواختن ساز دف، ارتفاع مشخصی برای صدای تولید شده تعیین نمی شود و همین امر سبب آسانی یادگیری ساز دف نیز می باشد.
ساز سه تار
ساز سه تار در دسته ی سازهای زهی و هم چنین مضرابی شناخته می شودکه با ناخن انگشت دست راست نواخته می شود. این ساز دارای صدای نازکی می باشد و هم چنین سه تار به عنوان یک ساز ایرانی نیز در بین مردم شناخته می شود. ساز سه تار دارای چهار سیم فولاد و برنز می باشد و در دسته ی تارها به شمار می رود. نواختن این ساز می تواند گروهی و یا فردی نواخته شود و هر یک زیبایی خاص خود را شامل می شود.
ساز گیتار
ساز گیتار نیز از جمله سازهای زهی شناخته می شود که دارای پیشرفت هایی از گذشته تا کنون بوده است.گیتار دارای انواع مختلفی می باشد اما به طور کلی صدای بلند و بم از ویژگی های آن است. برای نواختن می بایست به سیم های آن با ضربه ای با انگشت وارد شود. انواع گیتار ار می توان در دسته ی گیتار کلاسیک، گیتار الکتریک و گیتار آکوستیک نام برد.
ساز پیانو
پیانو سازی است که دارای صفحه کلید می باشد و بر اثر برخورد چکش آهنی آن با سیمهای داخل پیانو، صدایی از آن تولید می شود. پیانو از 7 اکتاو تشکی شده است و دارای بالاترین فرکانس تولید صدا میباشد. پیانو را مادر سازها می نامند.
ساز ویولا(ویولن بزرگ)
ویولن از دسته ی سازهای زهی به حساب می آید که نسبت به ساز ویولن اندازه ای بزرگتر دارد اما تعداد سیم کمتر و ضخامت بیشتر از ویژگی های آن نسبت به ویولن می باشد. صدای ساز ویولا بم تر و پایین تر از ویولن است. ساز ویولا عموما به صورت گروهی نواخته می شود.
ساز گیتار الکتریک
گیتار الکتریک همانطور که گفه شد از انواع گیتار می باشد اما نواختن آن و هم چنین تن صدایی که دارد متفاوت از گیتار کلاسیک و آکوستیک می باشد. با هر نواختن به سیم های گیتار، سیگنال های الکتریکی تولید می شود که سبب تقویت صدا می شود. این نوع گیتار در سبک های موسیقی راک، متال، هیپ هاپ و... مشاهده می شود.
ساز درام
ساز درام از انواع سازهایی مانند سنج و طبل به صورت یک دسته تشکیل شده است و روی پایه قرار دارند. برای نواختن این ساز عضلات دست و پا هر دو در این روند درگیر هستند.
ساز فلوت
فلوت از جمله ازهای بادی می باشد که از قدمت بالایی نیز برخوردار است. صدایی ک از فلوت تئولید می شود به جهت جریان هوا از طریق دمیدن در آن ایجاد می شود. با وارد شدن هوا به داخل لوله و باز و بسته کردن سوراخ های تعبیه شده بر روی آن می توان صدایی دلنشین را به همراه داشت.
ساز ویولن
ویولن سازی زهی آرشه ای می باشد که برای نواختن ویولن می بایست آ را بر روی شانه ی چپ قرار داده و با استفاده از آرشه بر روی سیم ها حرکت داد.نواختن این ساز هم بتکی و گروهی هر دو صورت امکان پذیر می باشد. صدای تولید شده توسط ساز ویولن ظریف تر از ویولا می باشد.
جمع بندی
با برخی از سازها که آسان و راحت هستند آشنا شدید و حتما این نکته را بخاطر داشته باشید که اگر علاقه ای نباشد حتی سازهای آسان نیز نمیتوانند به شما در یادگیری و اجرای موسیقی کمک کنند. و در کنار علاقه به نکته های دیگری نظیر امتحان کردن سازها قبل از خرید، سبک مورد علاقه یتان، در نظر گرفتن شرایط جسمانی تان و بودجه مورد نظرتان نیز توجه کنید تا بتوانید انتخاب رضایت بخش تری داشته باشید.
آرامبخش ترین ساز کدام است؟
