اعمال و دعای روز چهارشنبه
چهارشَنْبِه، پنجمین روز هفته در گاهشماری هجری، پس از سه شنبه و پیش از پنجشنبه قرار دارد. برای چهارشنبه، اعمال و ذکرهایی در مکتب اهل بیت ، توصیه شده است. چهارشنبه، عبارتی دو بخشی از چهار و شنبه است. شنبه یا شنبد و شنبذ یا همان شامپت و شانپت در ایران باستان یا شبات در زبان عبری که معرب آن سبت است، در فرهنگ اسلامی، روز پنجم هفته و پس از سه شنبه قرار دارد. برای همین با شماره چهار نام گذاری شده است.این روز در عربی «یوم الاربعاء»، در انگلیسی «Wednesday» خوانده می شود. همچنین در گاه شماری آریایی، شنبه «تیرشید» نام داشته است.چهارشنبه در فرهنگ اسلامی یک روز کاری به شمار می رود.
امام حسن عسکری (ع) در روایتی فرمودند: هرکس روز چهارشنبه چهار رکعت نماز بجای آورد و در هر رکعت پس از سوره حمد یک مرتبه قل هو اللّه احد و انّا انزلناه بخواند، خدا توبه او را از هر گناهی که باشد می پذیرد.
ذکر مخصوص روز چهارشنبه
یا حَیُّ یا قَیّومُ
این ذکر باعث عزت دائمی می شود.
دعای امام سجاد در روز چهارشنبه
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانی اش همیشگی است.
الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى جَعَلَ اللَّيْلَ لِباساً، وَالنَّوْمَ سُباتاً، وَجَعَلَ النَّهارَ نُشُوراً، لَكَ الْحَمْدُ أَنْ بَعَثْتَنِى مِنْ مَرْقَدِى وَلَوْ شِئْتَ جَعَلْتَهُ سَرْمَداً، حَمْداً دائِماً لَايَنْقِطعُ أَبَداً، وَلَا يُحْصِى لَهُ الْخَلائِقُ عَدَداً، اللّٰهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ أَنْ خَلَقْتَ فَسَوَّيْتَ، وَقَدَّرْتَ وَقَضَيْتَ، وَ أَمَتَّ وَ أَحْيَيْتَ، وَأَمْرَضْتَ وَشَفَيْتَ، وَعافَيْتَ وَ أَبْلَيْتَ، وَعَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَيْتَ، وَعَلَى الْمُلْكِ احْتَوَيْتَ؛
ستایش خدا را که شب را پوشش و خواب را مایه آرامش و روز را زمینه تکاپو قرار داده، ستایش فقط شایسته توست که مرا از خوابگاهم برانگیختی و اگر می خواستی خوابم را جاودان می ساختی، ستایش دائم که هرگز پایان نیابد و سپاس بیکران که آفریدگان از شمارش آن ناتوان اند، خدایا! ستایش تنها شایسته توست که آفریدی و سامان دادی و اندازه مقرر نمودی و فرمان دادی و میراندی و زنده کردی و بیمار نمودی و درمان کردی و بهبودی عنایت فرمودی و فرسوده ساختی و بر عرش هستی استیلا یافتی و بر فرمانروایی جهان چیره گشتی؛
أَدْعُوكَ دُعَاءَ مَنْ ضَعُفَتْ وَسِيلَتُهُ، وَانْقَطَعَتْ حِيلَتُهُ، وَاقْتَرَبَ أَجَلُهُ، وَتَدَانَىٰ فِى الدُّنْيَا أَمَلُهُ، واشْتَدَّتْ إِلَىٰ رَحْمَتِكَ فاقَتُهُ، وَعَظُمَتْ لِتَفْرِيطِهِ حَسْرَتُهُ، وَكَثُرَتْ زَلَّتُهُ وَعَثْرَتُهُ، وَخَلُصَتْ لِوَجْهِكَ تَوْبَتُهُ، فَصَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَعَلَىٰ أَهْلِ بَيْتِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ، وَارْزُقْنِى شَفاعَةَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَلَا تَحْرِمْنِى صُحْبَتَهُ، إِنَّكَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ. اللّٰهُمَّ اقْضِ لِى فِى الْأَرْبَعاءِ أَرْبَعاً: اجْعَلْ قُوَّتِى فِى طَاعَتِكَ، وَنَشَاطِى فِى عِبَادَتِكَ، وَرَغْبَتِى فِى ثَوَابِكَ، وَزُهْدِى فِيَما يُوجِبُ لِى أَلِيمَ عِقَابِكَ، إِنَّكَ لَطِيفٌ لِمَا تَشَاءُ.
تو را می خوانم همچون کسی که وسیله اش ناکارا گشته و رشته ی چاره اش گسسته و مرگش نزدیک شده و آرزویش در دنیا کاستی یافته و سخت بر رحمت تو نیازمند گشته و حیرتش بر اثر کوتاهی فزونی یافته و لغزش و افتادنش فزونی یافته و بازگشتش به سوی تو خالص شده است، پس بر محمّد خاتم پیامبران و بر خاندان پاکیزه و پاک نهاد او درود فرست و شفاعت محمّد (درود خدا بر او و خاندانش باد) را روزی ام فرما و از هم نشینی با او محرومم مساز، همانا تویی مهربان ترین مهربانان، خدایا! در چهارشنبه چهار حاجت مرا روا ساز: نیرویم را در طاعت خود و نشاطم را در بندگی خویش و رغبتم را در پاداشت و بی رغبتی ام را در آنچه موجب عذاب دردناک توست قرار ده، همانا تو به هر که بخواهی مهربانی.
اعمال مخصوص روز چهارشنبه
- دعای مخصوص چهارشنبه
- نماز روز چهارشنبه: از امام حسن عسکری(ع) روايت شده: هركس روز چهارشنبه چهار ركعت نماز بجاى آورد و در هر ركعت پس از سوره حمد يك مرتبه قل هو اللّه احد و انّا انزلناه بخواند، خدا توبه او را از هر گناهى كه باشد مى پذيردو ترویج فرماید به او حوریه دربهشت.
- نماز شب پنجشنبه: از پیامبر(ص) روایت شده: رَكْعَتَيْنِ بَيْنَ الْمَغْرِبِ وَ الْعِشَاءِ بِالْحَمْدِ مَرَّةً وَ آيَةِ الْكُرْسِيِّ وَ الْقَلَاقِلِ خَمْساً خَمْساً هرکس شب پنج شنبه، بین نماز مغرب و عشا، دو رکعت نماز بخواند، در هر رکعت یک بار حمد، آیة الکرسی، سوره های (قلاقل)کافرون، توحید، فلق و ناس را پنج بار بخواند، فَإِذَا سَلَّمَ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ خَمْسَ عَشْرَةَ مَرَّةً وَ جَعَلَ ثَوَابَهَا لِوَالِدَيْهِ فَقَدْ أَدَّى حَقَّهُمَا يَوْمَهُ: كَلَيْلَةِ الْإِثْنَيْنِ وَ كَذَا لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ وَ يَوْمَهَا و بعد از اتمام نماز، پانزده بار استغفار نماید و ثواب این نماز را به پدر و مادرش تقدیم کند، حقّ والدین را ادا نموده است. همانند شب دوشنبه و شب جمعه و روز آنها.
- زیارت امام کاظم(ع)، امام رضا(ع)، امام جواد(ع) و امام هادی(ع) در روز چهارشنبه
- تسبیح روز چهارشنبه
- استعاذه روز چهارشنبه:
- سفر کردن: در روایت آمده است: شايسته است روز چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه را روزه بدارى و براى سفر كردن، روز شنبه يا روز سه شنبه يا روز پنجشنبه را اختيار كنى و از سفر كردن در روز دوشنبه و چهارشنبه و پيش از ظهر روز جمعه اجتناب كن.
- استخاره: محدّث كاشانى در كتاب «تقويم المحسنين» براى استخاره به قرآن مجيد، در ايام هفته ساعاتى را نقل كرده و گفته است: اختيار اين ساعات، بنا بر مشهور بين اهل ايمان است، اگرچه حديثى از اهل بيت بر آن يافت نشده است. بنابر این نظر، استخاره در روز چهارشنبه: تا ظهر خوب است، آنگاه از عصر تا عشاء آخر.
همچنین در روایت آمده که روز جمعه برای برپایی نماز جعفر طیار، روز چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه، روزه گرفته شود و صدقه داده شود.
شیخ عباس قمی از سید بن طاووس نقل می کند که شب چهارشنبه به مسجد سهله وارد شو و برای آن نیز آداب و اذکاری نقل می کند.برپاکردن مجالس دعای توسل به صورت گروهی نیز از آیین های فراگیر شیعیان است که معمولاً شب های چهارشنبه و در مساجد، حرم امامان و حتی در منازل انجام می شود.معروف است كه ماه صفر به خصوص چهارشنبه آخر آن نحس است، ولی در اين مورد روايتى نداريم.مردم مصر، چهارشنبه را روز زیارتی سیده نفیسه می دانند.
استعاذه روز چهارشنبه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
أُعِیذُ نَفْسِی بِالْأَحَدِ الصَّمَدِ (مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِی الْعُقَدِ) وَ مِنْ شَرِّ ابْنِ قِتْرَةَ
وَ مَا وَلَدَ أَسْتَعِیذُ بِاللَّهِ الْوَاحِدِ الْأَعْلَی مِنْ شَرِّ مَا رَأَتْ عَیْنِی وَ مَا لَمْ تَرَهُ أَسْتَعِیذُ
بِاللَّهِ الْوَاحِدِ الْفَرْدِ الْکَبِیرِ الْأَعْلَی مِنْ شَرِّ مَنْ أَرَادَنِی بِأَمْرٍ عَسِیرٍ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ اجْعَلْنِی فِی جِوَارِکَ وَ حِصْنِکَ الْحَصِینِ الْعَزِیزِ الْجَبَّارِ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْقَهَّارِ
السَّلَامِ الْمُؤْمِنِ الْمُهَیْمِنِ الْغَفَّارِ (عَالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهَادَةِ الْکَبِیرِ الْمُتَعَالِ)
هُوَ اللَّهُ هُوَ اللَّهُ هُوَ اللَّهُ لَا شَرِیکَ لَهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ کَثِیراً