شهر باستانی نیپور از مهم ترین شهرهای سومری ها بوده است و و در جنوب بین النهرین و در ساحل رود فرات قرار دارد. این شهر محل مخصوص عبادت ایزد باد سومری ها، انلیل به شمار می رفت. مهم ترین بناهای ایرانی به دست آمده در این منطقه به زمان اشکانیان مربوط است و شامل کاخ، دژ و معبد اینانا می شود. همچنین کتابخانه نیپور از دیگر بخش های مهم مکشوف در منطقه است که بسیاری از آثار مشهور ادبیات سومری از جمله داستان های حماسی، افسانه ها و فهرست خدایان در آن بوده اند.
نیپور در محل شهر امروزی نُفَر قرار دارد و در زمان باستان در کنار مسیر رودخانه فرات آن زمان قرار داشت. نتیجه کاوشهای باستانشناسی انجام شده پس از جنگ جهانی دوم کشف یک زیگورات و کتابخانه شهر نیپور بود. بسیاری از قطعات معروف ادبیات سومری از کتابخانه نیپور بدست آمده است. نوشتگان این ادبیات دربرگیرنده، داستان های حماسی، افسانه ها، فهرست خدایان و زبانزدهای سومری هستند.
نیپور پایتخت مذهبی سومر بود ولی از دیدگاه سیاسی شهر مهمی بشمار نمی آمده است. ایزد شهر نیپور که انلیل نام داشت به دلایلی نامعلوم خدای اعظم ایزدستان (گروه خدایان) سومری شد و از این دیدگاه از خدای شهر اوروک که آن نام داشت پیشی گرفت. سالها پس از آن مردوک از نظر اهمیت بر انلیل برتری یافت. نیایشگاه اصلی شهر نیپور اکور (معبد کوهستان) نام داشت که یکی از نامهای انلیل بوده است.
آشنایی با قلعه الاخیضر اثری مربوط به دوران صدر اسلام
