آشنایی با ارز رمزپایه یا ارز دیجیتال و تاریخچه آن

ارز دیجیتال چیست؟

به زبان ساده می توان گفت ارز دیجیتال یعنی پولی که در فضای اینترنتی مورد استفاده قرار می گیرد و ظاهر فیزیکی و قابل لمسی ندارند. یعنی وجود خارجی ندارد. ارز دیجیتال در دنیای واقعی حالت فیزیکی ندارد اما بسیاری از ویژگی های پول فیزیکی را دارد. مهمترین نکته ای که درباره ارز دیجیتال وجود دارد این است که به مکان خاصی محدود نمی شود و از هرنقطه از جهان می توان تراکنشی بر اساس ارز دیجیتال انجام داد. ارزهای دیجیتال به صورت الکترونیکی بوده که مبنای آنها صفر و یک است ذخیره و منتقل می شوند. این ارزها که هدف شان کاهش تقلب و کلاهبرداری است با امنیت بالایی رمزنگاری می شوند، به طوری که هیچ نهاد، سازمان و دولتی نمی تواند آن را تحت نظارت و کنترل خود دربیاورد.

ارزهای دیجیتال که معادل فارسی آن رمز ارز است در یک بستر وسیع و گسترده مورد تبادل قرار می گیرند که به آن بلاک چین می گویند.در حال حاضر بیش از دو هزار ارز دیجیتال در سراسر جهان وجود دارد که در 313 صرافی بین المللی مورد معامله قرار می گیرند. ارز دیجیتال با عنوان های دیگری از جمله ارز دیجیتال کنترل نشده، کریپتوکارنسی، ارز رمزنگاری شده، ارز رمز، رمز ارز یا CryptoCurrency نیز شناخته می شود. ارز دیجیتال یک ارز قابل اطمینان است چون بر مبنای رمزنگاری به وجود آمده است. الگوریتم و پروتکل هایی که توسط این ارزها به وجود می آید توسط هیچ شخص ثالثی قابل تغییر نخواهد بود.

همانطور که گفته شد این ارزها در بستر بلاک چین و یک دفتر غیرمتمرکز مبادله می شوند. یعنی هیچ واحد قدرتمند یا یک نیروی متمرکز وجود ندارد که فعالیت شبکه ای آن را کنترل یا مختل کند. امنیت بالا در این ارزها موجب شده که طرفداران بی شماری در سرتاسر جهان داشته باشد. ارز دیجیتال در حالی که حتی نام سازنده آن نیز مشخص نیست، روند معاملات پیچیده ای ندارد و مهم تر از همه اینکه دارای نقدشوندگی بسیار بالایی است. در معاملات ارز دیجیتال که ارزها با طراحی های بسیار قوی رمزنگاری شده اند؛ واسطه ها بین خریدار و فروشنده حذف می شوند و شاهد یک معامله یک سویه خواهیم بود. برای ایجاد یک حساب با ارز دیجیتال دیگر لازم نیست مشخصات خود را ثبت کنیم و یا اینکه یک حداقل موجودی در حساب داشته باشیم. چون ارز دیجیتال هیچ مسئولی ندارد و این کامپیوتر و سخت افزارها هستند که در نقاط مختلف جهان تراکنش ها را تایید می کنند. به همین دلیل است که می گویند معاملات ارز دیجیال غیرمتمرکز است و نیاز به واسطه ای مانند بانک و ندارد. کاربران ارز دیجیتال می توانند بدون آنکه هویت خود و طرف معامله آنها شناسایی شود و بدون نیز به هیچ موسسه مالی مانند بانک اقدام به مبادلات مالی کنند.

تاریخچه ارز دیجیتال

در طول دوران رونق و جهش تکنولوژی در دهه ی ۹۰ میلادی، تلاش های زیادی برای ساختن ارز دیجیتال صورت گرفت و سیستم هایی مثل فلوز (Flooz)، بینز (Beenz) و دیجی کَش (DigiCash) در بازار ظاهر شدند، اما درنهایت شکست خوردند. دلایل زیادی ازجمله کلاهبرداری، مشکلات مالی و حتی تنش بین کارکنان شرکت ها و رؤسایشان باعث شکست آنها شد.

به طور خاص تمام آن سیستم ها از رویکرد شخص ثالت مورداعتماد استفاده می کردند؛ یعنی شرکت های پشت آنها تراکنش ها را اعتبارسنجی و تسهیل می کردند. به دلیل شکست چنین شرکت هایی، ساختن یک سیستم پولی دیجیتال تا مدت ها به عنوان کاری بی نتیجه دیده می شد. سپس، در اوایل سال ۲۰۰۹، برنامه نویسی ناشناس یا گروهی از برنامه نویس ها با اسم مستعار ساتوشی ناکاموتو بیت کوین را معرفی کردند. ساتوشی آن را به عنوان «سیستم پولی الکترونیکی همتا به همتا» توصیف کرد. بیت کوین کاملا غیرمتمرکز است، یعنی هیچ سروری در آن دخیل نیست و هیچ مرجع کنترل مرکزی برایش وجود ندارد. این مفهوم بسیار شبیه به شبکه های همتا به همتا برای اشتراک گذاری فایل است.

یکی از مهم ترین مشکلاتی که شبکه ی پرداخت باید حل کند، دو بار خرج کردن است که یک تکنیک کلاهبرداری به شمار می رود و در آن میزان مشخصی پول دو بار خرج می شود. راهکار سنتی وجود شخص ثالت مورداعتماد، یک سرور مرکزی بود که سوابق ترازها و تراکنش ها را نگه می داشت. بااین حال، این روش همیشه مرجعی را اساسا مستحق کنترل وجوه شما می دانست و تمام اطلاعات شخصی شما را در اختیارش قرار می داد. در شبکه ای غیرمتمرکز مثل بیت کوین، تک تک اعضا باید این کار را انجام بدهند. این کار ازطریق بلاک چین انجام می شود؛ یک دفتر کل عمومی از تمام تراکنش هایی که تا به حال داخل شبکه ای صورت گرفته است و در دسترس همه قرار دارد. بنابراین، هر کسی در شبکه می تواند تمام ترازهای یک حساب را ببیند.

هر تراکنش فایلی است که شامل کلیدهای عمومی فرستنده و گیرنده (آدرس های کیف پول) و میزان سکه های انتقالی است. همچنین فرستنده باید تراکنش را با کلید خصوصی خودش امضا کند. همه ی این کارها فقط با رمزنویسی پایه هستند. درنهایت، تراکنش در شبکه پخش می شود، اما ابتدا باید تأیید شود. درون یک شبکه ی ارز رمز، تنها ماینرها می توانند با حل کردن یک پازل رمزی تراکنش ها را تأیید کنند. آنها تراکنش ها را می گیرند، علامت قانونی بودن را رویشان می گذارند و در شبکه پخش می کنند. بعدا، هر نودِ شبکه آن را به پایگاه داده اش اضافه می کند. وقتی تراکنش تأیید می شود، دیگر امکان تقلب در آن وجود ندارد و بازگشت پذیر نیست و ماینری که پازل را حل کرده، پاداشی همراه با هزینه ی تراکنش دریافت می کند. اساسا، هر شبکه ی ارز رمز براساس اجماع مطلق تمام اعضا بر سر مشروع بودن ترازها و تراکنش هاست. اگر نودهای شبکه بر سر فقط یک تراز توافق نداشته باشند، سیستم اساسا از هم می پاشد. با این حال، قوانین زیادی قبل از ساختن شبکه و نیز داخل شبکه، برنامه نویسی شده است تا این اتفاق نیفتد. برای ارز رمزها چنین نامی انتخاب شده، چون فرایند حفظ اجماع با رمزنویسی قوی ای تضمین شده است. این نکته همراه با عواملی که قبل تر ذکر شد، شخص های ثالت و اعتماد کورکورانه را به مفاهیمی کاملا غیرضروری و بی کاربرد تبدیل می کند.

ارز دیجیتال چگونه کار می کند

رمز ارزها برای اجرای تراکنش های خود، مدل های مختلفی را به کار می گیرند. به عنوان نمونه بیت کوین از مدل اثبات کار استفاده می کند که طی آن استخراج کنندگان یا ماینرها تراکنش ها را تایید می کنند.

این مدل های مختلف در بلاک چین ها که با نام الگوریتم های اجماعیا سازوکارهای توافق جمعی شناخته می شود، نحوه به اتفاق نظر رسیدن مشارکت کنندگان شبکه را در مورد تایید کردن یا نکردن یک تراکنش در شبکه تعیین می کنند. تراکنش ارزهای دیجیتال به صورت همتا به همتا (P2P) عمل می کند و براساس مدل استفاده شده، نیاز به واسطه ها را از بین می برند. مسئولیت نظارت بر شبکه ارزهای دیجیتال و تامین امنیت آن توسط نودها تامین می شود. نودها در شبکه های مختلف به روش های مختلفی انتخاب می شوند. برای مثال در بیت کوین، استخراج کنندگان یا ماینرها هستند که این مسئولیت را بر عهده دارند، در ایاس و ترون درباره انتخاب این نودها رای گیری می شود و در شبکه های اثبات سهام، هر کسی که بخشی از سکه هایش را در شبکه به صورت سهام قفل کرده باشد، می تواند در مورد تراکنش ها تصمیم گیری کند.

دو دسته ارز دیجیتال وجود دارد

ارزهای دیجیتال به جز بیت کوین را می توان به دو دسته آلت کوین ها و توکن ها تقسیم کرد. آلت کوین ها یا همان کوین ها هر کدام بلاک چین مخصوص خودشان را دارند. بخشی از کوین ها از کدهای اولیه بیت کوین ساخته شده اند و یا به اصطلاح فورکی از بیت کوین هستند. این ها با اعمال اصلاحات جزئی در متغیرهایی مانند تعداد سکه ها، الگوریتم استخراج، زمان ایجاد بلاک ها و غیره از بیت کوین به وجود آمده اند. برخی کوین های دیگر مانند اتریوم، ریپل و ویوز شبکه خود را بدون استفاده از کدهای بیت کوین ساخته اند. این بلاک چین ها اغلب برای کاربردهای بیشتری به جز پول دیجیتال ایجاد شده اند.

توکن ها دسته دیگری از ارزهای دیجیتال هستند که بر بستر یک پلتفرم مانند اتریوم یا ویوز و ایاس ساخته می شوند. آن ها بلاک چین جداگانه ای ندارند و برای اجرای تراکنش های خود از قدرت بلاک چین اصلی کمک می گیرند. توکن ها طی عرضه اولیه سکه یا همان ICOها در ازای تامین سرمایه جمعی به سرمایه گذاران اعطا می شوند. توکن ها کاربردهای مخصوص خودشان را دارند و نمی توان آن ها را به چشم یک ارز دید. خود توکن ها نیز به دو دسته توکن های اوراق بهادار و توکن های کاربردی تقسیم می شوند.

ارزهای دیجیتال مورد استقبال قرار گرفته

برای ورود به بازار ارزهای دیجیتال لازم است با تعدادی از آنها که مورد استقبال قرار گرفته اند آشنا شوید:

• بیت کوین

بیت کوین مشهورترین و قدیمی ترین ارز دیجیتال است که همیشه در کانون توجهات قرار داشته است. از زمان ساخت این ارز دیجیتال توسط ساتوشی ناکاموتو بیش از ۱۰ سال می گذرد و از آن زمان تاکنون جایگاه نخست را بین ارزهای دیجیتال از دست نداده است.

• اتریوم

ایده اتریوم در سال ۲۰۱۳ توسط ویتالیک بوترین مطرح شد. عرضه اولیه سکه آن در سال ۲۰۱۴ به وقوع پیوست و شبکه آن در جولای ۲۰۱۵ راه اندازی شد. اتریوم از همان ابتدا با ایده های نوآورانه ظاهر شد. ارز دیجیتال این پلتفرم اتر (ether) نام دارد و از اتریوم برای ساخت توکن می توان استفاده کرد.

• ریپل

ریپل پلتفرم متن بازی است که برای انجام تراکنش های ارزان و سریع طراحی شده است. این سیستم پرداختی در سال ۲۰۱۲ عرضه شد و از پول های رایج در شبکه خود پشتیبانی می کند. ریپل بر روی همکاری با بانک ها و توسعه سیستم پرداختی خود تمرکز کرده و کوین آن اکس آرپی (XRP) نام دارد.

• لایت کوین

لایت کوین با هدف پرداخت های سریعتر، با اعمال تغییراتی بر روی کدهای بیت کوین توسط چارلی لی ساخته شد. این ارز دیجیتال با نام نقره دیجیتال شناخته می شود و یکی از قدیمی ترین آلت کوین هاست.

• بیت کوین کش

یکی از فورک های معروف بیت کوین که با اعمال تغییر بر روی اندازه بلاک ها در سال ۲۰۱۷ به وجود آمد. بیت کوین کش در سال ۲۰۱۸ به دو زنجیره ABC و SV تقسیم شد، به طوریکه زنجیره ABC با نام بیت کوین کش به فعالیت خود ادامه داد.

ارز دیجیتال در ایران

با توجه به اینکه سرمایه گذاری در ارز دیجیتال هم در کوتاه مدت و هم خصوصا در بلندمدت بازده بالایی دارد و بسیاری به دنبال آن هستند تا علاوه بر کسب سود، از ارزش پول خود را در مقابل تورم محافظت کنند، طرفدارن ارزهای دیجیتال در ایران روزبه روز در حال افزایش است. از طرفی دیگر بی اعتمادی مردم به برخی نهادها و عملکردهای نامطلوب، مردم را بیشتر به سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال ترغیب کرده است.

ارز رمزها یا ارزهای دیجیتال چه کاربردهایی دارند؟

• خرید کالا
• سرمایه گذاری
• ماینینگ
• پذیرش به عنوان نوعی از پرداخت (برای تجارت)

استخراج ارز دیجیتال چیست؟

احتمالا واژه هایی مانند استخراج بیت کوین، ماینینگ، ماینرها و ... را تا حالا شنیده اید و حتما این سوال برایتان پیش آمده است که وقتی می گویند بیت کوین استخراج می شود به چه معنی است؟

استخراج ارز دیجیتال مانند استخراج طلاهای داخل یک معدن است که هنوز کشف نشده اند. استخراج بیت کوین یا همان ماینینگ بیت کوین به وسیله دستگاه های استخراج که انواع مختلفی دارند انجام می شود. زمانی که فردی برای کسی یک ارز دیجیتال مانند بیت کوین می فرستد این تراکنش باید از یک منبعی مورد تایید قرار بگیرد و امنیت آن را تضمین کند.کسی که این تراکنش را تایید می کند کسی نیست جز استخراج کنندگان بیت کوین. این افراد با استفاده از دستگاه های استخراج ارز دیجیتال؛ سخت افزاری را در اختیار شبکه بیت کوین قرار می دهند که امنیت آن را تامین کند. در ازای برقراری این امنیت و تایید تراکنش ها؛ کارمزدی به این افراد پرداخت می شود که همان بیت کوینی است که در لحظه به وجود آمده است. هرچه قدر سیستم سخت افزاری یک دستگاه بیشتر بتواند درستی یک مبادله را تایید کند بیت کوین بیشتری در شبکه به وجود می آید و به عنوان پاداش به آن داده می شود. استخراج بیت کوین به یک جریان برق مداوم، اینترنت و دستگاه های استخراج کننده قوی نیاز دارد. استخراج دیگر ارزهای دیجیتال نیز به همین صورت است.

خرید و فروش ارز دیجیتال چگونه است؟

خرید و فروش ارزهای دیجیتال به صورت حضوری نیست. زیرا این ارزها شکل فیزیکی و وجود خارجی ندارند. خرید و فروش ارزی دیجیتال مانند بیت کوین به صورت آنلاین انجام می شود.

افراد می توانند با مراجعه به یک وب سایت صرافی ارز دیجیتال اقدام به خرید ارز مورد نظر خود کنند. راه های غیررسمی دیگری نیز برای خرید ارز دیجیتال وجود دارد اما مراجعه به سایت صرافی ها از همه امن تر است. برای این کار کافی است ابتدا یک کیف پول تهیه کنید. اما نه کیف پول فیزیکی بلکه یک کیف پول آنلاین که می توانید آن را به چشم یک حساب بانکی ببینید. این کیف پول آنلاین را می توانید به صورت رایگان بر روی گوشی یا کامپیوتر خود نصب کنید. حتما به یاد داشته باشید که این نرم افزار را از سایت های معتبر دانلود کنید. زیرا منابع غیررسمی دارایی شما را تهدید خواهند کرد. بعد از ایجاد کیف پول می توانید درخواست خرید یک ارز دیجیتال مانند بیت کوین را بدهید. خرید از طریق آدرس کیف پول بیت کوین که شبیه شماره حساب بانکی است انجام می شود. پس از تصمیم به خرید ارز دیجیتال باید به دنبال فروشنده باشید که می توانید از طریق افراد حقیقی بخرید و هم از صرافی های معتبر که البته پیشنهاد ما به شما صرافی ها است. صرافی های ارز دیجیتال در ایران از کاربران درخواست ارسال مدارک شناسایی می کنند که مانع از کلاهبرداری و پولشویی شوند.معادل هر میزان ارز دیجیتالی که می خواهید پول به حساب صرافی واریز می کنید و در مقابل نیز صرافی مربوطه ارز دیجیتال را به کیف پول شما منتقل می کند. نحوه فروش ارز دیجیتال نیز به همین صورت است که می توانید به افراد حقیقی یا به صرافی های معتبر بفروشید و معادل ریالی آن را دریافت کنید.

قانونی بودن ارز رمزها

همچنان که ارز رمزها بیشتر و بیشتر به جریان اصلی تبدیل می شوند، عوامل اجرای قانون، مراجع مالیاتی و ناظران قانونی در سراسر جهان در تلاش هستند تا مفهوم سکه های ارز رمزی را و اینکه جایگاه شان در مقررات موجود و چهارچوب های قانونی دقیقا کجاست، بفهمند. با معرفی بیت کوین که اولین ارز رمز به حساب می آید، پارادایمی کاملا جدید ساخته شد. ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز و مستقلی که شکل فیزیکی ندارند و توسط هیچ مؤسسه ی منفردی کنترل نمی شوند، همیشه باعث غوغا در میان ناظران بوده اند. نگرانی های زیادی به دلیل ذات غیرمتمرکز ارز رمزها و امکان استفاده از آنها به صورت ناشناس، افزایش یافته است. مقامات در سرتاسر جهان درباره ی جاذبه ی ارز رمزها برای تاجران کالاها و خدمات غیرقانونی نگران هستند. همچنین، آنها نسبت به استفاده از ارز رمزها در پولشویی و کارشکنی های طفره از مالیات دغدغه هایی دارند.تا نوامبر ۲۰۱۷، بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال تنها در بنگلادش، بولیوی، اکوادور، قرقیزستان و ویتنام غیرقانونی اعلام شده اند و چین و روسیه هم در شرف ممنوع کردن آنها هستند. با این حال، بقیه ی حوزه های قضایی هنوز استفاده از ارز رمزها را غیرقانونی اعلام نکرده اند، اما ممکن است قوانین و مقررات در هر کشور بسیار متفاوت باشد.

آشنایی با ارز دیجیتال وتور (VeThor)