یونان در جنوب شرقی اروپا قرار دارد و یکی از قدیمی ترین تمدن های دنیا به شمار می رود. یونان در اروپای جنوبی قرار دارد و از شرق با آلبانی، ترکیه، مقدونیه، بلغارستان و همچنین از سمت غرب با دریای یونان و از سمت شرق با دریای اژه هم مرز است. کل یونان، حدود ۵۰,۰۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد که تقریبا چهار پنجم آن را تپه ها و کوه ها تشکیل می دهند و حدود ۶۰۰۰ جزیره دارد که شامل ۲۲۷ جزیره مسکونی است. قبل از استقلال يونان در سال ۱۸۲۹، اين كشور چندین قرن تحت سلطه امپراطوري عثماني قرار داشت و تمام شئون اجتماعي و سياسي آن دستخوش تغییر شد. حضور طولانی تركان عثماني در يونان بر شيوه زندگي، روی آداب و رسوم، تغذيه و... تاثیرگذار بود و حتی هزاران لغت تركي وارد زبان يوناني شد. به همین دلیل با اینکه این كشور در قاره اروپا قرار دارد اما داراي فرهنگ شرقي است و بسیاری از آداب و رسوم مردم این کشور غربی تحت تاثیر صبغه شرقی قرارگرفته است.
سنت های رایج در کشور یونان
بسیاری از سنت ها و رسوم این کشور ریشه در مذهب مسیحی ارتدوکسی یونانی آن ها دارد که بسیار هم با اهمیت است برایشان و همچنین کلیسا در زندگی روزمره مردم نقش بسزایی را بازی می کند و در ضمن بنا بر سنت شان ، نام فرزندان را از اجدادشان انتخاب می کنند ولی تا زمانی که کودک غسل تعمید داده نشده باشد نام او را به زبان نمی گویند و همچنین علیرغم وجود جشن روز تولد برای کودکان ، روز مذهبی نام گذاری اهمیت بیشتری برای مرددم این کشور داشته و برای آن جشن باشکوه تر و مفصل تری می گیرند . ضمنا ازدواج های خارج از کلیسا هر چند که عروس و داماد در مراسم مذهبی شرکت نکنند بسیار به ندرت اتفاق می افتد و مورد بعدی اینکه روز عید پاک مهمترین روز مقدس مذهبی برای مردم یونان محسوب می شود و چهل روز قبل از آن را روزه ای می گیرند که شامل نخوردن محصولات حیوانی می باشد ، البته امروزه دیگر مردم خیلی پایبند این سنت چهل روزه نیستند؛ به ویژه جوانان که به مسائل سلامتی اهمیت بیشتری می دهند خیلی دقیق این تعداد روز را رعایت نمی کنند و به روش خود انجامش می دهند . توجه داشته باشید که در روز " دوشنبه پاک " که شروع این چهل روز را مشخص می کند ، معمولاً همه بیرون می روند و به بادبادک بازی و خوردن یک غذای سنتی گیاهی و برخی غذاهای دریایی مجاز مشغول می شوند و کلی تفریح می کنند.
فرهنگ مردم کشوریونان
مردم يونان متاثر از فرهنگ باستان خود به تاريخ ايران و ساير مردم شرق نگاه مثبت دارند و برحسب رسوم بجا مانده از قبل در مواجه با ايراني ها احساس مثبت خود را بروز مي دهند. یونان كشوری است كه به دلیل موقعیت جغرافیایی خاصی كه دارد به بخشها و محدوده های مختلف تقسیم شده و مكانهای دیدنی متنوع موجود در آن تفاوتهای خیلی زیادی با هم دارند. در بخشهای مختلف یونان گویش ها، آداب و رسوم، رقصها و افسانه های متفاوتی رایج است.
در هر بخش یونان بزرگ كه در طول قرنها سنتهای خود را به وجود آورده اند، هیچ روش یكسان و مشابهی برای انجام دادن كارها وجود ندارد. ولی بعضی از این سنتها بیشتر از بقیه مورد قبول عموم واقع شده اند. البته آنها باورها و اعتقادات بی شماری دارند كه پرداختن به همه آنها به زمان زیادی احتیاج دارد و ما به ناچار فقط به برخی از آنها اشاره می كنیم. كشور يونان پس از سال هاي پررونق اين كشور در عهد باستان و با حمله امپراطوري رم ، دستخوش تحولات گوناگوني گرديد و تا قرن نوزدهم طي دوره هاي طولاني تحت سلطه كشورها و قدرت هاي بزرگ منطقه ايي قرار گرفت و در اين رهگذر ، فرهنگ ، آداب و رسوم و شيوه زندگي مردم اين كشور تحت تاثير فرهنگ هاي خارجي بوده است.
پيش از استقلال يونان در سال 1829 اين كشور چند قرن تحت سلطه امپراطوري عثماني قرار داشته و تمام شئون اجتماعي و سياسي آن دستخوش تاثير مي گردد.
طولاني بودن حضور تركان عثماني در يونان بر شيوه زندگي ، آداب و رسوم، تغذيه ،آمد و شدها ، اسامي اثر مي گذارد و هزاران لغت تركي وارد زبان يوناني كه كمترين قرابت را با اين زبان داشته مي گردد.
این كشور اگر چه از بعد جغرافيايي در قاره اروپا واقع شده و از بعد سياسي بعد از جنگ جهاني دوم عملاً در اردوگاه غرب قرار داشته اما به كشوري غربي كه داراي فرهنگ شرقي است معروف است كه علت عمده اين جنبه متاثر از ارتباطات طولاني مدت با كشور تركيه فعلي و امپراطوري عثماني سابق بوده است، لذا بسیاری از آداب و رسوم مردم این کشور غربی تحت تاثیر صبغه شرقی قرارگرفته است.
زبان در یونان
۹۸ درصد مردم به زبان یونانی صحبت می کنند که زبان رسمی این کشور محسوب می شود. ۱/۸ درصد جمعیت یونان به زبان مقدونیه ای (زبان اقلیت) تکلم می کنند. اهالی مرکز و جنوب کشور به زبان آلبانیایی، جوامع مسلمان اطراف دریای اژه به زبان ترکی، تعدادی از مردم هم به ارمنی و بلغاری صحبت می کنند. هیچ یک از این زبان ها، جایگاه رسمی در کشور ندارد.
اصالت خانواده
مردم يونان تحت تاثير فرهنگ غربي كاملاً متاثر از مسائلي مانند: آزادي در انتخاب لباس،برابري زن و مرد ، روابط آزاد پسر ودختر قرار گرفته اند با اين حال خانواده جايگاه ويژه اي دارد و بنياد خانواده از نهادهاي اجتماعي تاثير گذار بر رفتار مردم محسوب مي گردد. زنان در جامعه يونان پس از ازدواج كاملاً به اصالت خانواده معتقدند و اعضاي يك خانواده همانند جوامع اسلامي نسبت به هم داراي عاطفه و احساسات گرم مي باشند.
آداب معاشرت در یونان
مردم هنگامی که برای اولین بار با هم ملاقات می کنند، به هم دست می دهند، لبخند می زنند و تماس چشمی مستقیم دارند. دوستان صمیمی در آداب معاشرت یونانی ها، اغلب یکدیگر را در آغوش می گیرند و گاهی اوقات روی هر گونه را یک بار می بوسند. مردها هنگام دیدن دوستان خود، با دست به شانه هم می زنند. مردم يونان به مردمي پرحرف معروفند كه عموماً كلام خود را نيز بلند ادا مي كنند و بسياري بر اين عقيده اند كه اين رسم از ترك هاي عثماني به اين كشور منتقل شده است. مردم هنگامی که برای اولین بار با هم ملاقات می کنند، به هم دست می دهند، لبخند می زنند و تماس چشمی مستقیم دارند. دوستان صمیمی در آداب معاشرت یونانی ها، اغلب یکدیگر را در آغوش می گیرند و گاهی اوقات روی هر گونه را یک بار می بوسند. مردها هنگام دیدن دوستان خود، با دست به شانه هم می زنند. مردم يونان به مردمي پرحرف معروفند كه عموماً كلام خود را نيز بلند ادا مي كنند و بسياري بر اين عقيده اند كه اين رسم از ترك هاي عثماني به اين كشور منتقل شده است.
رسم و رسومات ازدواج در یونان
در یونان عروسها روبنده قرمز و یا زرد داشتند كه نماد آتش بوده است. این روبنده ها با رنگهای درخشانشان برای حفظ كردن عروس از دست اجنه ها و ارواح شیاطین استفاده می شده است؛ همچنین انگشتر الماس نماد قطره های اشكهای خدایان بوده است و اعتقاد داشتند كه الماس نشان دهنده شعله های عشق نیز هست و یك عروس یونانی روز عروسی اش همراه خود یك حبه قند می آورده تا مطمئن شود زندگی شیرینی در انتظارش است، البته به جای قند می توانسته با خود گیاه عشقه نیز بیاورد و ضمنا جشن عروسی هم معمولاً شب برگزار می شده و در مهمانی های مجللشان به عیش و نوش، خوردن، نوشیدن و رقصیدن مشغول می شدند، كه این رقصها شامل رقصهای مشهور دایره ای شكل یونانی می شده است. موقع چیدن ظرفها آنها را به خاطر خوش شانسی محكم روی زمین می كوبیدند و جالب اینكه روی سر نوازنده ها پول می ریختند! برای خوشامدگویی به مهمانان مغز بادام با روكش شكلات با اسم محلی Koufeta می دادند.
آداب مهمانی در یونان
اگر به خانه یک یونانی دعوت شوید و ۳۰ دقیقه تاخیر داشته باشید، آن را به حساب سر وقت بودن شما می گذارند! سعی کنید لباس مناسب بپوشید چراکه نشانه احترام به میزبان تلقی می شود. هنگام چیدن میز غذا یا جمع کردن ظروف غذا به میزبان پیشنهاد کمک دهید، با اینکه شاید کمک شما را نپذیرند اما این رفتار را تحسین می کنند. کنار میز غذا بایستید تا به شما تعارف کنند که بنشینید، در ضمن شاید صندلی مخصوصی برای شما در نظر گرفته باشند.
هنگام خوردن غذا چاقو را در دست چپ و چنگال را در دست راست نگه دارید. باید بدانید که معمولاً اول غذا برای بزرگ ترها سرو می شود و تا زمانی که میزبان شروع نکرده است، نباید غذا بخورید. به هیچ عنوان آرنج خود را روی میز نگذارید، هر چند که باید دست هایتان روی میز باشد. یونانی ها سر میز غذا با هم صحبت می کنند، پس انتظار یک گپ و گفت پرشور را داشته باشید. غذای خود را تا انتها میل کنید و دستمال سفره خود را کنار بشقاب تان بگذارید. در صورتی که چاقو و چنگال خود را به صورت موازی در بشقاب بگذارید، میزبان متوجه می شود که شما غذایتان را تمام کرده اید.
آداب هدیه دادن در یونان
به طور کلی، یونانی ها در روز نام گذاری (روز تولد قدیسی که نام افراد از روی نام او انتخاب شده است) و کریسمس به اعضای خانواده و دوستان هدیه می دهند که لزومی ندارد هدیه گران قیمتی باشد زیرا این رسم بطور متقابل انجام می شود و اگر شما هدیه گرانی خریده باشید، طرف مقابل هم مجبور می شود هدیه ای با همان ارزش برای شما تهیه کند. هنگامی که به خانه یک یونانی دعوت می شوید، هدیه ای کوچک با خود ببرید و حتماً آن را کادو کنید.
بازا رهاي هفتگي
بازار هاي محلي در محلات شهر آتن و ساير شهر ها به صورت هفتگي به نام شنبه بازار ، يكشنبه بازار وجود دارد، كه عموم مردم خريد هفتگي ميوه جات و ساير خوراكي ها را از اين بازارها تهيه مي كنند و امروزه این موضوع به عنوان یکی از عادات مردم در خصوص خرید تبدیل شده است.
سفرها و تعطیلات در یونان
عموم مردم یونان و بویژه شهر آتن تعطیلات آخر هفته را در خارج شهر و در سواحل و در تعطیلات چند روزه در روستاها و در تعطیلات فصلی در جزایر و مناطق دور تر سپری میکنند. در طول تابستان ماه آگوست تقریبا کشور یونان تعطیل است و بنا به رسم موجود در میان مردم، عموما به جزایر و عده ای نیز به سایر کشورها سفر می کنند.
مذهب در یونان
جمعیت این کشور بالغ بر ۱۰ میلیون نفر است که ۹۸ درصد آنها به مذهب ارتودوکس به عنوان مذهب ملی اعتقاد دارند. مذهب بخش جدایی ناپذیر زندگی یونانی ها به حساب می آید و در احترام به بزرگ ترها و توجه به خانواده (به عنوان تنها واحد قدرت در جامعه) مشهود است. علاوه بر این، اکثر تعطیلات و جشنواره ها ماهیت مذهبی دارند. جوان ترها برخلاف والدین و پدر بزرگ و مادربزرگ شان، اهل کلیسا رفتن نیستند، با این حال اکثر آنها برای مراسم های مهمی نظیر عروسی و خاکسپاری به کلیسا می روند.
چشم زخم
چشم زخم یا چشم شور یكی از مشهورترین خرافات یونانی است كه ریشه آن به فرهنگ هلنی و دوران بت پرستی آنان باز می گردد. در نقاشی های قدیمی یونانی مربوط به دویست سال پیش تصویر چشم دیده شده است، چراكه فكر می كردند تصویر چشم، چشم زخم را از آنها دور می كند. چشم زخم در تمام سرزمینهای یونان شناخته شده است، همیشه می تواند به انسانها ضربه بزند و هیچ كس در برابر آن ایمن نیست.
آیا برایتان اتفاق افتاده كه كسی از شما تعریف كند و بهتان بگوید امروز چقدر زیبا شده اید و بعد بلافاصله سردردی وحشتناك بگیرید؟! آنها این قبیل اتفاقات را به چشم زخم نسبت می دهند. (البته خود ما نیز چنین اعتقاداتی داریم!)
البته چندین راه برای مقابله با چشم زخم وجود دارد. یكی از مطمئن ترین راه ها استفاده از پر است. بیشتر مردم در لباس و یا در جیبشان یك پر نگه می داشتند. یك روش دیگر برای مقابله با چشم زخم این بوده كه روی یك طلسم آبی تصویر یك چشم را می كشیدند و از آن به عنوان دستبند و یا گردن بند استفاده می كردند. به جای طلسم آبی از مهره های آبی هم می توانستند استفاده كنند. ولی بیچاره آنهایی كه خودشان چشم آبی داشتند!!
چون مردم فكر می كردند این افراد چشم شوری دارند و بنابراین اصلاً دوست نداشتند آنها ازشان تعریف كنند. اگر احیاناً یك انسان چشم شور ازشان تعریف می كرد، در بین آنها رسم بود كه بر زمین آب دهان می انداختند و گاهی برای اطمینان بیشتر كه حتماً بلا ازشان دور شود این كار را سه بار انجام می دادند.
روز سه شنبه
نحس ترین روز در طول هفته برای مردم یونان روز سه شنبه است. چراكه در بیست و نهم سال 1453 در چنین روزی طی یك اتفاق غیر قابل تصور شهر قسطنطنیه از دست یونانیان خارج شد و به دست تركان عثمانی افتاد. گفته شده است كه اگر داد و ستد و یا كسب و كاری در این روز شروع شود، نشانه بدی برای صاحبانش خواهد بود و بیشتر یونانی ها به این گفته اعتقاد دارند و می گویند شروع كردن هر كاری در روز سه شنبه عاقبت خوشی ندارد.
عدد 13
عدد 13 برای یونانیان نشانه خوشبختی و خوش شانسی است. البته اگر روز سیزدهم و سه شنبه مصادف شوند اصلاً نشانه خوبی نیست و برایشان بدبختی به همراه می آورد. بنابراین اگر روز سیزدهم ماه به سه شنبه بیفتد خیلی حواسشان را جمع می كنند و مراقب اوضاع هستند. البته این عدد به تنهایی خوش شانسی می آورد و در برخی از مناطق یونان می گویند كه 13 نماد حضرت عیسی و حواریونش است.
البته ما هم نباید فراموش كنیم كه یونان در المپیك سیدنی 13 مدال را از آن خود كرد، پس عدد 13 نمی تواند نحس باشد!!
استخوان خفاش
برخی از مردم معتقد بودند كه استخوان خفاش نماد خوش شانسی است. این افراد یك استخوان كوچك خفاش را همیشه حتی وقتی كه بیرون می رفتند با خودشان می بردند. منتها تنها مشكل آنها تهیه كردن استخوان خفاش بود، چون كشتن خفاش را خیلی بد می دانستند. البته در برخی از جزایر كاملاً خلاف این پندار را داشتند و معتقد بودند خفاش نشانه بدبختی و بدشانسی است.
خروس
خروس برای یونانیان نماد مرگ و بدبختی بوده است. اگر آنها می دیدند و یا می شنیدند كه خروسی در حال قوقولی كردن است، برای رفع بلا شعری را بدین مضمون « از اینجا برو… از اینجا برو و برای من خبرهای خوب بیاور..» را می خواندند.
فرهنگ توجه ويژه به كودكان
مردم يونان نگاه مثبت، احساسی و توام با محبت نسبت به كودكان دارند و هنگام مواجه شدن با هر كودكي احساس عاطفي خود را نشان مي دهند، لازم است در مقابل كودكان يوناني نيز اين احساسات توسط خارجي ها جهت ارتباط بهتر نشان داده شود.
حضور در رستوران ها
يكي از رسوم موجود در ميان مردم حضور مداوم و طولاني مدت در كافه ، رستوران هاست كه در فصول مختلف و بويژه در بهار و تابستان در رستوران هاي نزديك ساحل اوقات خود را سپري مي كنند و با نوشيدن يك يا دو قهوه چند ساعت به گفتگو و تبادل نظر مي پردازند. مردم يونان به مردمي پرحرف معروفند كه عموماً كلام خود را نيز بلند ادا مي كنند و بسياري بر اين عقيده اند كه اين رسم از ترك هاي عثماني به اين كشور منتقل شده است.
فرهنگ غذایی در یونان
فرهنگ غذایی در یونانبا توجه به آب و هوای گرم و خشک یونان، مردم تاکید زیادی بر روی غذاهای تازه دارند. رژیم غذایی یونانی ها از سبزیجات ، میوه های فراوان و گوشت تشکیل شده است. البته در فرهنگ آن ها مصرف گوشت خیلی زیاد نیست و نیز آن ها گستره وسیعی از سبزیجات را مصرف می کنند اما زیتون جایگاه ویژه ای در سبد غذایی شان دارد، زیتون در آب و هوای یونان بسیار خوب پرورش می یابد و نقش آن را در فرهنگ این کشور از دوران برنز می توان دید. امروزه تنوع زیادی از این میوه در دسترس خواهد بود و پیدا کردن غذای یونانی بدون روغن زیتون نیز چیزی بسیار نادر است و در ادامه تنوع نوشیدنی های این کشور نیز برای گردشگران جالب توجه به شمار می رود و اگر علاقه داشتید با غذاهای یونانی بیشتر آشنا شوید، توصیه می کنیم به مقاله اختصاصی آن سر بزنید.
آداب کسب و کار در یونان
رابطه، نقش مهمی در کسب و کار مردم یونان دارد زیرا با افرادی که می شناسند و اعتماد دارند همکاری می کنند؛ به همین دلیل روابط کاری شامل شبکه ای گسترده از اعضای خانواده و دوستان می شود. به عبارتی «اعتماد» خیلی مهم تر از تخصص، توانایی و عملکرد شما به حساب می آید و مردم یونان به راحتی به هر کسی اعتماد نمی کنند، به همین دلیل ملاقات های چهره به چهره را به مکالمات تلفنی و مکاتبه ای ترجیح می دهند. بنابراین برای ایجاد رابطه باید وقت بگذارید و هنگام صرف شام یا ناهار و حتی ملاقات در اداره تلاش کنید با طرف مقابل بیشتر آشنا شوید. تحت هیچ شرایطی نباید گفته های یک نفر را در جمع زیر سوال ببرید و در جریان باشید که مردم یونان با افراد نچسب و متظاهر رابطه برقرار نمی کنند. با اینکه سروقت بودن در یونان اهمیت چندانی ندارد اما از خارجی ها انتظار دارند که به موقع در جلسات کاری حضور داشته باشند.
متشکریم تا انتها مطلب آداب و رسوم یونان را خواندید. با سفر به این کشور زیبا لحظات خوبی برایتان آرزومندیم.
مراسم محرم در برغان
