آشنایی با هنر معرق کاری بر روی چوب

معرق کاری هنری است زیبا و ظریف که بر روی چوب انجام می شود. روش انجام این کار به این صورت است که ابتدا طرح دلخواه خود را بر روی کاغذ پیاده می کنند و سپس کاغذ را بر روی تخته مورد نظر می چسبانند.سپس با استفاده از اره قسمت های مختلف طرح را می برند. سپس قطعات را با میخ بر روی تخته ثابت می کنند.

معرق کاری چه جایگاهی در دکوراسیون داخلی دارد

در دکوراسیون داخلی، معرق کاری اهمیت زیادی دارد. خلاقیت با دستان هنرمند معرق کار و استفاده از ابزارهایی ساده در نماسازی و تزیینات دکوراسیون داخل منازل به کار گرفته می شود. لابی آپارتمان یکی از اماکن پرکاربرد هنر معرق در ساختمان های مسکونی است که جلوه بصری بسیار زیبایی نیز دارد.

انواع معرق کاری

• معرق زمینه چوب: معرقی که هم طرح و هم زمینه کار با چوب کار شود.
• معرق زمینه رنگ (پلی استر): به معرقی گفته می شود که در آن زمینه خالی اثر با رنگ پوشش داده شود, و طرح اصلی از چوب باشد.

مراحل معرق کاری چوب

در ساخت معرق روی چوب ابتدا طرح مورد نظر را که روی یک کاغذ می کشند و یا آن را چاپ کرده و بر روی یک زمینه چوبی می چسبانند سپس با کمان اره مویی آن را به چندین قسمت برش می دهنند. سپس تکه های به دست آمده را که به آن شابلون نیز می گویند بر روی زیر کار اصلی میخ می کنند. در این مرحله هنرمند رنگ هایی که برای این طرح احتیاج دارد را در میان چوب های رنگی انتخاب می کند و آن ها را به اندازه شابلون ها برش می دهد و جای آن ها بر روی سطح اصلی کار می چسباند.

به غیر از کاشی و چوب ، امروزه با شیشه و چرم و فلز نیز معرق کاری انجام می شود که همگی از هنر های نوپایی هستند. در معرق کاری روی شیشه یا همجوشی ابتدا شیشه به اندازه قطعات دلخواه برش داده می شود و سپس شیشه ها را رنگ می کنند و در کنار یکدیگر قرار می دهند، در مرحله بعد کار را درون کوره می گذارند در این مرحله حرارت باعث به هم چسبیدن و یا به اصطلاح جوش خوردن شیشه ها به یکدیگر می شود. این هنر را یک هنر وارداتی می دانند که از اروپا و کشور هایی مانند ایتالیا و اسپانیا به ایران آمده است.

برخی از تحولات هنر معرق :

نمایش بُعد از طریق فضاسازی، که تحولی در ترکیب بندی های سطح گذاشته است. (تابلو بزم درویشان).
استفاده از فلزات و سنگ (تابلو گلدان گل و زنان عشایر)
نمایش نقش در دو سطح (دو پلانه)
نشان دادن عمق با استفاده از پلی استر(polyester) (تابلو عقاب)

وسایل معرق کاری

• کمان اره

یکی از ابزارهای اصلی و ضروری معرق کاری می باشد. در مقالات دیگر چوبینر به انتخاب ابزار برشی با کیفیت بسیار تاکید کرده ایم، زیرا با یک کمان اره مناسب شما به برش های با کیفیتی دست می یابید که نتیجه آن ظرافت و زیبایی کار نهایی شما است. کمان اره به دو شکل تسمه ای و لوله ای تولید می شود و جنس دستگیره آن چوبی یا فلزی است. هنگام انتخاب کمان اره، به شکل و جنس دستگیره، کیفیت پیچ های خروسکی و بدنه کمان دقت کنید که در کوتاه ترین زمان پیچ های خروسکی هرز نشوند.

• تیغ اره مویی

مورد بعدی که در معرق کاری جزء موارد اصلی است، تیغ اره مویی می باشد. تیغ اره مویی در چند مدل مختلف به شرح آهن بر، پا ملخی و اسپیرال تولید می شود که در بعضی مدل ها پین دار و در مدل های دیگر بدون پین هستند. تیغ اره مویی بسیار ظریف و شکننده است و در هنگام نصب آن باید دقت کامل را اعمال نمایید تا به خوبی بر روی کمان اره نصب گردد. مورد مهم در رابطه با تیغ اره مویی ضخامت آن است که با اندازه های 01، 02، 03 و ... مشخص می گردد که متناسب با جنس چوب و نیاز انتخاب می شود.

• چوب

در زمان انتخاب چوب معرق به چه نکاتی باید توجه داشت؟!

رنگ چوب معرق : رنگ ظاهری چوب است که می تواند مورد توجه باشد. این رنگ برای یک نوع خاص چوب می تواند بسیار گسترده باشد. حتی در یک تنه از یک درخت چندین طیف رندگی می تواند موجود باشد. شما بر اساس نیازتان می توانید رنگ و نقش مورد نظرتان را انتخاب کنید.

نقش چوب معرق : یکی از عوامل زیبایی یک اثر معرق توجه داشتن به نقش و راه چوب هست که اثر فوق العاده ای روی کار خواهد داشت.

سختی چوب معرق : چوب های با چگالی بالاتر دقت بیشتری در برش طلب می کند و تکنیک هایی هم برای برش راحت تر وجود داد. البته باید در نظر داشته باشید برش چوب های بسیار نرم هم آسان نخواهد بود. عناب، شمشاد و آزاد از چوب های سخت برش در معرق هستند. عرعر، توت، نارنج، افرا و ممرز هم از جمله چوب های خوش برش معرق هستند.

سلامت چوب معرق : چوب با توجه به طبیعی بودن آن همواره در معرض قارچ و آفت و عوامل طبیعی خواهد بود. هنگام انتخاب آن به پوسیدگی ها، بید زدگی ها و حاشیه های نرم چوب توجه نمایید. قارچ و بیماری های چوب گاهی موجب ایجاد نقش و نگاری خاص و زیبا می شود که همواره مورد علاقه هنرمندان معرق کار بوده این عارضه به باختگی معروف بوده و روی رنگ چوب اثر گذار هست.

• میز کار و تخته پیشکار

تخته پیشکار از ملزومات استفاده از اره مویی است و هر جا که بخواهیم از اره مویی استفاده کنیم باید این تخته را روی لبه میز نصب کنیم طوری که قسمت v شکل تخته از لبه میز بیرونتر باشد . و قطعه کار را روی این تخته قرار داده و توسط اره مویی برش دهیم . به نحوی که تیغه اره داخل شیار V شکل تخته حرکت کند . جهت نصب این تخته به لبه میز معمولا از یک گیره L شکل استفاده میشود تا بتوان تخته را به هر جایی از میز نصب کرد . و قابل جابجایی باشد . طریقه نصب تخته به لبه میز در عکس مشخص است . این تخته از ورق ام دی اف ساخته شده و ابعاد آن 160 در 250 میلیمتر میباشد . و بهمراه یک گیره ایران پتک عرضه میشود . توسط این گیره شما براحتی میتوانید آنرا در هر جایی از میز نصب کنید .

• گیره معرق کاری

گیره ای که در قسمت دایره ای شکل پیشکار قرار میگیرد و آن را به میز محکم میکند تا هنگام برش ، طرح تکان نخورد.

• مشتی

این وسیله برای باز وبسته کردن مهره های خروسی استفاده میشود. هنگامی که کمان اره را در کمانگیر قرار میدهید ، برای باز و بسته کردن تیغ اره ، باید حسابی سفت و محکم مهره های خروسی را در جای خود ببندید که این کار با دست امکان پذیر نیست ، پس از وسیله ای که در دست محکم قرار میگیرد و شکافی در وسط آن برای قرار گرفتن در اطراف مهره خروسی برای باز و بسته کردن آن دارد استفاده میشود.

• کمان جمع کن

این وسیله برای مواقعی استفاده میشود که ، میخواهیم تیغ اره مویی را باز و بسته کنیم. این وسیله کمک میکند تا تیغ اره بسیار سفت و محکم در جای خود قرار بگیرد و از هر دو طرف کشیده شود تا هنگام برش ، خم و یا باعث شکستن تیغ اره نشود.

• چسب

از چسب چوب برای مواقعی استفاده میشود که شما طرحی را برش داده اید که دارای ریزه کاری هایی است که باید بر روی تخته ای دیگر و یا قابی چسبانده شود.

مراحل منبت کاری روی چوب و انواع آن