آشنایی با اسلاید در گیتار

استفاده از اسلاید، صدای گیتار را به شکل قابل توجهی تغییر می دهد و ممکن است سبک اجرای شما را هم دستخوش تغییر کند. با توجه به تغییراتی که در ساختار گیتار (و دست های شما) صورت می گیرد، تکنیک اجرای شما نیز نیازمند تغییراتی است. در نتیجه ممکن است در بخش هایی از اجرا احساس آزادی بیشتری کنید و در بخش های دیگری محدودتر شوید. هرچند اسلاید در دستان افراد حرفه ای، صدایی بی نظیر دارد و جادویی جلوه می کند.

همه دوست دارند مثل یک نوازنده ماهر از اسلاید گیتار استفاده کنند. اسلاید در واقع یک لوله استوانه ای توخالی است که با سُر خوردن در طول سیم ها، صدایی خاص را تولید می کند؛ صدایی که دست یابی به آن از طریق پرده گیری معمول، دشوار است.

در گذشته نوازندگان از قسمت بالای شیشه نوشیدنی ها و داروها به این منظور استفاده می کردند. جیمی هندریکس (Jimi Hendrix) هم از شیشه نوشیدنی و یا فندک استفاده می کرد. اگرچه اینها همگی تا حدی نیاز نوازنده را رفع می کردند، اما خوشبختانه امروزه دیگر نیازی به استفاده از این روش ها نیست؛ چرا که هزاران اسلاید در شکل ها، سایزها و جنس های مختلف در بازار وجود دارد.

اسلاید در انگشت نوازنده قرار می گیرد و به همین دلیل، انتخاب آن به مشخصه های فیزیکی انگشت نوازنده بستگی دارد و هر فرد باید بنا بر نیاز و صدای مورد نظر خود، مدل مناسب را پیدا کند. مدلی که برای یک فرد خوب است، ممکن است برای دیگری مناسب نباشد و بالعکس. ما در ادامه به نکاتی اشاره خواهیم کرد که می بایست در حین انتخاب و خرید اسلاید به آنها توجه کرد.

اما چگونه اسلاید مناسب را پیدا کنیم؟ برخی از نوازندگان به جای استفاده از اسلایدهای حرفه ای، از هرچیز که در نزدیکی خود دارند به عنوان اسلاید استفاده می کنند. دوین المن از جعبه ی قرص، ری کودر از بخش بالایی بطری و سودل دیویس از یک چاقو برای اجرای قطعه های اسلاید استفاده کرده اند. بسیاری از نوازندگان تازه کار نیز از هرچیزی که در نزدیکی خود پیدا می کنند برای اجرای قطعه های اسلاید استفاده می کنند. کافی است با کمی دانش و خلاقیت، بهترین قطعه را برای استفاده به عنوان اسلاید پیدا کنید. هرچند امروزه اسلایدهای آماده ی بسیاری، با قیمت مناسب در بازار موجود هستند.

در خرید اسلاید گیتار باید به چندین نکته توجه کنید:

• مواد سازنده
• اندازه
• طول
• وزن
• انگشت اسلاید

برای انتخاب بهترین اسلاید باید نخست به سوال های زیر پاسخ دهید:

• می خواهید اسلاید را با گیتار آکوستیک اجرا کنید یا الکتریک؟
• آیا به دنبال استفاده از گیتار خاصی هستید، یا ممکن است با هر گیتاری به اجرا بپردازید؟
• اکشن گیتار بالا است یا پایین؟
• ضخامت سیم ها چقدر است؟
• از کدام کوک گیتار استفاده می کنید؟

حتی اگر جواب این سوالات را نمی دانید، بهتر است آن ها را در نظر داشته باشید. بسیاری از نوازندگان با شنیدن اجراهای نوازندگان بزرگ، به دنبال یادگیری گیتار اسلاید می روند. پس بهتر است به فرد یا صدای الهام بخش خود فکر کنید و آن را به پایه ای برای قضاوت خود تبدیل کنید.

اگر به دنبال شبیه سازی صدای خاصی هستید، سعی کنید درباره ی امکانات آن نوازنده و مهارت های او اطلاعات کسب کنید. هرچند نیازی نیست الزاما به آن نوع از اجرا محدود باشید و بهتر است که نیازهای خود را نیز در این انتخاب دخیل کنید. به عنوان مثال بسیاری از نوازندگان بزرگ در کوک open به اجرای گیتار می پردازند. هرچند ممکن است شما از کوک استاندارد استفاده کنید.

درباره ضخامت اسلایدهای گیتار

با اسلایدهایی که دیواره نازک تری دارند ، کنترل برایتان راحت تر خواهد بود. با اسلاید نازک تر، انگشتان شما بسیار نزدیک به سیم های گیتار خواهد بود. اسلایدهای ضخیم تر دوام بیشتری دارند، اما در مقایسه با اسلایدهای نازک کنترل آنها آسان نیست.اسلاتیدهای گیتار روی دسته گیتارهایی که سیم ضخیم و اکشن بالا دارند، کارکرد شگفت انگیزی دارند.

جنس اسلاید گیتار

اسلاید از جنس های مختلفی ساخته می شود. از متداول ترین مواد می توان به شیشه (در مواردی پیرکس)، برنج، کروم، فولاد ضدزنگ و پرسلان اشاره کرد. هر ماده ای خواص و شاخصه های تُنال خود را دارد و هیچ کدام بر دیگری برتری ندارند؛ اما هر کدام صدای متفاوتی را ایجاد می کنند و به همین دلیل انتخاب جنس مناسب به سلیقه شما بستگی دارد.

برخی از نوازندگان صدایی تُرد و برخی دیگر صدایی نرم تر را می پسندند. در زیر کلیاتی از صدایی که از هر ماده انتظار می رود ارائه شده است:

اسلاید شیشه ای

• معمولا از جنس پیرکس یا شیشه ی حرارت دیده است
• صدای ملایم و گرمی دارد
• دیواره ی عادی: وزن سبک تر و شیشه ی نازک تری دارد
• دیواره ی سنگین: ضخیم تر و سنگین تر است

اسلاید از جنس برنج / برنج نیکل اندود شده

• وزن سنگین
• بیشترین ساستین
• صدای شفاف و زنده
• روکش های نیکل و کروم صدا را زنده تر می کنند

اسلاید از جنس سرامیک / چینی

از نظر وزن و صدادهی، چیزی مابین اسلایدهای شیشه ای و برنجی است.

لایه بیرونی آن لعاب دار است؛ لعاب های مختلف می توانند باعث تیره و روشن شدن لحن شوند.

فضای داخلی آن متخلخل است، عرق انگشت را جذب می کند و سبب می شود که اسلاید در جای خود حفظ شود.

سایز اسلاید گیتار

اسلایدها معمولا در سازهای s(کوچک)، M (متوسط)، L (بزرگ) و XL ( خیلی بزرگ) هستند و این سایزها درواقع به قطر داخلی آن ها اشاره دارد:
Small : قطر حلقه ۴-۷.۵
Medium : قطر حلقه ۸–۱۰.۵
Large : قطر حلقه ۱۱–۱۳.۵
Extra Large : قطر حلقه ۱۴–۱۶
این اندازه ها تقریبی است. اسلایدها دست ساز و از مدلی به مدل دیگر متفاوت هستند . کار اصلی این است که بدانید از کدام انگشت می خواهید استفاده کنید؛ اندازه حلقه را پیدا کنید و جنس اسلاید خود را انتخاب کنید. لازم نیست مانند انگشتر کاملا اندازه انگشت شما باشد، داشتن کمی فضای آزاد مناسب است به اندازه ای که سرجای خود بماند و کنترل آن راحت باشد.

طول اسلاید گیتار

اسلایدهای کوتاه برای زمانی مناسب هستند که شما هم می خواهید روی فرت ها انگشت گذاری کنید و هم از اسلاید استفاده کنید. اسلاید کوتاه به شما اجازه می دهد بتوانید انگشت خود را خم کنید.
اسلایدهای بلند تر تمام عرض دسته ( شش سیم) را می پوشانند و امکانات بیشتر از جمله امکان انتخاب سریع تر نت را فراهم می کنند.

وزن اسلاید گیتار

دو فاکتور موثر بر وزن اسلاید؛ سایز و طول آن است ولی جنس و ضخامت آن بیشترین تاثیر را دارد.
در این دسته بندی بین سه ماده مختلف،
اسلاید شیشه ای می تواند سبک ترین باشد. ولی یک اسلاید شیشه ای بزرگ و بلند با دیواره های ضخیم، سنگین تر از یک اسلاید برنجی کوتاه با دیواره نازک است.
اسلایدهایی که از جنس سرامیک/ چینی هستند، ثبات وزن بیشتری در مدل های مختلفشان دارند و اندازه آن ها بیشترین نقش را در وزنشان ایفا می کند.
توجه کنید که وزن اسلاید شما متناسب با ارتفاع و ضخامت سیم سازتان باشد:
برای گیتار با سیم های ضخیم تر و اکشن بالاتر، اسلایدهای سنگین تر و برای گیتارهایی که سیم نازک تر و اکشن پایین تر دارند، اسلایدهای سبک تر مناسبند.
برای انتخاب اسلاید خود، اسلایدی را انتخاب کنید که به اندازه ای سنگین باشد تا لحن موردنظر شما و ماندگاری صدا را حفظ کند ولی آنقدر سنگین نباشد که سیم ها را روی صفحه انگشت گذاری صاف کند. اسلایدها باید بتوانند روی فرت ها سر بخورند
یک اسلاید بسیار سنگین باعث ایجاد صداهای غیرقابل کنترل مانند صدای خراشیده شدن سیم و صدای برخورد به فرت ها یا صفحه انگشت گذاری می شود.

انگشت اسلاید

گیتاریست های مبتدی هنگام شروع، باید تعیین کنند که کدام انگشت برای استفاده از اسلاید، بهترین عملکرد را دارد. بسیاری از نوازندگان با انگشت میانی، انگشت حلقه و انگشت کوچک خود راحت ترند، اما شما باید خودتان امتحان کنید تا ببینید با کدام انگشت راحت تر هستید. اگر شک دارید می توانید سایز دیگری را برای اسلاید گیتار خود انتخاب کنید، سایز “مدیوم” محبوب ترین سایز است.
این که بخواهید اسلاید را روی کدام انگشتتان استفاده کنید تصمیمی کاملا شخصی است. انگشت انگشتری معمول ترین انگشت برای استفاده از اسلاید است، زیرا به شما اجازه می دهد فشار بیشتری روی سیم ها اعمال کنید و صدایی رسا تر با ماندگاری بیشتر داشته باشید. هم چنین باوجود انگشت های دیگر در دو سمت که به ثبات آن کمک می کنند می توانید کنترل بیشتری داشته باشید.
اصل استفاده از اسلاید «کنترل» آن است: بدون کنترل صدای شما کوک نخواهد بود و خب بدون کوک هم که تکلیف مشخص است.
انگشت بعدی که معمول تر است، انگشت کوچک است : زیرا گرچه ممکن است ثبات نداشته باشید ولی انعطاف پذیری آن را جبران می کند.
با قرار دادن اسلاید روی انگشت کوچک خود این امکان را دارید که به راحتی آن را کنار ببرید و از سه انگشت دیگرتان برای انگشت گذاری استفاده کنید. اگر امکان جابه جایی ساده بین استفاده از اسلاید و انگشت گذاری برایتان اهمیت دارد، استفاده از اسلاید روی انگشت کوچک گزینه مناسبی برای شماست. اندازه اسلاید کوچک تر خواهد بود و چون کنترل ثبات آن سخت است احتمالا از اسلاید با وزن کمتری استفاده خواهید کرد. سختی آن آنجاست که می خواهید اسلایدی را انتخاب کنید که آن قدر سنگین باشد که بتواند صدای مورد نظر شما را ایجاد کند و آن قدر سبک باشد که بتوانید آن را کنترل کنید. این انتخاب با آزمون و خطا امکان پذیر می شود.
استفاده از اسلاید روی انگشت وسط در جایگاه سوم قرار دارد و تمام چیزی که باید در این باره بگویم این است که : “این برای Bonnie Raitt امکان پذیر است.”

نکات تکنیکی

مفیدترین نکته ای که باید بخاطر بسپارید این است که اسلاید جایگزین فرت های گیتار شما می شود. هدف این است که روی فرت ها معلق باشید و بین آن ها فشار وارد نکنید.
برای داشتن اینتونیشن درست، از فرت ها به عنوان راهنما استفاده کنید و اسلاید را دقیقا روی فرت قرار دهید.
اسلاید را ثابت و موازی با دسته گیتار نگه دارید تا تمام نت های روی دسته کوک اجرا شوند.
فشار را یکسان نگه دارید خصوصا هنگامی که افقی آن را حرکت می دهید. جابه جایی نت به نت در لحظه را تمرین کنید و سعی کنید صدادهی به گونه ای باشد که گویی از اسلاید استفاده نمی کنید.
از انگشتان آزادتان در پشت اسلاید کمک بگیرید تا صداهای اضافی را کنترل کنید و کاهش دهید. مقدار مشخصی صدای خراشیده شدن، بخشی از صدای اسلاید است. اما این کار را با کنترل و به عمد انجام دهید.
مراقب باشید بیش از حد از ویژگی های اسلاید استفاده نکنید : ویبراتوهای گسترده، گلیساندو، خراش، scooping pitches رسیدن به نت موردنظر و… مانند هر افکت دیگری اگر به اندازه باشد، بسیار تاثیرگذار است و استفاده بیش از حد تاثیر مخرب زیادی دارد.
خوب گوش دادن خصوصا به کوک، اهمیت بسیار زیادی دارد. گوش شما تشخیص می دهد که لحن، احساس ، اینتونیشن صدا یا هرچیز دیگری، برای شما مناسب است یا خیر.

نگهداری اسلاید

در نهایت بهتر است از اسلاید گیتار خود به خوبی مراقبت کنید. اسلایدهای شیشه و سرامیک به سادگی ترک می خورند و اسلایدهای برنز ممکن است شکل خود را تغییر دهند و خراش بردارند. این مشکلات باعث می شود که سطح اسلاید دیگر یکدست نباشد و در هنگام اجرای ویبراتو صدایی ناموزون ایجاد کنند. همچنین اگر لوگوی شرکت سازنده روی اسلاید سرامیک شما نقش بسته، به یاد داشته باشید که این لوگو خلاف جهت فرت برد قرار گرفته باشد.

یکی از بهترین راه ها برای نگهداری از اسلاید، استفاده از جعبه های قرص بزرگ است. می توانید قطعه ای فوم را نیز در داخل جعبه قرار دهید تا محیط امن تری را برای اسلاید ایجاد کنید. همچنین می توانید اسلاید را در میان پارچه ای بپیچید و آن را در کیف گیتار خود بگذارید.

ویژگی های خاص و اسلایدهای منحصربه فرد

اگر شکل استوانه ای متداول اسلایدها شما را راضی نمی کند، برخی از شرکت ها اسلایدهایی با شکل ها، اندازه ها و مشخصه های خاص تولید می کنند تا راحتی و کارایی این ابزار را افزایش دهند.

نوازندگان برجسته ای وجود دارند که شرکت های تولیدکننده اسلاید، مدل های منحصربه فرد و خاص آنها را تولید و عرضه می کنند. از جمله آنها می توان به Derek Trucks ،Sonny Landreth ،Landreth Brothers ،Keb Mo و Joe Perry اشاره کرد. به طور مثال، اسلاید های شرکت Rock Slides از جمله اسلایدهای متفاوت موجود در بازار هستند. این اسلایدها به نحوی طراحی شده اند تا در هنگام قرار گرفتن در انگشت، حس بهتر و محکم تری ایجاد کنند و حرکت اضافی نداشته باشند. همچنین وجود یک برش در انتهای اسلاید به شما اجازه خم کردنِ راحت تر انگشتتان را می دهد. در انتها باید به قسمت صاف کناری این اسلاید اشاره کنیم که باعث راحت تر قرار گرفتن دیگر انگشتان در کنار اسلاید می شود.

اسلاید Shy Slide از برند دانلوپ (Dunlop) نیز یک مدل بدیع و خاص است. این اسلاید کوچک با استفاده از یک بند بر روی انگشت قرار گرفته و بسیار هوشمندانه طراحی شده تا مزاحم نوازنده نباشد. Shy Slide به شما امکان می دهد که همزمان با نواختن نت های معمولی، از اسلاید نیز استفاده کنید.

چطور پیک مناسب برای گیتار خود انتخاب کنیم؟