مراسم سیاه پوشان و اهدای شال عزای حسینی به مداحان، پیر غلامان و هیئت های مذهبی هم یکی از مراسم های ویژه است که در ایام محرم در استان البرز برگزار می شود. در استان البرز دو پایگاه تعزیه یکی در برغان و دیگری در کلاک وجود دارد، موزه تعزیه تکیه اعظم کلاک ۴۰۰ نوع لباس و تجهیزات تعزیه دارد که در ایران بی نظیر است و البته شهرستان طالقان هم در رشد تعزیه نقش بسزایی داشته است. یکی از آیین هایی که از اهمیت معنوی بالایی در بین مردم استان البرز ازجمله آذری زبان ها برخوردار است.
مراسم محرم در برغان بسیار دیدنی ست. برغان یکی از روستاهای هدف گردشگری استان البرز است که در شهرستان ساوجبلاغ قرار گرفته و هرساله گردشگران زیادی از این روستا بازدید می کنند، گردشگری مذهبی در این روستا همچنان در محرم هم رونق دارد.برگزاری مراسم حجره داران در اشتهارد، اعطای شال عزا به مداحان، برپایی مراسم تعزیه در روستا بَرغان و نخل گردانی یزدی ها در کرج ازجمله آداب ورسوم البرزی ها در ایام محرم است. هنر تعزیه در ایران برای انتقال پیام و مفهوم عاشورا به نسل های بعد، از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است.
ریشه تعزیه هنوز مشخص نشده است، اما گروهی در این خصوص می گویند؛ زمانی که ایرانی ها دین شیعه را پذیرفتند برای زنده نگه داشتن آداب ورسوم و برای مقابله با تحریکات عثمانی ها، برگزاری مراسمی با اسم هایی شبیه خوانی، پرده خوانی و محله خوانی آغازشده است. برگزاری مراسم تعزیه و نمایش واقعه عاشورا از دیگر مراسم هایی است که اغلب در شهرستان های البرز به ویژه روستای برغان از توابع شهرستان ساوجبلاغ برگزار می شود.منطقه جغرافیایی البرز به بخش های شرقی، غربی و مرکزی تقسیم شده، استان البرز در بخش مرکزی و جنوبی این منطقه جغرافیایی واقع شده است به همین دلیل و به طور تقریبی آداب ورسوم بین ما و دیگر استان های واقع در این منطقه مشترک است. وجود اقوام مختلف در البرز آن را به نماد کوچکی از ایران، برای نمایش آداب و رسوم مختلف مردم سراسر کشور تبدیل کرده است. عاشورا در برغان رنگ و بوی دیگر دارد و خشت خشت این آبادی شاهد برگزاری مراسم مختلف برای زنده نگه داشتن واقعه کربلا است.
هر ساله مردم مراسم محرم در برغان را برگزار می کنند، اما از همه زنده تر برگزاری تعزیه درحسینیه اعظم است زیرا تعزیه به عنوان بخشی از مراسم سوگواری ماه محرم بیانگر وجهی از تاریخ دینی شیعیان و نشان دهنده رخدادی واقعی در جهان تشییع است، تعزیه از گذشته های دور وجود داشته و تاکنون ادامه دارد. مرحوم ناظم، مرحوم ملا محمد بکائی و ملا قاسم بکائی از تعزیه خوانان مشهور برغانی هستند که خود به نوعی صاحب سبک بودند.از جمله بزرگان تعزیه کشور در عصر معاصر می توان به مرحوم میرزا ابوالقاسم بکایی و علی اصغر برغانی اشاره کرد که هر ۲ ساوجبلاغی بودند.
حسینیه اعظم برغان مربوط به دوره صفوی در روستای برغان بخش چندار استان البرز از جمله مکان های مشهور تاریخی مذهبی کشور بوده که بسیاری بر این باورند که پس از تکیه دولت در تهران، پذیرای بیشترین گروه های تعزیه در ایام محرم است. حسینیه اعظم برغان یکی از تکیه های مشهور ایران است، ماه محرم که فرا می رسد در و دیوار روستا سیاه پوش می شود، اینجا عاشورا رنگ و بوی دیگر دارد، خشت خشت این آبادی شاهد برگزاری مراسم های مختلف برای زنده نگاه داشتن واقعه عاشورا است. دست اندرکاران حسینیه اعظم برغان همه ساله چند روز قبل از محرم با تلاشی وصف ناپذیر این مکان را برای پذیرایی از خیل عاشقان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) آماده می کنند. سر در حسینیه اعظم برغان سال ۱۳۶۷ شمسی بازسازی شد و زمان ساخت حسینیه به حدود سال ۸۶۰ هجری قمری (زمان فرمانروایی آخرین شاه رستمدار) نسبت داده می شود و محتمل است پایه گذاری این بنا به عنوان تکیه مربوط به همان سال ها باشد، زیرا ایجاد هر بنایی در یک مکان آن هم با این وسعت و دقت اغلب بدون سابقه و علت نیست هرچند که در سرستون شرقی بخش شاه نشین این حسینیه سال ساخت آن ۹۳۱ هجری قمری قد شده و معمار آن استاد اسماعیل بنا میدانند.
حسینیه اعظم بَرغان در ضلع شمالی میدان روستا واقع شده و دارای ۲ طبقه است، طبقه همکف یا اول، دارای ۱۰ حجره بوده و مخصوص عزاداران است، شاه نشین (ضلع شمالی بنا نقطه مقابل در) فضای ورودی مردانه و زنانه، اتاق تعزیه خوان ها، رخت کن، انبار، راه پله ها، تخت تعزیه خوان ها و کف بنا نیز از دیگر فضاهای موجود در این بنای تاریخی است. طبقه اول ویژه مردان است و همچنین در طبقه دوم معجر ها و راهرو هایی وجود دارد که زنان در آن مکان ها به مراسمات مذهبی می پردازند.
ساختمان حسینیه از غیرچوبی و دیوار ها همه از خشت خام و کاه گل هستند، این مکان در سال ۱۳۸۲ با شماره ۱۰۸۲۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. تاکنون شش اثر ناملموس مربوط به آئین های عاشورایی در البرز به فهرست آثار ملی اضافه شده است. مراسم تعزیه روستای برغان، مراسم آماده سازی حسینیه اعظم برغان برای محرم، مراسم نذر ریشه در روستای برغان، مراسم عاشورای قدیم در روستای مهران، مراسم سینه زنی «شیلنگه» روستای گلینک طالقان و مراسم آش حلیم ۲۸ صفر شهر کرج در سال های گذشته به ثبت آثار ملی رسیده است.
مراسم کوله چوارشه مه کردستان
